| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationဒီဃ နိကာယ ၁၂
Long Discourses 12
လောဟိစ္စသုတ္တ
With Lohicca
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ ယေန သာလဝတိကာ တဒဝသရိ၊
So I have heard. At one time the Buddha was wandering in the land of the Kosalans together with a large Saṅgha of five hundred bhikkhus when he arrived at Sālavatikā.
တေန ခေါ ပန သမယေန လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော သာလဝတိကံ အဇ္ဈာဝသတိ သတ္တုဿဒံ သတိဏကဋ္ဌောဒကံ သဓညံ ရာဇဘောဂ္ဂံ ရညာ ပသေနဒိနာ ကောသလေန ဒိန္နံ ရာဇဒါယံ ဗြဟ္မဒေယျံ၊
Now at that time the brahmin Lohicca was living in Sālavatikā. It was a crown property given by King Pasenadi of Kosala, teeming with living creatures, full of hay, wood, water, and grain, a royal park endowed to a brahmin.
တေန ခေါ ပန သမယေန လောဟိစ္စဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ: “ဣဓ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂစ္ဆေယျ, ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂန္တွာ န ပရဿ အာရောစေယျ, ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတိ၊ သေယျထာပိ နာမ ပုရာဏံ ဗန္ဓနံ ဆိန္ဒိတွာ အညံ နဝံ ဗန္ဓနံ ကရေယျ; ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ပါပကံ လောဘဓမ္မံ ဝဒါမိ, ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတီ”တိ၊
Now at that time Lohicca had the following harmful misconception: “Should an ascetic or brahmin achieve some skillful quality, they ought not inform anyone else. For what can one person do for another? Suppose someone cut off an old bond, only to create another new bond. That’s the consequence of such a wicked, greedy deed, I say. For what can one person do for another?”
အဿောသိ ခေါ လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော:
Lohicca heard:
“သမဏော ခလု, ဘော, ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ သာလဝတိကံ အနုပ္ပတ္တော၊ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော: ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ'၊ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ၊ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ၊ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ”တိ၊
“It seems the ascetic Gotama—a Sakyan, gone forth from a Sakyan family—has arrived at Sālavatikā, together with a large Saṅgha of five hundred bhikkhus. He has this good reputation: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ He has realized with his own insight this world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—and he makes it known to others. He teaches Dhamma that’s good in the beginning, good in the middle, and good in the end, meaningful and well-phrased. And he reveals a spiritual practice that’s entirely full and pure. It’s good to see such perfected ones.”
အထ ခေါ လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော ရောသိကံ နှာပိတံ အာမန္တေသိ: “ဧဟိ တွံ, သမ္မ ရောသိကေ, ယေန သမဏော ဂေါတမော တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ မမ ဝစနေန သမဏံ ဂေါတမံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆ: ‘လောဟိစ္စော, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏော ဘဝန္တံ ဂေါတမံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတီ'တိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ—အဓိဝါသေတု ကိရ ဘဝံ ဂေါတမော လောဟိစ္စဿ ဗြာဟ္မဏဿ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ”တိ၊
Then Lohicca addressed his barber Rosika, “Here, dear Rosika, go to the ascetic Gotama and in my name bow with your head to his feet. Ask him if he is healthy and well, nimble, strong, and living comfortably. And then ask him whether he, together with the bhikkhu Saṅgha, might please accept tomorrow’s meal from the brahmin Lohicca.”
“ဧဝံ, ဘော”တိ ခေါ ရောသိကာ နှာပိတော လောဟိစ္စဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရောသိကာ နှာပိတော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “လောဟိစ္စော, ဘန္တေ, ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ—အဓိဝါသေတု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ လောဟိစ္စဿ ဗြာဟ္မဏဿ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ”တိ၊ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန၊
“Yes, sir,” Rosika replied. He did as he was asked, and the Buddha consented with silence.
