| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ද්‌වෙමාතිකාපාළි • Dvemātikāpāḷi |
පාචිත්‌තියකණ්‌ඩො
Pācittiyakaṇḍo
1. ලසුණවග්‌ගො
1. Lasuṇavaggo
1. ලසුණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
1. Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
පාචිත්‌තියෙසු ලසුණවග්‌ගස්‌ස තාව පඨමෙ ලසුණන්‌ති මගධරට්‌ඨෙ ජාතං ආමකං භණ්‌ඩිකලසුණමෙව, න එකද්‌විතිමිඤ්‌ජකං. තඤ්‌හි ‘‘ඛාදිස්‌සාමී’’ති පටිග්‌ගණ්‌හන්‌තියා දුක්‌කටං, අජ්‌ඣොහාරෙ අජ්‌ඣොහාරෙ පාචිත්‌තියං.
Pācittiyesu lasuṇavaggassa tāva paṭhame lasuṇanti magadharaṭṭhe jātaṃ āmakaṃ bhaṇḍikalasuṇameva, na ekadvitimiñjakaṃ. Tañhi ‘‘khādissāmī’’ti paṭiggaṇhantiyā dukkaṭaṃ, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ.
සාවත්‌ථියං ථුල්‌ලනන්‌දං ආරබ්‌භ ලසුණං හරාපනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, තිකපාචිත්‌තියං, අලසුණෙ ද්‌විකදුක්‌කටං. තස්‌මිං පන අලසුණසඤ්‌ඤාය, පලණ්‌ඩුකෙ, භඤ්‌ජනකෙ, හරිතකෙ, චාපලසුණෙ, සූපසම්‌පාකෙ, මංසසම්‌පාකෙ, තෙලසම්‌පාකෙ, සාළවෙ, උත්‌තරිභඞ්‌ගෙ, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. ආමකලසුණඤ්‌චෙව, අජ්‌ඣොහරණඤ්‌චාති ඉමානෙත්‌ථ ද්‌වෙ අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි එළකලොමසදිසානීති.
Sāvatthiyaṃ thullanandaṃ ārabbha lasuṇaṃ harāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, alasuṇe dvikadukkaṭaṃ. Tasmiṃ pana alasuṇasaññāya, palaṇḍuke, bhañjanake, haritake, cāpalasuṇe, sūpasampāke, maṃsasampāke, telasampāke, sāḷave, uttaribhaṅge, ummattikādīnañca anāpatti. Āmakalasuṇañceva, ajjhoharaṇañcāti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
ලසුණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
2. සම්‌බාධලොමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
2. Sambādhalomasikkhāpadavaṇṇanā
දුතියෙ සම්‌බාධෙති පටිච්‌ඡන්‌නොකාසෙ, උපකච්‌ඡකෙසු ච මුත්‌තකරණෙ චාති අත්‌ථො. සංහරාපෙය්‍යාති එත්‌ථ ඛුරසණ්‌ඩාසකත්‌තරිආදීසු යෙන කෙනචි සංහරාපෙන්‌තියා පයොගගණනාය පාචිත්‌තියං, න ලොමගණනාය.
Dutiye sambādheti paṭicchannokāse, upakacchakesu ca muttakaraṇe cāti attho. Saṃharāpeyyāti ettha khurasaṇḍāsakattariādīsu yena kenaci saṃharāpentiyā payogagaṇanāya pācittiyaṃ, na lomagaṇanāya.
සාවත්‌ථියං ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ සම්‌බාධෙ ලොමං සංහරාපනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, අත්‌තනො අත්‌ථාය අඤ්‌ඤං ආණාපෙන්‌තියා සාණත්‌තිකං, ආපත්‌තිභෙදොනත්‌ථි. ආබාධපච්‌චයා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. ආබාධාභාවො, සම්‌බාධෙ ලොමසංහරණන්‌ති ඉමානෙත්‌ථ ද්‌වෙ අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි භික්‌ඛුනියා සද්‌ධිං එකද්‌ධානමග්‌ගගමනසික්‌ඛාපදසදිසානීති.
