Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
10. லித்தவக்³கோ³
10. Littavaggo
[91] 1. லித்தஜாதகவண்ணனா
[91] 1. Littajātakavaṇṇanā
லித்தங் பரமேன தேஜஸாதி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ அபச்சவெக்கி²தபரிபோ⁴க³ங் ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. தஸ்மிங் கிர காலே பி⁴க்கூ² சீவராதீ³னி லபி⁴த்வா யேபு⁴ய்யேன அபச்சவெக்கி²த்வா பரிபு⁴ஞ்ஜந்தி. தே சத்தாரோ பச்சயே அபச்சவெக்கி²த்வா பரிபு⁴ஞ்ஜமானா யேபு⁴ய்யேன நிரயதிரச்சா²னயோனிதோ ந முச்சந்தி. ஸத்தா² தங் காரணங் ஞத்வா பி⁴க்கூ²னங் அனேகபரியாயேன த⁴ம்மிங் கத²ங் கதெ²த்வா அபச்சவெக்கி²தபரிபோ⁴கே³ ஆதீ³னவங் த³ஸ்ஸெத்வா ‘‘பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு²னா நாம சத்தாரோ பச்சயே லபி⁴த்வா அபச்சவெக்கி²த்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் ந வட்டதி, தஸ்மா இதோ பட்டா²ய சத்தாரோ பச்சயே பச்சவெக்கி²த்வா பரிபு⁴ஞ்ஜெய்யாதா²’’தி பச்சவெக்க²னவிதி⁴ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘இத⁴ பன, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² படிஸங்கா² யோனிஸோ சீவரங் படிஸேவதி ஸீதஸ்ஸ படிகா⁴தாயா’’திஆதி³னா (ம॰ நி॰ 1.23; அ॰ நி॰ 6.58) நயேன தந்திங் ட²பெத்வா ‘‘பி⁴க்க²வே, சத்தாரோ பச்சயே ஏவங் பச்சவெக்கி²த்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் வட்டதி, அபச்சவெக்கி²த்வா பரிபோ⁴கோ³ நாம ஹலாஹலவிஸபரிபோ⁴க³ஸதி³ஸோ. போராணகா ஹி அபச்சவெக்கி²த்வா தோ³ஸங் அஜானித்வா விஸங் பரிபு⁴ஞ்ஜித்வா விபாகந்தே மஹாது³க்க²ங் அனுப⁴விங்ஸூ’’தி வத்வா அதீதங் ஆஹரி.
Littaṃparamena tejasāti idaṃ satthā jetavane viharanto apaccavekkhitaparibhogaṃ ārabbha kathesi. Tasmiṃ kira kāle bhikkhū cīvarādīni labhitvā yebhuyyena apaccavekkhitvā paribhuñjanti. Te cattāro paccaye apaccavekkhitvā paribhuñjamānā yebhuyyena nirayatiracchānayonito na muccanti. Satthā taṃ kāraṇaṃ ñatvā bhikkhūnaṃ anekapariyāyena dhammiṃ kathaṃ kathetvā apaccavekkhitaparibhoge ādīnavaṃ dassetvā ‘‘bhikkhave, bhikkhunā nāma cattāro paccaye labhitvā apaccavekkhitvā paribhuñjituṃ na vaṭṭati, tasmā ito paṭṭhāya cattāro paccaye paccavekkhitvā paribhuñjeyyāthā’’ti paccavekkhanavidhiṃ dassento ‘‘idha pana, bhikkhave, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso cīvaraṃ paṭisevati sītassa paṭighātāyā’’tiādinā (ma. ni. 1.23; a. ni. 6.58) nayena tantiṃ ṭhapetvā ‘‘bhikkhave, cattāro paccaye evaṃ paccavekkhitvā paribhuñjituṃ vaṭṭati, apaccavekkhitvā paribhogo nāma halāhalavisaparibhogasadiso. Porāṇakā hi apaccavekkhitvā dosaṃ ajānitvā visaṃ paribhuñjitvā vipākante mahādukkhaṃ anubhaviṃsū’’ti vatvā atītaṃ āhari.
