| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
லிச்ச²வீவத்து²கதா²வண்ணனா
Licchavīvatthukathāvaṇṇanā
289. நீலாதி இத³ங் ஸப்³ப³ஸங்கா³ஹகவசனங். நீலவண்ணாதிஆதி³ தஸ்ஸேவ விபா⁴க³த³ஸ்ஸனத்த²ங். தத்த² ந தேஸங் பகதிவண்ணோ நீலோ, நீலவிலேபனவிலித்தத்தா பனேதங் வுத்தங். நீலவத்தா²தி படது³கூலகோஸெய்யாதீ³னிபி நேஸங் நீலானேவ ஹொந்தி. நீலாலங்காராதி நீலமணிஅலங்காரேஹி நீலபுப்பே²ஹி ச அலங்கதா. தே கிர அலங்காரா ஸுவண்ணவிசித்தாபி இந்த³னீலமணிஓபா⁴ஸேஹி ஏகனீலா விய கா²யந்தி, ரதா²பி நேஸங் நீலமணிக²சிதா நீலவத்த²பரிக்கி²த்தா நீலத⁴ஜனீலவம்மிகேஹி நீலாப⁴ரணேஹி நீலஅஸ்ஸேஹி யுத்தா, பதோத³யட்டி²யோபி நீலாயேவாதி இமினா நயேன ஸப்³ப³பதே³ஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. படிவட்டேஸீதி பஹரி. கிஸ்ஸ ஜே அம்ப³பாலீதி ஜே-தி ஆலபனங், போ⁴தி அம்ப³பாலி கிங்காரணாதி வுத்தங் ஹோதி. ஸாஹாரந்தி எத்த² ஆஹரந்தி இமஸ்மா ராஜபுரிஸா ப³லிந்தி ஆஹாரோ, தப்³பு⁴த்தஜனபதோ³. தேன ஸஹிதங் ஸாஹாரங், ஸஜனபத³ந்தி அத்தோ². அங்கு³லிங் போ²டேஸுந்தி அங்கு³லிங் சாலேஸுங். அம்ப³காயாதி மாதுகா³மேன. உபசாரவசனஞ்ஹேதங், இத்தீ²ஸு யதி³த³ங் அம்ப³கா மாதுகா³மோ ஜனநிகாதி. ஓலோகேதா²தி பஸ்ஸத². அபலோகேதா²தி அபவத்தித்வா ஓலோகேத², புனப்புனங் பஸ்ஸதா²தி அத்தோ². உபஸங்ஹரதா²தி உபனேத², இமங் லிச்ச²வீபரிஸங் தும்ஹாகங் சித்தேன தாவதிங்ஸஸதி³ஸங் உபஸங்ஹரத² உபனேத² அல்லீயாபேத². யதே²வ தாவதிங்ஸா அபி⁴ரூபா பாஸாதி³கா நீலாதி³னானாவண்ணா, ஏவமிமே லிச்ச²வீராஜானோபீதி தாவதிங்ஸேஹி ஸமகே கத்வா பஸ்ஸதா²தி அத்தோ².
289.Nīlāti idaṃ sabbasaṅgāhakavacanaṃ. Nīlavaṇṇātiādi tasseva vibhāgadassanatthaṃ. Tattha na tesaṃ pakativaṇṇo nīlo, nīlavilepanavilittattā panetaṃ vuttaṃ. Nīlavatthāti paṭadukūlakoseyyādīnipi nesaṃ nīlāneva honti. Nīlālaṅkārāti nīlamaṇialaṅkārehi nīlapupphehi ca alaṅkatā. Te kira alaṅkārā suvaṇṇavicittāpi indanīlamaṇiobhāsehi ekanīlā viya khāyanti, rathāpi nesaṃ nīlamaṇikhacitā nīlavatthaparikkhittā nīladhajanīlavammikehi nīlābharaṇehi nīlaassehi yuttā, patodayaṭṭhiyopi nīlāyevāti iminā nayena sabbapadesu attho veditabbo. Paṭivaṭṭesīti pahari. Kissa je ambapālīti je-ti ālapanaṃ, bhoti ambapāli kiṃkāraṇāti vuttaṃ hoti. Sāhāranti ettha āharanti imasmā rājapurisā balinti āhāro, tabbhuttajanapado. Tena sahitaṃ sāhāraṃ, sajanapadanti attho. Aṅguliṃ phoṭesunti aṅguliṃ cālesuṃ. Ambakāyāti mātugāmena. Upacāravacanañhetaṃ, itthīsu yadidaṃ ambakā mātugāmo jananikāti. Olokethāti passatha. Apalokethāti apavattitvā oloketha, punappunaṃ passathāti attho. Upasaṃharathāti upanetha, imaṃ licchavīparisaṃ tumhākaṃ cittena tāvatiṃsasadisaṃ upasaṃharatha upanetha allīyāpetha. Yatheva tāvatiṃsā abhirūpā pāsādikā nīlādinānāvaṇṇā, evamime licchavīrājānopīti tāvatiṃsehi samake katvā passathāti attho.
