| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೬. ಲಟುಕಿಕೋಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
6. Laṭukikopamasuttavaṇṇanā
೧೪೮. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಲಟುಕಿಕೋಪಮಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಯೇನ ಸೋ ವನಸಣ್ಡೋತಿ ಅಯಮ್ಪಿ ಮಹಾಉದಾಯಿತ್ಥೇರೋ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂಯೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸದ್ಧಿಂ ಪಟಿಕ್ಕಮಿ। ತಸ್ಮಾ ಯೇನ ಸೋ ಭಗವತಾ ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತೋ ವನಸಣ್ಡೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಅಪಹತ್ತಾತಿ ಅಪಹಾರಕೋ। ಉಪಹತ್ತಾತಿ ಉಪಹಾರಕೋ। ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋತಿ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿತೋ ವುಟ್ಠಿತೋ।
148.Evaṃme sutanti laṭukikopamasuttaṃ. Tattha yena so vanasaṇḍoti ayampi mahāudāyitthero bhagavatā saddhiṃyeva piṇḍāya pavisitvā saddhiṃ paṭikkami. Tasmā yena so bhagavatā upasaṅkamanto vanasaṇḍo tenupasaṅkamīti veditabbo. Apahattāti apahārako. Upahattāti upahārako. Paṭisallānā vuṭṭhitoti phalasamāpattito vuṭṭhito.
೧೪೯. ಯಂ ಭಗವಾತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಭಗವಾ। ಇಙ್ಘಾತಿ ಆಣತ್ತಿಯಂ ನಿಪಾತೋ। ಅಞ್ಞಥತ್ತನ್ತಿ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಅಞ್ಞಥತ್ತಂ। ತಞ್ಚ ಖೋ ನ ಭಗವನ್ತಂ ಪಟಿಚ್ಚ, ಏವರೂಪಂ ಪನ ಪಣೀತಭೋಜನಂ ಅಲಭನ್ತಾ ಕಥಂ ಯಾಪೇಸ್ಸಾಮಾತಿ ಏವಂ ಪಣೀತಭೋಜನಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಅಹೋಸೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಭೂತಪುಬ್ಬನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ರತ್ತಿಭೋಜನಸ್ಸ ಪಣೀತಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸೂಪೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸೂಪೇನ ಉಪನೇತಬ್ಬಂ ಮಚ್ಛಮಂಸಕಳೀರಾದಿ। ಸಮಗ್ಗಾ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಏಕತೋ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮ। ಸಙ್ಖತಿಯೋತಿ ಅಭಿಸಙ್ಖಾರಿಕಖಾದನೀಯಾನಿ। ಸಬ್ಬಾ ತಾ ರತ್ತಿನ್ತಿ ಸಬ್ಬಾ ತಾ ಸಙ್ಖತಿಯೋ ರತ್ತಿಂಯೇವ ಹೋನ್ತಿ, ದಿವಾ ಪನ ಅಪ್ಪಾ ಪರಿತ್ತಾ ಥೋಕಿಕಾ ಹೋನ್ತೀತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಹಿ ದಿವಾ ಯಾಗುಕಞ್ಜಿಯಾದೀಹಿ ಯಾಪೇತ್ವಾಪಿ ರತ್ತಿಂ ಯಥಾಸತ್ತಿ ಯಥಾಪಣೀತಮೇವ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ।
149.Yaṃbhagavāti yasmiṃ samaye bhagavā. Iṅghāti āṇattiyaṃ nipāto. Aññathattanti cittassa aññathattaṃ. Tañca kho na bhagavantaṃ paṭicca, evarūpaṃ pana paṇītabhojanaṃ alabhantā kathaṃ yāpessāmāti evaṃ paṇītabhojanaṃ paṭicca ahosīti veditabbaṃ. Bhūtapubbanti iminā rattibhojanassa paṇītabhāvaṃ dasseti. Sūpeyyanti sūpena upanetabbaṃ macchamaṃsakaḷīrādi. Samaggā bhuñjissāmāti ekato bhuñjissāma. Saṅkhatiyoti abhisaṅkhārikakhādanīyāni. Sabbā tā rattinti sabbā tā saṅkhatiyo rattiṃyeva honti, divā pana appā parittā thokikā hontīti. Manussā hi divā yāgukañjiyādīhi yāpetvāpi rattiṃ yathāsatti yathāpaṇītameva bhuñjanti.
ಪುನ ಭೂತಪುಬ್ಬನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ರತ್ತಿ ವಿಕಾಲಭೋಜನೇ ಆದೀನವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ತತ್ಥ ಅನ್ಧಕಾರತಿಮಿಸಾಯನ್ತಿ ಬಹಲನ್ಧಕಾರೇ। ಮಾಣವೇಹೀತಿ ಚೋರೇಹಿ। ಕತಕಮ್ಮೇಹೀತಿ ಕತಚೋರಕಮ್ಮೇಹಿ। ಚೋರಾ ಕಿರ ಕತಕಮ್ಮಾ ಯಂ ನೇಸಂ ದೇವತಂ ಆಯಾಚಿತ್ವಾ ಕಮ್ಮಂ ನಿಪ್ಫನ್ನಂ, ತಸ್ಸ ಉಪಹಾರತ್ಥಾಯ ಮನುಸ್ಸೇ ಮಾರೇತ್ವಾ ಗಲಲೋಹಿತಾದೀನಿ ಗಣ್ಹನ್ತಿ। ತೇ ಅಞ್ಞೇಸು ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮಾರಿಯಮಾನೇಸು ಕೋಲಾಹಲಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಪರಿಯೇಸನ್ತೋ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಗಹೇತ್ವಾ ಮಾರೇನ್ತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಅಕತಕಮ್ಮೇಹೀತಿ ಅಟವಿತೋ ಗಾಮಂ ಆಗಮನಕಾಲೇ ಕಮ್ಮನಿಪ್ಫನ್ನತ್ಥಂ ಪುರೇತರಂ ಬಲಿಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಕಾಮೇಹಿ। ಅಸದ್ಧಮ್ಮೇನ ನಿಮನ್ತೇತೀತಿ ‘‘ಏಹಿ ಭಿಕ್ಖು ಅಜ್ಜೇಕರತ್ತಿಂ ಇಧೇವ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಇಧ ವಸಿತ್ವಾ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವಿತ್ವಾ ಸ್ವೇ ಗಮಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇನ ನಿಮನ್ತೇತಿ।
Puna bhūtapubbanti iminā ratti vikālabhojane ādīnavaṃ dasseti. Tattha andhakāratimisāyanti bahalandhakāre. Māṇavehīti corehi. Katakammehīti katacorakammehi. Corā kira katakammā yaṃ nesaṃ devataṃ āyācitvā kammaṃ nipphannaṃ, tassa upahāratthāya manusse māretvā galalohitādīni gaṇhanti. Te aññesu manussesu māriyamānesu kolāhalā uppajjissanti, pabbajitaṃ pariyesanto nāma natthīti maññamānā bhikkhū gahetvā mārenti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Akatakammehīti aṭavito gāmaṃ āgamanakāle kammanipphannatthaṃ puretaraṃ balikammaṃ kātukāmehi. Asaddhammena nimantetīti ‘‘ehi bhikkhu ajjekarattiṃ idheva bhuñjitvā idha vasitvā sampattiṃ anubhavitvā sve gamissasī’’ti methunadhammena nimanteti.
