Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விமானவத்து²-அட்ட²கதா² • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
4. லதாவிமானவண்ணனா
4. Latāvimānavaṇṇanā
லதா ச ஸஜ்ஜா பவரா ச தே³வதாதி லதாவிமானங். தஸ்ஸ கா உப்பத்தி? ப⁴க³வா ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே. தேன ச ஸமயேன ஸாவத்தி²வாஸினோ அஞ்ஞதரஸ்ஸ உபாஸகஸ்ஸ தீ⁴தா லதா நாம பண்டி³தா ப்³யத்தா மேதா⁴வினீ பதிகுலங் க³தா ப⁴த்து ஸஸ்ஸுஸஸுரானஞ்ச மனாபசாரினீ பியவாதி³னீ பரிஜனஸ்ஸ ஸங்க³ஹகுஸலா கே³ஹே குடும்ப³பா⁴ரஸ்ஸ நித்த²ரணஸமத்தா² அக்கோத⁴னா ஸீலாசாரஸம்பன்னா தா³னஸங்விபா⁴க³ரதா அக²ண்ட³பஞ்சஸீலா உபோஸத²ரக்க²ணே ச அப்பமத்தா அஹோஸி. ஸா அபரபா⁴கே³ காலங் கத்வா வெஸ்ஸவணஸ்ஸ மஹாராஜஸ்ஸ தீ⁴தா ஹுத்வா நிப்³ப³த்தி லதாத்வேவ நாமேன. அஞ்ஞாபி தஸ்ஸா ஸஜ்ஜா, பவரா, அச்சிமதீ, ஸுதாதி சதஸ்ஸோ ப⁴கி³னியோ அஹேஸுங். தா பஞ்சபி ஸக்கேன தே³வராஜேன ஆனெத்வா நாடகித்தி²பா⁴வேன பரிசாரிகட்டா²னே ட²பிதா. லதா பனஸ்ஸ நச்சகீ³தாதீ³ஸு சே²கதாய இட்ட²தரா அஹோஸி.
Latāca sajjā pavarā ca devatāti latāvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena ca samayena sāvatthivāsino aññatarassa upāsakassa dhītā latā nāma paṇḍitā byattā medhāvinī patikulaṃ gatā bhattu sassusasurānañca manāpacārinī piyavādinī parijanassa saṅgahakusalā gehe kuṭumbabhārassa nittharaṇasamatthā akkodhanā sīlācārasampannā dānasaṃvibhāgaratā akhaṇḍapañcasīlā uposatharakkhaṇe ca appamattā ahosi. Sā aparabhāge kālaṃ katvā vessavaṇassa mahārājassa dhītā hutvā nibbatti latātveva nāmena. Aññāpi tassā sajjā, pavarā, accimatī, sutāti catasso bhaginiyo ahesuṃ. Tā pañcapi sakkena devarājena ānetvā nāṭakitthibhāvena paricārikaṭṭhāne ṭhapitā. Latā panassa naccagītādīsu chekatāya iṭṭhatarā ahosi.
தாஸங் ஏகதோ ஸமாக³ந்த்வா ஸுக²னிஸஜ்ஜாய நிஸின்னானங் ஸங்கீ³தனேபுஞ்ஞங் படிச்ச விவாதோ³ உப்பன்னோ. தா ஸப்³பா³பி வெஸ்ஸவணஸ்ஸ மஹாராஜஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா புச்சி²ங்ஸு ‘‘தாத, கதமா அம்ஹாகங் நச்சாதீ³ஸு குஸலா’’தி? ஸோ ஏவமாஹ ‘‘க³ச்ச²த² தீ⁴தரோ அனோதத்தத³ஹதீரே தே³வஸமாக³மே ஸங்கீ³தங் பவத்தேத², தத்த² வோ விஸேஸோ பாகடோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி. தா ததா² அகங்ஸு. தத்த² தே³வபுத்தா லதாய நச்சமானாய அத்தனோ ஸபா⁴வேன டா²துங் நாஸக்கி²ங்ஸு, ஸஞ்ஜாதபஹாஸா அச்ச²ரியப்³பு⁴தசித்தஜாதா நிரந்தரங் ஸாது⁴காரங் தெ³ந்தா உக்குட்டி²ஸத்³தே³ சேலுக்கே²பே ச பவத்தெந்தா ஹிமவந்தங் கம்பயமானா விய மஹந்தங் கோலாஹலமகங்ஸு. இதராஸு பன நச்சந்தீஸு ஸிஸிரகாலே கோகிலா விய துண்ஹீபூ⁴தா நிஸீதி³ங்ஸு. ஏவங் தத்த² ஸங்கீ³தே லதாய விஸேஸோ பாகடோ அஹோஸி.
