| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๘. ลิจฺฉวิกุมารกสุตฺตวณฺณนา
8. Licchavikumārakasuttavaṇṇanā
๕๘. อฎฺฐเม สชฺชานิ ธนูนีติ สชิยานิ อาโรปิตธนูนิฯ อทฺทสูติ อทฺทสํสุฯ ภวิสฺสนฺติ วชฺชีติ วฑฺฒิสฺสนฺติ วชฺชิราชาโนฯ อปานุภาติ อวฑฺฒินิสฺสิตา มานถทฺธาฯ ปจฺฉาลิยํ ขิปนฺตีติ ปจฺฉโต คนฺตฺวา ปิฎฺฐิํ ปาเทน ปหรนฺติฯ รฎฺฐิกสฺสาติอาทีสุ รฎฺฐํ ภุญฺชตีติ รฎฺฐิโกฯ ปิตรา ทตฺตํ สาปเตยฺยํ ภุญฺชตีติ เปตฺตนิโกฯ เสนาย ปติ เชฎฺฐโกติ เสนาปติโกฯ คามคามณิกสฺสาติ คามานํ คามณิกสฺส, คามสามิกสฺสาติ อโตฺถฯ ปูคคามณิกสฺสาติ คณเชฎฺฐกสฺสฯ กุเลสูติ เตสุ เตสุ กุเลสุฯ ปเจฺจกาธิปจฺจํ กาเรนฺตีติ ปเจฺจกํ เชฎฺฐกฎฺฐานํ กาเรนฺติฯ กลฺยาเณน มนสา อนุกมฺปนฺตีติ สุนฺทเรน จิเตฺตน อนุคฺคณฺหนฺติฯ เขตฺตกมฺมนฺตสามนฺตสโพฺยหาเรติ เย จ อตฺตโน เขตฺตกมฺมนฺตานํ สามนฺตา อนนฺตรเกฺขตฺตสามิโน, เต จ รชฺชุทเณฺฑหิ ภูมิปฺปมาณคฺคาหเก สโพฺพหาเร จฯ พลิปฎิคฺคาหิกา เทวตาติ กุลปฺปเวณิยา อาคตา อารกฺขเทวตาฯ สกฺกโรตีติ ตา เทวตา อคฺคยาคุภตฺตาทีหิ สกฺกโรติฯ
58. Aṭṭhame sajjāni dhanūnīti sajiyāni āropitadhanūni. Addasūti addasaṃsu. Bhavissanti vajjīti vaḍḍhissanti vajjirājāno. Apānubhāti avaḍḍhinissitā mānathaddhā. Pacchāliyaṃ khipantīti pacchato gantvā piṭṭhiṃ pādena paharanti. Raṭṭhikassātiādīsu raṭṭhaṃ bhuñjatīti raṭṭhiko. Pitarā dattaṃ sāpateyyaṃ bhuñjatīti pettaniko. Senāya pati jeṭṭhakoti senāpatiko. Gāmagāmaṇikassāti gāmānaṃ gāmaṇikassa, gāmasāmikassāti attho. Pūgagāmaṇikassāti gaṇajeṭṭhakassa. Kulesūti tesu tesu kulesu. Paccekādhipaccaṃ kārentīti paccekaṃ jeṭṭhakaṭṭhānaṃ kārenti. Kalyāṇena manasā anukampantīti sundarena cittena anuggaṇhanti. Khettakammantasāmantasabyohāreti ye ca attano khettakammantānaṃ sāmantā anantarakkhettasāmino, te ca rajjudaṇḍehi bhūmippamāṇaggāhake sabbohāre ca. Balipaṭiggāhikādevatāti kulappaveṇiyā āgatā ārakkhadevatā. Sakkarotīti tā devatā aggayāgubhattādīhi sakkaroti.
กิจฺจกโรติ อุปฺปนฺนานํ กิจฺจานํ การโกฯ เย จสฺส อนุชีวิโนติ เย จ เอตํ อุปนิสฺสาย ชีวนฺติฯ อุภินฺนเญฺจว อตฺถายาติ อุภินฺนมฺปิ หิตตฺถาย ปฎิปโนฺน โหตีติ อโตฺถฯ ปุพฺพเปตานนฺติ ปรโลกคตานํฯ ทิเฎฺฐ ธเมฺม จ ชีวตนฺติ เย จ ทิเฎฺฐ ธเมฺม ชีวนฺติฯ อิติ ปททฺวเยนาปิ อตีตปจฺจุปฺปเนฺน ญาตโย ทเสฺสติฯ วิตฺติสญฺชนโนติ ตุฎฺฐิชนโนฯ ฆรมาวสนฺติ ฆราวาสํ วสโนฺตฯ ปุโชฺช โหติ ปสํสิโยติ ปูเชตโพฺพ จ ปสํสิตโพฺพ จ โหตีติฯ
Kiccakaroti uppannānaṃ kiccānaṃ kārako. Ye cassa anujīvinoti ye ca etaṃ upanissāya jīvanti. Ubhinnañceva atthāyāti ubhinnampi hitatthāya paṭipanno hotīti attho. Pubbapetānanti paralokagatānaṃ. Diṭṭhe dhamme ca jīvatanti ye ca diṭṭhe dhamme jīvanti. Iti padadvayenāpi atītapaccuppanne ñātayo dasseti. Vittisañjananoti tuṭṭhijanano. Gharamāvasanti gharāvāsaṃ vasanto. Pujjo hoti pasaṃsiyoti pūjetabbo ca pasaṃsitabbo ca hotīti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๘. ลิจฺฉวิกุมารกสุตฺตํ • 8. Licchavikumārakasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๘-๑๐. ลิจฺฉวิกุมารกสุตฺตาทิวณฺณนา • 8-10. Licchavikumārakasuttādivaṇṇanā