Sāvatthiyaṃ chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha sambādhe lomaṃ saṃharāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, attano atthāya aññaṃ āṇāpentiyā sāṇattikaṃ, āpattibhedonatthi. Ābādhapaccayā, ummattikādīnañca anāpatti. Ābādhābhāvo, sambādhe lomasaṃharaṇanti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni bhikkhuniyā saddhiṃ ekaddhānamaggagamanasikkhāpadasadisānīti.
සම්‌බාධලොමසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sambādhalomasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
3. තලඝාතකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
3. Talaghātakasikkhāpadavaṇṇanā
තතියෙ තලඝාතකෙති අන්‌තමසො උප්‌පලකෙසරෙනාපි මුත්‌තකරණස්‌ස තලඝාතනෙ මුත්‌තකරණම්‌හි පහාරදානෙ පාචිත්‌තියන්‌ති අත්‌ථො.
Tatiye talaghātaketi antamaso uppalakesarenāpi muttakaraṇassa talaghātane muttakaraṇamhi pahāradāne pācittiyanti attho.
සාවත්‌ථියං ද්‌වෙ භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ තලඝාතකරණවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, පුරිමනයෙනෙව සාණත්‌තිකං, ආපත්‌තිභෙදො නත්‌ථි. ඉතො පරං පන යත්‌ථ නත්‌ථි, තත්‌ථ අවත්‌වාව ගමිස්‌සාම. ආබාධපච්‌චයා ගණ්‌ඩං වා වණං වා පහරන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. ආබාධාභාවො, මුත්‌තකරණෙ පහාරදානං, ඵස්‌සසාදියනන්‌ති ඉමානෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි පඨමපාරාජිකසදිසානීති.
Sāvatthiyaṃ dve bhikkhuniyo ārabbha talaghātakaraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, purimanayeneva sāṇattikaṃ, āpattibhedo natthi. Ito paraṃ pana yattha natthi, tattha avatvāva gamissāma. Ābādhapaccayā gaṇḍaṃ vā vaṇaṃ vā paharantiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Ābādhābhāvo, muttakaraṇe pahāradānaṃ, phassasādiyananti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni paṭhamapārājikasadisānīti.
තලඝාතකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Talaghātakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
4. ජතුමට්‌ඨකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
4. Jatumaṭṭhakasikkhāpadavaṇṇanā
චතුත්‌ථෙ ජතුමට්‌ඨකෙති ජතුනා කතෙ මට්‌ඨදණ්‌ඩකෙ. වත්‌ථුවසෙනෙතං වුත්‌තං, කාමරාගෙන පන උප්‌පලකෙසරම්‌පි පවෙසෙන්‌තියා ආපත්‌ති.
Catutthe jatumaṭṭhaketi jatunā kate maṭṭhadaṇḍake. Vatthuvasenetaṃ vuttaṃ, kāmarāgena pana uppalakesarampi pavesentiyā āpatti.
සාවත්‌ථියං අඤ්‌ඤතරං භික්‌ඛුනිං ආරබ්‌භ ජතුමට්‌ඨකසාදියනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, සෙසං තතියසදිසමෙවාති.
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha jatumaṭṭhakasādiyanavatthusmiṃ paññattaṃ, sesaṃ tatiyasadisamevāti.
ජතුමට්‌ඨකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Jatumaṭṭhakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
5. උදකසුද්‌ධිකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
5. Udakasuddhikasikkhāpadavaṇṇanā
පඤ්‌චමෙ උදකසුද්‌ධිකන්‌ති මුත්‌තකරණස්‌ස ධොවනං. ආදියමානායාති කරොන්‌තියා. ද්‌වඞ්‌ගුලපබ්‌බපරමං ආදාතබ්‌බන්‌ති ද්‌වීසු අඞ්‌ගුලීසු එකෙකං කත්‌වා ද්‌වඞ්‌ගුලපබ්‌බපරමං ආදාතබ්‌බං. තං අතික්‌කාමෙන්‌තියාති සචෙ ධොවනකාලෙ රාගවසෙන විත්‌ථාරතො තතියාය අඞ්‌ගුලියා අග්‌ගපබ්‌බං, ගම්‌භීරතො එකිස්‌සාව අඞ්‌ගුලියා තතියපබ්‌බං පවෙසෙති පාචිත්‌තියං.