အထ ခေါ ရောသိကာ နှာပိတော ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ လောဟိစ္စံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစ: “အဝေါစုမှာ ခေါ မယံ ဘောတော ဝစနေန တံ ဘဂဝန္တံ: ‘လောဟိစ္စော, ဘန္တေ, ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ—အဓိဝါသေတု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ လောဟိစ္စဿ ဗြာဟ္မဏဿ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေနာ'တိ၊ အဓိဝုတ္ထဉ္စ ပန တေန ဘဂဝတာ”တိ၊
Then, knowing that the Buddha had consented, Rosika got up from his seat, went to Lohicca, and said to him, “I gave the Buddha your message, and he accepted.”
အထ ခေါ လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန သကေ နိဝေသနေ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ရောသိကံ နှာပိတံ အာမန္တေသိ: “ဧဟိ တွံ, သမ္မ ရောသိကေ, ယေန သမဏော ဂေါတမော တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ သမဏဿ ဂေါတမဿ ကာလံ အာရောစေဟိ—ကာလော, ဘော ဂေါတမ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တန်”တိ၊
And when the night had passed Lohicca had delicious fresh and cooked foods prepared in his own home. Then he had the Buddha informed of the time, saying, “Here, dear Rosika, go to the ascetic Gotama and announce the time, saying: ‘It’s time, Master Gotama, the meal is ready.’”
“ဧဝံ, ဘော”တိ ခေါ ရောသိကာ နှာပိတော လောဟိစ္စဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ၊ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ရောသိကာ နှာပိတော ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ: “ကာလော, ဘန္တေ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တန်”တိ၊
“Yes, sir,” Rosika replied. He did as he was asked.
အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသင်္ဃေန ယေန သာလဝတိကာ တေနုပသင်္ကမိ၊ တေန ခေါ ပန သမယေန ရောသိကာ နှာပိတော ဘဂဝန္တံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓော ဟောတိ၊ အထ ခေါ ရောသိကာ နှာပိတော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “လောဟိစ္စဿ, ဘန္တေ, ဗြာဟ္မဏဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ: ‘ဣဓ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂစ္ဆေယျ, ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂန္တွာ န ပရဿ အာရောစေယျ—ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတိ၊ သေယျထာပိ နာမ ပုရာဏံ ဗန္ဓနံ ဆိန္ဒိတွာ အညံ နဝံ ဗန္ဓနံ ကရေယျ; ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ပါပကံ လောဘဓမ္မံ ဝဒါမိ—ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတီ'တိ၊ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ လောဟိစ္စံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတသ္မာ ပါပကာ ဒိဋ္ဌိဂတာ ဝိဝေစေတူ”တိ၊
Then the Buddha robed up in the morning and, taking his bowl and robe, went to Sālavatikā together with the Saṅgha of bhikkhus. Now, Rosika was following behind the Buddha, and told him of Lohicca’s views, adding, “Sir, please dissuade him from that harmful misconception.”
“အပ္ပေဝ နာမ သိယာ, ရောသိကေ, အပ္ပေဝ နာမ သိယာ, ရောသိကေ”တိ၊
“Hopefully that’ll happen, Rosika, hopefully that’ll happen.”
အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေန လောဟိစ္စဿ ဗြာဟ္မဏဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ၊ အထ ခေါ လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသင်္ဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝါရေသိ၊
Then the Buddha approached Lohicca’s home, where he sat on the seat spread out. Then Lohicca served and satisfied the bhikkhu Saṅgha headed by the Buddha with his own hands with delicious fresh and cooked foods.
၁၊ လောဟိစ္စဗြာဟ္မဏာနုယောဂ
1. Questioning Lohicca
အထ ခေါ လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ အညတရံ နီစံ အာသနံ ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊
When the Buddha had eaten and washed his hand and bowl, Lohicca took a low seat and sat to one side.
ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ လောဟိစ္စံ ဗြာဟ္မဏံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ: “သစ္စံ ကိရ တေ, လောဟိစ္စ, ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ: ‘ဣဓ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂစ္ဆေယျ, ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂန္တွာ န ပရဿ အာရောစေယျ, ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတိ၊ သေယျထာပိ နာမ ပုရာဏံ ဗန္ဓနံ ဆိန္ဒိတွာ အညံ နဝံ ဗန္ဓနံ ကရေယျ; ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ပါပကံ လောဘဓမ္မံ ဝဒါမိ, ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတီ'”တိ?
