๑. ลสุณวคฺควณฺณนา

1. Lasuṇavaggavaṇṇanā

๗๙๓-๗๙๗. ปาจิตฺติเยสุ ลสุณวคฺคสฺส ปฐเม ชาติํ สรตีติ ชาติสฺสโรฯ สภาเวเนวาติ สูปสมฺปากาทิํ วินาวฯ พทรสาฬวํ นาม พทรผลานิ สุกฺขาเปตฺวา จุเณฺณตฺวา กตฺตพฺพา ขาทนียวิกติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อามกลสุณเญฺจว อโชฺฌหรณญฺจาติ อิมานิ ปเนตฺถ เทฺว องฺคานิฯ

793-797. Pācittiyesu lasuṇavaggassa paṭhame jātiṃ saratīti jātissaro. Sabhāvenevāti sūpasampākādiṃ vināva. Badarasāḷavaṃ nāma badaraphalāni sukkhāpetvā cuṇṇetvā kattabbā khādanīyavikati. Sesamettha uttānameva. Āmakalasuṇañceva ajjhoharaṇañcāti imāni panettha dve aṅgāni.

๗๙๘-๘๐๒. ทุติยตติยจตุตฺถานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

798-802. Dutiyatatiyacatutthāni uttānatthāneva.

๘๑๒. ปญฺจเม ทฺวินฺนํ ปพฺพานํ อุปรีติ เอตฺถ ทฺวินฺนํ องฺคุลีนํ สห ปเวสเน เอเกกาย องฺคุลิยา เอเกกํ ปพฺพํ กตฺวา ทฺวินฺนํ ปพฺพานํ อุปริฯ เอกงฺคุลิปเวสเน ทฺวินฺนํ ปพฺพานํ อุปริ น วฎฺฎตีติ เวทิตพฺพํฯ มหาปจฺจริยมฺปิ อยเมว นโย ทสฺสิโตฯ อุทกสุทฺธิปจฺจเยน ปน สติปิ ผสฺสสาทิยเน ยถาวุตฺตปริเจฺฉเท อนาปตฺติฯ

812. Pañcame dvinnaṃ pabbānaṃ uparīti ettha dvinnaṃ aṅgulīnaṃ saha pavesane ekekāya aṅguliyā ekekaṃ pabbaṃ katvā dvinnaṃ pabbānaṃ upari. Ekaṅgulipavesane dvinnaṃ pabbānaṃ upari na vaṭṭatīti veditabbaṃ. Mahāpaccariyampi ayameva nayo dassito. Udakasuddhipaccayena pana satipi phassasādiyane yathāvuttaparicchede anāpatti.

๘๑๕-๘๑๗. ฉเฎฺฐ อาสุมฺภิตฺวาติ ปาเตตฺวาฯ ทธิมตฺถูติ ทธิมณฺฑํ ทธิมฺหิ ปสโนฺนทกํฯ ภุญฺชนฺตสฺส ภิกฺขุโน หตฺถปาเส ฐานํ, ปานียสฺส วา วิธูปนสฺส วา คหณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ เทฺว องฺคานิฯ

815-817. Chaṭṭhe āsumbhitvāti pātetvā. Dadhimatthūti dadhimaṇḍaṃ dadhimhi pasannodakaṃ. Bhuñjantassa bhikkhuno hatthapāse ṭhānaṃ, pānīyassa vā vidhūpanassa vā gahaṇanti imāni panettha dve aṅgāni.