ಪುನ ಭೂತಪುಬ್ಬನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅತ್ತನಾ ದಿಟ್ಠಕಾರಣಂ ಕಥೇತಿ। ವಿಜ್ಜನ್ತರಿಕಾಯಾತಿ ವಿಜ್ಜುವಿಜ್ಜೋತನಕ್ಖಣೇ । ವಿಸ್ಸರಮಕಾಸೀತಿ ಮಹಾಸದ್ದಮಕಾಸಿ। ಅಭುಮ್ಮೇತಿ ಭೂ’ತಿ ವಡ್ಢಿ, ಅಭೂ’ತಿ ಅವಡ್ಢಿ, ವಿನಾಸೋ ಮಯ್ಹನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಿಸಾಚೋ ವತ ಮನ್ತಿ ಪಿಸಾಚೋ ಮಂ ಖಾದಿತುಂ ಆಗತೋ ವತ। ಆತುಮಾರೀ ಮಾತುಮಾರೀತಿ ಏತ್ಥ ಆತೂತಿ ಪಿತಾ, ಮಾತೂತಿ ಮಾತಾ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಯಸ್ಸ ಪಿತಾ ವಾ ಮಾತಾ ವಾ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪುತ್ತಕೋತಿ ಯಥಾ ತಥಾ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯಂ ದತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಸಯಾಪೇನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಂ ರತ್ತಿಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ನ ಚರತಿ। ತುಯ್ಹಂ ಪನ ಮಾತಾಪಿತರೋ ಮತಾ ಮಞ್ಞೇ, ತೇನ ಏವಂ ಚರಸೀತಿ।
Puna bhūtapubbanti iminā attanā diṭṭhakāraṇaṃ katheti. Vijjantarikāyāti vijjuvijjotanakkhaṇe . Vissaramakāsīti mahāsaddamakāsi. Abhummeti bhū’ti vaḍḍhi, abhū’ti avaḍḍhi, vināso mayhanti attho. Pisāco vata manti pisāco maṃ khādituṃ āgato vata. Ātumārī mātumārīti ettha ātūti pitā, mātūti mātā. Idaṃ vuttaṃ hoti – yassa pitā vā mātā vā atthi, taṃ mātāpitaro amhākaṃ puttakoti yathā tathā vā uppādetvā yaṃkiñci khādanīyabhojanīyaṃ datvā ekasmiṃ ṭhāne sayāpenti. So evaṃ rattiṃ piṇḍāya na carati. Tuyhaṃ pana mātāpitaro matā maññe, tena evaṃ carasīti.
೧೫೦. ಏವಮೇವಾತಿ ಏವಮೇವ ಕಿಞ್ಚಿ ಆನಿಸಂಸಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತಾ ನಿಕ್ಕಾರಣೇನೇವ। ಏವಮಾಹಂಸೂತಿ ಗರಹನ್ತೋ ಆಹ। ತತ್ಥ ಆಹಂಸೂತಿ ವದನ್ತಿ। ಕಿಂ ಪನಿಮಸ್ಸಾತಿ ಇಮಸ್ಸ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಸ್ಸ ಹೇತು ಕಿಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನಾಮ, ನನು ಅಪಸ್ಸನ್ತೇನ ವಿಯ ಅಸುಣನ್ತೇನ ವಿಯ ಭವಿತಬ್ಬನ್ತಿ। ಓರಮತ್ತಕಸ್ಸಾತಿ ಪರಿತ್ತಮತ್ತಕಸ್ಸ। ಅಧಿಸಲ್ಲಿಖತೇವಾಯನ್ತಿ ಅಯಂ ಸಮಣೋ ನವನೀತಂ ಪಿಸನ್ತೋ ವಿಯ ಪದುಮನಾಳಸುತ್ತಂ ಕಕಚೇನ ಓಕ್ಕನ್ತನ್ತೋ ವಿಯ ಅತಿಸಲ್ಲೇಖತಿ, ಅತಿವಾಯಾಮಂ ಕರೋತಿ। ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾತಿ ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಾದಯೋ ವಿಯ ಸಿಕ್ಖಾಕಾಮಾ, ತೇಸು ಚ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ। ತೇಸಞ್ಹಿ ಏವಂ ಹೋತಿ ‘‘ಸಚೇ ಏತೇ ‘ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಮೇತಂ, ಹರಥ ಭಗವಾ’ತಿ ವದೇಯ್ಯುಂ, ಕಿಂ ಸತ್ಥಾ ನ ಹರೇಯ್ಯ। ಏವಂ ಪನ ಅವತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ‘ಏವಂ ಭಗವಾ, ಸಾಧು ಭಗವಾ, ಪಞ್ಞಪೇಥ ಭಗವಾ’ತಿ ಅತಿರೇಕತರಂ ಉಸ್ಸಾಹಂ ಪಟಿಲಭನ್ತೀ’’ತಿ। ತಸ್ಮಾ ತೇಸು ಅಪ್ಪಚ್ಚಯಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ।
150.Evamevāti evameva kiñci ānisaṃsaṃ apassantā nikkāraṇeneva. Evamāhaṃsūti garahanto āha. Tattha āhaṃsūti vadanti. Kiṃ panimassāti imassa appamattakassa hetu kiṃ vattabbaṃ nāma, nanu apassantena viya asuṇantena viya bhavitabbanti. Oramattakassāti parittamattakassa. Adhisallikhatevāyanti ayaṃ samaṇo navanītaṃ pisanto viya padumanāḷasuttaṃ kakacena okkantanto viya atisallekhati, ativāyāmaṃ karoti. Sikkhākāmāti sāriputtamoggallānādayo viya sikkhākāmā, tesu ca appaccayaṃ upaṭṭhapenti. Tesañhi evaṃ hoti ‘‘sace ete ‘appamattakametaṃ, haratha bhagavā’ti vadeyyuṃ, kiṃ satthā na hareyya. Evaṃ pana avatvā bhagavantaṃ parivāretvā nisinnā ‘evaṃ bhagavā, sādhu bhagavā, paññapetha bhagavā’ti atirekataraṃ ussāhaṃ paṭilabhantī’’ti. Tasmā tesu appaccayaṃ upaṭṭhapenti.