The Buddha said to him, “Is it really true, Lohicca, that you have such a harmful misconception: ‘Should an ascetic or brahmin achieve some skillful quality, they ought not inform anyone else. For what can one person do for another? Suppose someone cut off an old bond, only to create another new bond. That’s the consequence of such a wicked, greedy deed, I say. For what can one person do for another?’”
“ဧဝံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Yes, Master Gotama.”
“တံ ကိံ မညသိ, လောဟိစ္စ, နနု တွံ သာလဝတိကံ အဇ္ဈာဝသသီ”တိ?
“What do you think, Lohicca? Do you reside in Sālavatikā?”
“ဧဝံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Yes, Master Gotama.”
“ယော နု ခေါ, လောဟိစ္စ, ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော သာလဝတိကံ အဇ္ဈာဝသတိ၊ ယာ သာလဝတိကာယ သမုဒယသဉ္ဇာတိ လောဟိစ္စောဝ တံ ဗြာဟ္မဏော ဧကကော ပရိဘုဉ္ဇေယျ, န အညေသံ ဒဒေယျာ'တိ၊ ဧဝံ ဝါဒီ သော ယေ တံ ဥပဇီဝန္တိ, တေသံ အန္တရာယကရော ဝါ ဟောတိ, နော ဝါ”တိ?
“Lohicca, suppose someone were to say: ‘The brahmin Lohicca resides in Sālavatikā. He alone should enjoy the revenues produced in Sālavatikā and not share them with anyone else.’ Would the person who spoke like that make it difficult for those whose living depends on you or not?”
“အန္တရာယကရော, ဘော ဂေါတမ”၊
“They would, Master Gotama.”
“အန္တရာယကရော သမာနော ဟိတာနုကမ္ပီ ဝါ တေသံ ဟောတိ အဟိတာနုကမ္ပီ ဝါ”တိ?
“But is someone who creates difficulties for others acting kindly or unkindly?”
“အဟိတာနုကမ္ပီ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Unkindly, sir.”
“အဟိတာနုကမ္ပိဿ မေတ္တံ ဝါ တေသု စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သပတ္တကံ ဝါ”တိ?
“But does an unkind person have love in their heart or hostility?”
“သပတ္တကံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Hostility, sir.”
“သပတ္တကေ စိတ္တေ ပစ္စုပဋ္ဌိတေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဝါ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဝါ”တိ?
“And when the heart is full of hostility, is there right view or wrong view?”
“မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Wrong view, Master Gotama.”
“မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဿ ခေါ အဟံ, လောဟိစ္စ, ဒွိန္နံ ဂတီနံ အညတရံ ဂတိံ ဝဒါမိ—နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ၊
“An individual with wrong view is reborn in one of two places, I say: hell or the animal realm.
တံ ကိံ မညသိ, လောဟိစ္စ, နနု ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ကာသိကောသလံ အဇ္ဈာဝသတီ”တိ?
What do you think, Lohicca? Does King Pasenadi reign over Kāsi and Kosala?”
“ဧဝံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Yes, Master Gotama.”
“ယော နု ခေါ, လောဟိစ္စ, ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ကာသိကောသလံ အဇ္ဈာဝသတိ; ယာ ကာသိကောသလေ သမုဒယသဉ္ဇာတိ, ရာဇာဝ တံ ပသေနဒိ ကောသလော ဧကကော ပရိဘုဉ္ဇေယျ, န အညေသံ ဒဒေယျာ'တိ၊ ဧဝံ ဝါဒီ သော ယေ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ ဥပဇီဝန္တိ တုမှေ စေဝ အညေ စ, တေသံ အန္တရာယကရော ဝါ ဟောတိ, နော ဝါ”တိ?
“Lohicca, suppose someone were to say: ‘King Pasenadi reigns over Kāsi and Kosala. He alone should enjoy the revenues produced in Kāsi and Kosala and not share them with anyone else.’ Would the person who spoke like that make it difficult for yourself and others whose living depends on King Pasenadi or not?”
“အန္တရာယကရော, ဘော ဂေါတမ”၊
“They would, Master Gotama.”
“အန္တရာယကရော သမာနော ဟိတာနုကမ္ပီ ဝါ တေသံ ဟောတိ အဟိတာနုကမ္ပီ ဝါ”တိ?