Pañcame udakasuddhikanti muttakaraṇassa dhovanaṃ. Ādiyamānāyāti karontiyā. Dvaṅgulapabbaparamaṃādātabbanti dvīsu aṅgulīsu ekekaṃ katvā dvaṅgulapabbaparamaṃ ādātabbaṃ. Taṃ atikkāmentiyāti sace dhovanakāle rāgavasena vitthārato tatiyāya aṅguliyā aggapabbaṃ, gambhīrato ekissāva aṅguliyā tatiyapabbaṃ paveseti pācittiyaṃ.
සක්‌කෙසු අඤ්‌ඤතරං භික්‌ඛුනිං ආරබ්‌භ අතිගම්‌භීරං උදකසුද්‌ධිකං ආදියනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, තිකපාචිත්‌තියං, ඌනකද්‌වඞ්‌ගුලපබ්‌බෙ ද්‌විකදුක්‌කටං. තස්‌මිං පන ඌනකසඤ්‌ඤාය, ද්‌වඞ්‌ගුලපබ්‌බපරමං ආදියන්‌තියා, ආබාධපච්‌චයා අතිරෙකම්‌පි, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති, සෙසං තතියසදිසමෙවාති.
Sakkesu aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha atigambhīraṃ udakasuddhikaṃ ādiyanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, ūnakadvaṅgulapabbe dvikadukkaṭaṃ. Tasmiṃ pana ūnakasaññāya, dvaṅgulapabbaparamaṃ ādiyantiyā, ābādhapaccayā atirekampi, ummattikādīnañca anāpatti, sesaṃ tatiyasadisamevāti.
උදකසුද්‌ධිකසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Udakasuddhikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
6. උපතිට්‌ඨනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
6. Upatiṭṭhanasikkhāpadavaṇṇanā
ඡට්‌ඨෙ භුඤ්‌ජන්‌තස්‌සාති පඤ්‌චන්‌නං භොජනානං අඤ්‌ඤතරං භුඤ්‌ජතො. පානීයෙනාති සුද්‌ධෙන වා උදකෙන, තක්‌කාදීසු වා අඤ්‌ඤතරෙන. විධූපනෙනාති යාය කායචි බීජනියා. උපතිට්‌ඨෙය්‍යාති යා එතෙසු ද්‌වීසු අඤ්‌ඤතරං ගහෙත්‌වා හත්‌ථපාසෙ තිට්‌ඨති, තස්‌සා පාචිත්‌තියං.
Chaṭṭhe bhuñjantassāti pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ bhuñjato. Pānīyenāti suddhena vā udakena, takkādīsu vā aññatarena. Vidhūpanenāti yāya kāyaci bījaniyā. Upatiṭṭheyyāti yā etesu dvīsu aññataraṃ gahetvā hatthapāse tiṭṭhati, tassā pācittiyaṃ.
සාවත්‌ථියං අඤ්‌ඤතරං භික්‌ඛුනිං ආරබ්‌භ භුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස එවං තිට්‌ඨනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, තිකපාචිත්‌තියං, හත්‌ථපාසං විජහිත්‌වා ඛාදනීයං ඛාදන්‌තස්‌ස උපතිට්‌ඨන්‌තියා දුක්‌කටං, අනුපසම්‌පන්‌නෙ තිකදුක්‌කටං. ‘‘ඉමං පිවථ, ඉමිනා බීජථා’’ති එවං දෙන්‌තියා වා, දාපෙන්‌තියා වා, අනුපසම්‌පන්‌නං වා උපතිට්‌ඨාපනත්‌ථං ආණාපෙන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. භුඤ්‌ජන්‌තස්‌ස භික්‌ඛුනො හත්‌ථපාසෙ ඨානං, පානීයස්‌ස වා විධූපනස්‌ස වා ගහණන්‌ති ඉමානෙත්‌ථ ද්‌වෙ අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි එළකලොමසදිසානීති.