அதீதே பா³ராணஸியங் ப்³ரஹ்மத³த்தே ரஜ்ஜங் காரெந்தே போ³தி⁴ஸத்தோ அஞ்ஞதரஸ்மிங் மஹாபோ⁴க³குலே நிப்³ப³த்தித்வா வயப்பத்தோ அக்க²து⁴த்தோ அஹோஸி. அதா²பரோ கூடக்க²து⁴த்தோ போ³தி⁴ஸத்தேன ஸத்³தி⁴ங் கீளந்தோ அத்தனோ ஜயே வத்தமானே கேளிமண்ட³லங் ந பி⁴ந்த³தி, பராஜயகாலே பன அக்க²ங் முகே² பக்கி²பித்வா ‘‘அக்கோ² நட்டோ²’’தி கேளிமண்ட³லங் பி⁴ந்தி³த்வா பக்கமதி. போ³தி⁴ஸத்தோ தஸ்ஸ தங் காரணங் ஞத்வா ‘‘ஹோது, ஜானிஸ்ஸாமெத்த² பதிரூபகாரண’’ந்தி அக்கே² ஆதா³ய அத்தனோ க⁴ரே ஹலாஹலவிஸேன ரஞ்ஜித்வா புனப்புனங் ஸுக்கா²பெத்வா தே ஆதா³ய தஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா ‘‘ஏஹி, ஸம்ம, அக்கே²ஹி கீளாமா’’தி ஆஹ. ஸோ ‘‘ஸாது⁴, ஸம்மா’’தி கேளிமண்ட³லங் ஸஜ்ஜெத்வா தேன ஸத்³தி⁴ங் கீளந்தோ அத்தனோ பராஜயகாலே ஏகங் அக்க²ங் முகே² பக்கி²பி. அத² நங் போ³தி⁴ஸத்தோ ததா² கரொந்தங் தி³ஸ்வா ‘‘கி³லாஹி தாவ, பச்சா² இத³ங் நாமேதந்தி ஜானிஸ்ஸஸீ’’தி சோதே³துங் இமங் கா³த²மாஹ –
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto aññatarasmiṃ mahābhogakule nibbattitvā vayappatto akkhadhutto ahosi. Athāparo kūṭakkhadhutto bodhisattena saddhiṃ kīḷanto attano jaye vattamāne keḷimaṇḍalaṃ na bhindati, parājayakāle pana akkhaṃ mukhe pakkhipitvā ‘‘akkho naṭṭho’’ti keḷimaṇḍalaṃ bhinditvā pakkamati. Bodhisatto tassa taṃ kāraṇaṃ ñatvā ‘‘hotu, jānissāmettha patirūpakāraṇa’’nti akkhe ādāya attano ghare halāhalavisena rañjitvā punappunaṃ sukkhāpetvā te ādāya tassa santikaṃ gantvā ‘‘ehi, samma, akkhehi kīḷāmā’’ti āha. So ‘‘sādhu, sammā’’ti keḷimaṇḍalaṃ sajjetvā tena saddhiṃ kīḷanto attano parājayakāle ekaṃ akkhaṃ mukhe pakkhipi. Atha naṃ bodhisatto tathā karontaṃ disvā ‘‘gilāhi tāva, pacchā idaṃ nāmetanti jānissasī’’ti codetuṃ imaṃ gāthamāha –
91.
91.
‘‘லித்தங் பரமேன தேஜஸா, கி³லமக்க²ங் புரிஸோ ந பு³ஜ்ஜ²தி;
‘‘Littaṃ paramena tejasā, gilamakkhaṃ puriso na bujjhati;
கி³ல ரே கி³ல பாபது⁴த்தக, பச்சா² தே கடுகங் ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி.
Gila re gila pāpadhuttaka, pacchā te kaṭukaṃ bhavissatī’’ti.
