| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ទីឃនិកាយ • Dīghanikāya |
១២. លោហិច្ចសុត្តំ
12. Lohiccasuttaṃ
លោហិច្ចព្រាហ្មណវត្ថុ
Lohiccabrāhmaṇavatthu
៥០១. ឯវំ មេ សុតំ – ឯកំ សមយំ ភគវា កោសលេសុ ចារិកំ ចរមានោ មហតា ភិក្ខុសង្ឃេន សទ្ធិំ បញ្ចមត្តេហិ ភិក្ខុសតេហិ យេន សាលវតិកា តទវសរិ។ តេន ខោ បន សមយេន លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ សាលវតិកំ អជ្ឈាវសតិ សត្តុស្សទំ សតិណកដ្ឋោទកំ សធញ្ញំ រាជភោគ្គំ រញ្ញា បសេនទិនា កោសលេន ទិន្នំ រាជទាយំ, ព្រហ្មទេយ្យំ។
501. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena sālavatikā tadavasari. Tena kho pana samayena lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ, brahmadeyyaṃ.
៥០២. តេន ខោ បន សមយេន លោហិច្ចស្ស ព្រាហ្មណស្ស ឯវរូបំ បាបកំ ទិដ្ឋិគតំ ឧប្បន្នំ ហោតិ – ‘‘ឥធ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា កុសលំ ធម្មំ អធិគច្ឆេយ្យ, កុសលំ ធម្មំ អធិគន្ត្វា ន បរស្ស អារោចេយ្យ, កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតិ។ សេយ្យថាបិ នាម បុរាណំ ពន្ធនំ ឆិន្ទិត្វា អញ្ញំ នវំ ពន្ធនំ ករេយ្យ, ឯវំសម្បទមិទំ បាបកំ លោភធម្មំ វទាមិ, កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតី’’តិ។
502. Tena kho pana samayena lohiccassa brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃsampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti.
៥០៣. អស្សោសិ ខោ លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ – ‘‘សមណោ ខលុ, ភោ, គោតមោ សក្យបុត្តោ សក្យកុលា បព្ពជិតោ កោសលេសុ ចារិកំ ចរមានោ មហតា ភិក្ខុសង្ឃេន សទ្ធិំ បញ្ចមត្តេហិ ភិក្ខុសតេហិ សាលវតិកំ អនុប្បត្តោ។ តំ ខោ បន ភវន្តំ គោតមំ ឯវំ កល្យាណោ កិត្តិសទ្ទោ អព្ភុគ្គតោ – ‘ឥតិបិ សោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ វិជ្ជាចរណសម្បន្នោ សុគតោ លោកវិទូ អនុត្តរោ បុរិសទម្មសារថិ សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវា’។ សោ ឥមំ លោកំ សទេវកំ សមារកំ សព្រហ្មកំ សស្សមណព្រាហ្មណិំ បជំ សទេវមនុស្សំ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា បវេទេតិ។ សោ ធម្មំ ទេសេតិ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេតិ។ សាធុ ខោ បន តថារូបានំ អរហតំ ទស្សនំ ហោតី’’តិ។
503. Assosi kho lohicco brāhmaṇo – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sālavatikaṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
៥០៤. អថ ខោ លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ រោសិកំ 1 ន្ហាបិតំ អាមន្តេសិ – ‘‘ឯហិ ត្វំ, សម្ម រោសិកេ, យេន សមណោ គោតមោ តេនុបសង្កម ; ឧបសង្កមិត្វា មម វចនេន សមណំ គោតមំ អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារំ បុច្ឆ – លោហិច្ចោ, ភោ គោតម, ព្រាហ្មណោ ភវន្តំ គោតមំ អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារំ បុច្ឆតី’’តិ។ ឯវញ្ច វទេហិ – ‘‘អធិវាសេតុ កិរ ភវំ គោតមោ លោហិច្ចស្ស ព្រាហ្មណស្ស ស្វាតនាយ ភត្តំ សទ្ធិំ ភិក្ខុសង្ឃេនា’’តិ។
504. Atha kho lohicco brāhmaṇo rosikaṃ 2 nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama ; upasaṅkamitvā mama vacanena samaṇaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – lohicco, bho gotama, brāhmaṇo bhavantaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’’ti. Evañca vadehi – ‘‘adhivāsetu kira bhavaṃ gotamo lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti.
៥០៥. ‘‘ឯវំ, ភោ’’តិ 3 ខោ រោសិកា ន្ហាបិតោ លោហិច្ចស្ស ព្រាហ្មណស្ស បដិស្សុត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ រោសិកា ន្ហាបិតោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘លោហិច្ចោ, ភន្តេ, ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារំ បុច្ឆតិ; ឯវញ្ច វទេតិ – អធិវាសេតុ កិរ, ភន្តេ, ភគវា លោហិច្ចស្ស ព្រាហ្មណស្ស ស្វាតនាយ ភត្តំ សទ្ធិំ ភិក្ខុសង្ឃេនា’’តិ។ អធិវាសេសិ ភគវា តុណ្ហីភាវេន។
505. ‘‘Evaṃ, bho’’ti 4 kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
៥០៦. អថ ខោ រោសិកា ន្ហាបិតោ ភគវតោ អធិវាសនំ វិទិត្វា ឧដ្ឋាយាសនា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា យេន លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា លោហិច្ចំ ព្រាហ្មណំ ឯតទវោច – ‘‘អវោចុម្ហា ខោ មយំ ភោតោ 5 វចនេន តំ ភគវន្តំ – ‘លោហិច្ចោ, ភន្តេ, ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ អប្បាពាធំ អប្បាតង្កំ លហុដ្ឋានំ ពលំ ផាសុវិហារំ បុច្ឆតិ; ឯវញ្ច វទេតិ – អធិវាសេតុ កិរ, ភន្តេ, ភគវា លោហិច្ចស្ស ព្រាហ្មណស្ស ស្វាតនាយ ភត្តំ សទ្ធិំ ភិក្ខុសង្ឃេនា’តិ។ អធិវុត្ថញ្ច បន តេន ភគវតា’’តិ។
506. Atha kho rosikā nhāpito bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena lohicco brāhmaṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘avocumhā kho mayaṃ bhoto 6 vacanena taṃ bhagavantaṃ – ‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’ti. Adhivutthañca pana tena bhagavatā’’ti.
៥០៧. អថ ខោ លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ តស្សា រត្តិយា អច្ចយេន សកេ និវេសនេ បណីតំ ខាទនីយំ ភោជនីយំ បដិយាទាបេត្វា រោសិកំ ន្ហាបិតំ អាមន្តេសិ – ‘‘ឯហិ ត្វំ, សម្ម រោសិកេ, យេន សមណោ គោតមោ តេនុបសង្កម; ឧបសង្កមិត្វា សមណស្ស គោតមស្ស កាលំ អារោចេហិ – កាលោ ភោ, គោតម, និដ្ឋិតំ ភត្ត’’ន្តិ។ ‘‘ឯវំ, ភោ’’តិ ខោ រោសិកា ន្ហាបិតោ លោហិច្ចស្ស ព្រាហ្មណស្ស បដិស្សុត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋាសិ ។ ឯកមន្តំ ឋិតោ ខោ រោសិកា ន្ហាបិតោ ភគវតោ កាលំ អារោចេសិ – ‘‘កាលោ, ភន្តេ, និដ្ឋិតំ ភត្ត’’ន្តិ។
507. Atha kho lohicco brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā rosikaṃ nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇassa gotamassa kālaṃ ārocehi – kālo bho, gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi . Ekamantaṃ ṭhito kho rosikā nhāpito bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
៥០៨. អថ ខោ ភគវា បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ សទ្ធិំ ភិក្ខុសង្ឃេន យេន សាលវតិកា តេនុបសង្កមិ។ តេន ខោ បន សមយេន រោសិកា ន្ហាបិតោ ភគវន្តំ បិដ្ឋិតោ បិដ្ឋិតោ អនុពន្ធោ ហោតិ។ អថ ខោ រោសិកា ន្ហាបិតោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘លោហិច្ចស្ស, ភន្តេ, ព្រាហ្មណស្ស ឯវរូបំ បាបកំ ទិដ្ឋិគតំ ឧប្បន្នំ – ‘ឥធ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា កុសលំ ធម្មំ អធិគច្ឆេយ្យ, កុសលំ ធម្មំ អធិគន្ត្វា ន បរស្ស អារោចេយ្យ – កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតិ។ សេយ្យថាបិ នាម បុរាណំ ពន្ធនំ ឆិន្ទិត្វា អញ្ញំ នវំ ពន្ធនំ ករេយ្យ, ឯវំ សម្បទមិទំ បាបកំ លោភធម្មំ វទាមិ – កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតី’តិ។ សាធុ, ភន្តេ, ភគវា លោហិច្ចំ ព្រាហ្មណំ ឯតស្មា បាបកា ទិដ្ឋិគតា វិវេចេតូ’’តិ។ ‘‘អប្បេវ នាម សិយា រោសិកេ, អប្បេវ នាម សិយា រោសិកេ’’តិ។
508. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena sālavatikā tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena rosikā nhāpito bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandho hoti. Atha kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohiccassa, bhante, brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’ti. Sādhu, bhante, bhagavā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetū’’ti. ‘‘Appeva nāma siyā rosike, appeva nāma siyā rosike’’ti.
