Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೧೦೧. ಲಿಙ್ಗಾದಿದಸ್ಸನಕಥಾ
101. Liṅgādidassanakathā
೧೭೯. ‘‘ಆವಾಸಿಕಾನಂ ಆಕಾರ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಆವಾಸಿಕಾಕಾರನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಛಟ್ಠೀಸಮಾಸಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ‘‘ಆವಾಸಿಕಲಿಙ್ಗ’’ನ್ತಿಆದೀಸು। ಯೇನಾತಿ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿನಾ, ಗಣ್ಹತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತೇಸನ್ತಿ ಆವಾಸಿಕಾನಂ। ಆಚಾರಸಣ್ಠಾನನ್ತಿ ಆಚಾರಸಣ್ಠಿತಿಂ। ಸೋ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಕೋ ಆಕಾರೋ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಯನ್ತಿ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಂ, ಗಮಯತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತತ್ಥ ತತ್ಥಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ। ಲೀನೇ ಆವಾಸಿಕೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತಂ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿ ಲಿಙ್ಗಂ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ಅದಿಸ್ಸಮಾನೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಲೀನೇತಿ ಪದಸ್ಸ ಅತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಜಾನಾಪೇತೀ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಗಮಯತೀತಿ ಪದಸ್ಸ ಞಾಣತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಯನ್ತಿ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಂ। ತೇತಿ ಆವಾಸಿಕಾ। ತಂ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿ ನಿಮಿತ್ತಂ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಯೇನಾತಿ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿನಾ। ತೇತಿ ಆವಾಸಿಕಾ ಉದ್ದಿಸಿಯನ್ತಿ, ಸೋ ಸುಪಞ್ಞತ್ತಮಞ್ಚಪೀಠಾದಿಕೋ ಉದ್ದೇಸೋ ನಾಮಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಇಮೇಹಿ ಪದೇಹಿ ಆಕಿರಿಯನ್ತಿ ಪಕಾಸಿಯನ್ತಿ ಏತೇನಾತಿ ಆಕಾರೋ, ಲೀನೇ ಗಮಯತಿ ಬೋಧೇತೀತಿ ಲಿಙ್ಗಂ। ನಿಮಿಯನ್ತಿ ಪರಿಚ್ಛಿಜ್ಜ ಞಾಯನ್ತಿ ಏತೇನಾತಿ ನಿಮಿತ್ತಂ, ಉದ್ದಿಸಿಯನ್ತಿ ಅಪದಿಸಿಯನ್ತಿ ಏತೇನಾತಿ ಉದ್ದೇಸೋತಿ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸಬ್ಬಮೇತನ್ತಿ ‘‘ಆವಾಸಿಕಾಕಾರ’’ನ್ತಿಆದಿ ಏತಂ ಸಬ್ಬಂ। ಯಥಾಯೋಗನ್ತಿ ಪಾಳಿಯಂ ಯೋಗಾನುರೂಪಂ। ತತ್ಥಾತಿ ಆಗನ್ತುಕಾಕಾರಾದೀಸು। ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ನ ಞಾತಬ್ಬನ್ತಿ ಅಞ್ಞಾತಂ, ತದೇವ ಅಞ್ಞಾತಕಂ, ನಿಸೀದನಾದಿ। ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಇದ’’ನ್ತಿ ಅಜಾನನಂ ನಾಮ ಅತ್ತನೋ ಅಸನ್ತಕತ್ತಾ, ಅಞ್ಞೇಸಮೇವ ಸನ್ತಕತ್ತಾ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅಞ್ಞೇಸಂ ಸನ್ತಕ’’ನ್ತಿ। ಉದಕನಿಸ್ಸೇಕನ್ತಿ ಸಿಞ್ಚನವಿರಹಿತಂ ಉದಕಂ। ಬಹುವಚನಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಧೋತಾನ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಛಟ್ಠೀಬಹುವಚನಸ್ಸ। ಏಕವಚನನ್ತಿ ‘‘ಧೋತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಏಕವಚನಂ । ಪಚ್ಛಿಮಪಾಠೇ ಮಲಂ ಧುನಾತಿ ಅನೇನಾತಿ ಧೋತಂ, ಧೋತಞ್ಚ ತಂ ಉದಕಞ್ಚೇತಿ ಧೋತಉದಕಂ, ತಮೇವ ನಿಸ್ಸೇಕಂ ಧೋತಉದಕನಿಸ್ಸೇಕಂ।
179. ‘‘Āvāsikānaṃ ākāra’’nti iminā āvāsikākāranti padassa chaṭṭhīsamāsaṃ dasseti. Sabbatthāti sabbesu ‘‘āvāsikaliṅga’’ntiādīsu. Yenāti supaññattamañcapīṭhādinā, gaṇhatīti sambandho. Tesanti āvāsikānaṃ. Ācārasaṇṭhānanti ācārasaṇṭhitiṃ. So supaññattamañcapīṭhādiko ākāro nāmāti yojanā. Yanti supaññattamañcapīṭhādiṃ, gamayatīti sambandho. Tattha tatthāti tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne. Līne āvāsiketi sambandho. Taṃ supaññattamañcapīṭhādi liṅgaṃ nāmāti yojanā. ‘‘Adissamāne’’ti