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha bhuñjantassa evaṃ tiṭṭhanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, hatthapāsaṃ vijahitvā khādanīyaṃ khādantassa upatiṭṭhantiyā dukkaṭaṃ, anupasampanne tikadukkaṭaṃ. ‘‘Imaṃ pivatha, iminā bījathā’’ti evaṃ dentiyā vā, dāpentiyā vā, anupasampannaṃ vā upatiṭṭhāpanatthaṃ āṇāpentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Bhuñjantassa bhikkhuno hatthapāse ṭhānaṃ, pānīyassa vā vidhūpanassa vā gahaṇanti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
උපතිට්‌ඨනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Upatiṭṭhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
7. ආමකධඤ්‌ඤසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
7. Āmakadhaññasikkhāpadavaṇṇanā
සත්‌තමෙ විඤ්‌ඤත්‌වාති අන්‌තමසො මාතරම්‌පි යාචිත්‌වා. භුඤ්‌ජෙය්‍යාති අජ්‌ඣොහරෙය්‍ය. එත්‌ථ ච විඤ්‌ඤත්‌ති චෙව භොජනඤ්‌ච පමාණං, තස්‌මා සයං විඤ්‌ඤත්‌වා අඤ්‌ඤාය භජ්‌ජනාදීනි කාරාපෙත්‌වා වා , අඤ්‌ඤාය විඤ්‌ඤාපෙත්‌වා සයං භජ්‌ජනාදීනි කත්‌වා වා පටිග්‌ගහණතො පට්‌ඨාය යාව දන්‌තෙහි සංඛාදනං, තාව පුබ්‌බප්‌පයොගෙසු දුක්‌කටානි, අජ්‌ඣොහාරෙ අජ්‌ඣොහාරෙ පාචිත්‌තියං.
Sattame viññatvāti antamaso mātarampi yācitvā. Bhuñjeyyāti ajjhohareyya. Ettha ca viññatti ceva bhojanañca pamāṇaṃ, tasmā sayaṃ viññatvā aññāya bhajjanādīni kārāpetvā vā , aññāya viññāpetvā sayaṃ bhajjanādīni katvā vā paṭiggahaṇato paṭṭhāya yāva dantehi saṃkhādanaṃ, tāva pubbappayogesu dukkaṭāni, ajjhohāre ajjhohāre pācittiyaṃ.
සාවත්‌ථියං සම්‌බහුලා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ ආමකධඤ්‌ඤං විඤ්‌ඤාපනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, සයං වා අඤ්‌ඤාය වා අවිඤ්‌ඤත්‌තියා ලද්‌ධං භජ්‌ජනාදීනි කත්‌වා වා කාරෙත්‌වා වා භුඤ්‌ජන්‌තියා දුක්‌කටං, අඤ්‌ඤාය විඤ්‌ඤත්‌තියා ලද්‌ධං පන සයං භජ්‌ජනාදීනි කත්‌වාපි කාරෙත්‌වාපි භුඤ්‌ජන්‌තියා දුක්‌කටමෙව. ආබාධෙ සති සෙදකම්‌මාදීනං අත්‌ථාය විඤ්‌ඤාපෙන්‌තියා, අවිඤ්‌ඤත්‌තියා ලබ්‌භමානං නවකම්‌මත්‌ථාය සම්‌පටිච්‌ඡන්‌තියා, ඤාතකප්‌පවාරිතට්‌ඨානෙ මුග්‌ගමාසාදිඅපරණ්‌ණං විඤ්‌ඤාපෙන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. සත්‌තන්‌නං ධඤ්‌ඤානං අඤ්‌ඤතරස්‌ස විඤ්‌ඤාපනං වා විඤ්‌ඤාපාපනං වා, පටිලාභො, භජ්‌ජනාදීනි කත්‌වා වා කාරෙත්‌වා වා අජ්‌ඣොහරණන්‌ති ඉමානෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි අද්‌ධානමග්‌ගසික්‌ඛාපදසදිසානීති.