ತೇಸನ್ತಿ ತೇಸಂ ಏಕಚ್ಚಾನಂ ಮೋಘಪುರಿಸಾನಂ। ತನ್ತಿ ತಂ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಂ ಪಹಾತಬ್ಬಂ। ಥೂಲೋ ಕಲಿಙ್ಗರೋತಿ ಗಲೇ ಬದ್ಧಂ ಮಹಾಕಟ್ಠಂ ವಿಯ ಹೋತಿ। ಲಟುಕಿಕಾ ಸಕುಣಿಕಾತಿ ಚಾತಕಸಕುಣಿಕಾ। ಸಾ ಕಿರ ರವಸತಂ ರವಿತ್ವಾ ನಚ್ಚಸತಂ ನಚ್ಚಿತ್ವಾ ಸಕಿಂ ಗೋಚರಂ ಗಣ್ಹಾತಿ। ಆಕಾಸತೋ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿಟ್ಠಿತಂ ಪನ ನಂ ದಿಸ್ವಾ ವಚ್ಛಪಾಲಕಾದಯೋ ಕೀಳನತ್ಥಂ ಪೂತಿಲತಾಯ ಬನ್ಧನ್ತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಆಗಮೇತೀತಿ ಉಪೇತಿ। ತಞ್ಹಿ ತಸ್ಸಾತಿ ತಂ ಪೂತಿಲತಾಬನ್ಧನಂ ತಸ್ಸಾ ಅಪ್ಪಸರೀರತಾಯ ಚೇವ ಅಪ್ಪಥಾಮತಾಯ ಚ ಬಲವಬನ್ಧನಂ ನಾಮ, ಮಹನ್ತಂ ನಾಳಿಕೇರರಜ್ಜು ವಿಯ ದುಚ್ಛಿಜ್ಜಂ ಹೋತಿ। ತೇಸನ್ತಿ ತೇಸಂ ಮೋಘಪುರಿಸಾನಂ ಸದ್ಧಾಮನ್ದತಾಯ ಚ ಪಞ್ಞಾಮನ್ದತಾಯ ಚ ಬಲವಂ ಬನ್ಧನಂ ನಾಮ, ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಮತ್ತಕಮ್ಪಿ ಮಹನ್ತಂ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥು ವಿಯ ದುಪ್ಪಜಹಂ ಹೋತಿ।
Tesanti tesaṃ ekaccānaṃ moghapurisānaṃ. Tanti taṃ appamattakaṃ pahātabbaṃ. Thūlo kaliṅgaroti gale baddhaṃ mahākaṭṭhaṃ viya hoti. Laṭukikā sakuṇikāti cātakasakuṇikā. Sā kira ravasataṃ ravitvā naccasataṃ naccitvā sakiṃ gocaraṃ gaṇhāti. Ākāsato bhūmiyaṃ patiṭṭhitaṃ pana naṃ disvā vacchapālakādayo kīḷanatthaṃ pūtilatāya bandhanti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Āgametīti upeti. Tañhi tassāti taṃ pūtilatābandhanaṃ tassā appasarīratāya ceva appathāmatāya ca balavabandhanaṃ nāma, mahantaṃ nāḷikerarajju viya ducchijjaṃ hoti. Tesanti tesaṃ moghapurisānaṃ saddhāmandatāya ca paññāmandatāya ca balavaṃ bandhanaṃ nāma, dukkaṭavatthumattakampi mahantaṃ pārājikavatthu viya duppajahaṃ hoti.
೧೫೧. ಸುಕ್ಕಪಕ್ಖೇ ಪಹಾತಬ್ಬಸ್ಸಾತಿ ಕಿಂ ಇಮಸ್ಸ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕಸ್ಸ ಪಹಾತಬ್ಬಸ್ಸ ಹೇತು ಭಗವತಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥಿ, ಯಸ್ಸ ನೋ ಭಗವಾ ಪಹಾನಮಾಹ। ನನು ಏವಂ ಭಗವತೋ ಅಧಿಪ್ಪಾಯಂ ಞತ್ವಾಪಿ ಪಹಾತಬ್ಬಮೇವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕಾತಿ ಅನುಸ್ಸುಕ್ಕಾ। ಪನ್ನಲೋಮಾತಿ ಪತಿತಲೋಮಾ, ನ ತಸ್ಸ ಪಹಾತಬ್ಬಭಯೇನ ಉದ್ಧಗ್ಗಲೋಮಾ। ಪರದತ್ತವುತ್ತಾತಿ ಪರೇಹಿ ದಿನ್ನವುತ್ತಿನೋ, ಪರತೋ ಲದ್ಧೇನ ಯಾಪೇನ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಿಗಭೂತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರನ್ತೀತಿ ಅಪಚ್ಚಾಸೀಸನಪಕ್ಖೇ ಠಿತಾ ಹುತ್ವಾ ವಿಹರನ್ತಿ। ಮಿಗೋ ಹಿ ಪಹಾರಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಮನುಸ್ಸಾವಾಸಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಭೇಸಜ್ಜಂ ವಾ ವಣತೇಲಂ ವಾ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅಜ್ಝಾಸಯಂ ಅಕತ್ವಾ ಪಹಾರಂ ಲಭಿತ್ವಾವ ಅಗಾಮಕಂ ಅರಞ್ಞಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪಹಟಟ್ಠಾನಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಕತ್ವಾ ನಿಪತಿತ್ವಾ ಫಾಸುಭೂತಕಾಲೇ ಉಟ್ಠಾಯ ಗಚ್ಛತಿ। ಏವಂ ಮಿಗಾ ಅಪಚ್ಚಾಸೀಸನಪಕ್ಖೇ ಠಿತಾ। ಇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಮಿಗಭೂತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ। ತಞ್ಹಿ ತಸ್ಸಾತಿ ತಂ ವರತ್ತಬನ್ಧನಂ ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಿನಾಗಸ್ಸ ಮಹಾಸರೀರತಾಯ ಚೇವ ಮಹಾಥಾಮತಾಯ ಚ ದುಬ್ಬಲಬನ್ಧನಂ ನಾಮ। ಪೂತಿಲತಾ ವಿಯ ಸುಛಿಜ್ಜಂ ಹೋತಿ। ತೇಸಂ ತನ್ತಿ ತೇಸಂ ತಂ ಕುಲಪುತ್ತಾನಂ ಸದ್ಧಾಮಹನ್ತತಾಯ ಚ ಪಞ್ಞಾಮಹನ್ತತಾಯ ಚ ಮಹನ್ತಂ ಪಾರಾಜಿಕವತ್ಥುಪಿ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥುಮತ್ತಕಂ ವಿಯ ಸುಪ್ಪಜಹಂ ಹೋತಿ।
151. Sukkapakkhe pahātabbassāti kiṃ imassa appamattakassa pahātabbassa hetu bhagavatā vattabbaṃ atthi, yassa no bhagavā pahānamāha. Nanu evaṃ bhagavato adhippāyaṃ ñatvāpi pahātabbamevāti attho. Appossukkāti anussukkā. Pannalomāti patitalomā, na tassa pahātabbabhayena uddhaggalomā. Paradattavuttāti parehi dinnavuttino, parato laddhena yāpentāti attho. Migabhūtena cetasā viharantīti apaccāsīsanapakkhe ṭhitā hutvā viharanti. Migo hi pahāraṃ labhitvā manussāvāsaṃ gantvā bhesajjaṃ vā vaṇatelaṃ vā labhissāmīti ajjhāsayaṃ akatvā pahāraṃ labhitvāva agāmakaṃ araññaṃ pavisitvā pahaṭaṭṭhānaṃ heṭṭhā katvā nipatitvā phāsubhūtakāle uṭṭhāya gacchati. Evaṃ migā apaccāsīsanapakkhe ṭhitā. Idaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘migabhūtena cetasā viharantī’’ti. Tañhi tassāti taṃ varattabandhanaṃ tassa hatthināgassa mahāsarīratāya ceva mahāthāmatāya ca dubbalabandhanaṃ nāma. Pūtilatā viya suchijjaṃ hoti. Tesaṃ tanti tesaṃ taṃ kulaputtānaṃ saddhāmahantatāya ca paññāmahantatāya ca mahantaṃ pārājikavatthupi dukkaṭavatthumattakaṃ viya suppajahaṃ hoti.
೧೫೨. ದಲಿದ್ದೋತಿ ದಾಲಿದ್ದಿಯೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಅಸ್ಸಕೋತಿ ನಿಸ್ಸಕೋ। ಅನಾಳ್ಹಿಯೋತಿ ಅನಡ್ಢೋ। ಅಗಾರಕನ್ತಿ ಖುದ್ದಕಗೇಹಂ। ಓಲುಗ್ಗವಿಲುಗ್ಗನ್ತಿ ಯಸ್ಸ ಗೇಹಯಟ್ಠಿಯೋ ಪಿಟ್ಠಿವಂಸತೋ ಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ಮಣ್ಡಲೇ ಲಗ್ಗಾ, ಮಣ್ಡಲತೋ ಮುಚ್ಚಿತ್ವಾ ಭೂಮಿಯಂ ಲಗ್ಗಾ। ಕಾಕಾತಿದಾಯಿನ್ತಿ ಯತ್ಥ ಕಿಞ್ಚಿದೇವ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸಾಮಾತಿ ಅನ್ತೋ ನಿಸಿನ್ನಕಾಲೇ ವಿಸುಂ ದ್ವಾರಕಿಚ್ಚಂ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ತತೋ ತತೋ ಕಾಕಾ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪರಿವಾರೇನ್ತಿ। ಸೂರಕಾಕಾ ಹಿ ಪಲಾಯನಕಾಲೇ ಚ ಯಥಾಸಮ್ಮುಖಟ್ಠಾನೇನೇವ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಪಲಾಯನ್ತಿ। ನಪರಮರೂಪನ್ತಿ ನ ಪುಞ್ಞವನ್ತಾನಂ ಗೇಹಂ ವಿಯ ಉತ್ತಮರೂಪಂ। ಖಟೋಪಿಕಾತಿ ವಿಲೀವಮಞ್ಚಕೋ। ಓಲುಗ್ಗವಿಲುಗ್ಗಾತಿ ಓಣತುಣ್ಣತಾ। ಧಞ್ಞಸಮವಾಪಕನ್ತಿ ಧಞ್ಞಞ್ಚ ಸಮವಾಪಕಞ್ಚ। ತತ್ಥ ಧಞ್ಞಂ ನಾಮ ಕುದ್ರೂಸಕೋ। ಸಮವಾಪಕನ್ತಿ ಲಾಬುಬೀಜಕುಮ್ಭಣ್ಡಬೀಜಕಾದಿ ಬೀಜಜಾತಂ। ನಪರಮರೂಪನ್ತಿ ಯಥಾ ಪುಞ್ಞವನ್ತಾನಂ ಗನ್ಧಸಾಲಿಬೀಜಾದಿ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬೀಜಂ, ನ ಏವರೂಪಂ। ಜಾಯಿಕಾತಿ ಕಪಣಜಾಯಾ। ನಪರಮರೂಪಾತಿ ಪಚ್ಛಿಸೀಸಾ ಲಮ್ಬತ್ಥನೀ ಮಹೋದರಾ ಪಿಸಾಚಾ ವಿಯ ಬೀಭಚ್ಛಾ। ಸಾಮಞ್ಞನ್ತಿ ಸಮಣಭಾವೋ। ಸೋ ವತಸ್ಸಂ, ಯೋಹನ್ತಿ ಸೋ ವತಾಹಂ ಪುರಿಸೋ ನಾಮ ಅಸ್ಸಂ, ಯೋ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯನ್ತಿ।
