| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
4. පාචිත්‌තියකණ්‌ඩං (භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා)
4. Pācittiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgavaṇṇanā)
1. ලසුණවග්‌ගවණ්‌ණනා
1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
793-797. පාචිත්‌තියෙසු ලසුණවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ ජාතිං සරතීති ජාතිස්‌සරො. සභාවෙනෙවාති සූපසම්‌පාකාදිං විනාව. බදරසාළවං නාම බදරඵලානි සුක්‌ඛාපෙත්‌වා චුණ්‌ණෙත්‌වා කත්‌තබ්‌බා ඛාදනීයවිකති. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව. ආමකලසුණඤ්‌චෙව අජ්‌ඣොහරණඤ්‌චාති ඉමානි පනෙත්‌ථ ද්‌වෙ අඞ්‌ගානි.
793-797. Pācittiyesu lasuṇavaggassa paṭhame jātiṃ saratīti jātissaro. Sabhāvenevāti sūpasampākādiṃ vināva. Badarasāḷavaṃ nāma badaraphalāni sukkhāpetvā cuṇṇetvā kattabbā khādanīyavikati. Sesamettha uttānameva. Āmakalasuṇañceva ajjhoharaṇañcāti imāni panettha dve aṅgāni.
798-802. දුතියතතියචතුත්‌ථානි උත්‌තානත්‌ථානෙව.
798-802. Dutiyatatiyacatutthāni uttānatthāneva.
812. පඤ්‌චමෙ ද්‌වින්‌නං පබ්‌බානං උපරීති එත්‌ථ ද්‌වින්‌නං අඞ්‌ගුලීනං සහ පවෙසනෙ එකෙකාය අඞ්‌ගුලියා එකෙකං පබ්‌බං කත්‌වා ද්‌වින්‌නං පබ්‌බානං උපරි. එකඞ්‌ගුලිපවෙසනෙ ද්‌වින්‌නං පබ්‌බානං උපරි න වට්‌ටතීති වෙදිතබ්‌බං. මහාපච්‌චරියම්‌පි අයමෙව නයො දස්‌සිතො. උදකසුද්‌ධිපච්‌චයෙන පන සතිපි ඵස්‌සසාදියනෙ යථාවුත්‌තපරිච්‌ඡෙදෙ අනාපත්‌ති.
812. Pañcame dvinnaṃ pabbānaṃ uparīti ettha dvinnaṃ aṅgulīnaṃ saha pavesane ekekāya aṅguliyā ekekaṃ pabbaṃ katvā dvinnaṃ pabbānaṃ upari. Ekaṅgulipavesane dvinnaṃ pabbānaṃ upari na vaṭṭatīti veditabbaṃ. Mahāpaccariyampi ayameva nayo dassito. Udakasuddhipaccayena pana satipi phassasādiyane yathāvuttaparicchede anāpatti.
815-817. ඡට්‌ඨෙ ආසුම්‌භිත්‌වාති පාතෙත්‌වා. දධිමත්‌ථූති දධිමණ්‌ඩං දධිම්‌හි පසන්‌නොදකං. භුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො හත්‌ථපාසෙ ඨානං, පානීයස්‌ස වා විධූපනස්‌ස වා ගහණන්‌ති ඉමානි පනෙත්‌ථ ද්‌වෙ අඞ්‌ගානි.
815-817. Chaṭṭhe āsumbhitvāti pātetvā. Dadhimatthūti dadhimaṇḍaṃ dadhimhi pasannodakaṃ. Bhuñjantassa bhikkhuno hatthapāse ṭhānaṃ, pānīyassa vā vidhūpanassa vā gahaṇanti imāni panettha dve aṅgāni.
822. සත්‌තමෙ ‘‘පටිග්‌ගණ්‌හාති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සා’’ති ඉදං පුබ්‌බපයොගදුක්‌කටස්‌ස නිදස්‌සනමත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘න කෙවලං පටිග්‌ගහණෙයෙව හොතී’’තිආදි. පමාණන්‌ති පාචිත්‌තියාපත්‌තියා පමාණං. ඉමෙහියෙව ද්‌වීහි පාචිත්‌තියං හොති, නාඤ්‌ඤෙහි භජ්‌ජනාදීහීති අත්‌ථො. වුත්‌තමෙවත්‌ථං විත්‌ථාරතො දස්‌සෙතුං ‘‘තස්‌මා’’තිආදිමාහ. තං පුබ්‌බාපරවිරුද්‌ධන්‌ති පුනපි වුත්‌තන්‌ති වුත්‌තවාදං සන්‌ධායාහ. අඤ්‌ඤාය විඤ්‌ඤත්‌තියා ලද්‌ධම්‌පි හි අනාණත්‌තියා විඤ්‌ඤත්‌තියා ඉමිස්‌සා අවිඤ්‌ඤත්‌තියා ලද්‌ධපක්‌ඛං භජති, තස්‌මා හෙට්‌ඨා අවිඤ්‌ඤත්‌තියා ලද්‌ධෙ කරණකාරාපනෙසු විසෙසං අවත්‌වා ඉධ විසෙසවචනං පුබ්‌බාපරවිරුද්‌ධං. යදි චෙත්‌ථ කරණෙ පාචිත්‌තියං, කාරාපනෙපි පාචිත්‌තියෙනෙව භවිතබ්‌බං. අථ කාරාපනෙ දුක්‌කටං, කරණෙපි දුක්‌කටෙනෙව භවිතබ්‌බං. න හි කරණෙ වා කාරාපනෙ වා විසෙසො අත්‌ථි, තස්‌මා අඤ්‌ඤාය විඤ්‌ඤත්‌තියා ලද්‌ධං සයං භජ්‌ජනාදීනි කත්‌වාපි කාරාපෙත්‌වාපි භුඤ්‌ජන්‌තියා දුක්‌කටමෙවාති ඉදමෙත්‌ථ සන්‌නිට්‌ඨානං. අවිසෙසෙන වුත්‌තන්‌ති කරණකාරාපනානං සාමඤ්‌ඤතො වුත්‌තං. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව. සත්‌තන්‌නං ධඤ්‌ඤානං අඤ්‌ඤතරස්‌ස විඤ්‌ඤාපනං වා විඤ්‌ඤාපාපනං වා, පටිලාභො, භජ්‌ජනාදීනි කත්‌වා වා කාරෙත්‌වා වා අජ්‌ඣොහරණන්‌ති ඉමානි පනෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි.
822. Sattame ‘‘paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’’ti idaṃ pubbapayogadukkaṭassa nidassanamattanti āha ‘‘na kevalaṃ paṭiggahaṇeyeva hotī’’tiādi. Pamāṇanti pācittiyāpattiyā pamāṇaṃ. Imehiyeva dvīhi pācittiyaṃ hoti, nāññehi bhajjanādīhīti attho. Vuttamevatthaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘tasmā’’tiādimāha. Taṃ pubbāparaviruddhanti punapi vuttanti vuttavādaṃ sandhāyāha. Aññāya viññattiyā laddhampi hi anāṇattiyā viññattiyā imissā aviññattiyā laddhapakkhaṃ bhajati, tasmā heṭṭhā aviññattiyā laddhe karaṇakārāpanesu visesaṃ avatvā idha visesavacanaṃ pubbāparaviruddhaṃ. Yadi cettha karaṇe pācittiyaṃ, kārāpanepi pācittiyeneva bhavitabbaṃ. Atha kārāpane dukkaṭaṃ, karaṇepi dukkaṭeneva bhavitabbaṃ. Na hi karaṇe vā kārāpane vā viseso atthi, tasmā aññāya viññattiyā laddhaṃ sayaṃ bhajjanādīni katvāpi kārāpetvāpi bhuñjantiyā dukkaṭamevāti idamettha sanniṭṭhānaṃ. Avisesena vuttanti karaṇakārāpanānaṃ sāmaññato vuttaṃ. Sesamettha uttānameva. Sattannaṃ dhaññānaṃ aññatarassa viññāpanaṃ vā viññāpāpanaṃ vā, paṭilābho, bhajjanādīni katvā vā kāretvā vā ajjhoharaṇanti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
824. අට්‌ඨමෙ නිබ්‌බිට්‌ඨොති පතිට්‌ඨාපිතො. කෙණීති රඤ්‌ඤො දාතබ්‌බස්‌ස ආයස්‌සෙතං අධිවචනං. ඨානන්‌තරන්‌ති ගාමජනපදාදිඨානන්‌තරං. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව. උච්‌චාරාදිභාවො, අනවලොකනං, වළඤ්‌ජනට්‌ඨානං, තිරොකුට්‌ටපාකාරතා, ඡඩ්‌ඩනං වා ඡඩ්‌ඩාපනං වාති ඉමානි පනෙත්‌ථ පඤ්‌ච අඞ්‌ගානි.
824. Aṭṭhame nibbiṭṭhoti patiṭṭhāpito. Keṇīti rañño dātabbassa āyassetaṃ adhivacanaṃ. Ṭhānantaranti gāmajanapadādiṭhānantaraṃ. Sesamettha uttānameva. Uccārādibhāvo, anavalokanaṃ, vaḷañjanaṭṭhānaṃ, tirokuṭṭapākāratā, chaḍḍanaṃ vā chaḍḍāpanaṃ vāti imāni panettha pañca aṅgāni.
830. නවමෙ සබ්‌බෙසන්‌ති භික්‌ඛුස්‌ස භික්‌ඛුනියා ච. ඉධ ඛෙත්‌තපාලකා ආරාමාදිගොපකා ච සාමිකා එව.
