| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya |
੬. ਲਟੁਕਿਕੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ
6. Laṭukikopamasuttaṃ
੧੪੮. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਪੇਸੁ વਿਹਰਤਿ ਆਪਣਂ ਨਾਮ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਾਪਾਨਂ ਨਿਗਮੋ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਆਪਣਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਆਪਣੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਯੇਨਞ੍ਞਤਰੋ વਨਸਣ੍ਡੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ ਦਿવਾવਿਹਾਰਾਯ। ਤਂ વਨਸਣ੍ਡਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਖੋ ਉਦਾਯੀ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਆਪਣਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਆਪਣੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸੋ વਨਸਣ੍ਡੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ ਦਿવਾવਿਹਾਰਾਯ। ਤਂ વਨਸਣ੍ਡਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਦਾਯਿਸ੍ਸ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਬਹੂਨਂ 1 વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਹਤ੍ਤਾ, ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਸੁਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਹਤ੍ਤਾ; ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਹਤ੍ਤਾ, ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਹਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਦਾਯੀ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ ।
148. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā aṅguttarāpesu viharati āpaṇaṃ nāma aṅguttarāpānaṃ nigamo. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya āpaṇaṃ piṇḍāya pāvisi. Āpaṇe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yenaññataro vanasaṇḍo tenupasaṅkami divāvihārāya. Taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Āyasmāpi kho udāyī pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya āpaṇaṃ piṇḍāya pāvisi. Āpaṇe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena so vanasaṇḍo tenupasaṅkami divāvihārāya. Taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Atha kho āyasmato udāyissa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘bahūnaṃ 2 vata no bhagavā dukkhadhammānaṃ apahattā, bahūnaṃ vata no bhagavā sukhadhammānaṃ upahattā; bahūnaṃ vata no bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ apahattā, bahūnaṃ vata no bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upahattā’’ti. Atha kho āyasmā udāyī sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi .
੧੪੯. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਦਾਯੀ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਹਤ੍ਤਾ, ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਸੁਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਹਤ੍ਤਾ; ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਹਤ੍ਤਾ, ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਹਤ੍ਤਾ’ਤਿ। ਮਯਞ੍ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਾਯਞ੍ਚੇવ ਭੁਞ੍ਜਾਮ ਪਾਤੋ ਚ ਦਿવਾ ਚ વਿਕਾਲੇ। ਅਹੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯੋ ਯਂ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਇਙ੍ਘ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਂ ਦਿવਾવਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹੁਦੇવ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ, ਅਹੁਦੇવ 3 ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ – ‘ਯਮ੍ਪਿ ਨੋ ਸਦ੍ਧਾ ਗਹਪਤਿਕਾ ਦਿવਾ વਿਕਾਲੇ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਦੇਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸਪਿ ਨੋ ਭਗવਾ ਪਹਾਨਮਾਹ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਮਾਹਾ’ਤਿ। ਤੇ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਿ ਪੇਮਞ੍ਚ ਗਾਰવਞ੍ਚ ਹਿਰਿਞ੍ਚ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨਾ ਏવਂ ਤਂ ਦਿવਾવਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਪਜਹਿਮ੍ਹਾ। ਤੇ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਾਯਞ੍ਚੇવ ਭੁਞ੍ਜਾਮ ਪਾਤੋ ਚ। ਅਹੁ ਖੋ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯੋ ਯਂ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਇਙ੍ਘ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਂ ਰਤ੍ਤਿਂવਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹੁਦੇવ ਅਞ੍ਞਥਤ੍ਤਂ ਅਹੁਦੇવ ਦੋਮਨਸ੍ਸਂ – ‘ਯਮ੍ਪਿ ਨੋ ਇਮੇਸਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਭਤ੍ਤਾਨਂ ਪਣੀਤਸਙ੍ਖਾਤਤਰਂ ਤਸ੍ਸਪਿ ਨੋ ਭਗવਾ ਪਹਾਨਮਾਹ, ਤਸ੍ਸਪਿ ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਮਾਹਾ’ਤਿ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਦਿવਾ ਸੂਪੇਯ੍ਯਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਹਨ੍ਦ ਚ ਇਮਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਥ, ਸਾਯਂ ਸਬ੍ਬੇવ ਸਮਗ੍ਗਾ ਭੁਞ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ਯਾ ਕਾਚਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਖਤਿਯੋ ਸਬ੍ਬਾ ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਅਪ੍ਪਾ ਦਿવਾ। ਤੇ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਿ ਪੇਮਞ੍ਚ ਗਾਰવਞ੍ਚ ਹਿਰਿਞ੍ਚ ਓਤ੍ਤਪ੍ਪਞ੍ਚ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨਾ ਏવਂ ਤਂ ਰਤ੍ਤਿਂવਿਕਾਲਭੋਜਨਂ ਪਜਹਿਮ੍ਹਾ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤਾ ਚਨ੍ਦਨਿਕਮ੍ਪਿ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ, ਓਲਿਗਲ੍ਲੇਪਿ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਕਣ੍ਟਕਾવਾਟਮ੍ਪਿ 4 ਆਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਸੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਗਾવਿਂ ਆਰੋਹਨ੍ਤਿ, ਮਾਣવੇਹਿਪਿ ਸਮਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਕਤਕਮ੍ਮੇਹਿਪਿ ਅਕਤਕਮ੍ਮੇਹਿਪਿ, ਮਾਤੁਗਾਮੋਪਿ ਤੇ 5 ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇਨ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤਿ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਾਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਤਰਾ ਇਤ੍ਥੀ વਿਜ੍ਜਨ੍ਤਰਿਕਾਯ ਭਾਜਨਂ ਧੋવਨ੍ਤੀ। ਦਿਸ੍વਾ ਮਂ ਭੀਤਾ વਿਸ੍ਸਰਮਕਾਸਿ – ‘ਅਭੁਮ੍ਮੇ 6 ਪਿਸਾਚੋ વਤ ਮ’ਨ੍ਤਿ! ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਨਾਹਂ, ਭਗਿਨਿ, ਪਿਸਾਚੋ; ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਠਿਤੋ’ਤਿ। ‘ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਤੁਮਾਰੀ, ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਮਾਤੁਮਾਰੀ 7! વਰਂ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਗੋવਿਕਨ੍ਤਨੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿ ਪਰਿਕਨ੍ਤੋ, ਨ ਤ੍વੇવ વਰਂ ਯਂ 8 ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯਂ ਕੁਚ੍ਛਿਹੇਤੁ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਸੀ’ਤਿ 9। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਦਨੁਸ੍ਸਰਤੋ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਹਤ੍ਤਾ, ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਸੁਖਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਹਤ੍ਤਾ; ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪਹਤ੍ਤਾ, ਬਹੂਨਂ વਤ ਨੋ ਭਗવਾ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਹਤ੍ਤਾ’’’ਤਿ।
149. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘bahūnaṃ vata no bhagavā dukkhadhammānaṃ apahattā, bahūnaṃ vata no bhagavā sukhadhammānaṃ upahattā; bahūnaṃ vata no bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ apahattā, bahūnaṃ vata no bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upahattā’ti. Mayañhi, bhante, pubbe sāyañceva bhuñjāma pāto ca divā ca vikāle. Ahu kho so, bhante, samayo yaṃ bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘iṅgha tumhe, bhikkhave, etaṃ divāvikālabhojanaṃ pajahathā’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, ahudeva aññathattaṃ, ahudeva 10 domanassaṃ – ‘yampi no saddhā gahapatikā divā vikāle paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ denti tassapi no bhagavā pahānamāha, tassapi no sugato paṭinissaggamāhā’ti. Te mayaṃ, bhante, bhagavati pemañca gāravañca hiriñca ottappañca sampassamānā evaṃ taṃ divāvikālabhojanaṃ pajahimhā. Te mayaṃ, bhante, sāyañceva bhuñjāma pāto ca. Ahu kho so, bhante, samayo yaṃ bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘iṅgha tumhe, bhikkhave, etaṃ rattiṃvikālabhojanaṃ pajahathā’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, ahudeva aññathattaṃ ahudeva domanassaṃ – ‘yampi no imesaṃ dvinnaṃ bhattānaṃ paṇītasaṅkhātataraṃ tassapi no bhagavā pahānamāha, tassapi no sugato paṭinissaggamāhā’ti. Bhūtapubbaṃ, bhante, aññataro puriso divā sūpeyyaṃ labhitvā evamāha – ‘handa ca imaṃ nikkhipatha, sāyaṃ sabbeva samaggā bhuñjissāmā’ti. Yā kāci, bhante, saṅkhatiyo sabbā tā rattiṃ, appā divā. Te mayaṃ, bhante, bhagavati pemañca gāravañca hiriñca ottappañca sampassamānā evaṃ taṃ rattiṃvikālabhojanaṃ pajahimhā. Bhūtapubbaṃ, bhante, bhikkhū rattandhakāratimisāyaṃ piṇḍāya carantā candanikampi pavisanti, oligallepi papatanti, kaṇṭakāvāṭampi 11 ārohanti, suttampi gāviṃ ārohanti, māṇavehipi samāgacchanti katakammehipi akatakammehipi, mātugāmopi te 12 asaddhammena nimanteti. Bhūtapubbāhaṃ, bhante, rattandhakāratimisāyaṃ piṇḍāya carāmi. Addasā kho maṃ, bhante, aññatarā itthī vijjantarikāya bhājanaṃ dhovantī. Disvā maṃ bhītā vissaramakāsi – ‘abhumme 13 pisāco vata ma’nti! Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, taṃ itthiṃ etadavocaṃ – ‘nāhaṃ, bhagini, pisāco; bhikkhu piṇḍāya ṭhito’ti. ‘Bhikkhussa ātumārī, bhikkhussa mātumārī 14! Varaṃ te, bhikkhu, tiṇhena govikantanena kucchi parikanto, na tveva varaṃ yaṃ 15 rattandhakāratimisāyaṃ kucchihetu piṇḍāya carasī’ti 16. Tassa mayhaṃ, bhante, tadanussarato evaṃ hoti – ‘bahūnaṃ vata no bhagavā dukkhadhammānaṃ apahattā, bahūnaṃ vata no bhagavā sukhadhammānaṃ upahattā; bahūnaṃ vata no bhagavā akusalānaṃ dhammānaṃ apahattā, bahūnaṃ vata no bhagavā kusalānaṃ dhammānaṃ upahattā’’’ti.