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha āmakadhaññaṃ viññāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, sayaṃ vā aññāya vā aviññattiyā laddhaṃ bhajjanādīni katvā vā kāretvā vā bhuñjantiyā dukkaṭaṃ, aññāya viññattiyā laddhaṃ pana sayaṃ bhajjanādīni katvāpi kāretvāpi bhuñjantiyā dukkaṭameva. Ābādhe sati sedakammādīnaṃ atthāya viññāpentiyā, aviññattiyā labbhamānaṃ navakammatthāya sampaṭicchantiyā, ñātakappavāritaṭṭhāne muggamāsādiaparaṇṇaṃ viññāpentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Sattannaṃ dhaññānaṃ aññatarassa viññāpanaṃ vā viññāpāpanaṃ vā, paṭilābho, bhajjanādīni katvā vā kāretvā vā ajjhoharaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni addhānamaggasikkhāpadasadisānīti.
ආමකධඤ්‌ඤසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Āmakadhaññasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
8. පඨමඋච්‌චාරඡඩ්‌ඩනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
8. Paṭhamauccārachaḍḍanasikkhāpadavaṇṇanā
අට්‌ඨමෙ සඞ්‌කාරන්‌ති කචවරං. විඝාසන්‌ති යංකිඤ්‌චි පරිභුත්‌තාවසෙසං උච්‌ඡිට්‌ඨොදකම්‌පි දන්‌තකට්‌ඨම්‌පි, අට්‌ඨිකචලකෙසු පන වත්‌තබ්‌බමෙව නත්‌ථි. තිරොකුට්‌ටෙ වා තිරොපාකාරෙ වාති යස්‌සකස්‌සචි කුට්‌ටස්‌ස වා පාකාරස්‌ස වා පරතො. ඡඩ්‌ඩෙය්‍ය වා ඡඩ්‌ඩාපෙය්‍ය වාති සබ්‌බානිපෙතානි එකතො ඡඩ්‌ඩෙන්‌තියා එකප්‌පයොගෙ එකාපත්‌ති, සකිං ආණත්‌තියා බහුකෙපි ඡඩ්‌ඩිතෙ එකාව.
Aṭṭhame saṅkāranti kacavaraṃ. Vighāsanti yaṃkiñci paribhuttāvasesaṃ ucchiṭṭhodakampi dantakaṭṭhampi, aṭṭhikacalakesu pana vattabbameva natthi. Tirokuṭṭe vā tiropākāre vāti yassakassaci kuṭṭassa vā pākārassa vā parato. Chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vāti sabbānipetāni ekato chaḍḍentiyā ekappayoge ekāpatti, sakiṃ āṇattiyā bahukepi chaḍḍite ekāva.
සාවත්‌ථියං අඤ්‌ඤතරං භික්‌ඛුනිං ආරබ්‌භ උච්‌චාරං තිරොකුට්‌ටෙ ඡඩ්‌ඩනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, සාණත්‌තිකං, භික්‌ඛුස්‌ස දුක්‌කටං , ඔලොකෙත්‌වා වා අවලඤ්‌ජෙ වා ඡඩ්‌ඩෙන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. උච්‌චාරාදිභාවො, අනොලොකනං, වලඤ්‌ජනට්‌ඨානං, තිරොකුට්‌ටතිරොපාකාරතා, ඡඩ්‌ඩනං වා ඡඩ්‌ඩාපනං වාති ඉමානෙත්‌ථ පඤ්‌ච අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි සඤ්‌චරිත්‌තසදිසානි, ඉදං පන කිරියාකිරියන්‌ති.