“But is someone who creates difficulties for others acting kindly or unkindly?”
“အဟိတာနုကမ္ပီ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Unkindly, sir.”
“အဟိတာနုကမ္ပိဿ မေတ္တံ ဝါ တေသု စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သပတ္တကံ ဝါ”တိ?
“But does an unkind person have love in their heart or hostility?”
“သပတ္တကံ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Hostility, sir.”
“သပတ္တကေ စိတ္တေ ပစ္စုပဋ္ဌိတေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဝါ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဝါ”တိ?
“And when the heart is full of hostility, is there right view or wrong view?”
“မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, ဘော ဂေါတမ”၊
“Wrong view, Master Gotama.”
“မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဿ ခေါ အဟံ, လောဟိစ္စ, ဒွိန္နံ ဂတီနံ အညတရံ ဂတိံ ဝဒါမိ—နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ၊
“An individual with wrong view is reborn in one of two places, I say: hell or the animal realm.
ဣတိ ကိရ, လောဟိစ္စ, ယော ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော သာလဝတိကံ အဇ္ဈာဝသတိ; ယာ သာလဝတိကာယ သမုဒယသဉ္ဇာတိ, လောဟိစ္စောဝ တံ ဗြာဟ္မဏော ဧကကော ပရိဘုဉ္ဇေယျ, န အညေသံ ဒဒေယျာ'တိ၊ ဧဝံဝါဒီ သော ယေ တံ ဥပဇီဝန္တိ, တေသံ အန္တရာယကရော ဟောတိ၊ အန္တရာယကရော သမာနော အဟိတာနုကမ္ပီ ဟောတိ, အဟိတာနုကမ္ပိဿ သပတ္တကံ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ, သပတ္တကေ စိတ္တေ ပစ္စုပဋ္ဌိတေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊
So it seems, Lohicca, that should someone say such a thing either of Lohicca or of King Pasenadi, that is wrong view.
ဧဝမေဝ ခေါ, လောဟိစ္စ, ယော ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ဣဓ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂစ္ဆေယျ, ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂန္တွာ န ပရဿ အာရောစေယျ, ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတိ၊ သေယျထာပိ နာမ ပုရာဏံ ဗန္ဓနံ ဆိန္ဒိတွာ အညံ နဝံ ဗန္ဓနံ ကရေယျ …ပေ… ကရိဿတီ'တိ၊
In the same way, suppose someone were to say: ‘Should an ascetic or brahmin achieve some skillful quality, they ought not inform anyone else. For what can one person do for another? Suppose someone cut off an old bond, only to create another new bond. That’s the consequence of such a wicked, greedy deed, I say. For what can one person do for another?’
ဧဝံဝါဒီ သော ယေ တေ ကုလပုတ္တာ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ဧဝရူပံ ဥဠာရံ ဝိသေသံ အဓိဂစ္ဆန္တိ, သောတာပတ္တိဖလမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ, သကဒါဂါမိဖလမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ, အနာဂါမိဖလမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ, အရဟတ္တမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ, ယေ စိမေ ဒိဗ္ဗာ ဂဗ္ဘာ ပရိပါစေန္တိ ဒိဗ္ဗာနံ ဘဝါနံ အဘိနိဗ္ဗတ္တိယာ, တေသံ အန္တရာယကရော ဟောတိ, အန္တရာယကရော သမာနော အဟိတာနုကမ္ပီ ဟောတိ, အဟိတာနုကမ္ပိဿ သပတ္တကံ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ, သပတ္တကေ စိတ္တေ ပစ္စုပဋ္ဌိတေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဿ ခေါ အဟံ, လောဟိစ္စ, ဒွိန္နံ ဂတီနံ အညတရံ ဂတိံ ဝဒါမိ—နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ၊
Now, there are gentlemen who, relying on the teaching and training proclaimed by the Realized One, achieve a high distinction such as the following: they realize the fruit of stream-entry, the fruit of once-return, the fruit of non-return, or perfection. And in addition, there are those who ripen the seeds for rebirth in a heavenly state. The person who spoke like that makes it difficult for them. They’re acting unkindly, their heart is full of hostility, and they have wrong view. An individual with wrong view is reborn in one of two places, I say: hell or the animal realm.