Tāsaṃ ekato samāgantvā sukhanisajjāya nisinnānaṃ saṅgītanepuññaṃ paṭicca vivādo uppanno. Tā sabbāpi vessavaṇassa mahārājassa santikaṃ gantvā pucchiṃsu ‘‘tāta, katamā amhākaṃ naccādīsu kusalā’’ti? So evamāha ‘‘gacchatha dhītaro anotattadahatīre devasamāgame saṅgītaṃ pavattetha, tattha vo viseso pākaṭo bhavissatī’’ti. Tā tathā akaṃsu. Tattha devaputtā latāya naccamānāya attano sabhāvena ṭhātuṃ nāsakkhiṃsu, sañjātapahāsā acchariyabbhutacittajātā nirantaraṃ sādhukāraṃ dentā ukkuṭṭhisadde celukkhepe ca pavattentā himavantaṃ kampayamānā viya mahantaṃ kolāhalamakaṃsu. Itarāsu pana naccantīsu sisirakāle kokilā viya tuṇhībhūtā nisīdiṃsu. Evaṃ tattha saṅgīte latāya viseso pākaṭo ahosi.
அத² தாஸங் தே³வதீ⁴தானங் ஸுதாய தே³வதீ⁴தாய ஏதத³ஹோஸி ‘‘கிங் நு கோ² கம்மங் கத்வா அயங் லதா அம்ஹே அபி⁴பு⁴ய்ய திட்ட²தி வண்ணேன சேவ யஸஸா ச, யங்னூனாஹங் லதாய கதகம்மங் புச்செ²ய்ய’’ந்தி. ஸா தங் புச்சி². இதராபி தஸ்ஸா ஏதமத்த²ங் விஸ்ஸஜ்ஜேஸி. தயித³ங் ஸப்³ப³ங் வெஸ்ஸவணமஹாராஜா தே³வசாரிகவஸேன உபக³தஸ்ஸ ஆயஸ்மதோ மஹாமொக்³க³ல்லானஸ்ஸ ஆசிக்கி². தே²ரோ தமத்த²ங் புச்சா²ய மூலகாரணதோ பட்டா²ய ப⁴க³வதோ ஆரோசெந்தோ –
Atha tāsaṃ devadhītānaṃ sutāya devadhītāya etadahosi ‘‘kiṃ nu kho kammaṃ katvā ayaṃ latā amhe abhibhuyya tiṭṭhati vaṇṇena ceva yasasā ca, yaṃnūnāhaṃ latāya katakammaṃ puccheyya’’nti. Sā taṃ pucchi. Itarāpi tassā etamatthaṃ vissajjesi. Tayidaṃ sabbaṃ vessavaṇamahārājā devacārikavasena upagatassa āyasmato mahāmoggallānassa ācikkhi. Thero tamatthaṃ pucchāya mūlakāraṇato paṭṭhāya bhagavato ārocento –
316.
316.
‘‘லதா ச ஸஜ்ஜா பவரா ச தே³வதா, அச்சிமதீ ராஜவரஸ்ஸ ஸிரீமதோ;
‘‘Latā ca sajjā pavarā ca devatā, accimatī rājavarassa sirīmato;
ஸுதா ச ரஞ்ஞோ வெஸ்ஸவணஸ்ஸ தீ⁴தா, ராஜீமதீ த⁴ம்மகு³ணேஹி ஸோப⁴த².
Sutā ca rañño vessavaṇassa dhītā, rājīmatī dhammaguṇehi sobhatha.
317.
317.
‘‘பஞ்செத்த² நாரியோ ஆக³மங்ஸு ந்ஹாயிதுங், ஸீதோத³கங் உப்பலினிங் ஸிவங் நதி³ங்;
‘‘Pañcettha nāriyo āgamaṃsu nhāyituṃ, sītodakaṃ uppaliniṃ sivaṃ nadiṃ;
தா தத்த² ந்ஹாயித்வா ரமெத்வா தே³வதா, நச்சித்வா கா³யித்வா ஸுதா லதங் ப்³ரவி.