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha uccāraṃ tirokuṭṭe chaḍḍanavatthusmiṃ paññattaṃ, sāṇattikaṃ, bhikkhussa dukkaṭaṃ , oloketvā vā avalañje vā chaḍḍentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Uccārādibhāvo, anolokanaṃ, valañjanaṭṭhānaṃ, tirokuṭṭatiropākāratā, chaḍḍanaṃ vā chaḍḍāpanaṃ vāti imānettha pañca aṅgāni. Samuṭṭhānādīni sañcarittasadisāni, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
පඨමඋච්‌චාරඡඩ්‌ඩනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Paṭhamauccārachaḍḍanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
9. දුතියඋච්‌චාරඡඩ්‌ඩනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
9. Dutiyauccārachaḍḍanasikkhāpadavaṇṇanā
නවමෙ හරිතෙති ඛෙත්‌තෙ වා නාළිකෙරාදිආරාමෙ වා යත්‌ථකත්‌ථචි රොපිමහරිතට්‌ඨානෙ. තානි වත්‌ථූනි ඡඩ්‌ඩෙන්‌තියා වා ඡඩ්‌ඩාපෙන්‌තියා වා පුරිමනයෙනෙව ආපත්‌ති, තාදිසෙ ඨානෙ නිසීදිත්‌වා අන්‌තමසො උදකං පිවිත්‌වා මත්‌ථකච්‌ඡින්‌නං නාළිකෙරම්‌පි ඡඩ්‌ඩෙන්‌තියා ආපත්‌තියෙව.
Navame hariteti khette vā nāḷikerādiārāme vā yatthakatthaci ropimaharitaṭṭhāne. Tāni vatthūni chaḍḍentiyā vā chaḍḍāpentiyā vā purimanayeneva āpatti, tādise ṭhāne nisīditvā antamaso udakaṃ pivitvā matthakacchinnaṃ nāḷikerampi chaḍḍentiyā āpattiyeva.
සාවත්‌ථියං සම්‌බහුලා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ උච්‌චාරාදීනි හරිතෙ ඡඩ්‌ඩනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, සාණත්‌තිකං, තිකපාචිත්‌තියං, භික්‌ඛුනො දුක්‌කටං, භික්‌ඛුනියාපි නික්‌ඛිත්‌තබීජෙ ඛෙත්‌තෙ යාව අඞ්‌කුරො න උට්‌ඨහති, තාව දුක්‌කටං, අහරිතෙ ද්‌විකදුක්‌කටං. තස්‌මිං පන අහරිතසඤ්‌ඤාය ඡඩ්‌ඩිතඛෙත්‌තෙ වා, සාමිකෙ අපලොකෙත්‌වා වා ඡඩ්‌ඩෙන්‌තියා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. සෙසං අට්‌ඨමසදිසමෙවාති.
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha uccārādīni harite chaḍḍanavatthusmiṃ paññattaṃ, sāṇattikaṃ, tikapācittiyaṃ, bhikkhuno dukkaṭaṃ, bhikkhuniyāpi nikkhittabīje khette yāva aṅkuro na uṭṭhahati, tāva dukkaṭaṃ, aharite dvikadukkaṭaṃ. Tasmiṃ pana aharitasaññāya chaḍḍitakhette vā, sāmike apaloketvā vā chaḍḍentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ aṭṭhamasadisamevāti.
දුතියඋච්‌චාරඡඩ්‌ඩනසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dutiyauccārachaḍḍanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
10. නච්‌චගීතසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
10. Naccagītasikkhāpadavaṇṇanā
දසමෙ නච්‌චන්‌ති අන්‌තමසො මොරනච්‌චම්‌පි. ගීතන්‌ති අන්‌තමසො ධම්‌මභාණකගීතම්‌පි. වාදිතන්‌ති අන්‌තමසො උදකභෙරිවාදිතම්‌පි. දස්‌සනායාති එතෙසු යංකිඤ්‌චි දස්‌සනාය ගච්‌ඡන්‌තියා පදෙ පදෙ දුක්‌කටං, යත්‌ථ ඨිතා පස්‌සති වා සුණාති වා, එකප්‌පයොගෙ එකාපත්‌ති, තං තං දිසං ඔලොකෙන්‌තියා පයොගෙ පයොගෙ ආපත්‌ති.
Dasame naccanti antamaso moranaccampi. Gītanti antamaso dhammabhāṇakagītampi. Vāditanti antamaso udakabherivāditampi. Dassanāyāti etesu yaṃkiñci dassanāya gacchantiyā pade pade dukkaṭaṃ, yattha ṭhitā passati vā suṇāti vā, ekappayoge ekāpatti, taṃ taṃ disaṃ olokentiyā payoge payoge āpatti.