152.Daliddoti dāliddiyena samannāgato. Assakoti nissako. Anāḷhiyoti anaḍḍho. Agārakanti khuddakagehaṃ. Oluggavilugganti yassa gehayaṭṭhiyo piṭṭhivaṃsato muccitvā maṇḍale laggā, maṇḍalato muccitvā bhūmiyaṃ laggā. Kākātidāyinti yattha kiñcideva bhuñjissāmāti anto nisinnakāle visuṃ dvārakiccaṃ nāma natthi, tato tato kākā pavisitvā parivārenti. Sūrakākā hi palāyanakāle ca yathāsammukhaṭṭhāneneva nikkhamitvā palāyanti. Naparamarūpanti na puññavantānaṃ gehaṃ viya uttamarūpaṃ. Khaṭopikāti vilīvamañcako. Oluggaviluggāti oṇatuṇṇatā. Dhaññasamavāpakanti dhaññañca samavāpakañca. Tattha dhaññaṃ nāma kudrūsako. Samavāpakanti lābubījakumbhaṇḍabījakādi bījajātaṃ. Naparamarūpanti yathā puññavantānaṃ gandhasālibījādi parisuddhaṃ bījaṃ, na evarūpaṃ. Jāyikāti kapaṇajāyā. Naparamarūpāti pacchisīsā lambatthanī mahodarā pisācā viya bībhacchā. Sāmaññanti samaṇabhāvo. So vatassaṃ, yohanti so vatāhaṃ puriso nāma assaṃ, yo kesamassuṃ ohāretvā pabbajeyyanti.
ಸೋ ನ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಾತಿ ಸೋ ಏವಂ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾಪಿ ಗೇಹಂ ಗನ್ತ್ವಾ – ‘‘ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ನಾಮ ಲಾಭಗರುಕಾ ದುಕ್ಕರಾ ದುರಾಸದಾ, ಸತ್ತಪಿ ಅಟ್ಠಪಿ ಗಾಮೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ಯಥಾಧೋತೇನೇವ ಪತ್ತೇನ ಆಗನ್ತಬ್ಬಮ್ಪಿ ಹೋತಿ , ಏವಂ ಯಾಪೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಸ್ಸ ಮೇ ಪುನ ಆಗತಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ, ತಿಣವಲ್ಲಿದಬ್ಬಸಮ್ಭಾರಾ ನಾಮ ದುಸ್ಸಮೋಧಾನಿಯಾ, ಕಿನ್ತಿ ಕರೋಮೀ’’ತಿ ವೀಮಂಸತಿ। ಅಥಸ್ಸ ತಂ ಅಗಾರಕಂ ವೇಜಯನ್ತಪಾಸಾದೋ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಖಟೋಪಿಕಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ – ‘‘ಮಯಿ ಗತೇ ಇಮಂ ವಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ಉದ್ಧನಾಲಾತಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪುನ ಅಟ್ಟನಿಪಾದವಿಲೀವಾದೀನಿ ಲದ್ಧಬ್ಬಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಕಿನ್ತಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಸಾ ಸಿರಿಸಯನಂ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ತತೋ ಧಞ್ಞಕುಮ್ಭಿಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ – ‘‘ಮಯಿ ಗತೇ ಅಯಂ ಘರಣೀ ಇಮಂ ಧಞ್ಞಂ ತೇನ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಭುಞ್ಜಿಸ್ಸತಿ। ಪುನ ಆಗತೇನ ಜೀವಿತವುತ್ತಿ ನಾಮ ಲದ್ಧಬ್ಬಾ ಹೋತಿ, ಕಿನ್ತಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಸಾ ಅಡ್ಢತೇಳಸಾನಿ ಕೋಟ್ಠಾಗಾರಸತಾನಿ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ತತೋ ಮಾತುಗಾಮಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ – ‘‘ಮಯಿ ಗತೇ ಇಮಂ ಹತ್ಥಿಗೋಪಕೋ ವಾ ಅಸ್ಸಗೋಪಕೋ ವಾ ಯೋ ಕೋಚಿ ಪಲೋಭೇಸ್ಸತಿ, ಪುನ ಆಗತೇನ ಭತ್ತಪಾಚಿಕಾ ನಾಮ ಲದ್ಧಬ್ಬಾ ಹೋತಿ, ಕಿನ್ತಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಸಾ ರೂಪಿನೀ ದೇವೀ ವಿಯ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ಇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಸೋ ನ ಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
So na sakkuṇeyyāti so evaṃ cintetvāpi gehaṃ gantvā – ‘‘pabbajjā nāma lābhagarukā dukkarā durāsadā, sattapi aṭṭhapi gāme piṇḍāya caritvā yathādhoteneva pattena āgantabbampi hoti , evaṃ yāpetuṃ asakkontassa me puna āgatassa vasanaṭṭhānaṃ icchitabbaṃ, tiṇavallidabbasambhārā nāma dussamodhāniyā, kinti karomī’’ti vīmaṃsati. Athassa taṃ agārakaṃ vejayantapāsādo viya upaṭṭhāti. Athassa khaṭopikaṃ oloketvā – ‘‘mayi gate imaṃ visaṅkharitvā uddhanālātaṃ karissanti, puna aṭṭanipādavilīvādīni laddhabbāni honti, kinti karissāmī’’ti cinteti. Athassa sā sirisayanaṃ viya upaṭṭhāti. Tato dhaññakumbhiṃ oloketvā – ‘‘mayi gate ayaṃ gharaṇī imaṃ dhaññaṃ tena tena saddhiṃ bhuñjissati. Puna āgatena jīvitavutti nāma laddhabbā hoti, kinti karissāmī’’ti cinteti. Athassa sā aḍḍhateḷasāni koṭṭhāgārasatāni viya upaṭṭhāti. Tato mātugāmaṃ oloketvā – ‘‘mayi gate imaṃ hatthigopako vā assagopako vā yo koci palobhessati, puna āgatena bhattapācikā nāma laddhabbā hoti, kinti karissāmī’’ti cinteti. Athassa sā rūpinī devī viya upaṭṭhāti. Idaṃ sandhāya ‘‘so na sakkuṇeyyā’’tiādi vuttaṃ.
