| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
ಪಾಚಿತ್ತಿಯಕಣ್ಡಂ
Pācittiyakaṇḍaṃ
೧. ಲಸುಣವಗ್ಗೋ
1. Lasuṇavaggo
೧. ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ಲಸುಣ’’ನ್ತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಅವಿಸೇಸೇನ ವುತ್ತಂ, ತಥಾಪಿ ಮಗಧೇಸು ಜಾತಂ ಲಸುಣಮೇವ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತಂ, ತಮ್ಪಿ ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣಮೇವಾತಿ ಆಹ ಮಗಧರಟ್ಠೇ ಜಾತ’’ನ್ತಿಆದಿ।
‘‘Lasuṇa’’nti kiñcāpi avisesena vuttaṃ, tathāpi magadhesu jātaṃ lasuṇameva idhādhippetaṃ, tampi bhaṇḍikalasuṇamevāti āha magadharaṭṭhe jāta’’ntiādi.
ಭಣ್ಡಿಕಲಸುಣನ್ತಿ ಪೋಟ್ಟಲಿಕಲಸುಣಮೇವ, ಸಮ್ಪುಣ್ಣಮಿಞ್ಜಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ನ ಏಕದ್ವಿತಿಮಿಞ್ಜಕ’’ನ್ತಿ। ಅಜ್ಝೋಹಾರೇ ಅಜ್ಝೋಹಾರೇತಿ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೭೯೫) ಏತ್ಥ ಸಚೇ ದ್ವೇ ತಯೋ ಭಣ್ಡಿಕೇ ಏಕತೋಯೇವ ಸಙ್ಖಾದಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಏಕಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಭಞ್ಜಿತ್ವಾ ಏಕೇಕಮಿಞ್ಜಕಂ ಖಾದನ್ತಿಯಾ ಪನ ಪಯೋಗಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ।
Bhaṇḍikalasuṇanti poṭṭalikalasuṇameva, sampuṇṇamiñjānametaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘na ekadvitimiñjaka’’nti. Ajjhohāre ajjhohāreti (pāci. aṭṭha. 795) ettha sace dve tayo bhaṇḍike ekatoyeva saṅkhāditvā ajjhoharati, ekaṃ pācittiyaṃ. Bhañjitvā ekekamiñjakaṃ khādantiyā pana payogagaṇanāya pācittiyāni.
ಪಲಣ್ಡುಕಾದೀನಂ ವಣ್ಣೇನ ವಾ ಮಿಞ್ಜಾಯ ವಾ ನಾನಾತ್ತಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ – ವಣ್ಣೇನ ತಾವ ಪಲಣ್ಡುಕೋ ನಾಮ ಪಣ್ಡುವಣ್ಣೋ ಹೋತಿ, ಭಞ್ಜನಕೋ ಲೋಹಿತವಣ್ಣೋ, ಹರಿತಕೋ ಹರಿತಪಣ್ಣವಣ್ಣೋ। ಮಿಞ್ಜಾಯ ಪನ ಪಲಣ್ಡುಕಸ್ಸ ಏಕಾ ಮಿಞ್ಜಾ ಹೋತಿ, ಭಞ್ಜನಕಸ್ಸ ದ್ವೇ, ಹರಿತಕಸ್ಸ ತಿಸ್ಸೋ। ಚಾಪಲಸುಣೋ ಅಮಿಞ್ಜಕೋ। ಅಙ್ಕುರಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾದೀಸು ಪನ ‘‘ಪಲಣ್ಡುಕಸ್ಸ ತೀಣಿ ಮಿಞ್ಜಾನಿ, ಭಞ್ಜನಕಸ್ಸ ದ್ವೇ, ಹರಿತಕಸ್ಸ ಏಕ’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೭೯೭) ವುತ್ತಂ। ಏತೇ ಪಲಣ್ಡುಕಾದಯೋ ಸಭಾವೇನೇವ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಸೂಪಸಮ್ಪಾಕಾದೀಸು ಪನ ಮಾಗಧಕಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ। ತಞ್ಹಿ ಪಚ್ಚಮಾನೇಸು ಮುಗ್ಗಸೂಪಾದೀಸು ವಾ ಮಚ್ಛಮಂಸವಿಕತಿಯಾ ವಾ ತೇಲೇ ವಾ ಬದರಸಾಳವಾದೀಸು ವಾ ಅಮ್ಬಿಲಸಾಕಾದೀಸು ವಾ ಉತ್ತರಿಭಙ್ಗೇಸು ವಾ ಯತ್ಥ ಕತ್ಥಚಿ ಅನ್ತಮಸೋ ಯಾಗುಭತ್ತೇಪಿ ಪಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಟ್ಟತಿ। ಬದರಸಾಳವಂ (ಸಾರತ್ಥ॰ ಟೀ॰ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ ೩.೭೯೩-೭೯೭) ನಾಮ ಬದರಫಲಾನಿ ಸುಕ್ಖಾಪೇತ್ವಾ ಚುಣ್ಣೇತ್ವಾ ಕತ್ತಬ್ಬಾ ಖಾದನೀಯವಿಕತಿ।
Palaṇḍukādīnaṃ vaṇṇena vā miñjāya vā nānāttaṃ veditabbaṃ – vaṇṇena tāva palaṇḍuko nāma paṇḍuvaṇṇo hoti, bhañjanako lohitavaṇṇo, haritako haritapaṇṇavaṇṇo. Miñjāya pana palaṇḍukassa ekā miñjā hoti, bhañjanakassa dve, haritakassa tisso. Cāpalasuṇo amiñjako. Aṅkuramattameva hi tassa hoti. Mahāpaccariyādīsu pana ‘‘palaṇḍukassa tīṇi miñjāni, bhañjanakassa dve, haritakassa eka’’nti (pāci. aṭṭha. 797) vuttaṃ. Ete palaṇḍukādayo sabhāveneva vaṭṭanti. Sūpasampākādīsu pana māgadhakampi vaṭṭati. Tañhi paccamānesu muggasūpādīsu vā macchamaṃsavikatiyā vā tele vā badarasāḷavādīsu vā ambilasākādīsu vā uttaribhaṅgesu vā yattha katthaci antamaso yāgubhattepi pakkhittaṃ vaṭṭati. Badarasāḷavaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.793-797) nāma badaraphalāni sukkhāpetvā cuṇṇetvā kattabbā khādanīyavikati.
ಲಸುಣಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