රාජගහෙ ඡබ්‌බග්‌ගියා භික්‌ඛුනියො ආරබ්‌භ නච්‌චාදීනි දස්‌සනාය ගමනවත්‌ථුස්‌මිං පඤ්‌ඤත්‌තං, සයං තානි වත්‌ථූනි කරොන්‌තියා, අඤ්‌ඤං වා ආණාපෙන්‌තියා, ‘‘චෙතියස්‌ස උපහාරං දෙථා’’ති ඊදිසෙන පරියායෙන වා භණන්‌තියා, ‘‘චෙතියස්‌ස උපහාරං කරොමා’’ති වා වුත්‌තෙ ‘‘සාධූ’’ති සම්‌පටිච්‌ඡන්‌තියා ච පාචිත්‌තියමෙවාති සබ්‌බඅට්‌ඨකථාසු (පාචි. අට්‌ඨ. 835-837) වුත්‌තං, භික්‌ඛුනො සබ්‌බත්‌ථ දුක්‌කටං. ‘‘තුම්‌හාකං චෙතියස්‌ස උපට්‌ඨානං කරොමා’’ති වුත්‌තෙ පන ‘‘උපට්‌ඨානකරණං නාම සුන්‌දර’’න්‌ති ඊදිසං පරියායං භණන්‌තියා, ආරාමෙ ඨත්‌වා පස්‌සන්‌තියා වා සුණන්‌තියා වා, තථා අත්‌තනො ඨිතොකාසං ආගන්‌ත්‌වා පයොජිතං පටිපථං ගච්‌ඡන්‌තියා සම්‌මුඛීභූතං සලාකභත්‌තාදිකෙ සති කරණීයෙ ගන්‌ත්‌වා, ආපදාසු වා සමජ්‌ජට්‌ඨානං පවිසිත්‌වාපි පස්‌සන්‌තියා වා සුණන්‌තියා වා, උම්‌මත්‌තිකාදීනඤ්‌ච අනාපත්‌ති. නච්‌චාදීනං අඤ්‌ඤතරතා, අඤ්‌ඤත්‍ර අනුඤ්‌ඤාතකාරණා ගමනං, දස්‌සනං වා සවනං වාති ඉමානෙත්‌ථ තීණි අඞ්‌ගානි. සමුට්‌ඨානාදීනි එළකලොමසදිසානි, ඉදං පන ලොකවජ්‌ජං, අකුසලචිත්‌තං, තිවෙදනන්‌ති.
Rājagahe chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha naccādīni dassanāya gamanavatthusmiṃ paññattaṃ, sayaṃ tāni vatthūni karontiyā, aññaṃ vā āṇāpentiyā, ‘‘cetiyassa upahāraṃ dethā’’ti īdisena pariyāyena vā bhaṇantiyā, ‘‘cetiyassa upahāraṃ karomā’’ti vā vutte ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchantiyā ca pācittiyamevāti sabbaaṭṭhakathāsu (pāci. aṭṭha. 835-837) vuttaṃ, bhikkhuno sabbattha dukkaṭaṃ. ‘‘Tumhākaṃ cetiyassa upaṭṭhānaṃ karomā’’ti vutte pana ‘‘upaṭṭhānakaraṇaṃ nāma sundara’’nti īdisaṃ pariyāyaṃ bhaṇantiyā, ārāme ṭhatvā passantiyā vā suṇantiyā vā, tathā attano ṭhitokāsaṃ āgantvā payojitaṃ paṭipathaṃ gacchantiyā sammukhībhūtaṃ salākabhattādike sati karaṇīye gantvā, āpadāsu vā samajjaṭṭhānaṃ pavisitvāpi passantiyā vā suṇantiyā vā, ummattikādīnañca anāpatti. Naccādīnaṃ aññataratā, aññatra anuññātakāraṇā gamanaṃ, dassanaṃ vā savanaṃ vāti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisāni, idaṃ pana lokavajjaṃ, akusalacittaṃ, tivedananti.
නච්‌චගීතසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Naccagītasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ලසුණවග්‌ගො පඨමො.
Lasuṇavaggo paṭhamo.