੧੫੦. ‘‘ਏવਮੇવ ਪਨੁਦਾਯਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ‘ਇਦਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ ਮਯਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤੇ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਕਿਂ ਪਨਿਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਓਰਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਧਿਸਲ੍ਲਿਖਤੇવਾਯਂ ਸਮਣੋ’ਤਿ। ਤੇ ਤਞ੍ਚੇવ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਮਯਿ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਤੇਸਂ ਤਂ, ਉਦਾਯਿ, ਹੋਤਿ ਬਲવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥਿਰਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥੂਲੋ, ਕਲਿਙ੍ਗਰੋ – ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਉਦਾਯਿ, ਲਟੁਕਿਕਾ ਸਕੁਣਿਕਾ ਪੂਤਿਲਤਾਯ ਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧਾ ਤਤ੍ਥੇવ વਧਂ વਾ ਬਨ੍ਧਂ વਾ ਮਰਣਂ વਾ ਆਗਮੇਤਿ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਯੇਨ ਸਾ ਲਟੁਕਿਕਾ ਸਕੁਣਿਕਾ ਪੂਤਿਲਤਾਯ ਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧਾ ਤਤ੍ਥੇવ વਧਂ વਾ ਬਨ੍ਧਂ વਾ ਮਰਣਂ વਾ ਆਗਮੇਤਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਅਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ , ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਸਾਰਕਂ ਬਨ੍ਧਨ’ਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਉਦਾਯਿ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯੇਨ ਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਲਟੁਕਿਕਾ ਸਕੁਣਿਕਾ ਪੂਤਿਲਤਾਯ ਬਨ੍ਧਨੇਨ ਬਦ੍ਧਾ ਤਤ੍ਥੇવ વਧਂ વਾ ਬਨ੍ਧਂ વਾ ਮਰਣਂ વਾ ਆਗਮੇਤਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸਾ ਬਲવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥਿਰਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਅਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥੂਲੋ, ਕਲਿਙ੍ਗਰੋ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ‘ਇਦਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ ਮਯਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤੇ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਕਿਂ ਪਨਿਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਓਰਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਧਿਸਲ੍ਲਿਖਤੇવਾਯਂ ਸਮਣੋ’ਤਿ? ਤੇ ਤਞ੍ਚੇવ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਮਯਿ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਤੇਸਂ ਤਂ, ਉਦਾਯਿ, ਹੋਤਿ ਬਲવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥਿਰਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥੂਲੋ, ਕਲਿਙ੍ਗਰੋ’’।
150. ‘‘Evameva panudāyi, idhekacce moghapurisā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – ‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ samaṇo’ti. Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro – seyyathāpi, udāyi, laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena baddhā tattheva vadhaṃ vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti. Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – ‘yena sā laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena baddhā tattheva vadhaṃ vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti, tañhi tassā abalaṃ bandhanaṃ , dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’nti; sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante. Yena sā, bhante, laṭukikā sakuṇikā pūtilatāya bandhanena baddhā tattheva vadhaṃ vā bandhaṃ vā maraṇaṃ vā āgameti, tañhi tassā balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’’ti. ‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce moghapurisā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – ‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ samaṇo’ti? Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’’.
੧੫੧. ‘‘ਇਧ ਪਨੁਦਾਯਿ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ‘ਇਦਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ ਮਯਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤੇ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਕਿਂ ਪਨਿਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਓਰਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਨੋ ਭਗવਾ ਪਹਾਨਮਾਹ, ਯਸ੍ਸ ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਮਾਹਾ’ਤਿ? ਤੇ ਤਞ੍ਚੇવ ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਮਯਿ ਚ ਨ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਤੇ ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਪਨ੍ਨਲੋਮਾ ਪਰਦਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਾ 17 ਮਿਗਭੂਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ ਤਂ, ਉਦਾਯਿ, ਹੋਤਿ ਅਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਸਾਰਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ – ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਉਦਾਯਿ, ਰਞ੍ਞੋ ਨਾਗੋ ਈਸਾਦਨ੍ਤੋ ਉਰੂਲ਼੍ਹવਾ ਅਭਿਜਾਤੋ ਸਙ੍ਗਾਮਾવਚਰੋ ਦਲ਼੍ਹੇਹਿ વਰਤ੍ਤੇਹਿ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧੋ ਈਸਕਂਯੇવ ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਾਮੇਤ੍વਾ ਤਾਨਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਸਂਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਂਪਦਾਲੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਪਕ੍ਕਮਤਿ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਯੇਹਿ ਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਨਾਗੋ ਈਸਾਦਨ੍ਤੋ ਉਰੂਲ਼੍ਹવਾ ਅਭਿਜਾਤੋ ਸਙ੍ਗਾਮਾવਚਰੋ ਦਲ਼੍ਹੇਹਿ વਰਤ੍ਤੇਹਿ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧੋ ਈਸਕਂਯੇવ ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਾਮੇਤ੍વਾ ਤਾਨਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਸਂਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਂਪਦਾਲੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਬਲવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥਿਰਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥੂਲੋ, ਕਲਿਙ੍ਗਰੋ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਉਦਾਯਿ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯੇਹਿ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਞ੍ਞੋ ਨਾਗੋ ਈਸਾਦਨ੍ਤੋ ਉਰੂਲ਼੍ਹવਾ ਅਭਿਜਾਤੋ ਸਙ੍ਗਾਮਾવਚਰੋ ਦਲ਼੍ਹੇਹਿ વਰਤ੍ਤੇਹਿ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧੋ ਈਸਕਂਯੇવ ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਾਮੇਤ੍વਾ ਤਾਨਿ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਸਂਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਸਂਪਦਾਲੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ…ਪੇ॰… ਅਸਾਰਕਂ ਬਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ‘ਇਦਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ ਮਯਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤੇ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਕਿਂ ਪਨਿਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਓਰਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਨੋ ਭਗવਾ ਪਹਾਨਮਾਹ, ਯਸ੍ਸ ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਮਾਹਾ’ਤਿ? ਤੇ ਤਞ੍ਚੇવ ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਮਯਿ ਚ ਨ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਤੇ ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਪਨ੍ਨਲੋਮਾ ਪਰਦਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਾ ਮਿਗਭੂਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ ਤਂ, ਉਦਾਯਿ, ਹੋਤਿ ਅਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਸਾਰਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ’’।
151. ‘‘Idha panudāyi, ekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – ‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa no bhagavā pahānamāha, yassa no sugato paṭinissaggamāhā’ti? Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā paradattavuttā 18 migabhūtena cetasā viharanti. Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ – seyyathāpi, udāyi, rañño nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto saṅgāmāvacaro daḷhehi varattehi bandhanehi baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā tāni bandhanāni saṃchinditvā saṃpadāletvā yena kāmaṃ pakkamati. Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – ‘yehi so rañño nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto saṅgāmāvacaro daḷhehi varattehi bandhanehi baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā tāni bandhanāni saṃchinditvā saṃpadāletvā yena kāmaṃ pakkamati, tañhi tassa balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’ti; sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante. Yehi so, bhante, rañño nāgo īsādanto urūḷhavā abhijāto saṅgāmāvacaro daḷhehi varattehi bandhanehi baddho īsakaṃyeva kāyaṃ sannāmetvā tāni bandhanāni saṃchinditvā saṃpadāletvā yena kāmaṃ pakkamati, tañhi tassa abalaṃ bandhanaṃ…pe… asārakaṃ bandhana’’nti. ‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – ‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa no bhagavā pahānamāha, yassa no sugato paṭinissaggamāhā’ti? Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā paradattavuttā migabhūtena cetasā viharanti. Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ’’.
੧੫੨. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਉਦਾਯਿ, ਪੁਰਿਸੋ ਦਲਿਦ੍ਦੋ ਅਸ੍ਸਕੋ ਅਨਾਲ਼੍ਹਿਯੋ; ਤਸ੍ਸ’ਸ੍ਸ ਏਕਂ ਅਗਾਰਕਂ ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਂ ਕਾਕਾਤਿਦਾਯਿਂ 19 ਨਪਰਮਰੂਪਂ, ਏਕਾ ਖਟੋਪਿਕਾ 20 ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਾ ਨਪਰਮਰੂਪਾ, ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਧਞ੍ਞਸਮવਾਪਕਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ, ਏਕਾ ਜਾਯਿਕਾ ਨਪਰਮਰੂਪਾ। ਸੋ ਆਰਾਮਗਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸੁਧੋਤਹਤ੍ਥਪਾਦਂ ਮਨੁਞ੍ਞਂ ਭੋਜਨਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਂ ਸੀਤਾਯ ਛਾਯਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਯੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਸੁਖਂ વਤ, ਭੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਆਰੋਗ੍ਯਂ વਤ, ਭੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਂ! ਸੋ વਤਸ੍ਸਂ 21 ਯੋਹਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਨ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਏਕਂ ਅਗਾਰਕਂ ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਂ ਕਾਕਾਤਿਦਾਯਿਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਂ ਖਟੋਪਿਕਂ ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਧਞ੍ਞਸਮવਾਪਕਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਂ ਜਾਯਿਕਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਯੇਹਿ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧੋ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਏਕਂ ਅਗਾਰਕਂ ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਂ ਕਾਕਾਤਿਦਾਯਿਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਂ ਖਟੋਪਿਕਂ ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਧਞ੍ਞਸਮવਾਪਕਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਂ ਜਾਯਿਕਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ; ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਸਾਰਕਂ ਬਨ੍ਧਨ’ਨ੍ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਉਦਾਯਿ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯੇਹਿ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੁਰਿਸੋ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧੋ, ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਏਕਂ ਅਗਾਰਕਂ ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਂ ਕਾਕਾਤਿਦਾਯਿਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਂ ਖਟੋਪਿਕਂ ਓਲੁਗ੍ਗવਿਲੁਗ੍ਗਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਕੁਮ੍ਭਿਯਾ ਧਞ੍ਞਸਮવਾਪਕਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ, ਏਕਂ ਜਾਯਿਕਂ ਨਪਰਮਰੂਪਂ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ; ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਬਲવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥਿਰਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥੂਲੋ, ਕਲਿਙ੍ਗਰੋ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ‘ਇਦਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ ਮਯਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤੇ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਕਿਂ ਪਨਿਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਓਰਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਅਧਿਸਲ੍ਲਿਖਤੇવਾਯਂ ਸਮਣੋ’ਤਿ? ਤੇ ਤਞ੍ਚੇવ ਨਪ੍ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਮਯਿ ਚ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਤੇਸਂ ਤਂ, ਉਦਾਯਿ, ਹੋਤਿ ਬਲવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥਿਰਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥੂਲੋ, ਕਲਿਙ੍ਗਰੋ’’।
152. ‘‘Seyyathāpi, udāyi, puriso daliddo assako anāḷhiyo; tassa’ssa ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ 22 naparamarūpaṃ, ekā khaṭopikā 23 oluggaviluggā naparamarūpā, ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ, ekā jāyikā naparamarūpā. So ārāmagataṃ bhikkhuṃ passeyya sudhotahatthapādaṃ manuññaṃ bhojanaṃ bhuttāviṃ sītāya chāyāya nisinnaṃ adhicitte yuttaṃ. Tassa evamassa – ‘sukhaṃ vata, bho, sāmaññaṃ, ārogyaṃ vata, bho, sāmaññaṃ! So vatassaṃ 24 yohaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. So na sakkuṇeyya ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – ‘yehi so puriso bandhanehi baddho na sakkoti ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; tañhi tassa abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’nti; sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante. Yehi so, bhante, puriso bandhanehi baddho, na sakkoti ekaṃ agārakaṃ oluggaviluggaṃ kākātidāyiṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ khaṭopikaṃ oluggaviluggaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekissā kumbhiyā dhaññasamavāpakaṃ naparamarūpaṃ pahāya, ekaṃ jāyikaṃ naparamarūpaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; tañhi tassa balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’’ti. ‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce moghapurisā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – ‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa adhisallikhatevāyaṃ samaṇo’ti? Te tañceva nappajahanti, mayi ca appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. Ye ca bhikkhū sikkhākāmā tesaṃ taṃ, udāyi, hoti balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’’.
੧੫੩. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਉਦਾਯਿ, ਗਹਪਤਿ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ, ਨੇਕਾਨਂ ਨਿਕ੍ਖਗਣਾਨਂ ਚਯੋ, ਨੇਕਾਨਂ ਧਞ੍ਞਗਣਾਨਂ ਚਯੋ, ਨੇਕਾਨਂ ਖੇਤ੍ਤਗਣਾਨਂ ਚਯੋ, ਨੇਕਾਨਂ વਤ੍ਥੁਗਣਾਨਂ ਚਯੋ, ਨੇਕਾਨਂ ਭਰਿਯਗਣਾਨਂ ਚਯੋ, ਨੇਕਾਨਂ ਦਾਸਗਣਾਨਂ ਚਯੋ, ਨੇਕਾਨਂ ਦਾਸਿਗਣਾਨਂ ਚਯੋ; ਸੋ ਆਰਾਮਗਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸੁਧੋਤਹਤ੍ਥਪਾਦਂ ਮਨੁਞ੍ਞਂ ਭੋਜਨਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਂ ਸੀਤਾਯ ਛਾਯਾਯ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਅਧਿਚਿਤ੍ਤੇ ਯੁਤ੍ਤਂ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਸੁਖਂ વਤ, ਭੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਂ, ਆਰੋਗ੍ਯਂ વਤ, ਭੋ, ਸਾਮਞ੍ਞਂ! ਸੋ વਤਸ੍ਸਂ ਯੋਹਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯ ਨੇਕਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਧਞ੍ਞਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਖੇਤ੍ਤਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ વਤ੍ਥੁਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਭਰਿਯਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਦਾਸਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਦਾਸਿਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ। ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਯੇਹਿ ਸੋ ਗਹਪਤਿ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧੋ, ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਨੇਕਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਧਞ੍ਞਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਖੇਤ੍ਤਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ વਤ੍ਥੁਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਭਰਿਯਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਦਾਸਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਦਾਸਿਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ, ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਬਲવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦਲ਼੍ਹਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥਿਰਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਥੂਲੋ, ਕਲਿਙ੍ਗਰੋ’ਤਿ; ਸਮ੍ਮਾ ਨੁ ਖੋ ਸੋ, ਉਦਾਯਿ, વਦਮਾਨੋ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਯੇਹਿ ਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਹਪਤਿ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧੋ, ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਨੇਕਾਨਿ ਨਿਕ੍ਖਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਧਞ੍ਞਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਖੇਤ੍ਤਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ વਤ੍ਥੁਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਭਰਿਯਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਦਾਸਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ, ਨੇਕਾਨਿ ਦਾਸਿਗਣਾਨਿ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੁਂ; ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਅਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਸਾਰਕਂ ਬਨ੍ਧਨ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ‘ਇਦਂ ਪਜਹਥਾ’ਤਿ ਮਯਾ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾ ਤੇ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਕਿਂ ਪਨਿਮਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਓਰਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਪਹਾਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਯਸ੍ਸ ਨੋ ਭਗવਾ ਪਹਾਨਮਾਹ ਯਸ੍ਸ, ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਮਾਹਾ’ਤਿ? ਤੇ ਤਞ੍ਚੇવ ਪਜਹਨ੍ਤਿ, ਮਯਿ ਚ ਨ ਅਪ੍ਪਚ੍ਚਯਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ ਤੇ ਤਂ ਪਹਾਯ ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕਾ ਪਨ੍ਨਲੋਮਾ ਪਰਦਤ੍ਤવੁਤ੍ਤਾ ਮਿਗਭੂਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਤੇਸਂ ਤਂ, ਉਦਾਯਿ, ਹੋਤਿ ਅਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪੂਤਿਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਅਸਾਰਕਂ ਬਨ੍ਧਨਂ’’।
153. ‘‘Seyyathāpi , udāyi, gahapati vā gahapatiputto vā aḍḍho mahaddhano mahābhogo, nekānaṃ nikkhagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ dhaññagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ khettagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ vatthugaṇānaṃ cayo, nekānaṃ bhariyagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ dāsagaṇānaṃ cayo, nekānaṃ dāsigaṇānaṃ cayo; so ārāmagataṃ bhikkhuṃ passeyya sudhotahatthapādaṃ manuññaṃ bhojanaṃ bhuttāviṃ sītāya chāyāya nisinnaṃ adhicitte yuttaṃ. Tassa evamassa – ‘sukhaṃ vata, bho, sāmaññaṃ, ārogyaṃ vata, bho, sāmaññaṃ! So vatassaṃ yohaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. So sakkuṇeyya nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya, nekāni khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni pahāya, nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ. Yo nu kho, udāyi, evaṃ vadeyya – ‘yehi so gahapati vā gahapatiputto vā bandhanehi baddho, sakkoti nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya, nekāni khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni pahāya, nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ, tañhi tassa balavaṃ bandhanaṃ, daḷhaṃ bandhanaṃ, thiraṃ bandhanaṃ, apūtikaṃ bandhanaṃ, thūlo, kaliṅgaro’ti; sammā nu kho so, udāyi, vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante. Yehi so, bhante, gahapati vā gahapatiputto vā bandhanehi baddho, sakkoti nekāni nikkhagaṇāni pahāya, nekāni dhaññagaṇāni pahāya, nekāni khettagaṇāni pahāya, nekāni vatthugaṇāni pahāya, nekāni bhariyagaṇāni pahāya, nekāni dāsagaṇāni pahāya, nekāni dāsigaṇāni pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ; tañhi tassa abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhana’’nti. ‘‘Evameva kho, udāyi, idhekacce kulaputtā ‘idaṃ pajahathā’ti mayā vuccamānā te evamāhaṃsu – ‘kiṃ panimassa appamattakassa oramattakassa pahātabbassa yassa no bhagavā pahānamāha yassa, no sugato paṭinissaggamāhā’ti? Te tañceva pajahanti, mayi ca na appaccayaṃ upaṭṭhāpenti. Ye ca bhikkhū sikkhākāmā te taṃ pahāya appossukkā pannalomā paradattavuttā migabhūtena cetasā viharanti. Tesaṃ taṃ, udāyi, hoti abalaṃ bandhanaṃ, dubbalaṃ bandhanaṃ, pūtikaṃ bandhanaṃ, asārakaṃ bandhanaṃ’’.
੧੫੪. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ , ਉਦਾਯਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ। ਤਮੇਨਂ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਉਪਧਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤੇ ਅਧਿવਾਸੇਤਿ, ਨਪ੍ਪਜਹਤਿ, ਨ વਿਨੋਦੇਤਿ, ਨ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਨ ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਇਮਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਂ ‘ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ વਦਾਮਿ ਨੋ ‘વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯવੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹਿ ਮੇ, ਉਦਾਯਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ વਿਦਿਤਾ।
154. ‘‘Cattārome , udāyi, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idhudāyi, ekacco puggalo upadhipahānāya paṭipanno hoti upadhipaṭinissaggāya. Tamenaṃ upadhipahānāya paṭipannaṃ upadhipaṭinissaggāya upadhipaṭisaṃyuttā sarasaṅkappā samudācaranti. So te adhivāseti, nappajahati, na vinodeti, na byantīkaroti, na anabhāvaṃ gameti. Imaṃ kho ahaṃ, udāyi, puggalaṃ ‘saṃyutto’ti vadāmi no ‘visaṃyutto’. Taṃ kissa hetu? Indriyavemattatā hi me, udāyi, imasmiṃ puggale viditā.