கஸ்மா பன ப⁴க³வா அனேகஸதேஹி ஸுத்தேஹி சக்கா²தீ³னங் ரூபாதீ³ஸு நிமித்தக்³கா³ஹங் படிஸேதெ⁴த்வா இத⁴ மஹந்தேன உஸ்ஸாஹேன நிமித்தக்³கா³ஹே நியோஜேதீதி? ஹிதகாமதாய தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் யதா² ஆயஸ்மதோ நந்த³ஸ்ஸ ஹிதகாமதாய ஸக்³க³ஸம்பத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங். தத்ர கிர ஏகச்சே பி⁴க்கூ² ஓஸன்னவீரியா, தே ஸம்பத்தியா பலோபெ⁴ந்தோ ‘‘அப்பமாதே³ன ஸமணத⁴ம்மங் கரொந்தானங் ஏவரூபா இஸ்ஸரியஸம்பத்தி ஸுலபா⁴’’தி ஸமணத⁴ம்மே உஸ்ஸாஹஜனநத்த²ங் ஆஹ. அத² வா நயித³ங் நிமித்தக்³கா³ஹே நியோஜனங், கேவலங் பன ‘‘தி³ப்³ப³ஸம்பத்திஸதி³ஸா ஏதேஸங் ராஜூனங் இஸ்ஸரியஸம்பத்தீ’’தி அனுபுப்³பி³கதா²ய ஸம்பத்திகத²னங் விய த³ட்ட²ப்³ப³ங். அனிச்சலக்க²ணவிபா⁴வனத்த²ஞ்சாபி ஏவமாஹ. ந சிரஸ்ஸேவ ஹி ஸப்³பே³பிமே அஜாதஸத்துஸ்ஸ வஸேன வினாஸங் பாபுணிஸ்ஸந்தி, அத² நேஸங் ரஜ்ஜஸிரிஸம்பத்திங் தி³ஸ்வா டி²தபி⁴க்கூ² ‘‘ததா²ரூபாயபி நாம ஸிரிஸம்பத்தியா வினாஸோ பஞ்ஞாயிஸ்ஸதீ’’தி அனிச்சலக்க²ணங் பா⁴வெத்வா ஸஹ படிஸம்பி⁴தா³ஹி அரஹத்தங் பாபுணிஸ்ஸந்தீதி அனிச்சலக்க²ணவிபா⁴வனத்த²ங் ஆஹ.
Kasmā pana bhagavā anekasatehi suttehi cakkhādīnaṃ rūpādīsu nimittaggāhaṃ paṭisedhetvā idha mahantena ussāhena nimittaggāhe niyojetīti? Hitakāmatāya tesaṃ bhikkhūnaṃ yathā āyasmato nandassa hitakāmatāya saggasampattidassanatthaṃ. Tatra kira ekacce bhikkhū osannavīriyā, te sampattiyā palobhento ‘‘appamādena samaṇadhammaṃ karontānaṃ evarūpā issariyasampatti sulabhā’’ti samaṇadhamme ussāhajananatthaṃ āha. Atha vā nayidaṃ nimittaggāhe niyojanaṃ, kevalaṃ pana ‘‘dibbasampattisadisā etesaṃ rājūnaṃ issariyasampattī’’ti anupubbikathāya sampattikathanaṃ viya daṭṭhabbaṃ. Aniccalakkhaṇavibhāvanatthañcāpi evamāha. Na cirasseva hi sabbepime ajātasattussa vasena vināsaṃ pāpuṇissanti, atha nesaṃ rajjasirisampattiṃ disvā ṭhitabhikkhū ‘‘tathārūpāyapi nāma sirisampattiyā vināso paññāyissatī’’ti aniccalakkhaṇaṃ bhāvetvā saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇissantīti aniccalakkhaṇavibhāvanatthaṃ āha.
அதி⁴வாஸேதூதி அம்ப³பாலியா நிமந்திதபா⁴வங் ஞத்வாபி கஸ்மா நிமந்தெந்தீதி? அஸத்³த³ஹனதாய ச வத்தஸீஸேன ச. ஸா ஹி து⁴த்தா இத்தீ² அனிமந்தெத்வாபி ‘‘நிமந்தேஸி’’ந்தி வதெ³ய்யாதி தேஸங் அஹோஸி. த⁴ம்மங் ஸுத்வா க³மனகாலே ச நிமந்தெத்வா க³மனங் நாம மனுஸ்ஸானங் வத்தமேவ.
Adhivāsetūti ambapāliyā nimantitabhāvaṃ ñatvāpi kasmā nimantentīti? Asaddahanatāya ca vattasīsena ca. Sā hi dhuttā itthī animantetvāpi ‘‘nimantesi’’nti vadeyyāti tesaṃ ahosi. Dhammaṃ sutvā gamanakāle ca nimantetvā gamanaṃ nāma manussānaṃ vattameva.
லிச்ச²வீவத்து²கதா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Licchavīvatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவக்³க³பாளி • Mahāvaggapāḷi / 177. லிச்ச²வீவத்து² • 177. Licchavīvatthu
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவக்³க³-அட்ட²கதா² • Mahāvagga-aṭṭhakathā / பாடலிகா³மவத்து²கதா² • Pāṭaligāmavatthukathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / கோடிகா³மேஸச்சகதா²வண்ணனா • Koṭigāmesaccakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 173. பாடலிகா³மவத்து²கதா² • 173. Pāṭaligāmavatthukathā