೧೫೩. ನಿಕ್ಖಗಣಾನನ್ತಿ ಸುವಣ್ಣನಿಕ್ಖಸತಾನಂ। ಚಯೋತಿ ಸನ್ತಾನತೋ ಕತಸನ್ನಿಚಯೋ। ಧಞ್ಞಗಣಾನನ್ತಿ ಧಞ್ಞಸಕಟಸತಾನಂ।
153.Nikkhagaṇānanti suvaṇṇanikkhasatānaṃ. Cayoti santānato katasannicayo. Dhaññagaṇānanti dhaññasakaṭasatānaṃ.
೧೫೪. ಚತ್ತಾರೋಮೇ, ಉದಾಯಿ, ಪುಗ್ಗಲಾತಿ ಇಧ ಕಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ? ಹೇಟ್ಠಾ ‘‘ತೇ ತಞ್ಚೇವ ಪಜಹನ್ತಿ, ತೇ ತಞ್ಚೇವ ನಪ್ಪಜಹನ್ತೀ’’ತಿ ಪಜಹನಕಾ ಚ ಅಪ್ಪಜಹನಕಾ ಚ ರಾಸಿವಸೇನ ದಸ್ಸಿತಾ, ನ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಂ ವಿಭತ್ತಾ। ಇದಾನಿ ಯಥಾ ನಾಮ ದಬ್ಬಸಮ್ಭಾರತ್ಥಂ ಗತೋ ಪುರಿಸೋ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ರುಕ್ಖೇ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪುನ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ವಙ್ಕಞ್ಚ ಪಹಾಯ ಕಮ್ಮೇ ಉಪನೇತಬ್ಬಯುತ್ತಕಮೇವ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಏವಮೇವ ಅಪ್ಪಜಹನಕೇ ಛಡ್ಡೇತ್ವಾ ಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕೇ ಕತ್ವಾ ಪಜಹನಕಪುಗ್ಗಲಾ ಚತ್ತಾರೋ ಹೋನ್ತೀತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಇಮಂ ದೇಸನಂ ಆರಭಿ।
154.Cattārome, udāyi, puggalāti idha kiṃ dasseti? Heṭṭhā ‘‘te tañceva pajahanti, te tañceva nappajahantī’’ti pajahanakā ca appajahanakā ca rāsivasena dassitā, na pāṭiyekkaṃ vibhattā. Idāni yathā nāma dabbasambhāratthaṃ gato puriso paṭipāṭiyā rukkhe chinditvā puna nivattitvā vaṅkañca pahāya kamme upanetabbayuttakameva gaṇhāti, evameva appajahanake chaḍḍetvā abbohārike katvā pajahanakapuggalā cattāro hontīti dassetuṃ imaṃ desanaṃ ārabhi.
ಉಪಧಿಪಹಾನಾಯಾತಿ ಖನ್ಧುಪಧಿಕಿಲೇಸುಪಧಿಅಭಿಸಙ್ಖಾರುಪಧಿಕಾಮಗುಣೂಪಧೀತಿ ಇಮೇಸಂ ಉಪಧೀನಂ ಪಹಾನಾಯ। ಉಪಧಿಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾತಿ ಉಪಧಿಅನುಧಾವನಕಾ। ಸರಸಙ್ಕಪ್ಪಾತಿ ಏತ್ಥ ಸರನ್ತಿ ಧಾವನ್ತೀತಿ ಸರಾ। ಸಙ್ಕಪ್ಪೇನ್ತೀತಿ ಸಙ್ಕಪ್ಪಾ। ಪದದ್ವಯೇನಪಿ ವಿತಕ್ಕಾಯೇವ ವುತ್ತಾ। ಸಮುದಾಚರನ್ತೀತಿ ಅಭಿಭವನ್ತಿ ಅಜ್ಝೋತ್ಥರಿತ್ವಾ ವತ್ತನ್ತಿ। ಸಂಯುತ್ತೋತಿ ಕಿಲೇಸೇಹಿ ಸಂಯುತ್ತೋ। ಇನ್ದ್ರಿಯವೇಮತ್ತತಾತಿ ಇನ್ದ್ರಿಯನಾನತ್ತತಾ । ಕದಾಚಿ ಕರಹಚೀತಿ ಬಹುಕಾಲಂ ವೀತಿವತ್ತೇತ್ವಾ। ಸತಿಸಮ್ಮೋಸಾತಿ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸೇನ। ನಿಪಾತೋತಿ ಅಯೋಕಟಾಹಮ್ಹಿ ಪತನಂ। ಏತ್ತಾವತಾ ‘‘ನಪ್ಪಜಹತಿ, ಪಜಹತಿ, ಖಿಪ್ಪಂ ಪಜಹತೀ’’ತಿ ತಯೋ ರಾಸಯೋ ದಸ್ಸಿತಾ। ತೇಸು ಚತ್ತಾರೋ ಜನಾ ನಪ್ಪಜಹನ್ತಿ ನಾಮ, ಚತ್ತಾರೋ ಪಜಹನ್ತಿ ನಾಮ, ಚತ್ತಾರೋ ಖಿಪ್ಪಂ ಪಜಹನ್ತಿ ನಾಮ।
Upadhipahānāyāti khandhupadhikilesupadhiabhisaṅkhārupadhikāmaguṇūpadhīti imesaṃ upadhīnaṃ pahānāya. Upadhipaṭisaṃyuttāti upadhianudhāvanakā. Sarasaṅkappāti ettha saranti dhāvantīti sarā. Saṅkappentīti saṅkappā. Padadvayenapi vitakkāyeva vuttā. Samudācarantīti abhibhavanti ajjhottharitvā vattanti. Saṃyuttoti kilesehi saṃyutto. Indriyavemattatāti indriyanānattatā . Kadāci karahacīti bahukālaṃ vītivattetvā. Satisammosāti satisammosena. Nipātoti ayokaṭāhamhi patanaṃ. Ettāvatā ‘‘nappajahati, pajahati, khippaṃ pajahatī’’ti tayo rāsayo dassitā. Tesu cattāro janā nappajahanti nāma, cattāro pajahanti nāma, cattāro khippaṃ pajahanti nāma.