ဣတိ ကိရ, လောဟိစ္စ, ယော ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ကာသိကောသလံ အဇ္ဈာဝသတိ; ယာ ကာသိကောသလေ သမုဒယသဉ္ဇာတိ, ရာဇာဝ တံ ပသေနဒိ ကောသလော ဧကကော ပရိဘုဉ္ဇေယျ, န အညေသံ ဒဒေယျာ'တိ၊ ဧဝံဝါဒီ သော ယေ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ ဥပဇီဝန္တိ တုမှေ စေဝ အညေ စ, တေသံ အန္တရာယကရော ဟောတိ၊ အန္တရာယကရော သမာနော အဟိတာနုကမ္ပီ ဟောတိ, အဟိတာနုကမ္ပိဿ သပတ္တကံ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ, သပတ္တကေ စိတ္တေ ပစ္စုပဋ္ဌိတေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊
ဧဝမေဝ ခေါ, လောဟိစ္စ, ယော ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ဣဓ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂစ္ဆေယျ, ကုသလံ ဓမ္မံ အဓိဂန္တွာ န ပရဿ အာရောစေယျ, ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတိ၊ သေယျထာပိ နာမ …ပေ… ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတီ'တိ၊ ဧဝံဝါဒီ သော ယေ တေ ကုလပုတ္တာ တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ ဧဝရူပံ ဥဠာရံ ဝိသေသံ အဓိဂစ္ဆန္တိ, သောတာပတ္တိဖလမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ, သကဒါဂါမိဖလမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ, အနာဂါမိဖလမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ, အရဟတ္တမ္ပိ သစ္ဆိကရောန္တိ၊ ယေ စိမေ ဒိဗ္ဗာ ဂဗ္ဘာ ပရိပါစေန္တိ ဒိဗ္ဗာနံ ဘဝါနံ အဘိနိဗ္ဗတ္တိယာ, တေသံ အန္တရာယကရော ဟောတိ, အန္တရာယကရော သမာနော အဟိတာနုကမ္ပီ ဟောတိ, အဟိတာနုကမ္ပိဿ သပတ္တကံ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ, သပတ္တကေ စိတ္တေ ပစ္စုပဋ္ဌိတေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဿ ခေါ အဟံ, လောဟိစ္စ, ဒွိန္နံ ဂတီနံ အညတရံ ဂတိံ ဝဒါမိ—နိရယံ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ၊
၂၊ တယောစောဒနာရဟာ
2. Three Teachers Who Deserve to Be Reprimanded
တယော ခေါမေ, လောဟိစ္စ, သတ္ထာရော, ယေ လောကေ စောဒနာရဟာ; ယော စ ပနေဝရူပေ သတ္ထာရော စောဒေတိ, သာ စောဒနာ ဘူတာ တစ္ဆာ ဓမ္မိကာ အနဝဇ္ဇာ၊ ကတမေ တယော?
Lohicca, there are three kinds of teachers in the world who deserve to be reprimanded. When someone reprimands such teachers, the reprimand is true, correct, legitimate, and blameless. What three?