๘๒๒. สตฺตเม ‘‘ปฎิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฎสฺสา’’ติ อิทํ ปุพฺพปโยคทุกฺกฎสฺส นิทสฺสนมตฺตนฺติ อาห ‘‘น เกวลํ ปฎิคฺคหเณเยว โหตี’’ติอาทิฯ ปมาณนฺติ ปาจิตฺติยาปตฺติยา ปมาณํฯ อิเมหิเยว ทฺวีหิ ปาจิตฺติยํ โหติ, นาเญฺญหิ ภชฺชนาทีหีติ อโตฺถฯ วุตฺตเมวตฺถํ วิตฺถารโต ทเสฺสตุํ ‘‘ตสฺมา’’ติอาทิมาหฯ ตํ ปุพฺพาปรวิรุทฺธนฺติ ปุนปิ วุตฺตนฺติ วุตฺตวาทํ สนฺธายาหฯ อญฺญาย วิญฺญตฺติยา ลทฺธมฺปิ หิ อนาณตฺติยา วิญฺญตฺติยา อิมิสฺสา อวิญฺญตฺติยา ลทฺธปกฺขํ ภชติ, ตสฺมา เหฎฺฐา อวิญฺญตฺติยา ลเทฺธ กรณการาปเนสุ วิเสสํ อวตฺวา อิธ วิเสสวจนํ ปุพฺพาปรวิรุทฺธํฯ ยทิ เจตฺถ กรเณ ปาจิตฺติยํ, การาปเนปิ ปาจิตฺติเยเนว ภวิตพฺพํฯ อถ การาปเน ทุกฺกฎํ, กรเณปิ ทุกฺกเฎเนว ภวิตพฺพํฯ น หิ กรเณ วา การาปเน วา วิเสโส อตฺถิ, ตสฺมา อญฺญาย วิญฺญตฺติยา ลทฺธํ สยํ ภชฺชนาทีนิ กตฺวาปิ การาเปตฺวาปิ ภุญฺชนฺติยา ทุกฺกฎเมวาติ อิทเมตฺถ สนฺนิฎฺฐานํฯ อวิเสเสน วุตฺตนฺติ กรณการาปนานํ สามญฺญโต วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ สตฺตนฺนํ ธญฺญานํ อญฺญตรสฺส วิญฺญาปนํ วา วิญฺญาปาปนํ วา, ปฎิลาโภ, ภชฺชนาทีนิ กตฺวา วา กาเรตฺวา วา อโชฺฌหรณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

822. Sattame ‘‘paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’’ti idaṃ pubbapayogadukkaṭassa nidassanamattanti āha ‘‘na kevalaṃ paṭiggahaṇeyeva hotī’’tiādi. Pamāṇanti pācittiyāpattiyā pamāṇaṃ. Imehiyeva dvīhi pācittiyaṃ hoti, nāññehi bhajjanādīhīti attho. Vuttamevatthaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘tasmā’’tiādimāha. Taṃ pubbāparaviruddhanti punapi vuttanti vuttavādaṃ sandhāyāha. Aññāya viññattiyā laddhampi hi anāṇattiyā viññattiyā imissā aviññattiyā laddhapakkhaṃ bhajati, tasmā heṭṭhā aviññattiyā laddhe karaṇakārāpanesu visesaṃ avatvā idha visesavacanaṃ pubbāparaviruddhaṃ. Yadi cettha karaṇe pācittiyaṃ, kārāpanepi pācittiyeneva bhavitabbaṃ. Atha kārāpane dukkaṭaṃ, karaṇepi dukkaṭeneva bhavitabbaṃ. Na hi karaṇe vā kārāpane vā viseso atthi, tasmā aññāya viññattiyā laddhaṃ sayaṃ bhajjanādīni katvāpi kārāpetvāpi bhuñjantiyā dukkaṭamevāti idamettha sanniṭṭhānaṃ. Avisesena vuttanti karaṇakārāpanānaṃ sāmaññato vuttaṃ. Sesamettha uttānameva. Sattannaṃ dhaññānaṃ aññatarassa viññāpanaṃ vā viññāpāpanaṃ vā, paṭilābho, bhajjanādīni katvā vā kāretvā vā ajjhoharaṇanti imāni panettha tīṇi aṅgāni.