Tā tattha nhāyitvā rametvā devatā, naccitvā gāyitvā sutā lataṃ bravi.
318.
318.
‘‘புச்சா²மி தங் உப்பலமாலதா⁴ரினி, ஆவேளினி கஞ்சனஸன்னிப⁴த்தசே;
‘‘Pucchāmi taṃ uppalamāladhārini, āveḷini kañcanasannibhattace;
திமிரதம்ப³க்கி² நபே⁴வ ஸோப⁴னே, தீ³கா⁴யுகீ கேன கதோ யஸோ தவ.
Timiratambakkhi nabheva sobhane, dīghāyukī kena kato yaso tava.
319.
319.
‘‘கேனாஸி ப⁴த்³தே³ பதினோ பியதரா, விஸிட்ட²கல்யாணிதரஸ்ஸு ரூபதோ;
‘‘Kenāsi bhadde patino piyatarā, visiṭṭhakalyāṇitarassu rūpato;
பத³க்கி²ணா நச்சனகீ³தவாதி³தே, ஆசிக்க² நோ த்வங் நரனாரிபுச்சி²தா’’தி. –
Padakkhiṇā naccanagītavādite, ācikkha no tvaṃ naranāripucchitā’’ti. –
ஸுதாய புச்சா².
Sutāya pucchā.
320.
320.
‘‘அஹங் மனுஸ்ஸேஸு மனுஸ்ஸபூ⁴தா, உளாரபோ⁴கே³ குலே ஸுணிஸா அஹோஸிங்;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūtā, uḷārabhoge kule suṇisā ahosiṃ;
அக்கோத⁴னா ப⁴த்து வஸானுவத்தினீ, உபோஸதே² அப்பமத்தா அஹோஸிங்.
Akkodhanā bhattu vasānuvattinī, uposathe appamattā ahosiṃ.
321.
321.
‘‘மனுஸ்ஸபூ⁴தா த³ஹரா அபாபிகா, பஸன்னசித்தா பதிமாபி⁴ராத⁴யிங்;
‘‘Manussabhūtā daharā apāpikā, pasannacittā patimābhirādhayiṃ;
ஸதே³வரங் ஸஸ்ஸஸுரங் ஸதா³ஸகங், அபி⁴ராத⁴யிங் தம்ஹி கதோ யஸோ மம.
Sadevaraṃ sassasuraṃ sadāsakaṃ, abhirādhayiṃ tamhi kato yaso mama.
322.
322.
‘‘ஸாஹங் தேன குஸலேன கம்முனா, சதுப்³பி⁴ டா²னேஹி விஸேஸமஜ்ஜ²கா³;
‘‘Sāhaṃ tena kusalena kammunā, catubbhi ṭhānehi visesamajjhagā;
ஆயுஞ்ச வண்ணஞ்ச ஸுக²ங் ப³லஞ்ச, கி²ட்³டா³ரதிங் பச்சனுபோ⁴மனப்பகங்.
Āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañca, khiḍḍāratiṃ paccanubhomanappakaṃ.
323.
323.
‘‘ஸுதங் நு தங் பா⁴ஸதி யங் அயங் லதா, யங் நோ அபுச்சி²ம்ஹ அகித்தயீ நோ;
‘‘Sutaṃ nu taṃ bhāsati yaṃ ayaṃ latā, yaṃ no apucchimha akittayī no;
பதினோ கிரம்ஹாகங் விஸிட்ட² நாரீனங், க³தீ ச தாஸங் பவரா ச தே³வதா.
Patino kiramhākaṃ visiṭṭha nārīnaṃ, gatī ca tāsaṃ pavarā ca devatā.
324.
324.
‘‘பதீஸு த⁴ம்மங் பசராம ஸப்³பா³, பதிப்³ப³தா யத்த² ப⁴வந்தி இத்தி²யோ;
‘‘Patīsu dhammaṃ pacarāma sabbā, patibbatā yattha bhavanti itthiyo;
பதீஸு த⁴ம்மங் பசரித்வா ஸப்³பா³, லச்சா²மஸே பா⁴ஸதி யங் அயங் லதா.
Patīsu dhammaṃ pacaritvā sabbā, lacchāmase bhāsati yaṃ ayaṃ latā.
325.
325.