ဣဓ, လောဟိစ္စ, ဧကစ္စော သတ္ထာ ယဿတ္ထာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သွာဿ သာမညတ္ထော အနနုပ္ပတ္တော ဟောတိ၊ သော တံ သာမညတ္ထံ အနနုပါပုဏိတွာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ: ‘ဣဒံ ဝေါ ဟိတာယ ဣဒံ ဝေါ သုခါယာ'တိ၊ တဿ သာဝကာ န သုဿူသန္တိ, န သောတံ ဩဒဟန္တိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, ဝေါက္ကမ္မ စ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ၊ သော ဧဝမဿ စောဒေတဗ္ဗော: ‘အာယသ္မာ ခေါ ယဿတ္ထာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော, သော တေ သာမညတ္ထော အနနုပ္ပတ္တော, တံ တွံ သာမညတ္ထံ အနနုပါပုဏိတွာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေသိ: “ဣဒံ ဝေါ ဟိတာယ ဣဒံ ဝေါ သုခါယာ”တိ၊ တဿ တေ သာဝကာ န သုဿူသန္တိ, န သောတံ ဩဒဟန္တိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, ဝေါက္ကမ္မ စ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ၊ သေယျထာပိ နာမ ဩသက္ကန္တိယာ ဝါ ဥဿက္ကေယျ, ပရမ္မုခိံ ဝါ အာလိင်္ဂေယျ; ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ပါပကံ လောဘဓမ္မံ ဝဒါမိ—ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတီ'တိ၊ အယံ ခေါ, လောဟိစ္စ, ပဌမော သတ္ထာ, ယော လောကေ စောဒနာရဟော; ယော စ ပနေဝရူပံ သတ္ထာရံ စောဒေတိ, သာ စောဒနာ ဘူတာ တစ္ဆာ ဓမ္မိကာ အနဝဇ္ဇာ၊
Firstly, take a teacher who has not reached the goal of the ascetic life for which they went forth from the lay life to homelessness. They teach their disciples: ‘This is for your welfare. This is for your happiness.’ But their disciples don’t want to listen. They don’t actively listen or try to understand. They proceed having turned away from the teacher’s instruction. That teacher deserves to be reprimanded: ‘Venerable, you haven’t reached the goal of the ascetic life; and when you teach disciples they proceed having turned away from the teacher’s instruction. It’s like a man who makes advances on a woman though she pulls away, or embraces her though she turns her back. That’s the consequence of such a wicked, greedy deed, I say. For what can one do for another?’ This is the first kind of teacher who deserves to be reprimanded.
ပုန စပရံ, လောဟိစ္စ, ဣဓေကစ္စော သတ္ထာ ယဿတ္ထာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သွာဿ သာမညတ္ထော အနနုပ္ပတ္တော ဟောတိ၊ သော တံ သာမညတ္ထံ အနနုပါပုဏိတွာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ: ‘ဣဒံ ဝေါ ဟိတာယ, ဣဒံ ဝေါ သုခါယာ'တိ၊ တဿ သာဝကာ သုဿူသန္တိ, သောတံ ဩဒဟန္တိ, အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, န စ ဝေါက္ကမ္မ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ၊ သော ဧဝမဿ စောဒေတဗ္ဗော: ‘အာယသ္မာ ခေါ ယဿတ္ထာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော, သော တေ သာမညတ္ထော အနနုပ္ပတ္တော၊ တံ တွံ သာမညတ္ထံ အနနုပါပုဏိတွာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေသိ: “ဣဒံ ဝေါ ဟိတာယ, ဣဒံ ဝေါ သုခါယာ”တိ၊ တဿ တေ သာဝကာ သုဿူသန္တိ, သောတံ ဩဒဟန္တိ, အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, န စ ဝေါက္ကမ္မ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ၊ သေယျထာပိ နာမ သကံ ခေတ္တံ ဩဟာယ ပရံ ခေတ္တံ နိဒ္ဒါယိတဗ္ဗံ မညေယျ, ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ပါပကံ လောဘဓမ္မံ ဝဒါမိ—ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတီ'တိ၊ အယံ ခေါ, လောဟိစ္စ, ဒုတိယော သတ္ထာ, ယော, လောကေ စောဒနာရဟော; ယော စ ပနေဝရူပံ သတ္ထာရံ စောဒေတိ, သာ စောဒနာ ဘူတာ တစ္ဆာ ဓမ္မိကာ အနဝဇ္ဇာ၊
Furthermore, take a teacher who has not reached the goal of the ascetic life for which they went forth from the lay life to homelessness. They teach their disciples: ‘This is for your welfare. This is for your happiness.’ Their disciples do want to listen. They actively listen and try to understand. They don’t proceed having turned away from the teacher’s instruction. That teacher deserves to be reprimanded: ‘Venerable, you haven’t reached the goal of the ascetic life; and when you teach disciples they don’t proceed having turned away from the teacher’s instruction. It’s like someone who abandons their own field and presumes to weed someone else’s field. That’s the consequence of such a wicked, greedy deed, I say. For what can one do for another?’ This is the second kind of teacher who deserves to be reprimanded.