iminā līneti padassa atthaṃ dasseti. ‘‘Jānāpetī’’ti iminā gamayatīti padassa ñāṇatthaṃ dasseti. Yanti supaññattamañcapīṭhādiṃ. Teti āvāsikā. Taṃ supaññattamañcapīṭhādi nimittaṃ nāmāti yojanā. Yenāti supaññattamañcapīṭhādinā. Teti āvāsikā uddisiyanti, so supaññattamañcapīṭhādiko uddeso nāmāti yojanā. Imehi padehi ākiriyanti pakāsiyanti etenāti ākāro, līne gamayati bodhetīti liṅgaṃ. Nimiyanti paricchijja ñāyanti etenāti nimittaṃ, uddisiyanti apadisiyanti etenāti uddesoti vacanatthaṃ dasseti. Sabbametanti ‘‘āvāsikākāra’’ntiādi etaṃ sabbaṃ. Yathāyoganti pāḷiyaṃ yogānurūpaṃ. Tatthāti āgantukākārādīsu. ‘‘Amhākaṃ ida’’nti na ñātabbanti aññātaṃ, tadeva aññātakaṃ, nisīdanādi. ‘‘Amhākaṃ ida’’nti ajānanaṃ nāma attano asantakattā, aññesameva santakattā hotīti āha ‘‘aññesaṃ santaka’’nti. Udakanissekanti siñcanavirahitaṃ udakaṃ. Bahuvacanassāti ‘‘dhotāna’’nti ettha chaṭṭhībahuvacanassa. Ekavacananti ‘‘dhotassā’’ti ekavacanaṃ . Pacchimapāṭhe malaṃ dhunāti anenāti dhotaṃ, dhotañca taṃ udakañceti dhotaudakaṃ, tameva nissekaṃ dhotaudakanissekaṃ.
೧೮೦. ಸಮಾನಸಂವಾಸಕದಿಟ್ಠಿನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ಇತಿಲೋಪಸಮಾಸಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಸಮಾನಸಂವಾಸಕಾ ಏತೇತಿ ದಿಟ್ಠಿ’’ನ್ತಿ। ಏತೇತಿ ಆವಾಸಿಕಾ ಭಿಕ್ಖೂ। ‘‘ಲದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನ ಪುಚ್ಛನ್ತೀತಿ ಪದಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ನಾನಾಸಂವಾಸಕಭಾವನ್ತಿ ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿನಾನಾಸಂವಾಸಕಭಾವಂ। ‘‘ಮದ್ದಿತು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ನಾಭಿವಿತರನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ಅಭಿಸದ್ದಸ್ಸತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಅಭಿಭವಿತು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಚ ತದೇವತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ನಾನಾಸಂವಾಸಕಭಾವಸ್ಸ ಮದ್ದನಂ ನಾಮ ಲದ್ಧಿನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಪನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ನ ನಿಸ್ಸಜ್ಜಾಪೇನ್ತೀ’’ತಿ।
180.Samānasaṃvāsakadiṭṭhinti padassa itilopasamāsaṃ dassento āha ‘‘samānasaṃvāsakā eteti diṭṭhi’’nti. Eteti āvāsikā bhikkhū. ‘‘Laddhi’’nti iminā na pucchantīti padassa kammaṃ dasseti. Nānāsaṃvāsakabhāvanti tesaṃ laddhinānāsaṃvāsakabhāvaṃ. ‘‘Madditu’’nti iminā nābhivitarantīti ettha abhisaddassatthaṃ dasseti. ‘‘Abhibhavitu’’nti iminā ca tadevatthaṃ dasseti. Nānāsaṃvāsakabhāvassa maddanaṃ nāma laddhinissajjāpananti āha ‘‘taṃ diṭṭhiṃ na nissajjāpentī’’ti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೧೦೧. ಲಿಙ್ಗಾದಿದಸ್ಸನಂ • 101. Liṅgādidassanaṃ
೧೦೨. ನಾನಾಸಂವಾಸಕಾದೀಹಿ ಉಪೋಸಥಕರಣಂ • 102. Nānāsaṃvāsakādīhi uposathakaraṇaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಲಿಙ್ಗಾದಿದಸ್ಸನಕಥಾ • Liṅgādidassanakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಲಿಙ್ಗಾದಿದಸ್ಸನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Liṅgādidassanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಲಿಙ್ಗಾದಿದಸ್ಸನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Liṅgādidassanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಲಿಙ್ಗಾದಿದಸ್ಸನಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Liṅgādidassanakathādivaṇṇanā