தத்த² லித்தந்தி மக்கி²தங் ரஞ்ஜிதங். பரமேன தேஜஸாதி உத்தமதேஜஸம்பன்னேன ஹலாஹலவிஸேன. கி³லந்தி கி³லந்தோ. அக்க²ந்தி கு³ளகங். ந பு³ஜ்ஜ²தீதி ‘‘அயங் மே கி³லதோ இத³ங் நாம கரிஸ்ஸதீ’’தி ந ஜானாதி. கி³ல ரேதி கி³லாஹி அரே. கி³லாதி புனபி சோதெ³ந்தோ வத³தி. பச்சா² தே கடுகங் ப⁴விஸ்ஸதீதி இமஸ்மிங் தே அக்கே² கி³லிதே பச்சா² ஏதங் விஸங் திகி²ணங் ப⁴விஸ்ஸதீதி அத்தோ².
Tattha littanti makkhitaṃ rañjitaṃ. Paramena tejasāti uttamatejasampannena halāhalavisena. Gilanti gilanto. Akkhanti guḷakaṃ. Na bujjhatīti ‘‘ayaṃ me gilato idaṃ nāma karissatī’’ti na jānāti. Gila reti gilāhi are. Gilāti punapi codento vadati. Pacchā te kaṭukaṃ bhavissatīti imasmiṃ te akkhe gilite pacchā etaṃ visaṃ tikhiṇaṃ bhavissatīti attho.
ஸோ போ³தி⁴ஸத்தஸ்ஸ கதெ²ந்தஸ்ஸேவ விஸவேகே³ன முச்சி²தோ அக்கீ²னி பரிவத்தெத்வா க²ந்த⁴ங் நாமெத்வா பதி. போ³தி⁴ஸத்தோ ‘‘இதா³னிஸ்ஸ ஜீவிததா³னங் தா³துங் வட்டதீ’’தி ஓஸத⁴பரிபா⁴விதங் வமனயோக³ங் த³த்வா வமெத்வா ஸப்பிபா²ணிதமது⁴ஸக்கராத³யோ கா²தா³பெத்வா அரோக³ங் கத்வா ‘‘புன ஏவரூபங் மா அகாஸீ’’தி ஓவதி³த்வா தா³னாதீ³னி புஞ்ஞானி கத்வா யதா²கம்மங் க³தோ.
So bodhisattassa kathentasseva visavegena mucchito akkhīni parivattetvā khandhaṃ nāmetvā pati. Bodhisatto ‘‘idānissa jīvitadānaṃ dātuṃ vaṭṭatī’’ti osadhaparibhāvitaṃ vamanayogaṃ datvā vametvā sappiphāṇitamadhusakkarādayo khādāpetvā arogaṃ katvā ‘‘puna evarūpaṃ mā akāsī’’ti ovaditvā dānādīni puññāni katvā yathākammaṃ gato.
ஸத்தா² இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா ‘‘பி⁴க்க²வே, அபச்சவெக்கி²தபரிபோ⁴கோ³ நாம அபச்சவெக்கி²த்வா கதவிஸபரிபோ⁴க³ஸதி³ஸோ ஹோதீ’’தி வத்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி – ‘‘ததா³ பண்டி³தது⁴த்தோ அஹமேவ அஹோஸிங், கூடது⁴த்தோ பனெத்த² ந கதீ²யதி, யதா² ச எத்த², ஏவங் ஸப்³ப³த்த². யோ பன இமஸ்மிங் காலே ந பஞ்ஞாயதி, ஸோ ந கதீ²யதேவா’’தி.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā ‘‘bhikkhave, apaccavekkhitaparibhogo nāma apaccavekkhitvā katavisaparibhogasadiso hotī’’ti vatvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā paṇḍitadhutto ahameva ahosiṃ, kūṭadhutto panettha na kathīyati, yathā ca ettha, evaṃ sabbattha. Yo pana imasmiṃ kāle na paññāyati, so na kathīyatevā’’ti.
லித்தஜாதகவண்ணனா பட²மா.
Littajātakavaṇṇanā paṭhamā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 91. லித்தஜாதகங் • 91. Littajātakaṃ