ತತ್ಥ ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಸಕದಾಗಾಮೀ ಅನಾಗಾಮೀತಿ ಇಮೇ ಚತ್ತಾರೋ ಜನಾ ನಪ್ಪಜಹನ್ತಿ ನಾಮ। ಪುಥುಜ್ಜನಾದಯೋ ತಾವ ಮಾ ಪಜಹನ್ತು, ಅನಾಗಾಮೀ ಕಥಂ ನ ಪಜಹತೀತಿ? ಸೋಪಿ ಹಿ ಯಾವದೇವಸ್ಸ ಭವಲೋಭೋ ಅತ್ಥಿ, ತಾವ ಅಹೋಸುಖಂ ಅಹೋಸುಖನ್ತಿ ಅಭಿನನ್ದತಿ। ತಸ್ಮಾ ನಪ್ಪಜಹತಿ ನಾಮ। ಏತೇಯೇವ ಪನ ಚತ್ತಾರೋ ಜನಾ ಪಜಹನ್ತಿ ನಾಮ। ಸೋತಾಪನ್ನಾದಯೋ ತಾವ ಪಜಹನ್ತು, ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಥಂ ಪಜಹತೀತಿ? ಆರದ್ಧವಿಪಸ್ಸಕೋ ಹಿ ಸತಿಸಮ್ಮೋಸೇನ ಸಹಸಾ ಕಿಲೇಸೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ‘‘ಮಾದಿಸಸ್ಸ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಕಿಲೇಸೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’’ತಿ ಸಂವೇಗಂ ಕತ್ವಾ ವೀರಿಯಂ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಮಗ್ಗೇನ ಕಿಲೇಸೇ ಸಮುಗ್ಘಾತೇತಿ। ಇತಿ ಸೋ ಪಜಹತಿ ನಾಮ। ತೇಯೇವ ಚತ್ತಾರೋ ಖಿಪ್ಪಂ ಪಜಹನ್ತಿ ನಾಮ। ತತ್ಥ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ, ಮಹಾಹತ್ಥಿಪದೋಪಮೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೮೮ ಆದಯೋ), ಇನ್ದ್ರಿಯಭಾವನೇತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೩.೪೫೩ ಆದಯೋ) ಇಮೇಸು ಸುತ್ತೇಸು ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ತತಿಯವಾರೋ ಗಹಿತೋ, ಪಞ್ಹೋ ಪನ ದುತಿಯವಾರೇನೇವ ಕಥಿತೋತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Tattha puthujjano sotāpanno sakadāgāmī anāgāmīti ime cattāro janā nappajahanti nāma. Puthujjanādayo tāva mā pajahantu, anāgāmī kathaṃ na pajahatīti? Sopi hi yāvadevassa bhavalobho atthi, tāva ahosukhaṃ ahosukhanti abhinandati. Tasmā nappajahati nāma. Eteyeva pana cattāro janā pajahanti nāma. Sotāpannādayo tāva pajahantu, puthujjano kathaṃ pajahatīti? Āraddhavipassako hi satisammosena sahasā kilese uppanne ‘‘mādisassa nāma bhikkhuno kileso uppanno’’ti saṃvegaṃ katvā vīriyaṃ paggayha vipassanaṃ vaḍḍhetvā maggena kilese samugghāteti. Iti so pajahati nāma. Teyeva cattāro khippaṃ pajahanti nāma. Tattha imasmiṃ sutte, mahāhatthipadopame (ma. ni. 1.288 ādayo), indriyabhāvaneti (ma. ni. 3.453 ādayo) imesu suttesu kiñcāpi tatiyavāro gahito, pañho pana dutiyavāreneva kathitoti veditabbo.
ಉಪಧಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಪಞ್ಚ ಖನ್ಧಾ ಉಪಧಿ ನಾಮ। ತಂ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಮೂಲನ್ತಿ ಇತಿ ವಿದಿತ್ವಾ ಕಿಲೇಸುಪಧಿನಾ ನಿರುಪಧಿ ಹೋತಿ, ನಿಗ್ಗಹಣೋ ನಿತಣ್ಹೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಪಧಿಸಙ್ಖಯೇ ವಿಮುತ್ತೋತಿ ತಣ್ಹಕ್ಖಯೇ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಆರಮ್ಮಣತೋ ವಿಮುತ್ತೋ।
Upadhidukkhassa mūlanti ettha pañca khandhā upadhi nāma. Taṃ dukkhassa mūlanti iti viditvā kilesupadhinā nirupadhi hoti, niggahaṇo nitaṇhoti attho. Upadhisaṅkhaye vimuttoti taṇhakkhaye nibbāne ārammaṇato vimutto.