ပုန စပရံ, လောဟိစ္စ, ဣဓေကစ္စော သတ္ထာ ယဿတ္ထာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ, သွာဿ သာမညတ္ထော အနုပ္ပတ္တော ဟောတိ၊ သော တံ သာမညတ္ထံ အနုပါပုဏိတွာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ: ‘ဣဒံ ဝေါ ဟိတာယ, ဣဒံ ဝေါ သုခါယာ'တိ၊ တဿ သာဝကာ န သုဿူသန္တိ, န သောတံ ဩဒဟန္တိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, ဝေါက္ကမ္မ စ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ၊ သော ဧဝမဿ စောဒေတဗ္ဗော: ‘အာယသ္မာ ခေါ ယဿတ္ထာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော, သော တေ သာမညတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ တံ တွံ သာမညတ္ထံ အနုပါပုဏိတွာ သာဝကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေသိ: “ဣဒံ ဝေါ ဟိတာယ, ဣဒံ ဝေါ သုခါယာ”တိ၊ တဿ တေ သာဝကာ န သုဿူသန္တိ, န သောတံ ဩဒဟန္တိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, ဝေါက္ကမ္မ စ သတ္ထုသာသနာ ဝတ္တန္တိ၊ သေယျထာပိ နာမ ပုရာဏံ ဗန္ဓနံ ဆိန္ဒိတွာ အညံ နဝံ ဗန္ဓနံ ကရေယျ; ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံ ပါပကံ လောဘဓမ္မံ ဝဒါမိ, ကိဉှိ ပရော ပရဿ ကရိဿတီ'တိ၊ အယံ ခေါ, လောဟိစ္စ, တတိယော သတ္ထာ, ယော လောကေ စောဒနာရဟော; ယော စ ပနေဝရူပံ သတ္ထာရံ စောဒေတိ, သာ စောဒနာ ဘူတာ တစ္ဆာ ဓမ္မိကာ အနဝဇ္ဇာ၊
Furthermore, take a teacher who has reached the goal of the ascetic life for which they went forth from the lay life to homelessness. They teach their disciples: ‘This is for your welfare. This is for your happiness.’ But their disciples don’t want to listen. They don’t actively listen or try to understand. They proceed having turned away from the teacher’s instruction. That teacher deserves to be reprimanded: ‘Venerable, you have reached the goal of the ascetic life; yet when you teach disciples they proceed having turned away from the teacher’s instruction. Suppose someone cut off an old bond, only to create another new bond. That’s the consequence of such a wicked, greedy deed, I say. For what can one person do for another?’ This is the third kind of teacher who deserves to be reprimanded.
ဣမေ ခေါ, လောဟိစ္စ, တယော သတ္ထာရော, ယေ လောကေ စောဒနာရဟာ, ယော စ ပနေဝရူပေ သတ္ထာရော စောဒေတိ, သာ စောဒနာ ဘူတာ တစ္ဆာ ဓမ္မိကာ အနဝဇ္ဇာ”တိ၊
These are the three kinds of teachers in the world who deserve to be reprimanded. When someone reprimands such teachers, the reprimand is true, correct, legitimate, and blameless.”
၃၊ နစောဒနာရဟသတ္ထု
3. A Teacher Who Does Not Deserve to Be Reprimanded
ဧဝံ ဝုတ္တေ, လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အတ္ထိ ပန, ဘော ဂေါတမ, ကောစိ သတ္ထာ, ယော လောကေ နစောဒနာရဟော”တိ?
When he had spoken, Lohicca said to the Buddha, “But Master Gotama, is there a teacher in the world who does not deserve to be reprimanded?”
“အတ္ထိ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထာ, ယော လောကေ နစောဒနာရဟော”တိ၊
“There is, Lohicca.”
“ကတမော ပန သော, ဘော ဂေါတမ, သတ္ထာ, ယော လောကေ နစောဒနာရဟော”တိ?
“But who is that teacher?”