‘‘ਇਧ ਪਨੁਦਾਯਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ। ਤਮੇਨਂ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਉਪਧਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤੇ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਪਜਹਤਿ, વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਇਮਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ , ਪੁਗ੍ਗਲਂ ‘ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ વਦਾਮਿ ਨੋ ‘વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯવੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹਿ ਮੇ, ਉਦਾਯਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ વਿਦਿਤਾ।
‘‘Idha panudāyi, ekacco puggalo upadhipahānāya paṭipanno hoti upadhipaṭinissaggāya. Tamenaṃ upadhipahānāya paṭipannaṃ upadhipaṭinissaggāya upadhipaṭisaṃyuttā sarasaṅkappā samudācaranti. So te nādhivāseti, pajahati, vinodeti, byantīkaroti, anabhāvaṃ gameti. Imampi kho ahaṃ, udāyi , puggalaṃ ‘saṃyutto’ti vadāmi no ‘visaṃyutto’. Taṃ kissa hetu? Indriyavemattatā hi me, udāyi, imasmiṃ puggale viditā.
‘‘ਇਧ ਪਨੁਦਾਯਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ। ਤਮੇਨਂ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸਾ ਉਪਧਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ; ਦਨ੍ਧੋ, ਉਦਾਯਿ, ਸਤੁਪ੍ਪਾਦੋ। ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਪਜਹਤਿ, વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਉਦਾਯਿ, ਪੁਰਿਸੋ ਦਿવਸਂਸਨ੍ਤਤ੍ਤੇ 25 ਅਯੋਕਟਾਹੇ ਦ੍વੇ વਾ ਤੀਣਿ વਾ ਉਦਕਫੁਸਿਤਾਨਿ ਨਿਪਾਤੇਯ੍ਯ; ਦਨ੍ਧੋ, ਉਦਾਯਿ, ਉਦਕਫੁਸਿਤਾਨਂ ਨਿਪਾਤੋ। ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਪਰਿਕ੍ਖਯਂ ਪਰਿਯਾਦਾਨਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ। ਤਮੇਨਂ ਉਪਧਿਪਹਾਨਾਯ ਪਟਿਪਨ੍ਨਂ ਉਪਧਿਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਯ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸਾ ਉਪਧਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਾ ਸਰਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ; ਦਨ੍ਧੋ, ਉਦਾਯਿ, ਸਤੁਪ੍ਪਾਦੋ। ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਪਜਹਤਿ, વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਇਮਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਂ ‘ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ વਦਾਮਿ ਨੋ ‘વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯવੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹਿ ਮੇ, ਉਦਾਯਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ વਿਦਿਤਾ।
‘‘Idha panudāyi, ekacco puggalo upadhipahānāya paṭipanno hoti upadhipaṭinissaggāya. Tamenaṃ upadhipahānāya paṭipannaṃ upadhipaṭinissaggāya kadāci karahaci satisammosā upadhipaṭisaṃyuttā sarasaṅkappā samudācaranti; dandho, udāyi, satuppādo. Atha kho naṃ khippameva pajahati, vinodeti, byantīkaroti, anabhāvaṃ gameti. Seyyathāpi, udāyi, puriso divasaṃsantatte 26 ayokaṭāhe dve vā tīṇi vā udakaphusitāni nipāteyya; dandho, udāyi, udakaphusitānaṃ nipāto. Atha kho naṃ khippameva parikkhayaṃ pariyādānaṃ gaccheyya. Evameva kho, udāyi, idhekacco puggalo upadhipahānāya paṭipanno hoti upadhipaṭinissaggāya. Tamenaṃ upadhipahānāya paṭipannaṃ upadhipaṭinissaggāya kadāci karahaci satisammosā upadhipaṭisaṃyuttā sarasaṅkappā samudācaranti; dandho, udāyi, satuppādo. Atha kho naṃ khippameva pajahati, vinodeti, byantīkaroti, anabhāvaṃ gameti. Imampi kho ahaṃ, udāyi, puggalaṃ ‘saṃyutto’ti vadāmi no ‘visaṃyutto’. Taṃ kissa hetu? Indriyavemattatā hi me, udāyi, imasmiṃ puggale viditā.
‘‘ਇਧ ਪਨੁਦਾਯਿ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ‘ਉਪਧਿ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲ’ਨ੍ਤਿ – ਇਤਿ વਿਦਿਤ੍વਾ ਨਿਰੁਪਧਿ ਹੋਤਿ, ਉਪਧਿਸਙ੍ਖਯੇ વਿਮੁਤ੍ਤੋ। ਇਮਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਪੁਗ੍ਗਲਂ ‘વਿਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ વਦਾਮਿ ਨੋ ‘ਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’ਤਿ । ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯવੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹਿ ਮੇ, ਉਦਾਯਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ વਿਦਿਤਾ। ਇਮੇ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਨ੍ਤੋ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ।
‘‘Idha panudāyi, ekacco puggalo ‘upadhi dukkhassa mūla’nti – iti viditvā nirupadhi hoti, upadhisaṅkhaye vimutto. Imaṃ kho ahaṃ, udāyi, puggalaṃ ‘visaṃyutto’ti vadāmi no ‘saṃyutto’ti . Taṃ kissa hetu? Indriyavemattatā hi me, udāyi, imasmiṃ puggale viditā. Ime kho, udāyi, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
੧੫੫. ‘‘ਪਞ੍ਚ ਖੋ ਇਮੇ, ਉਦਾਯਿ, ਕਾਮਗੁਣਾ। ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ, ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ… ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ। ਇਮੇ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ। ਯਂ ਖੋ, ਉਦਾਯਿ, ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਸੁਖਂ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਾਮਸੁਖਂ ਮਿਲ਼੍ਹਸੁਖਂ 27 ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਸੁਖਂ ਅਨਰਿਯਸੁਖਂ, ਨ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਂ; ‘ਭਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਏਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ।
155. ‘‘Pañca kho ime, udāyi, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, udāyi, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, udāyi, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ idaṃ vuccati kāmasukhaṃ miḷhasukhaṃ 28 puthujjanasukhaṃ anariyasukhaṃ, na sevitabbaṃ, na bhāvetabbaṃ, na bahulīkātabbaṃ; ‘bhāyitabbaṃ etassa sukhassā’ti vadāmi.