‘‘ஸீஹோ யதா² பப்³ப³தஸானுகோ³சரோ, மஹிந்த⁴ரங் பப்³ப³தமாவஸித்வா;
‘‘Sīho yathā pabbatasānugocaro, mahindharaṃ pabbatamāvasitvā;
பஸய்ஹ ஹந்த்வா இதரே சதுப்பதே³, கு²த்³தே³ மிகே³ கா²த³தி மங்ஸபோ⁴ஜனோ.
Pasayha hantvā itare catuppade, khudde mige khādati maṃsabhojano.
326.
326.
‘‘ததே²வ ஸத்³தா⁴ இத⁴ அரியஸாவிகா, ப⁴த்தாரங் நிஸ்ஸாய பதிங் அனுப்³ப³தா;
‘‘Tatheva saddhā idha ariyasāvikā, bhattāraṃ nissāya patiṃ anubbatā;
கோத⁴ங் வதி⁴த்வா அபி⁴பு⁴ய்ய மச்ச²ரங், ஸக்³க³ம்ஹி ஸா மோத³தி த⁴ம்மசாரினீ’’தி. –
Kodhaṃ vadhitvā abhibhuyya maccharaṃ, saggamhi sā modati dhammacārinī’’ti. –
லதாய விஸ்ஸஜ்ஜனந்தி ஆஹ.
Latāya vissajjananti āha.
316. தத்த² லதா ச ஸஜ்ஜா பவரா அச்சிமதீ ஸுதாதி தாஸங் நாமங். ச-ஸத்³தோ³ ஸமுச்சயத்தோ². ராஜவரஸ்ஸாதி சதுன்னங் மஹாராஜானங் வரஸ்ஸ ஸெட்ட²ஸ்ஸ தே³வராஜஸ்ஸ. ஸக்கஸ்ஸ பரிசாரிகாதி அதி⁴ப்பாயோ. ரஞ்ஞோதி மஹாராஜஸ்ஸ. தேனாஹ ‘‘வெஸ்ஸவணஸ்ஸ தீ⁴தா’’தி, இத³ங் பச்சேகங் யோஜேதப்³ப³ங், வசனவிபல்லாஸோ வா, தீ⁴தரோதி அத்தோ². ராஜதி விஜ்ஜோததீதி ராஜீ, ராஜீதி மதா பஞ்ஞாதா ராஜீமதீ, இத³ங் தாஸங் ஸப்³பா³ஸங் விஸேஸனங். நாமமேவ ஏதங் ஏகிஸ்ஸா தே³வதாயாதி கேசி, தேஸங் மதேன ‘‘பவரா’’தி ஸப்³பா³ஸங் விஸேஸனமேவ. த⁴ம்மகு³ணேஹீதி த⁴ம்மியேஹி த⁴ம்மதோ அனபேதேஹி கு³ணேஹி, யதா²பு⁴ச்சகு³ணேஹீதி அத்தோ². ஸோப⁴தா²தி விரோசத².
316. Tattha latā ca sajjā pavarā accimatī sutāti tāsaṃ nāmaṃ. Ca-saddo samuccayattho. Rājavarassāti catunnaṃ mahārājānaṃ varassa seṭṭhassa devarājassa. Sakkassa paricārikāti adhippāyo. Raññoti mahārājassa. Tenāha ‘‘vessavaṇassa dhītā’’ti, idaṃ paccekaṃ yojetabbaṃ, vacanavipallāso vā, dhītaroti attho. Rājati vijjotatīti rājī, rājīti matā paññātā rājīmatī, idaṃ tāsaṃ sabbāsaṃ visesanaṃ. Nāmameva etaṃ ekissā devatāyāti keci, tesaṃ matena ‘‘pavarā’’ti sabbāsaṃ visesanameva. Dhammaguṇehīti dhammiyehi dhammato anapetehi guṇehi, yathābhuccaguṇehīti attho. Sobhathāti virocatha.
317. பஞ்செத்த² நாரியோதி பஞ்ச யதா²வுத்தனாமா தே³வதீ⁴தரோ எத்த² இமஸ்மிங் ஹிமவந்தபதே³ஸே. ஸீதோத³கங் உப்பலினிங் ஸிவங் நதி³ந்தி அனோதத்தத³ஹதோ நிக்க²ந்தனதி³முக²ங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. நச்சித்வா கா³யித்வாதி பிது வெஸ்ஸவணஸ்ஸ ஆணாய தே³வஸமாக³மே தாஹி கதஸ்ஸ நச்சகீ³தஸ்ஸ வஸேன வுத்தங். ஸுதா லதங் ப்³ரவீதி ஸுதா தே³வதீ⁴தா லதங் அத்தனோ ப⁴கி³னிங் கதே²ஸி. ‘‘ஸுதா லதங் ப்³ரவு’’ந்திபி பட²ந்தி, ஸுதா தீ⁴தரோ வெஸ்ஸவணஸ்ஸ மஹாராஜஸ்ஸ லதங் கதே²ஸுந்தி அத்தோ².
317.Pañcettha nāriyoti pañca yathāvuttanāmā devadhītaro ettha imasmiṃ himavantapadese. Sītodakaṃ uppaliniṃ sivaṃ nadinti anotattadahato nikkhantanadimukhaṃ sandhāya vadati. Naccitvā gāyitvāti pitu vessavaṇassa āṇāya devasamāgame tāhi katassa naccagītassa vasena vuttaṃ. Sutā lataṃ bravīti sutā devadhītā lataṃ attano bhaginiṃ kathesi. ‘‘Sutā lataṃ bravu’’ntipi paṭhanti, sutā dhītaro vessavaṇassa mahārājassa lataṃ kathesunti attho.
318. திமிரதம்ப³க்கீ²தி நிசுலகேஸரபா⁴ஸஸதி³ஸேஹி தம்ப³ராஜீஹி ஸமன்னாக³தக்கி². நபே⁴வ ஸோப⁴னேதி நப⁴ங் விய ஸோப⁴மானே, ஸரத³ஸமயே அப்³ப⁴மஹிகாதி³உபக்கிலேஸவிமுத்தங் நப⁴ங் விய ஸுவிஸுத்³த⁴ங்க³பச்சங்க³தாய விராஜமானேதி அத்தோ². அத² வா நபே⁴வாதி நபே⁴ ஏவ, ஸமுச்சயத்தோ² ஏவ-ஸத்³தோ³, ஆகாஸட்ட²விமானேஸு ஹிமவந்தயுக³ந்த⁴ராதி³பூ⁴மிபடிப³த்³த⁴ட்டா²னேஸு சாதி ஸப்³ப³த்தே²வ ஸோப⁴மானேதி அத்தோ². கேன கதோதி கேன கீதி³ஸேன புஞ்ஞேன நிப்³ப³த்திதோ. யஸோதி பரிவாரஸம்பத்தி கித்திஸத்³தோ³ ச. கித்திஸத்³த³க்³க³ஹணேன ச கித்திஸத்³த³ஹேதுபூ⁴தா கு³ணா க³ய்ஹந்தி.
318.Timiratambakkhīti niculakesarabhāsasadisehi tambarājīhi samannāgatakkhi. Nabheva sobhaneti nabhaṃ viya sobhamāne, saradasamaye abbhamahikādiupakkilesavimuttaṃ nabhaṃ viya suvisuddhaṅgapaccaṅgatāya virājamāneti attho. Atha vā nabhevāti nabhe eva, samuccayattho eva-saddo, ākāsaṭṭhavimānesu himavantayugandharādibhūmipaṭibaddhaṭṭhānesu cāti sabbattheva sobhamāneti attho. Kena katoti kena kīdisena puññena nibbattito. Yasoti parivārasampatti kittisaddo ca. Kittisaddaggahaṇena ca kittisaddahetubhūtā guṇā gayhanti.
319. பதினோ பியதராதி ஸாமினோ பியதரா ஸாமிவல்லபா⁴. தேனஸ்ஸா ஸுப⁴க³தங் த³ஸ்ஸேதி. விஸிட்ட²கல்யாணிதரஸ்ஸூ ரூபதோதி ரூபஸம்பத்தியா விஸிட்டா² உத்தமா கல்யாணிதரா ஸுந்த³ரதரா, அஸ்ஸூதி நிபாதமத்தங். ‘‘விஸிட்ட²கல்யாணிதராஸி ரூபதோ’’தி ச பட²ந்தி. பத³க்கி²ணாதி பகாரேஹி, விஸேஸேன வா த³க்கி²ணா குஸலா. நச்சனகீ³தவாதி³தேதி எத்த² நச்சனாதி விப⁴த்திலோபோ கதோ, நச்சே ச கீ³தே ச வாதி³தே சாதி அத்தோ². நரனாரிபுச்சி²தாதி தே³வபுத்தேஹி தே³வதீ⁴தாஹி ச ‘‘கஹங் லதா, கிங் கரோதி லதா’’தி ரூபத³ஸ்ஸனத்த²ஞ்சேவ ஸிப்பத³ஸ்ஸனத்த²ஞ்ச புச்சி²தா.
319.Patino piyatarāti sāmino piyatarā sāmivallabhā. Tenassā subhagataṃ dasseti. Visiṭṭhakalyāṇitarassū rūpatoti rūpasampattiyā visiṭṭhā uttamā kalyāṇitarā sundaratarā, assūti nipātamattaṃ. ‘‘Visiṭṭhakalyāṇitarāsi rūpato’’ti ca paṭhanti. Padakkhiṇāti pakārehi, visesena vā dakkhiṇā kusalā. Naccanagītavāditeti ettha naccanāti vibhattilopo kato, nacce ca gīte ca vādite cāti attho. Naranāripucchitāti devaputtehi devadhītāhi ca ‘‘kahaṃ latā, kiṃ karoti latā’’ti rūpadassanatthañceva sippadassanatthañca pucchitā.
321. நிச்சங் காயேன அஸங்ஸட்ட²தாய தே³வோ விய ரமேதி, து³தியோ வரோதி வா தே³வரோ, ப⁴த்து கனிட்ட²பா⁴தா, ஸஹ தே³வரேனாதி ஸதே³வரங். ஸஸ்ஸு ச ஸஸுரோ ச ஸஸுரா, ஸஹ ஸஸுரேஹீதி ஸஸ்ஸஸுரங். ஸஹ தா³ஸேஹி தா³ஸீஹி சாதி ஸதா³ஸகங் பதிமாபி⁴ராத⁴யிந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தம்ஹி கதோதி தம்ஹி குலே, காலே வா ஸுணிஸாகாலே கதோ யஸோ தன்னிப்³ப³த்தகபுஞ்ஞஸ்ஸ நிப்³ப³த்தனேனாதி அதி⁴ப்பாயோ. மமாதி இத³ங் ‘‘கதோ’’தி பத³ங் அபெக்கி²த்வா ‘‘மயா’’தி பரிணாமேதப்³ப³ங்.
321. Niccaṃ kāyena asaṃsaṭṭhatāya devo viya rameti, dutiyo varoti vā devaro, bhattu kaniṭṭhabhātā, saha devarenāti sadevaraṃ. Sassu ca sasuro ca sasurā, saha sasurehīti sassasuraṃ. Saha dāsehi dāsīhi cāti sadāsakaṃ patimābhirādhayinti sambandho. Tamhi katoti tamhi kule, kāle vā suṇisākāle kato yaso tannibbattakapuññassa nibbattanenāti adhippāyo. Mamāti idaṃ ‘‘kato’’ti padaṃ apekkhitvā ‘‘mayā’’ti pariṇāmetabbaṃ.
322. சதுப்³பி⁴ டா²னேஹீதி சதூஹி காரணேஹி, சதூஸு வா டா²னேஸு நிமித்தபூ⁴தேஸு. விஸேஸமஜ்ஜ²கா³தி அஞ்ஞாஹி அதிஸயங் அதி⁴க³தா. ஆயுஞ்ச வண்ணஞ்ச ஸுக²ங் ப³லஞ்சாதி ‘‘சதூஹி டா²னேஹீ’’தி வுத்தானங் ஸரூபதோ த³ஸ்ஸனங். ஆயுஆத³யோ ஏவ ஹிஸ்ஸா அஞ்ஞாஹி விஸிட்ட²ஸபா⁴வதாய விஸேஸா தஸ்ஸா ததா² ஸம்பா⁴வனாவஸேன க³ஹேதப்³ப³தாய ஹேதுபா⁴வதோ ‘‘டா²ன’’ந்தி ச வுத்தங். விஸேஸமஜ்ஜ²கா³. கீதி³ஸங்? ஆயுஞ்ச வண்ணஞ்ச ஸுக²ஞ்ச ப³லஞ்சாதி யோஜனா.
322.Catubbhiṭhānehīti catūhi kāraṇehi, catūsu vā ṭhānesu nimittabhūtesu. Visesamajjhagāti aññāhi atisayaṃ adhigatā. Āyuñca vaṇṇañca sukhaṃ balañcāti ‘‘catūhi ṭhānehī’’ti vuttānaṃ sarūpato dassanaṃ. Āyuādayo eva hissā aññāhi visiṭṭhasabhāvatāya visesā tassā tathā sambhāvanāvasena gahetabbatāya hetubhāvato ‘‘ṭhāna’’nti ca vuttaṃ. Visesamajjhagā. Kīdisaṃ? Āyuñca vaṇṇañca sukhañca balañcāti yojanā.
323. ஸுதங் நு தங் பா⁴ஸதி யங் அயங் லதாதி அயங் லதா அம்ஹாகங் ஜெட்ட²ப⁴கி³னீ யங் பா⁴ஸதி, தங் தும்ஹேஹி ஸுதங் நு கிங் அஸுத’’ந்தி இதரா திஸ்ஸோ ப⁴கி³னியோ புச்ச²தி. யங் நோதி யங் அம்ஹாகங் ஸங்ஸயிதங். நோதி நிபாதமத்தங், புன நோதி அம்ஹாகங், அவதா⁴ரணே வா ‘‘ந நோ ஸமங் அத்தீ²’’திஆதீ³ஸு (கு²॰ பா॰ 6.3; ஸு॰ நி॰ 226) விய, தேன அகித்தயியேவ, அவிபரீதங் ப்³யாகாஸியேவாதி அத்தோ². பதினோ கிரம்ஹாகங் விஸிட்ட² நாரீனங், க³தீ ச தாஸங் பவரா ச தே³வதாதி அனத்த²தோ பாலனதோ பதினோ ஸாமிகா நா அம்ஹாகங் நாரீனங் இத்தீ²னங் விஸிட்டா² க³தி ச தாஸங் படிஸரணஞ்ச, தாஸங் மாதுகா³மானங் ஸரணதோ பவரா உத்தமா தே³வதா ச ஸம்மதே³வ ஆராதி⁴தா ஸம்பதி ஆயதிஞ்ச ஹிதஸுகா²வஹாதி அத்தோ².
323.Sutaṃnu taṃ bhāsati yaṃ ayaṃ latāti ayaṃ latā amhākaṃ jeṭṭhabhaginī yaṃ bhāsati, taṃ tumhehi sutaṃ nu kiṃ asuta’’nti itarā tisso bhaginiyo pucchati. Yaṃ noti yaṃ amhākaṃ saṃsayitaṃ. Noti nipātamattaṃ, puna noti amhākaṃ, avadhāraṇe vā ‘‘na no samaṃ atthī’’tiādīsu (khu. pā. 6.3; su. ni. 226) viya, tena akittayiyeva, aviparītaṃ byākāsiyevāti attho. Patino kiramhākaṃ visiṭṭha nārīnaṃ, gatī ca tāsaṃ pavarā ca devatāti anatthato pālanato patino sāmikā nā amhākaṃ nārīnaṃ itthīnaṃ visiṭṭhā gati ca tāsaṃ paṭisaraṇañca, tāsaṃ mātugāmānaṃ saraṇato pavarā uttamā devatā ca sammadeva ārādhitā sampati āyatiñca hitasukhāvahāti attho.
324. பதீஸு த⁴ம்மங் பசராம ஸப்³பா³தி ஸப்³பா³வ மயங் பதீஸு அத்தனோ ஸாமிகேஸு புப்³பு³ட்டா²னாதி³கங் சரிதப்³ப³த⁴ம்மங் பசராம. யத்தா²தி யங் நிமித்தங், யஸ்மிங் வா பதீஸு சரிதப்³ப³த⁴ம்மே சரியமானே இத்தி²யோ பதிப்³ப³தா நாம ப⁴வந்தி. லச்சா²மஸே பா⁴ஸதி யங் அயங் லதாதி அயங் லதா யங் ஸம்பத்திங் ஏதரஹி லப⁴தீதி பா⁴ஸதி, தங் ஸம்பத்திங் பதீஸு த⁴ம்மங் பசரித்வாதி லபி⁴ஸ்ஸாம.
324.Patīsu dhammaṃ pacarāma sabbāti sabbāva mayaṃ patīsu attano sāmikesu pubbuṭṭhānādikaṃ caritabbadhammaṃ pacarāma. Yatthāti yaṃ nimittaṃ, yasmiṃ vā patīsu caritabbadhamme cariyamāne itthiyo patibbatā nāma bhavanti. Lacchāmase bhāsati yaṃ ayaṃ latāti ayaṃ latā yaṃ sampattiṃ etarahi labhatīti bhāsati, taṃ sampattiṃ patīsu dhammaṃ pacaritvāti labhissāma.
325. பப்³ப³தஸானுகோ³சரோதி பப்³ப³தவனஸண்ட³சாரீ. மஹிந்த⁴ரங் பப்³ப³தமாவஸித்வாதி மஹிங் தா⁴ரேதீதி மஹிந்த⁴ரனாமகங் பப்³ப³தங் அசலங் ஆவஸித்வா அதி⁴வஸித்வா, தத்த² வஸந்தோதி அத்தோ². ‘‘ஆவஸித்வா’’தி ஹி பத³ங் அபெக்கி²த்வா பு⁴ம்மத்தே² சேதங் உபயோக³வசனங். பஸய்ஹாதி அபி⁴ப⁴வித்வா. கு²த்³தே³தி ப³லவஸேனநிஹீனே பமாணதோ பன மஹந்தே ஹத்தி²ஆதி³கேபி மிகே³ ஸோ ஹந்தியேவ.
325.Pabbatasānugocaroti pabbatavanasaṇḍacārī. Mahindharaṃ pabbatamāvasitvāti mahiṃ dhāretīti mahindharanāmakaṃ pabbataṃ acalaṃ āvasitvā adhivasitvā, tattha vasantoti attho. ‘‘Āvasitvā’’ti hi padaṃ apekkhitvā bhummatthe cetaṃ upayogavacanaṃ. Pasayhāti abhibhavitvā. Khuddeti balavasenanihīne pamāṇato pana mahante hatthiādikepi mige so hantiyeva.
326. ததே²வாதி கா³தா²ய அயங் உபமாஸங்ஸந்த³னேன ஸத்³தி⁴ங் அத்த²யோஜனா – யதா² ஸீஹோ அத்தனோ நிவாஸகோ³சரட்டா²னபூ⁴தங் பப்³ப³தங் நிஸ்ஸாய வஸந்தோ அத்தனோ யதி²ச்சி²தமத்த²ங் ஸாதே⁴தி, ஏவமேவ ஸா ஸத்³தா⁴ பஸன்னா அரியஸாவிகா கா⁴ஸச்சா²த³னாதீ³ஹி ப⁴ரணதோ போஸனதோ ப⁴த்தாரங் பதிங் ஸாமிகங் நிஸ்ஸாய வஸந்தீ ஸப்³ப³த்தா²பி பதிஅனுகூலதாஸங்கா²தேன வதேன தங் அனுப்³ப³தா பரிஜனாதீ³ஸு உப்பஜ்ஜனகங் கோத⁴ங் வதி⁴த்வா பஜஹித்வா பரிக்³க³ஹவத்தூ²ஸு உப்பஜ்ஜனகங் மச்சே²ரங் அபி⁴பு⁴ய்ய அபி⁴ப⁴வித்வா அனுப்பாதெ³த்வா பதிப்³ப³தாத⁴ம்மஸ்ஸ ச உபாஸிகாத⁴ம்மஸ்ஸ ச ஸம்மதே³வ சரணதோ த⁴ம்மசாரினீ ஸா ஸக்³க³ம்ஹி தே³வலோகே மோத³தி, பமோத³ங் ஆபஜ்ஜதீதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
326.Tathevāti gāthāya ayaṃ upamāsaṃsandanena saddhiṃ atthayojanā – yathā sīho attano nivāsagocaraṭṭhānabhūtaṃ pabbataṃ nissāya vasanto attano yathicchitamatthaṃ sādheti, evameva sā saddhā pasannā ariyasāvikā ghāsacchādanādīhi bharaṇato posanato bhattāraṃ patiṃ sāmikaṃ nissāya vasantī sabbatthāpi patianukūlatāsaṅkhātena vatena taṃ anubbatā parijanādīsu uppajjanakaṃ kodhaṃ vadhitvā pajahitvā pariggahavatthūsu uppajjanakaṃ maccheraṃ abhibhuyya abhibhavitvā anuppādetvā patibbatādhammassa ca upāsikādhammassa ca sammadeva caraṇato dhammacārinī sā saggamhi devaloke modati, pamodaṃ āpajjatīti. Sesaṃ vuttanayameva.
லதாவிமானவண்ணனா நிட்டி²தா.
Latāvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / விமானவத்து²பாளி • Vimānavatthupāḷi / 4. லதாவிமானவத்து² • 4. Latāvimānavatthu