“ဣဓ, လောဟိစ္စ, တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ …ပေ… ဧဝံ ခေါ, လောဟိစ္စ, ဘိက္ခု သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ …ပေ… ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ … ယသ္မိံ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထရိ သာဝကော ဧဝရူပံ ဥဠာရံ ဝိသေသံ အဓိဂစ္ဆတိ, အယမ္ပိ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထာ, ယော လောကေ နစောဒနာရဟော၊ ယော စ ပနေဝရူပံ သတ္ထာရံ စောဒေတိ, သာ စောဒနာ အဘူတာ အတစ္ဆာ အဓမ္မိကာ သာဝဇ္ဇာ၊
“It’s when a Realized One arises in the world, perfected, a fully awakened Buddha … That’s how a bhikkhu is accomplished in ethics. … They enter and remain in the first jhāna … A teacher under whom a disciple achieves such a high distinction is one who does not deserve to be reprimanded. When someone reprimands such a teacher, the reprimand is false, baseless, illegitimate, and blameworthy.
…ပေ… ဒုတိယံ ဈာနံ …ပေ… တတိယံ ဈာနံ …ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ယသ္မိံ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထရိ သာဝကော ဧဝရူပံ ဥဠာရံ ဝိသေသံ အဓိဂစ္ဆတိ, အယမ္ပိ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထာ, ယော လောကေ နစောဒနာရဟော, ယော စ ပနေဝရူပံ သတ္ထာရံ စောဒေတိ, သာ စောဒနာ အဘူတာ အတစ္ဆာ အဓမ္မိကာ သာဝဇ္ဇာ၊
They enter and remain in the second jhāna … third jhāna … fourth jhāna. A teacher under whom a disciple achieves such a high distinction is one who does not deserve to be reprimanded. …
…ပေ… ဉာဏဒဿနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ … ယသ္မိံ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထရိ သာဝကော ဧဝရူပံ ဥဠာရံ ဝိသေသံ အဓိဂစ္ဆတိ, အယမ္ပိ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထာ, ယော လောကေ နစောဒနာရဟော, ယော စ ပနေဝရူပံ သတ္ထာရံ စောဒေတိ, သာ စောဒနာ အဘူတာ အတစ္ဆာ အဓမ္မိကာ သာဝဇ္ဇာ၊
They extend and project the mind toward knowledge and vision … A teacher under whom a disciple achieves such a high distinction is one who does not deserve to be reprimanded. …
…ပေ… နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတိ၊ ယသ္မိံ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထရိ သာဝကော ဧဝရူပံ ဥဠာရံ ဝိသေသံ အဓိဂစ္ဆတိ, အယမ္ပိ ခေါ, လောဟိစ္စ, သတ္ထာ, ယော လောကေ နစောဒနာရဟော, ယော စ ပနေဝရူပံ သတ္ထာရံ စောဒေတိ, သာ စောဒနာ အဘူတာ အတစ္ဆာ အဓမ္မိကာ သာဝဇ္ဇာ”တိ၊
They understand: ‘… there is no return to any state of existence.’ A teacher under whom a disciple achieves such a high distinction is one who does not deserve to be reprimanded. When someone reprimands such a teacher, the reprimand is false, baseless, illegitimate, and blameworthy.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, လောဟိစ္စော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ:
When he had spoken, Lohicca said to the Buddha:
“သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, ပုရိသော ပုရိသံ နရကပပါတံ ပတန္တံ ကေသေသု ဂဟေတွာ ဥဒ္ဓရိတွာ ထလေ ပတိဋ္ဌပေယျ; ဧဝမေဝါဟံ ဘောတာ ဂေါတမေန နရကပပါတံ ပပတန္တော ဥဒ္ဓရိတွာ ထလေ ပတိဋ္ဌာပိတော၊
“Suppose, Master Gotama, a person was on the verge of falling off a cliff, and another person were to grab them by the hair, pull them up, and place them on firm ground. In the same way, when I was falling off a cliff Master Gotama pulled me up and placed me on safe ground.
အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ၊ သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ: ‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ'တိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော၊ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ၊ ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတန်”တိ၊
Excellent, Master Gotama! Excellent! As if he were righting the overturned, or revealing the hidden, or pointing out the path to the lost, or lighting a lamp in the dark so people with clear eyes can see what’s there, Master Gotama has made the Teaching clear in many ways. I go for refuge to Master Gotama, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. From this day forth, may Master Gotama remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
လောဟိစ္စသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒွါဒသမံ၊
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