೧೫೫. ಏವಂ ಚತ್ತಾರೋ ಪುಗ್ಗಲೇ ವಿತ್ಥಾರೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಯೇ ಪಜಹನ್ತಿ, ತೇ ‘‘ಇಮೇ ನಾಮ ಏತ್ತಕೇ ಕಿಲೇಸೇ ಪಜಹನ್ತಿ’’। ಯೇ ನಪ್ಪಜಹನ್ತಿ, ತೇಪಿ ‘‘ಇಮೇ ನಾಮ ಏತ್ತಕೇ ಕಿಲೇಸೇ ನಪ್ಪಜಹನ್ತೀ’’ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪಞ್ಚ ಖೋ ಇಮೇ ಉದಾಯಿ ಕಾಮಗುಣಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಮಿಳ್ಹಸುಖನ್ತಿ ಅಸುಚಿಸುಖಂ। ಅನರಿಯಸುಖನ್ತಿ ಅನರಿಯೇಹಿ ಸೇವಿತಸುಖಂ। ಭಾಯಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ಪಟಿಲಾಭತೋಪಿ ವಿಪಾಕತೋಪಿ ಭಾಯಿತಬ್ಬಂ। ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸುಖನ್ತಿ ಕಾಮತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತಸುಖಂ। ಪವಿವೇಕಸುಖನ್ತಿ ಗಣತೋಪಿ ಕಿಲೇಸತೋಪಿ ಪವಿವಿತ್ತಸುಖಂ। ಉಪಸಮಸುಖನ್ತಿ ರಾಗಾದಿವೂಪಸಮತ್ಥಾಯ ಸುಖಂ। ಸಮ್ಬೋಧಸುಖನ್ತಿ ಮಗ್ಗಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಸಮ್ಬೋಧಸ್ಸ ನಿಬ್ಬತ್ತನತ್ಥಾಯ ಸುಖಂ। ನ ಭಾಯಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏತಸ್ಸ ಸುಖಸ್ಸ ಪಟಿಲಾಭತೋಪಿ ವಿಪಾಕತೋಪಿ ನ ಭಾಯಿತಬ್ಬಂ, ಭಾವೇತಬ್ಬಮೇವೇತಂ।
155. Evaṃ cattāro puggale vitthāretvā idāni ye pajahanti, te ‘‘ime nāma ettake kilese pajahanti’’. Ye nappajahanti, tepi ‘‘ime nāma ettake kilese nappajahantī’’ti dassetuṃ pañca kho ime udāyi kāmaguṇātiādimāha. Tattha miḷhasukhanti asucisukhaṃ. Anariyasukhanti anariyehi sevitasukhaṃ. Bhāyitabbanti etassa sukhassa paṭilābhatopi vipākatopi bhāyitabbaṃ. Nekkhammasukhanti kāmato nikkhantasukhaṃ. Pavivekasukhanti gaṇatopi kilesatopi pavivittasukhaṃ. Upasamasukhanti rāgādivūpasamatthāya sukhaṃ. Sambodhasukhanti maggasaṅkhātassa sambodhassa nibbattanatthāya sukhaṃ. Na bhāyitabbanti etassa sukhassa paṭilābhatopi vipākatopi na bhāyitabbaṃ, bhāvetabbamevetaṃ.
೧೫೬. ಇಞ್ಜಿತಸ್ಮಿಂ ವದಾಮೀತಿ ಇಞ್ಜನಂ ಚಲನಂ ಫನ್ದನನ್ತಿ ವದಾಮಿ। ಕಿಞ್ಚ ತತ್ಥ ಇಞ್ಜಿತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಕಿಞ್ಚ ತತ್ಥ ಇಞ್ಜಿತಂ। ಇದಂ ತತ್ಥ ಇಞ್ಜಿತಸ್ಮಿನ್ತಿ ಯೇ ಏತೇ ಅನಿರುದ್ಧಾ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾ, ಇದಂ ತತ್ಥ ಇಞ್ಜಿತಂ। ದುತಿಯತತಿಯಜ್ಝಾನೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅನಿಞ್ಜಿತಸ್ಮಿಂ ವದಾಮೀತಿ ಇದಂ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಂ ಅನಿಞ್ಜನಂ ಅಚಲನಂ ನಿಪ್ಫನ್ದನನ್ತಿ ವದಾಮಿ।
156.Iñjitasmiṃvadāmīti iñjanaṃ calanaṃ phandananti vadāmi. Kiñca tattha iñjitasminti kiñca tattha iñjitaṃ. Idaṃ tattha iñjitasminti ye ete aniruddhā vitakkavicārā, idaṃ tattha iñjitaṃ. Dutiyatatiyajjhānesupi eseva nayo. Aniñjitasmiṃ vadāmīti idaṃ catutthajjhānaṃ aniñjanaṃ acalanaṃ nipphandananti vadāmi.
ಅನಲನ್ತಿ ವದಾಮೀತಿ ಅಕತ್ತಬ್ಬಆಲಯನ್ತಿ ವದಾಮಿ, ತಣ್ಹಾಲಯೋ ಏತ್ಥ ನ ಉಪ್ಪಾದೇತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಥ ವಾ ಅನಲಂ ಅಪರಿಯತ್ತಂ, ನ ಏತ್ತಾವತಾ ಅಲಮೇತನ್ತಿ ಸನ್ನಿಟ್ಠಾನಂ ಕಾತಬ್ಬನ್ತಿ ವದಾಮಿ। ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಯತನಸ್ಸಾಪೀತಿ ಏವರೂಪಾಯಪಿ ಸನ್ತಾಯ ಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಹಾನಮೇವ ವದಾಮಿ। ಅಣುಂ ವಾ ಥೂಲಂ ವಾತಿ ಖುದ್ದಕಂ ವಾ ಮಹನ್ತಂ ವಾ ಅಪ್ಪಸಾವಜ್ಜಂ ವಾ ಮಹಾಸಾವಜ್ಜಂ ವಾ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ। ದೇಸನಾ ಪನ ನೇಯ್ಯಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ವಸೇನ ಅರಹತ್ತನಿಕೂಟೇನೇವ ನಿಟ್ಠಾಪಿತಾತಿ।
Analanti vadāmīti akattabbaālayanti vadāmi, taṇhālayo ettha na uppādetabboti dasseti. Atha vā analaṃ apariyattaṃ, na ettāvatā alametanti sanniṭṭhānaṃ kātabbanti vadāmi. Nevasaññānāsaññāyatanassāpīti evarūpāyapi santāya samāpattiyā pahānameva vadāmi. Aṇuṃ vā thūlaṃ vāti khuddakaṃ vā mahantaṃ vā appasāvajjaṃ vā mahāsāvajjaṃ vā. Sesaṃ sabbattha uttānameva. Desanā pana neyyapuggalassa vasena arahattanikūṭeneva niṭṭhāpitāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಲಟುಕಿಕೋಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Laṭukikopamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೬. ಲಟುಕಿಕೋಪಮಸುತ್ತಂ • 6. Laṭukikopamasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೬. ಲಟುಕಿಕೋಪಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Laṭukikopamasuttavaṇṇanā