੧੫੬. ‘‘ਇਧੁਦਾਯਿ , ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਸੁਖਂ ਪવਿવੇਕਸੁਖਂ ਉਪਸਮਸੁਖਂ ਸਮ੍ਬੋਧਸੁਖਂ, ਆਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ, ਭਾવੇਤਬ੍ਬਂ, ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਂ; ‘ਨ ਭਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਏਤਸ੍ਸ ਸੁਖਸ੍ਸਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ।
156. ‘‘Idhudāyi , bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, vitakkavicārānaṃ vūpasamā… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, pītiyā ca virāgā… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, sukhassa ca pahānā… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ vuccati nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhasukhaṃ, āsevitabbaṃ, bhāvetabbaṃ, bahulīkātabbaṃ; ‘na bhāyitabbaṃ etassa sukhassā’ti vadāmi.
‘‘ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਇਦਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ વਦਾਮਿ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤਤ੍ਥ ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ। ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ વਦਾਮਿ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਇਦਂ ਤਤ੍ਥ ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ। ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ વਦਾਮਿ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਖਂ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ ਇਦਂ ਤਤ੍ਥ ਇਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ। ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਇਦਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਅਨਿਞ੍ਜਿਤਸ੍ਮਿਂ વਦਾਮਿ।
‘‘Idhudāyi, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; idaṃ kho ahaṃ, udāyi, iñjitasmiṃ vadāmi. Kiñca tattha iñjitasmiṃ? Yadeva tattha vitakkavicārā aniruddhā honti idaṃ tattha iñjitasmiṃ. Idhudāyi, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; idampi kho ahaṃ, udāyi, iñjitasmiṃ vadāmi. Kiñca tattha iñjitasmiṃ? Yadeva tattha pītisukhaṃ aniruddhaṃ hoti idaṃ tattha iñjitasmiṃ. Idhudāyi, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; idampi kho ahaṃ, udāyi, iñjitasmiṃ vadāmi. Kiñca tattha iñjitasmiṃ? Yadeva tattha upekkhāsukhaṃ aniruddhaṃ hoti idaṃ tattha iñjitasmiṃ. Idhudāyi, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; idaṃ kho ahaṃ, udāyi, aniñjitasmiṃ vadāmi.
‘‘ਇਧੁਦਾਯਿ , ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ; ਇਦਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ ‘ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋ’ਤਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਅਨਨ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’ਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ; ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ‘ਅਨਲ’ਨ੍ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਪਜਹਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ, ‘ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਥਾ’ਤਿ વਦਾਮਿ। ਕੋ ਚ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ? ਇਧੁਦਾਯਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮੋ; ਇਤਿ ਖੋ ਅਹਂ, ਉਦਾਯਿ, ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸ੍ਸਪਿ ਪਹਾਨਂ વਦਾਮਿ। ਪਸ੍ਸਸਿ ਨੋ ਤ੍વਂ, ਉਦਾਯਿ, ਤਂ ਸਂਯੋਜਨਂ ਅਣੁਂ વਾ ਥੂਲਂ વਾ ਯਸ੍ਸਾਹਂ ਨੋ ਪਹਾਨਂ વਦਾਮੀ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ।
‘‘Idhudāyi , bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; idaṃ kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo; idampi kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu pītiyā ca virāgā… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo; idampi kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu sukhassa ca pahānā… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo; idampi kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo; idampi kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo ; idampi kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo; idampi kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo; idampi kho ahaṃ, udāyi, ‘anala’nti vadāmi, ‘pajahathā’ti vadāmi, ‘samatikkamathā’ti vadāmi. Ko ca tassa samatikkamo? Idhudāyi, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, ayaṃ tassa samatikkamo; iti kho ahaṃ, udāyi, nevasaññānāsaññāyatanassapi pahānaṃ vadāmi. Passasi no tvaṃ, udāyi, taṃ saṃyojanaṃ aṇuṃ vā thūlaṃ vā yassāhaṃ no pahānaṃ vadāmī’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’ti.
ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਦਾਯੀ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੀਤਿ।
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā udāyī bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ਲਟੁਕਿਕੋਪਮਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਛਟ੍ਠਂ।
Laṭukikopamasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੬. ਲਟੁਕਿਕੋਪਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Laṭukikopamasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੬. ਲਟੁਕਿਕੋਪਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 6. Laṭukikopamasuttavaṇṇanā