830. Navame sabbesanti bhikkhussa bhikkhuniyā ca. Idha khettapālakā ārāmādigopakā ca sāmikā eva.
836. දසමෙ එකපයොගෙනාති එකදිසාවලොකනපයොගෙන. තෙසංයෙවාති යෙසං නච්‌චං පස්‌සති. කිඤ්‌චාපි සයං නච්‌චනාදීසු පාචිත්‌තියං පාළියං න වුත්‌තං, තථාපි අට්‌ඨකථාපමාණෙන ගහෙතබ්‌බන්‌ති දස්‌සෙතුං ‘‘සබ්‌බඅට්‌ඨකථාසු වුත්‌ත’’න්‌ති ආහ. ‘‘ආරාමෙ ඨත්‌වාති න කෙවලං ඨත්‌වා, තතො තතො ගන්‌ත්‌වාපි සබ්‌බිරියාපථෙහි ලභති, ‘ආරාමෙ ඨිතා’ති පන ආරාමපරියාපන්‌නභාවදස්‌සනත්‌ථං වුත්‌තං. ඉතරථා නිසින්‌නාපි න ලභෙය්‍යා’’ති තීසුපි ගණ්‌ඨිපදෙසු වුත්‌තං. සෙසමෙත්‌ථ උත්‌තානමෙව. නච්‌චාදීනං අඤ්‌ඤතරතා, අඤ්‌ඤත්‍ර අනුඤ්‌ඤාතකාරණා ගමනං, දස්‌සනං වා සවනං වාති ඉමානි පනෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි.
836. Dasame ekapayogenāti ekadisāvalokanapayogena. Tesaṃyevāti yesaṃ naccaṃ passati. Kiñcāpi sayaṃ naccanādīsu pācittiyaṃ pāḷiyaṃ na vuttaṃ, tathāpi aṭṭhakathāpamāṇena gahetabbanti dassetuṃ ‘‘sabbaaṭṭhakathāsu vutta’’nti āha. ‘‘Ārāme ṭhatvāti na kevalaṃ ṭhatvā, tato tato gantvāpi sabbiriyāpathehi labhati, ‘ārāme ṭhitā’ti pana ārāmapariyāpannabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Itarathā nisinnāpi na labheyyā’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Sesamettha uttānameva. Naccādīnaṃ aññataratā, aññatra anuññātakāraṇā gamanaṃ, dassanaṃ vā savanaṃ vāti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
ලසුණවග්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Lasuṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ග • Bhikkhunīvibhaṅga
1. පඨමසික්‌ඛාපදං • 1. Paṭhamasikkhāpadaṃ
2. දුතියසික්‌ඛාපදං • 2. Dutiyasikkhāpadaṃ
3. තතියසික්‌ඛාපදං • 3. Tatiyasikkhāpadaṃ
5. පඤ්‌චමසික්‌ඛාපදං • 5. Pañcamasikkhāpadaṃ
6. ඡට්‌ඨසික්‌ඛාපදං • 6. Chaṭṭhasikkhāpadaṃ
7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදං • 7. Sattamasikkhāpadaṃ
8. අට්‌ඨමසික්‌ඛාපදං • 8. Aṭṭhamasikkhāpadaṃ
9. නවමසික්‌ඛාපදං • 9. Navamasikkhāpadaṃ
10. දසමසික්‌ඛාපදං • 10. Dasamasikkhāpadaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā
1. පඨමලසුණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
2. දුතියසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 2. Dutiyasikkhāpadavaṇṇanā
5. පඤ්‌චමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Pañcamasikkhāpadavaṇṇanā
6. ඡට්‌ඨසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 6. Chaṭṭhasikkhāpadavaṇṇanā
7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā
8. අට්‌ඨමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Aṭṭhamasikkhāpadavaṇṇanā
9. නවමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Navamasikkhāpadavaṇṇanā
10. දසමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā
1. පඨමලසුණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
2. දුතියසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 2. Dutiyasikkhāpadavaṇṇanā
5. පඤ්‌චමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 5. Pañcamasikkhāpadavaṇṇanā
7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 7. Sattamasikkhāpadavaṇṇanā
8. අට්‌ඨමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 8. Aṭṭhamasikkhāpadavaṇṇanā
10. දසමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 1. පඨමලසුණාදිසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi
1. පඨමසික්‌ඛාපද-අත්‌ථයොජනා • 1. Paṭhamasikkhāpada-atthayojanā
2. දුතියසික්‌ඛාපදං • 2. Dutiyasikkhāpadaṃ
5. පඤ්‌චමසික්‌ඛාපදං • 5. Pañcamasikkhāpadaṃ
6. ඡට්‌ඨසික්‌ඛාපදං • 6. Chaṭṭhasikkhāpadaṃ
7. සත්‌තමසික්‌ඛාපදං • 7. Sattamasikkhāpadaṃ
8. අට්‌ඨමසික්‌ඛාපදං • 8. Aṭṭhamasikkhāpadaṃ
9. නවමසික්‌ඛාපදං • 9. Navamasikkhāpadaṃ
10. දසමසික්‌ඛාපදං • 10. Dasamasikkhāpadaṃ
