| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਕਣ੍ਡਂ
Pācittiyakaṇḍaṃ
੧. ਲਸੁਣવਗ੍ਗੋ
1. Lasuṇavaggo
੧. ਲਸੁਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
1. Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘ਲਸੁਣ’’ਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅવਿਸੇਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਮਗਧੇਸੁ ਜਾਤਂ ਲਸੁਣਮੇવ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਤਮ੍ਪਿ ਭਣ੍ਡਿਕਲਸੁਣਮੇવਾਤਿ ਆਹ ਮਗਧਰਟ੍ਠੇ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ।
‘‘Lasuṇa’’nti kiñcāpi avisesena vuttaṃ, tathāpi magadhesu jātaṃ lasuṇameva idhādhippetaṃ, tampi bhaṇḍikalasuṇamevāti āha magadharaṭṭhe jāta’’ntiādi.
ਭਣ੍ਡਿਕਲਸੁਣਨ੍ਤਿ ਪੋਟ੍ਟਲਿਕਲਸੁਣਮੇવ, ਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣਮਿਞ੍ਜਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨ ਏਕਦ੍વਿਤਿਮਿਞ੍ਜਕ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇ ਅਜ੍ਝੋਹਾਰੇਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੭੯੫) ਏਤ੍ਥ ਸਚੇ ਦ੍વੇ ਤਯੋ ਭਣ੍ਡਿਕੇ ਏਕਤੋਯੇવ ਸਙ੍ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਅਜ੍ਝੋਹਰਤਿ, ਏਕਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ। ਭਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਏਕੇਕਮਿਞ੍ਜਕਂ ਖਾਦਨ੍ਤਿਯਾ ਪਨ ਪਯੋਗਗਣਨਾਯ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਨਿ।
Bhaṇḍikalasuṇanti poṭṭalikalasuṇameva, sampuṇṇamiñjānametaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘na ekadvitimiñjaka’’nti. Ajjhohāre ajjhohāreti (pāci. aṭṭha. 795) ettha sace dve tayo bhaṇḍike ekatoyeva saṅkhāditvā ajjhoharati, ekaṃ pācittiyaṃ. Bhañjitvā ekekamiñjakaṃ khādantiyā pana payogagaṇanāya pācittiyāni.
ਪਲਣ੍ਡੁਕਾਦੀਨਂ વਣ੍ਣੇਨ વਾ ਮਿਞ੍ਜਾਯ વਾ ਨਾਨਾਤ੍ਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ – વਣ੍ਣੇਨ ਤਾવ ਪਲਣ੍ਡੁਕੋ ਨਾਮ ਪਣ੍ਡੁવਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਭਞ੍ਜਨਕੋ ਲੋਹਿਤવਣ੍ਣੋ, ਹਰਿਤਕੋ ਹਰਿਤਪਣ੍ਣવਣ੍ਣੋ। ਮਿਞ੍ਜਾਯ ਪਨ ਪਲਣ੍ਡੁਕਸ੍ਸ ਏਕਾ ਮਿਞ੍ਜਾ ਹੋਤਿ, ਭਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਦ੍વੇ, ਹਰਿਤਕਸ੍ਸ ਤਿਸ੍ਸੋ। ਚਾਪਲਸੁਣੋ ਅਮਿਞ੍ਜਕੋ। ਅਙ੍ਕੁਰਮਤ੍ਤਮੇવ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਹੋਤਿ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ ਪਨ ‘‘ਪਲਣ੍ਡੁਕਸ੍ਸ ਤੀਣਿ ਮਿਞ੍ਜਾਨਿ, ਭਞ੍ਜਨਕਸ੍ਸ ਦ੍વੇ, ਹਰਿਤਕਸ੍ਸ ਏਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੭੯੭) વੁਤ੍ਤਂ। ਏਤੇ ਪਲਣ੍ਡੁਕਾਦਯੋ ਸਭਾવੇਨੇવ વਟ੍ਟਨ੍ਤਿ। ਸੂਪਸਮ੍ਪਾਕਾਦੀਸੁ ਪਨ ਮਾਗਧਕਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ। ਤਞ੍ਹਿ ਪਚ੍ਚਮਾਨੇਸੁ ਮੁਗ੍ਗਸੂਪਾਦੀਸੁ વਾ ਮਚ੍ਛਮਂਸવਿਕਤਿਯਾ વਾ ਤੇਲੇ વਾ ਬਦਰਸਾਲ਼વਾਦੀਸੁ વਾ ਅਮ੍ਬਿਲਸਾਕਾਦੀਸੁ વਾ ਉਤ੍ਤਰਿਭਙ੍ਗੇਸੁ વਾ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤੇਪਿ ਪਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਬਦਰਸਾਲ਼વਂ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ ੩.੭੯੩-੭੯੭) ਨਾਮ ਬਦਰਫਲਾਨਿ ਸੁਕ੍ਖਾਪੇਤ੍વਾ ਚੁਣ੍ਣੇਤ੍વਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਾ ਖਾਦਨੀਯવਿਕਤਿ।
Palaṇḍukādīnaṃ vaṇṇena vā miñjāya vā nānāttaṃ veditabbaṃ – vaṇṇena tāva palaṇḍuko nāma paṇḍuvaṇṇo hoti, bhañjanako lohitavaṇṇo, haritako haritapaṇṇavaṇṇo. Miñjāya pana palaṇḍukassa ekā miñjā hoti, bhañjanakassa dve, haritakassa tisso. Cāpalasuṇo amiñjako. Aṅkuramattameva hi tassa hoti. Mahāpaccariyādīsu pana ‘‘palaṇḍukassa tīṇi miñjāni, bhañjanakassa dve, haritakassa eka’’nti (pāci. aṭṭha. 797) vuttaṃ. Ete palaṇḍukādayo sabhāveneva vaṭṭanti. Sūpasampākādīsu pana māgadhakampi vaṭṭati. Tañhi paccamānesu muggasūpādīsu vā macchamaṃsavikatiyā vā tele vā badarasāḷavādīsu vā ambilasākādīsu vā uttaribhaṅgesu vā yattha katthaci antamaso yāgubhattepi pakkhittaṃ vaṭṭati. Badarasāḷavaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.793-797) nāma badaraphalāni sukkhāpetvā cuṇṇetvā kattabbā khādanīyavikati.
ਲਸੁਣਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