๘๒๔. อฎฺฐเม นิพฺพิโฎฺฐติ ปติฎฺฐาปิโตฯ เกณีติ รโญฺญ ทาตพฺพสฺส อายเสฺสตํ อธิวจนํฯ ฐานนฺตรนฺติ คามชนปทาทิฐานนฺตรํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อุจฺจาราทิภาโว, อนวโลกนํ, วฬญฺชนฎฺฐานํ, ติโรกุฎฺฎปาการตา, ฉฑฺฑนํ วา ฉฑฺฑาปนํ วาติ อิมานิ ปเนตฺถ ปญฺจ องฺคานิฯ

824. Aṭṭhame nibbiṭṭhoti patiṭṭhāpito. Keṇīti rañño dātabbassa āyassetaṃ adhivacanaṃ. Ṭhānantaranti gāmajanapadādiṭhānantaraṃ. Sesamettha uttānameva. Uccārādibhāvo, anavalokanaṃ, vaḷañjanaṭṭhānaṃ, tirokuṭṭapākāratā, chaḍḍanaṃ vā chaḍḍāpanaṃ vāti imāni panettha pañca aṅgāni.

๘๓๐. นวเม สเพฺพสนฺติ ภิกฺขุสฺส ภิกฺขุนิยา จฯ อิธ เขตฺตปาลกา อารามาทิโคปกา จ สามิกา เอวฯ

830. Navame sabbesanti bhikkhussa bhikkhuniyā ca. Idha khettapālakā ārāmādigopakā ca sāmikā eva.

๘๓๖. ทสเม เอกปโยเคนาติ เอกทิสาวโลกนปโยเคนฯ เตสํเยวาติ เยสํ นจฺจํ ปสฺสติฯ กิญฺจาปิ สยํ นจฺจนาทีสุ ปาจิตฺติยํ ปาฬิยํ น วุตฺตํ, ตถาปิ อฎฺฐกถาปมาเณน คเหตพฺพนฺติ ทเสฺสตุํ ‘‘สพฺพอฎฺฐกถาสุ วุตฺต’’นฺติ อาหฯ ‘‘อาราเม ฐตฺวาติ น เกวลํ ฐตฺวา, ตโต ตโต คนฺตฺวาปิ สพฺพิริยาปเถหิ ลภติ, ‘อาราเม ฐิตา’ติ ปน อารามปริยาปนฺนภาวทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ อิตรถา นิสินฺนาปิ น ลเภยฺยา’’ติ ตีสุปิ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ นจฺจาทีนํ อญฺญตรตา, อญฺญตฺร อนุญฺญาตการณา คมนํ, ทสฺสนํ วา สวนํ วาติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

836. Dasame ekapayogenāti ekadisāvalokanapayogena. Tesaṃyevāti yesaṃ naccaṃ passati. Kiñcāpi sayaṃ naccanādīsu pācittiyaṃ pāḷiyaṃ na vuttaṃ, tathāpi aṭṭhakathāpamāṇena gahetabbanti dassetuṃ ‘‘sabbaaṭṭhakathāsu vutta’’nti āha. ‘‘Ārāme ṭhatvāti na kevalaṃ ṭhatvā, tato tato gantvāpi sabbiriyāpathehi labhati, ‘ārāme ṭhitā’ti pana ārāmapariyāpannabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Itarathā nisinnāpi na labheyyā’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Sesamettha uttānameva. Naccādīnaṃ aññataratā, aññatra anuññātakāraṇā gamanaṃ, dassanaṃ vā savanaṃ vāti imāni panettha tīṇi aṅgāni.

ลสุณวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ

Lasuṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.

Next: ๒. อนฺธการวคฺควณฺณนา • 2. Andhakāravaggavaṇṇanā

ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā
๑. ปฐมลสุณสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
๒. ทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา • 2. Dutiyasikkhāpadavaṇṇanā
๕. ปญฺจมสิกฺขาปทวณฺณนา • 5. Pañcamasikkhāpadavaṇṇanā
๗. สตฺตมสิกฺขาปทวณฺณนา • 7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā
๘. อฎฺฐมสิกฺขาปทวณฺณนา • 8. Aṭṭhamasikkhāpadavaṇṇanā
๑๐. ทสมสิกฺขาปทวณฺณนา • 10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā

ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๑. ปฐมลสุณาทิสิกฺขาปทวณฺณนา • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact