Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
මජ්ඣිම නිකාය 66
The Middle-Length Suttas Collection 66
ලටුකිකෝපමසුත්ත
The Simile of the Quail
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා අඞ්ගුත්තරාපේසු විහරති ආපණං නාම අඞ්ගුත්තරාපානං නිගමෝ.
So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Northern Āpaṇas, near the town of theirs named Āpaṇa.
අථ ඛෝ භගවා පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය ආපණං පිණ්ඩාය පාවිසි. ආපණේ පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තෝ යේනඤ්ඤතරෝ වනසණ්ඩෝ තේනුපසඞ්කමි දිවාවිහාරාය. තං වනසණ්ඩං අජ්ඣෝගාහේත්වා අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලේ දිවාවිහාරං නිසීදි.
Then the Buddha robed up in the morning and, taking his bowl and robe, entered Āpaṇa for alms. He wandered for alms in Āpaṇa. After the meal, on his return from almsround, he went to a certain forest grove for the day’s meditation. Having plunged deep into it, he sat at the root of a certain tree for the day’s meditation.
ආයස්මාපි ඛෝ උදායී පුබ්බණ්හසමයං නිවාසේත්වා පත්තචීවරමාදාය ආපණං පිණ්ඩාය පාවිසි. ආපණේ පිණ්ඩාය චරිත්වා පච්ඡාභත්තං පිණ්ඩපාතපටික්කන්තෝ යේන සෝ වනසණ්ඩෝ තේනුපසඞ්කමි දිවාවිහාරාය. තං වනසණ්ඩං අජ්ඣෝගාහේත්වා අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලේ දිවාවිහාරං නිසීදි. අථ ඛෝ ආයස්මතෝ උදායිස්ස රහෝගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස ඒවං චේතසෝ පරිවිතක්කෝ උදපාදි:
Venerable Udāyī also robed up in the morning and, taking his bowl and robe, entered Āpaṇa for alms. He wandered for alms in Āpaṇa. After the meal, on his return from almsround, he went to a certain forest grove for the day’s meditation. Having plunged deep into it, he sat at the root of a certain tree for the day’s meditation. Then as Venerable Udāyī was in private retreat this thought came to his mind:
“බහූනං වත නෝ භගවා දුක්ඛධම්මානං අපහත්තා, බහූනං වත නෝ භගවා සුඛධම්මානං උපහත්තා; බහූනං වත නෝ භගවා අකුසලානං ධම්මානං අපහත්තා, බහූනං වත නෝ භගවා කුසලානං ධම්මානං උපහත්තා”ති.
“The Buddha has rid us of so many things that bring suffering and gifted us so many things that bring happiness! He has rid us of so many unskillful things and gifted us so many skillful things!”
අථ ඛෝ ආයස්මා උදායී සායන්හසමයං පටිසල්ලානා වුට්ඨිතෝ යේන භගවා තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ ආයස්මා උදායී භගවන්තං ඒතදවෝච:
Then in the late afternoon, Udāyī came out of retreat and went to the Buddha. He bowed, sat down to one side, and said to him:
“ඉධ මය්හං, භන්තේ, රහෝගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස ඒවං චේතසෝ පරිවිතක්කෝ උදපාදි: ‘බහූනං වත නෝ භගවා දුක්ඛධම්මානං අපහත්තා, බහූනං වත නෝ භගවා සුඛධම්මානං උපහත්තා; බහූනං වත නෝ භගවා අකුසලානං ධම්මානං අපහත්තා, බහූනං වත නෝ භගවා කුසලානං ධම්මානං උපහත්තා(අ)ති.
“Just now, sir, as I was in private retreat this thought came to mind: ‘The Buddha has rid us of so many things that bring suffering and gifted us so many things that bring happiness! He has rid us of so many unskillful things and gifted us so many skillful things!’
මයඤ්හි, භන්තේ, පුබ්බේ සායඤ්චේව භුඤ්ජාම පාතෝ ච දිවා ච විකාලේ. අහු ඛෝ සෝ, භන්තේ, සමයෝ යං භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: ‘ඉඞ්ඝ තුම්හේ, භික්ඛවේ, ඒතං දිවාවිකාලභෝජනං පජහථා(අ)ති. තස්ස මය්හං, භන්තේ, අහුදේව අඤ්ඤථත්තං, අහුදේව දෝමනස්සං: ‘යම්පි නෝ සද්ධා ගහපතිකා දිවා විකාලේ පණීතං ඛාදනීයං භෝජනීයං දේන්ති තස්සපි නෝ භගවා පහානමාහ, තස්සපි නෝ සුගතෝ පටිනිස්සග්ගමාහා(අ)ති. තේ මයං, භන්තේ, භගවති පේමඤ්ච ගාරවඤ්ච හිරිඤ්ච ඕත්තප්පඤ්ච සම්පස්සමානා ඒවං තං දිවාවිකාලභෝජනං පජහිම්හා. තේ මයං, භන්තේ, සායඤ්චේව භුඤ්ජාම පාතෝ ච.
For we used to eat in the evening, the morning, and at the wrong time of day. But then there came a time when the Buddha addressed the bhikkhus, saying, ‘Please, bhikkhus, give up that meal at the wrong time of day.’ At that, sir, we became sad and upset, ‘But these faithful householders give us delicious fresh and cooked foods at the wrong time of day. And the Blessed One tells us to give it up! The Holy One tells us to let it go!’ But when we considered our love and respect for the Buddha, and our sense of conscience and prudence, we gave up that meal at the wrong time of day. Then we ate in the evening and the morning.
අහු ඛෝ සෝ, භන්තේ, සමයෝ යං භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: ‘ඉඞ්ඝ තුම්හේ, භික්ඛවේ, ඒතං රත්තිංවිකාලභෝජනං පජහථා(අ)ති. තස්ස මය්හං, භන්තේ, අහුදේව අඤ්ඤථත්තං අහුදේව දෝමනස්සං: ‘යම්පි නෝ ඉමේසං ද්වින්නං භත්තානං පණීතසඞ්ඛාතතරං තස්සපි නෝ භගවා පහානමාහ, තස්සපි නෝ සුගතෝ පටිනිස්සග්ගමාහා(අ)ති. භූතපුබ්බං, භන්තේ, අඤ්ඤතරෝ පුරිසෝ දිවා සූපේය්යං ලභිත්වා ඒවමාහ: ‘හන්ද ච ඉමං නික්ඛිපථ, සායං සබ්බේව සමග්ගා භුඤ්ජිස්සාමා(අ)ති. යා කාචි, භන්තේ, සඞ්ඛතියෝ සබ්බා තා රත්තිං, අප්පා දිවා. තේ මයං, භන්තේ, භගවති පේමඤ්ච ගාරවඤ්ච හිරිඤ්ච ඕත්තප්පඤ්ච සම්පස්සමානා ඒවං තං රත්තිංවිකාලභෝජනං පජහිම්හා.
But then there came a time when the Buddha addressed the bhikkhus, saying, ‘Please, bhikkhus, give up that meal at the wrong time of night.’ At that, sir, we became sad and upset, ‘But that’s considered the more delicious of the two meals. And the Blessed One tells us to give it up! The Holy One tells us to let it go!’ Once it so happened that a certain person got some soup during the day. He said, ‘Come, let’s set this aside; we’ll enjoy it together this evening.’ Nearly all meals are prepared at night, only a few in the day. But when we considered our love and respect for the Buddha, and our sense of conscience and prudence, we gave up that meal at the wrong time of night.
භූතපුබ්බං, භන්තේ, භික්ඛූ රත්තන්ධකාරතිමිසායං පිණ්ඩාය චරන්තා චන්දනිකම්පි පවිසන්ති, ඕලිගල්ලේපි පපතන්ති, කණ්ටකාවාටම්පි ආරෝහන්ති, සුත්තම්පි ගාවිං ආරෝහන්ති, මාණවේහිපි සමාගච්ඡන්ති කතකම්මේහිපි අකතකම්මේහිපි, මාතුගාමෝපි තේ අසද්ධම්මේන නිමන්තේති.
In the past, bhikkhus went wandering for alms in the dark of the night. They walked into a swamp, or fell into a sewer, or collided with a thorn bush, or collided with a sleeping cow, or encountered youths escaping a crime or on their way to commit one, or were invited by a female to commit a lewd act.
භූතපුබ්බාහං, භන්තේ, රත්තන්ධකාරතිමිසායං පිණ්ඩාය චරාමි. අද්දසා ඛෝ මං, භන්තේ, අඤ්ඤතරා ඉත්ථී විජ්ජන්තරිකාය භාජනං ධෝවන්තී. දිස්වා මං භීතා විස්සරමකාසි: ‘අභුම්මේ පිසාචෝ වත මන්(අ)ති.
Once it so happened that I wandered for alms in the dark of the night. A woman washing a pot saw me by a flash of lightning. Startled, she cried out, ‘Bloody hell! A goblin’s upon me!’
ඒවං වුත්තේ, අහං, භන්තේ, තං ඉත්ථිං ඒතදවෝචං: ‘නාහං, භගිනි, පිසාචෝ; භික්ඛු පිණ්ඩාය ඨිතෝ(අ)ති.
When she said this, I said to her, ‘Sister, I am no goblin. I’m a bhikkhu waiting for alms.’
‘භික්ඛුස්ස ආතුමාරී, භික්ඛුස්ස මාතුමාරී. වරං තේ, භික්ඛු, තිණ්හේන ගෝවිකන්තනේන කුච්ඡි පරිකන්තෝ, න ත්වේව වරං යං රත්තන්ධකාරතිමිසායං කුච්ඡිහේතු පිණ්ඩාය චරසී(අ)ති.
‘Then it’s a bhikkhu whose ma died and pa died! You’d be better off having your belly sliced open with a meat cleaver than to wander for alms in the dark of night for the sake of your belly.’
තස්ස මය්හං, භන්තේ, තදනුස්සරතෝ ඒවං හෝති: ‘බහූනං වත නෝ භගවා දුක්ඛධම්මානං අපහත්තා, බහූනං වත නෝ භගවා සුඛධම්මානං උපහත්තා; බහූනං වත නෝ භගවා අකුසලානං ධම්මානං අපහත්තා, බහූනං වත නෝ භගවා කුසලානං ධම්මානං උපහත්තා(අ)”ති.
Recollecting that, I thought, ‘The Buddha has rid us of so many things that bring suffering and gifted us so many things that bring happiness! He has rid us of so many unskillful things and gifted us so many skillful things!’”
“ඒවමේව පනුදායි, ඉධේකච්චේ මෝඝපුරිසා ‘ඉදං පජහථා(අ)ති මයා වුච්චමානා තේ ඒවමාහංසු: ‘කිං පනිමස්ස අප්පමත්තකස්ස ඕරමත්තකස්ස අධිසල්ලිඛතේවායං සමණෝ(අ)ති. තේ තඤ්චේව නප්පජහන්ති, මයි ච අප්පච්චයං උපට්ඨාපේන්ති. යේ ච භික්ඛූ සික්ඛාකාමා තේසං තං, උදායි, හෝති බලවං බන්ධනං, දළ්හං බන්ධනං, ථිරං බන්ධනං, අපූතිකං බන්ධනං, ථූලෝ, කලිඞ්ගරෝ—
“This is exactly what happens when some foolish people are told by me to give something up. They say, ‘What, such a trivial, insignificant thing as this? This ascetic is much too strict!’ They don’t give it up, and they nurse bitterness towards me; and for the bhikkhus who want to train, that becomes a strong, firm, stout bond, a tie that has not rotted, and a heavy yoke.
සේය්යථාපි, උදායි, ලටුකිකා සකුණිකා පූතිලතාය බන්ධනේන බද්ධා තත්ථේව වධං වා බන්ධං වා මරණං වා ආගමේති. යෝ නු ඛෝ, උදායි, ඒවං වදේය්ය: ‘යේන සා ලටුකිකා සකුණිකා පූතිලතාය බන්ධනේන බද්ධා තත්ථේව වධං වා බන්ධං වා මරණං වා ආගමේති, තඤ්හි තස්සා අබලං බන්ධනං, දුබ්බලං බන්ධනං, පූතිකං බන්ධනං, අසාරකං බන්ධනන්(අ)ති; සම්මා නු ඛෝ සෝ, උදායි, වදමානෝ වදේය්යා”ති?
Suppose a quail was tied with a vine, and was waiting there to be injured, caged, or killed. Would it be right to say that, for that quail, that vine is weak, feeble, rotten, and insubstantial?”
“නෝ හේතං, භන්තේ. යේන සා, භන්තේ, ලටුකිකා සකුණිකා පූතිලතාය බන්ධනේන බද්ධා තත්ථේව වධං වා බන්ධං වා මරණං වා ආගමේති, තඤ්හි තස්සා බලවං බන්ධනං, දළ්හං බන්ධනං, ථිරං බන්ධනං අපූතිකං බන්ධනං, ථූලෝ, කලිඞ්ගරෝ”ති.
“No, sir. For that quail, that vine is a strong, firm, stout bond, a tie that has not rotted, and a heavy yoke.”
“ඒවමේව ඛෝ, උදායි, ඉධේකච්චේ මෝඝපුරිසා ‘ඉදං පජහථා(අ)ති මයා වුච්චමානා තේ ඒවමාහංසු: ‘කිං පනිමස්ස අප්පමත්තකස්ස ඕරමත්තකස්ස අධිසල්ලිඛතේවායං සමණෝ(අ)ති? තේ තඤ්චේව නප්පජහන්ති, මයි ච අප්පච්චයං උපට්ඨාපේන්ති. යේ ච භික්ඛූ සික්ඛාකාමා තේසං තං, උදායි, හෝති බලවං බන්ධනං, දළ්හං බන්ධනං, ථිරං බන්ධනං, අපූතිකං බන්ධනං, ථූලෝ, කලිඞ්ගරෝ.
“In the same way, when some foolish people are told by me to give something up, they say, ‘What, such a trivial, insignificant thing as this? This ascetic is much too strict!’ They don’t give it up, and they nurse bitterness towards me; and for the bhikkhus who want to train, that becomes a strong, firm, stout bond, a tie that has not rotted, and a heavy yoke.
ඉධ පනුදායි, ඒකච්චේ කුලපුත්තා ‘ඉදං පජහථා(අ)ති මයා වුච්චමානා තේ ඒවමාහංසු: ‘කිං පනිමස්ස අප්පමත්තකස්ස ඕරමත්තකස්ස පහාතබ්බස්ස යස්ස නෝ භගවා පහානමාහ, යස්ස නෝ සුගතෝ පටිනිස්සග්ගමාහා(අ)ති? තේ තඤ්චේව පජහන්ති, මයි ච න අප්පච්චයං උපට්ඨාපේන්ති. යේ ච භික්ඛූ සික්ඛාකාමා තේ තං පහාය අප්පෝස්සුක්කා පන්නලෝමා පරදත්තවුත්තා මිගභූතේන චේතසා විහරන්ති. තේසං තං, උදායි, හෝති අබලං බන්ධනං, දුබ්බලං බන්ධනං, පූතිකං බන්ධනං, අසාරකං බන්ධනං—
But when some gentlemen are told by me to give something up, they say, ‘What, we just have to give up such a trivial, insignificant thing as this, when the Blessed One tells us to give it up, the Holy One tells us to let it go?’ They give it up, and they don’t nurse bitterness towards me; and when the bhikkhus who want to train have given that up, they live relaxed, unruffled, surviving on charity, their hearts free as a wild deer. For them, that bond is weak, feeble, rotten, and insubstantial.
සේය්යථාපි, උදායි, රඤ්ඤෝ නාගෝ ඊසාදන්තෝ උරූළ්හවා අභිජාතෝ සඞ්ගාමාවචරෝ දළ්හේහි වරත්තේහි බන්ධනේහි බද්ධෝ ඊසකංයේව කායං සන්නාමේත්වා තානි බන්ධනානි සංඡින්දිත්වා සම්පදාලේත්වා යේන කාමං පක්කමති. යෝ නු ඛෝ, උදායි, ඒවං වදේය්ය: ‘යේහි සෝ රඤ්ඤෝ නාගෝ ඊසාදන්තෝ උරූළ්හවා අභිජාතෝ සඞ්ගාමාවචරෝ දළ්හේහි වරත්තේහි බන්ධනේහි බද්ධෝ ඊසකංයේව කායං සන්නාමේත්වා තානි බන්ධනානි සංඡින්දිත්වා සම්පදාලේත්වා යේන කාමං පක්කමති, තඤ්හි තස්ස බලවං බන්ධනං, දළ්හං බන්ධනං, ථිරං බන්ධනං, අපූතිකං බන්ධනං, ථූලෝ, කලිඞ්ගරෝ(අ)ති; සම්මා නු ඛෝ සෝ, උදායි, වදමානෝ වදේය්යා”ති?
Suppose there was a royal bull elephant with tusks like chariot-poles, able to draw a heavy load, pedigree and battle-hardened. And it was bound with a strong harness. But just by twisting its body a little, it would break apart its bonds and go wherever it wants. Would it be right to say that, for that bull elephant, that strong harness is a strong, firm, stout bond, a tie that has not rotted, and a heavy yoke?”
“නෝ හේතං, භන්තේ. යේහි සෝ, භන්තේ, රඤ්ඤෝ නාගෝ ඊසාදන්තෝ උරූළ්හවා අභිජාතෝ සඞ්ගාමාවචරෝ දළ්හේහි වරත්තේහි බන්ධනේහි බද්ධෝ ඊසකංයේව කායං සන්නාමේත්වා තානි බන්ධනානි සංඡින්දිත්වා සම්පදාලේත්වා යේන කාමං පක්කමති, තඤ්හි තස්ස අබලං බන්ධනං …පේ… අසාරකං බන්ධනන්”ති.
“No, sir. For that bull elephant, that strong harness is weak, feeble, rotten, and insubstantial.”
“ඒවමේව ඛෝ, උදායි, ඉධේකච්චේ කුලපුත්තා ‘ඉදං පජහථා(අ)ති මයා වුච්චමානා තේ ඒවමාහංසු: ‘කිං පනිමස්ස අප්පමත්තකස්ස ඕරමත්තකස්ස පහාතබ්බස්ස යස්ස නෝ භගවා පහානමාහ, යස්ස නෝ සුගතෝ පටිනිස්සග්ගමාහා(අ)ති? තේ තඤ්චේව පජහන්ති, මයි ච න අප්පච්චයං උපට්ඨාපේන්ති. යේ ච භික්ඛූ සික්ඛාකාමා තේ තං පහාය අප්පෝස්සුක්කා පන්නලෝමා පරදත්තවුත්තා මිගභූතේන චේතසා විහරන්ති. තේසං තං, උදායි, හෝති අබලං බන්ධනං, දුබ්බලං බන්ධනං, පූතිකං බන්ධනං, අසාරකං බන්ධනං.
“In the same way, when some gentlemen are told by me to give something up, they say, ‘What, we just have to give up such a trivial, insignificant thing as this, when the Blessed One tells us to give it up, the Holy One tells us to let it go?’ They give it up, and they don’t nurse bitterness towards me; and when the bhikkhus who want to train have given that up, they live relaxed, unruffled, surviving on charity, their hearts free as a wild deer. For them, that bond is weak, feeble, rotten, and insubstantial.
සේය්යථාපි, උදායි, පුරිසෝ දලිද්දෝ අස්සකෝ අනාළ්හියෝ; තස්සස්ස ඒකං අගාරකං ඕලුග්ගවිලුග්ගං කාකාතිදායිං නපරමරූපං, ඒකා ඛටෝපිකා ඕලුග්ගවිලුග්ගා නපරමරූපා, ඒකිස්සා කුම්භියා ධඤ්ඤසමවාපකං නපරමරූපං, ඒකා ජායිකා නපරමරූපා. සෝ ආරාමගතං භික්ඛුං පස්සේය්ය සුධෝතහත්ථපාදං මනුඤ්ඤං භෝජනං භුත්තාවිං සීතාය ඡායාය නිසින්නං අධිචිත්තේ යුත්තං. තස්ස ඒවමස්ස: ‘සුඛං වත භෝ සාමඤ්ඤං, ආරෝග්යං වත භෝ සාමඤ්ඤං. සෝ වතස්සං යෝහං කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජේය්යන්(අ)ති. සෝ න සක්කුණේය්ය ඒකං අගාරකං ඕලුග්ගවිලුග්ගං කාකාතිදායිං නපරමරූපං පහාය, ඒකං ඛටෝපිකං ඕලුග්ගවිලුග්ගං නපරමරූපං පහාය, ඒකිස්සා කුම්භියා ධඤ්ඤසමවාපකං නපරමරූපං පහාය, ඒකං ජායිකං නපරමරූපං පහාය කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතුං. යෝ නු ඛෝ, උදායි, ඒවං වදේය්ය: ‘යේහි සෝ පුරිසෝ බන්ධනේහි බද්ධෝ න සක්කෝති ඒකං අගාරකං ඕලුග්ගවිලුග්ගං කාකාතිදායිං නපරමරූපං පහාය, ඒකං ඛටෝපිකං ඕලුග්ගවිලුග්ගං නපරමරූපං පහාය, ඒකිස්සා කුම්භියා ධඤ්ඤසමවාපකං නපරමරූපං පහාය, ඒකං ජායිකං නපරමරූපං පහාය කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතුං; තඤ්හි තස්ස අබලං බන්ධනං, දුබ්බලං බන්ධනං, පූතිකං බන්ධනං, අසාරකං බන්ධනන්(අ)ති; සම්මා නු ඛෝ සෝ, උදායි, වදමානෝ වදේය්යා”ති?
Suppose there was a poor man, with few possessions and little wealth. He had a single broken-down hovel open to the crows, not the best sort; a single broken-down couch, not the best sort; a single pot for storing grain, not the best sort; and a single wifey, not the best sort. He’d see a bhikkhu sitting in meditation in the cool shade, their hands and feet well washed after eating a delectable meal. He’d think, ‘The ascetic life is so very pleasant! The ascetic life is so very skillful! If only I could shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness.’ But he’s not able to give up his broken-down hovel, his broken-down couch, his pot for storing grain, or his wifey—none of which are the best sort—in order to go forth. Would it be right to say that, for that man, those bonds are weak, feeble, rotten, and insubstantial?”
“නෝ හේතං, භන්තේ. යේහි සෝ, භන්තේ, පුරිසෝ බන්ධනේහි බද්ධෝ, න සක්කෝති ඒකං අගාරකං ඕලුග්ගවිලුග්ගං කාකාතිදායිං නපරමරූපං පහාය, ඒකං ඛටෝපිකං ඕලුග්ගවිලුග්ගං නපරමරූපං පහාය, ඒකිස්සා කුම්භියා ධඤ්ඤසමවාපකං නපරමරූපං පහාය, ඒකං ජායිකං නපරමරූපං පහාය කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතුං; තඤ්හි තස්ස බලවං බන්ධනං, දළ්හං බන්ධනං, ථිරං බන්ධනං, අපූතිකං බන්ධනං, ථූලෝ, කලිඞ්ගරෝ”ති.
“No, sir. For that man, they are a strong, firm, stout bond, a tie that has not rotted, and a heavy yoke.”
“ඒවමේව ඛෝ, උදායි, ඉධේකච්චේ මෝඝපුරිසා ‘ඉදං පජහථා(අ)ති මයා වුච්චමානා තේ ඒවමාහංසු: ‘කිං පනිමස්ස අප්පමත්තකස්ස ඕරමත්තකස්ස අධිසල්ලිඛතේවායං සමණෝ(අ)ති? තේ තඤ්චේව නප්පජහන්ති, මයි ච අප්පච්චයං උපට්ඨාපේන්ති. යේ ච භික්ඛූ සික්ඛාකාමා තේසං තං, උදායි, හෝති බලවං බන්ධනං, දළ්හං බන්ධනං, ථිරං බන්ධනං, අපූතිකං බන්ධනං, ථූලෝ, කලිඞ්ගරෝ.
“In the same way, when some foolish people are told by me to give something up, they say, ‘What, such a trivial, insignificant thing as this? This ascetic is much too strict!’ They don’t give it up, and they nurse bitterness towards me; and for the bhikkhus who want to train, that becomes a strong, firm, stout bond, a tie that has not rotted, and a heavy yoke.
සේය්යථාපි, උදායි, ගහපති වා ගහපතිපුත්තෝ වා අඩ්ඪෝ මහද්ධනෝ මහාභෝගෝ, නේකානං නික්ඛගණානං චයෝ, නේකානං ධඤ්ඤගණානං චයෝ, නේකානං ඛේත්තගණානං චයෝ, නේකානං වත්ථුගණානං චයෝ, නේකානං භරියගණානං චයෝ, නේකානං දාසගණානං චයෝ, නේකානං දාසිගණානං චයෝ; සෝ ආරාමගතං භික්ඛුං පස්සේය්ය සුධෝතහත්ථපාදං මනුඤ්ඤං භෝජනං භුත්තාවිං සීතාය ඡායාය නිසින්නං අධිචිත්තේ යුත්තං. තස්ස ඒවමස්ස: ‘සුඛං වත භෝ සාමඤ්ඤං, ආරෝග්යං වත භෝ සාමඤ්ඤං. සෝ වතස්සං යෝහං කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජේය්යන්(අ)ති. සෝ සක්කුණේය්ය නේකානි නික්ඛගණානි පහාය, නේකානි ධඤ්ඤගණානි පහාය, නේකානි ඛේත්තගණානි පහාය, නේකානි වත්ථුගණානි පහාය, නේකානි භරියගණානි පහාය, නේකානි දාසගණානි පහාය, නේකානි දාසිගණානි පහාය කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතුං. යෝ නු ඛෝ, උදායි, ඒවං වදේය්ය: ‘යේහි සෝ ගහපති වා ගහපතිපුත්තෝ වා බන්ධනේහි බද්ධෝ, සක්කෝති නේකානි නික්ඛගණානි පහාය, නේකානි ධඤ්ඤගණානි පහාය, නේකානි ඛේත්තගණානි පහාය, නේකානි වත්ථුගණානි පහාය, නේකානි භරියගණානි පහාය, නේකානි දාසගණානි පහාය, නේකානි දාසිගණානි පහාය කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතුං, තඤ්හි තස්ස බලවං බන්ධනං, දළ්හං බන්ධනං, ථිරං බන්ධනං, අපූතිකං බන්ධනං, ථූලෝ, කලිඞ්ගරෝ(අ)ති; සම්මා නු ඛෝ සෝ, උදායි, වදමානෝ වදේය්යා”ති?
Suppose there was a rich man, affluent, and wealthy. He had a vast amount of gold coin, grain, fields, lands, wives, and male and female bondservants. He’d see a bhikkhu sitting in meditation in the cool shade, their hands and feet well washed after eating a delectable meal. He’d think, ‘The ascetic life is so very pleasant! The ascetic life is so very skillful! If only I could shave off my hair and beard, dress in ocher robes, and go forth from the lay life to homelessness.’ And he is able to give up his vast amount of gold coin, grain, fields, lands, wives, and male and female bondservants in order to go forth. Would it be right to say that, for that man, they are a strong, firm, stout bond, a tie that has not rotted, and a heavy yoke?”
“නෝ හේතං, භන්තේ. යේහි සෝ, භන්තේ, ගහපති වා ගහපතිපුත්තෝ වා බන්ධනේහි බද්ධෝ, සක්කෝති නේකානි නික්ඛගණානි පහාය, නේකානි ධඤ්ඤගණානි පහාය, නේකානි ඛේත්තගණානි පහාය, නේකානි වත්ථුගණානි පහාය, නේකානි භරියගණානි පහාය, නේකානි දාසගණානි පහාය, නේකානි දාසිගණානි පහාය කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතුං; තඤ්හි තස්ස අබලං බන්ධනං, දුබ්බලං බන්ධනං, පූතිකං බන්ධනං, අසාරකං බන්ධනන්”ති.
“No, sir. For that man, those bonds are weak, feeble, rotten, and insubstantial.”
“ඒවමේව ඛෝ, උදායි, ඉධේකච්චේ කුලපුත්තා ‘ඉදං පජහථා(අ)ති මයා වුච්චමානා තේ ඒවමාහංසු: ‘කිං පනිමස්ස අප්පමත්තකස්ස ඕරමත්තකස්ස පහාතබ්බස්ස යස්ස නෝ භගවා පහානමාහ, යස්ස නෝ සුගතෝ පටිනිස්සග්ගමාහා(අ)ති? තේ තඤ්චේව පජහන්ති, මයි ච න අප්පච්චයං උපට්ඨාපේන්ති. යේ ච භික්ඛූ සික්ඛාකාමා තේ තං පහාය අප්පෝස්සුක්කා පන්නලෝමා පරදත්තවුත්තා මිගභූතේන චේතසා විහරන්ති. තේසං තං, උදායි, හෝති අබලං බන්ධනං, දුබ්බලං බන්ධනං, පූතිකං බන්ධනං, අසාරකං බන්ධනං.
“In the same way, when some gentlemen are told by me to give something up, they say, ‘What, we just have to give up such a trivial, insignificant thing as this, when the Blessed One tells us to give it up, the Holy One tells us to let it go?’ They give it up, and they don’t nurse bitterness towards me; and when the bhikkhus who want to train have given that up, they live relaxed, unruffled, surviving on charity, their hearts free as a wild deer. For them, that bond is weak, feeble, rotten, and insubstantial.
චත්තාරෝමේ, උදායි, පුග්ගලා සන්තෝ සංවිජ්ජමානා ලෝකස්මිං. කතමේ චත්තාරෝ?
Udāyī, these four people are found in the world. What four?
ඉධුදායි, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ උපධිපහානාය පටිපන්නෝ හෝති උපධිපටිනිස්සග්ගාය. තමේනං උපධිපහානාය පටිපන්නං උපධිපටිනිස්සග්ගාය උපධිපටිසංයුත්තා සරසඞ්කප්පා සමුදාචරන්ති. සෝ තේ අධිවාසේති, නප්පජහති, න විනෝදේති, න බ්යන්තීකරෝති, න අනභාවං ගමේති. ඉමං ඛෝ අහං, උදායි, පුග්ගලං ‘සංයුත්තෝ(අ)ති වදාමි නෝ ‘විසංයුත්තෝ(අ). තං කිස්ස හේතු? ඉන්ද්රියවේමත්තතා හි මේ, උදායි, ඉමස්මිං පුග්ගලේ විදිතා.
Take a certain person practicing to give up and let go of attachments. As they do so, memories and thoughts connected with attachments beset them. They tolerate them and don’t give them up, get rid of them, eliminate them, and obliterate them. I call this person ‘fettered’, not ‘detached’. Why is that? Because I understand the diversity of faculties as it applies to this person.
ඉධ පනුදායි, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ උපධිපහානාය පටිපන්නෝ හෝති උපධිපටිනිස්සග්ගාය. තමේනං උපධිපහානාය පටිපන්නං උපධිපටිනිස්සග්ගාය උපධිපටිසංයුත්තා සරසඞ්කප්පා සමුදාචරන්ති. සෝ තේ නාධිවාසේති, පජහති, විනෝදේති, බ්යන්තීකරෝති, අනභාවං ගමේති. ඉමම්පි ඛෝ අහං, උදායි, පුග්ගලං ‘සංයුත්තෝ(අ)ති වදාමි නෝ ‘විසංයුත්තෝ(අ). තං කිස්ස හේතු? ඉන්ද්රියවේමත්තතා හි මේ, උදායි, ඉමස්මිං පුග්ගලේ විදිතා.
Take another person practicing to give up and let go of attachments. As they do so, memories and thoughts connected with attachments beset them. They don’t tolerate them, but give them up, get rid of them, eliminate them, and obliterate them. I call this person ‘fettered’, not ‘detached’. Why is that? Because I understand the diversity of faculties as it applies to this person.
ඉධ පනුදායි, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ උපධිපහානාය පටිපන්නෝ හෝති උපධිපටිනිස්සග්ගාය. තමේනං උපධිපහානාය පටිපන්නං උපධිපටිනිස්සග්ගාය කදාචි කරහචි සතිසම්මෝසා උපධිපටිසංයුත්තා සරසඞ්කප්පා සමුදාචරන්ති; දන්ධෝ, උදායි, සතුප්පාදෝ. අථ ඛෝ නං ඛිප්පමේව පජහති, විනෝදේති, බ්යන්තීකරෝති, අනභාවං ගමේති. සේය්යථාපි, උදායි, පුරිසෝ දිවසංසන්තත්තේ අයෝකටාහේ ද්වේ වා තීණි වා උදකඵුසිතානි නිපාතේය්ය; දන්ධෝ, උදායි, උදකඵුසිතානං නිපාතෝ. අථ ඛෝ නං ඛිප්පමේව පරික්ඛයං පරියාදානං ගච්ඡේය්ය.
Take another person practicing to give up and let go of attachments. As they do so, every so often they lose mindfulness, and memories and thoughts connected with attachments beset them. Their mindfulness is slow to come up, but they quickly give up, get rid of, eliminate, and obliterate those thoughts. Suppose there was an iron cauldron that had been heated all day, and a person let two or three drops of water fall onto it. The drops would be slow to fall, but they’d quickly dry up and evaporate.
ඒවමේව ඛෝ, උදායි, ඉධේකච්චෝ පුග්ගලෝ උපධිපහානාය පටිපන්නෝ හෝති උපධිපටිනිස්සග්ගාය. තමේනං උපධිපහානාය පටිපන්නං උපධිපටිනිස්සග්ගාය කදාචි කරහචි සතිසම්මෝසා උපධිපටිසංයුත්තා සරසඞ්කප්පා සමුදාචරන්ති; දන්ධෝ, උදායි, සතුප්පාදෝ. අථ ඛෝ නං ඛිප්පමේව පජහති, විනෝදේති, බ්යන්තීකරෝති, අනභාවං ගමේති. ඉමම්පි ඛෝ අහං, උදායි, පුග්ගලං ‘සංයුත්තෝ(අ)ති වදාමි නෝ ‘විසංයුත්තෝ(අ). තං කිස්ස හේතු? ඉන්ද්රියවේමත්තතා හි මේ, උදායි, ඉමස්මිං පුග්ගලේ විදිතා.
In the same way, take a person practicing to give up and let go of attachments. As they do so, every so often they lose mindfulness, and memories and thoughts connected with attachments beset them. Their mindfulness is slow to come up, but they quickly give them up, get rid of, eliminate, and obliterate those thoughts. I also call this person ‘fettered’, not ‘detached’. Why is that? Because I understand the diversity of faculties as it applies to this person.
ඉධ පනුදායි, ඒකච්චෝ පුග්ගලෝ ‘උපධි දුක්ඛස්ස මූලන්(අ)ති—ඉති විදිත්වා නිරුපධි හෝති, උපධිසඞ්ඛයේ විමුත්තෝ. ඉමං ඛෝ අහං, උදායි, පුග්ගලං ‘විසංයුත්තෝ(අ)ති වදාමි නෝ ‘සංයුත්තෝ(අ)ති. තං කිස්ස හේතු? ඉන්ද්රියවේමත්තතා හි මේ, උදායි, ඉමස්මිං පුග්ගලේ විදිතා. ඉමේ ඛෝ, උදායි, චත්තාරෝ පුග්ගලා සන්තෝ සංවිජ්ජමානා ලෝකස්මිං.
Take another person who, understanding that attachment is the root of suffering, is freed with the ending of attachments. I call this person ‘detached’, not ‘fettered’. Why is that? Because I understand the diversity of faculties as it applies to this person. These are the four people found in the world.
පඤ්ච ඛෝ ඉමේ, උදායි, කාමගුණා. කතමේ පඤ්ච? චක්ඛුවිඤ්ඤේය්යා රූපා ඉට්ඨා කන්තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා, සෝතවිඤ්ඤේය්යා සද්දා …පේ… ඝානවිඤ්ඤේය්යා ගන්ධා … ජිව්හාවිඤ්ඤේය්යා රසා … කායවිඤ්ඤේය්යා ඵෝට්ඨබ්බා ඉට්ඨා කන්තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා. ඉමේ ඛෝ, උදායි, පඤ්ච කාමගුණා.
Udāyī, these are the five kinds of sensual stimulation. What five? Sights known by the eye that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. Sounds known by the ear … Smells known by the nose … Tastes known by the tongue … Touches known by the body that are likable, desirable, agreeable, pleasant, sensual, and arousing. These are the five kinds of sensual stimulation.
යං ඛෝ, උදායි, ඉමේ පඤ්ච කාමගුණේ පටිච්ච උප්පජ්ජති සුඛං සෝමනස්සං ඉදං වුච්චති කාමසුඛං මිළ්හසුඛං පුථුජ්ජනසුඛං අනරියසුඛං, න සේවිතබ්බං, න භාවේතබ්බං, න බහුලීකාතබ්බං; ‘භායිතබ්බං ඒතස්ස සුඛස්සා(අ)ති වදාමි.
The pleasure and happiness that arise from these five kinds of sensual stimulation is called sensual pleasure—a filthy, ordinary, ignoble pleasure. Such pleasure should not be cultivated or developed, but should be feared, I say.
ඉධුදායි, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි …පේ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති විතක්කවිචාරානං වූපසමා …පේ… දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති, පීතියා ච විරාගා …පේ… තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති, සුඛස්ස ච පහානා …පේ… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති.
Take a bhikkhu who, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna … second jhāna … third jhāna … fourth jhāna.
ඉදං වුච්චති නේක්ඛම්මසුඛං පවිවේකසුඛං උපසමසුඛං සම්බෝධසුඛං, ආසේවිතබ්බං, භාවේතබ්බං, බහුලීකාතබ්බං; ‘න භායිතබ්බං ඒතස්ස සුඛස්සා(අ)ති වදාමි.
This is called the pleasure of renunciation, the pleasure of seclusion, the pleasure of peace, the pleasure of awakening. Such pleasure should be cultivated and developed, and should not be feared, I say.
ඉධුදායි, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි …පේ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; ඉදං ඛෝ අහං, උදායි, ඉඤ්ජිතස්මිං වදාමි. කිඤ්ච තත්ථ ඉඤ්ජිතස්මිං? යදේව තත්ථ විතක්කවිචාරා අනිරුද්ධා හෝන්ති ඉදං තත්ථ ඉඤ්ජිතස්මිං.
Take a bhikkhu who, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna. This belongs to the perturbable, I say. And what there belongs to the perturbable? Whatever placing of the mind and keeping it connected has not ceased there is what belongs to the perturbable.
ඉධුදායි, භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා …පේ… දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ඉඤ්ජිතස්මිං වදාමි. කිඤ්ච තත්ථ ඉඤ්ජිතස්මිං? යදේව තත්ථ පීතිසුඛං අනිරුද්ධං හෝති ඉදං තත්ථ ඉඤ්ජිතස්මිං.
Take a bhikkhu who, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, enters and remains in the second jhāna. This belongs to the perturbable, I say. And what there belongs to the perturbable? Whatever rapture and bliss has not ceased there is what belongs to the perturbable.
ඉධුදායි, භික්ඛු පීතියා ච විරාගා …පේ… තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ඉඤ්ජිතස්මිං වදාමි. කිඤ්ච තත්ථ ඉඤ්ජිතස්මිං? යදේව තත්ථ උපේක්ඛාසුඛං අනිරුද්ධං හෝති ඉදං තත්ථ ඉඤ්ජිතස්මිං.
Take a bhikkhu who, with the fading away of rapture, enters and remains in the third jhāna. This belongs to the perturbable. And what there belongs to the perturbable? Whatever bliss with equanimity has not ceased there is what belongs to the perturbable.
ඉධුදායි, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා …පේ… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; ඉදං ඛෝ අහං, උදායි, අනිඤ්ජිතස්මිං වදාමි.
Take a bhikkhu who, giving up pleasure and pain, enters and remains in the fourth jhāna. This belongs to the imperturbable.
ඉධුදායි, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි …පේ… පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති; ඉදං ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna. But this is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු විතක්කවිචාරානං වූපසමා …පේ… දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, enters and remains in the second jhāna. That goes beyond it. But this too is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු පීතියා ච විරාගා …පේ… තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, with the fading away of rapture, enters and remains in the third jhāna. That goes beyond it. But this too is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු සුඛස්ස ච පහානා …පේ… චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, giving up pleasure and pain, enters and remains in the fourth jhāna. That goes beyond it. But this too is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු සබ්බසෝ රූපසඤ්ඤානං සමතික්කමා පටිඝසඤ්ඤානං අත්ථඞ්ගමා නානත්තසඤ්ඤානං අමනසිකාරා ‘අනන්තෝ ආකාසෝ(අ)ති ආකාසානඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, going totally beyond perceptions of form, with the ending of perceptions of impingement, not focusing on perceptions of diversity, aware that ‘space is infinite’, enters and remains in the dimension of infinite space. That goes beyond it. But this too is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු සබ්බසෝ ආකාසානඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘අනන්තං විඤ්ඤාණන්(අ)ති විඤ්ඤාණඤ්චායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, going totally beyond the dimension of infinite space, aware that ‘consciousness is infinite’, enters and remains in the dimension of infinite consciousness. That goes beyond it. But this too is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු සබ්බසෝ විඤ්ඤාණඤ්චායතනං සමතික්කම්ම ‘නත්ථි කිඤ්චී(අ)ති ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, going totally beyond the dimension of infinite consciousness, aware that ‘there is nothing at all’, enters and remains in the dimension of nothingness. That goes beyond it. But this too is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු සබ්බසෝ ආකිඤ්චඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ; ඉදම්පි ඛෝ අහං, උදායි, ‘අනලන්(අ)ති වදාමි, ‘පජහථා(අ)ති වදාමි, ‘සමතික්කමථා(අ)ති වදාමි. කෝ ච තස්ස සමතික්කමෝ?
Take a bhikkhu who, going totally beyond the dimension of nothingness, enters and remains in the dimension of neither perception nor non-perception. That goes beyond it. But this too is not enough, I say: give it up, go beyond it. And what goes beyond it?
ඉධුදායි, භික්ඛු සබ්බසෝ නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනං සමතික්කම්ම සඤ්ඤාවේදයිතනිරෝධං උපසම්පජ්ජ විහරති, අයං තස්ස සමතික්කමෝ;
Take a bhikkhu who, going totally beyond the dimension of neither perception nor non-perception, enters and remains in the cessation of perception and feeling. That goes beyond it.
ඉති ඛෝ අහං, උදායි, නේවසඤ්ඤානාසඤ්ඤායතනස්සපි පහානං වදාමි. පස්සසි නෝ ත්වං, උදායි, තං සංයෝජනං අණුං වා ථූලං වා යස්සාහං නෝ පහානං වදාමී”ති?
So, Udāyī, I even recommend giving up the dimension of neither perception nor non-perception. Do you see any fetter, large or small, that I don’t recommend giving up?”
“නෝ හේතං, භන්තේ”ති.
“No, sir.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනෝ ආයස්මා උදායී භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දීති.
That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Udāyī was happy with what the Buddha said.
ලටුකිකෝපමසුත්තං නිට්ඨිතං ඡට්ඨං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]