អថ ខោ ភគវា យេន លោហិច្ចស្ស ព្រាហ្មណស្ស និវេសនំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ ។ អថ ខោ លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ ពុទ្ធប្បមុខំ ភិក្ខុសង្ឃំ បណីតេន ខាទនីយេន ភោជនីយេន សហត្ថា សន្តប្បេសិ សម្បវារេសិ។
Atha kho bhagavā yena lohiccassa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi . Atha kho lohicco brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi.
លោហិច្ចព្រាហ្មណានុយោគោ
Lohiccabrāhmaṇānuyogo
៥០៩. អថ ខោ លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ភុត្តាវិំ ឱនីតបត្តបាណិំ អញ្ញតរំ នីចំ អាសនំ គហេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ លោហិច្ចំ ព្រាហ្មណំ ភគវា ឯតទវោច – ‘‘សច្ចំ កិរ តេ, លោហិច្ច, ឯវរូបំ បាបកំ ទិដ្ឋិគតំ ឧប្បន្នំ – ‘ឥធ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា កុសលំ ធម្មំ អធិគច្ឆេយ្យ, កុសលំ ធម្មំ អធិគន្ត្វា ន បរស្ស អារោចេយ្យ – កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតិ។ សេយ្យថាបិ នាម បុរាណំ ពន្ធនំ ឆិន្ទិត្វា អញ្ញំ នវំ ពន្ធនំ ករេយ្យ, ឯវំ សម្បទមិទំ បាបកំ លោភធម្មំ វទាមិ, កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតី’’’ តិ? ‘‘ឯវំ, ភោ គោតម’’។ ‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ លោហិច្ច ននុ ត្វំ សាលវតិកំ អជ្ឈាវសសី’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភោ គោតម’’។ ‘‘យោ នុ ខោ, លោហិច្ច, ឯវំ វទេយ្យ – ‘លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ សាលវតិកំ អជ្ឈាវសតិ។ យា សាលវតិកាយ សមុទយសញ្ជាតិ លោហិច្ចោវ តំ ព្រាហ្មណោ ឯកកោ បរិភុញ្ជេយ្យ, ន អញ្ញេសំ ទទេយ្យា’តិ។ ឯវំ វាទី សោ យេ តំ ឧបជីវន្តិ, តេសំ អន្តរាយករោ វា ហោតិ, នោ វា’’តិ?
509. Atha kho lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho lohiccaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira te, lohicca, evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’’ ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi lohicca nanu tvaṃ sālavatikaṃ ajjhāvasasī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati. Yā sālavatikāya samudayasañjāti lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?
‘‘អន្តរាយករោ, ភោ គោតម’’។ ‘‘អន្តរាយករោ សមានោ ហិតានុកម្បី វា តេសំ ហោតិ អហិតានុកម្បី វា’’តិ? ‘‘អហិតានុកម្បី, ភោ គោតម’’។ ‘‘អហិតានុកម្បិស្ស មេត្តំ វា តេសុ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ ហោតិ សបត្តកំ វា’’តិ? ‘‘សបត្តកំ, ភោ គោតម’’។ ‘‘សបត្តកេ ចិត្តេ បច្ចុបដ្ឋិតេ មិច្ឆាទិដ្ឋិ វា ហោតិ សម្មាទិដ្ឋិ វា’’តិ? ‘‘មិច្ឆាទិដ្ឋិ, ភោ គោតម’’។ ‘‘មិច្ឆាទិដ្ឋិស្ស ខោ អហំ, លោហិច្ច, ទ្វិន្នំ គតីនំ អញ្ញតរំ គតិំ វទាមិ – និរយំ វា តិរច្ឆានយោនិំ វា’’។
‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.
៥១០. ‘‘តំ កិំ មញ្ញសិ, លោហិច្ច, ននុ រាជា បសេនទិ កោសលោ កាសិកោសលំ អជ្ឈាវសតី’’តិ? ‘‘ឯវំ, ភោ គោតម’’។ ‘‘យោ នុ ខោ, លោហិច្ច, ឯវំ វទេយ្យ – ‘រាជា បសេនទិ កោសលោ កាសិកោសលំ អជ្ឈាវសតិ; យា កាសិកោសលេ សមុទយសញ្ជាតិ, រាជាវ តំ បសេនទិ កោសលោ ឯកកោ បរិភុញ្ជេយ្យ, ន អញ្ញេសំ ទទេយ្យា’តិ។ ឯវំ វាទី សោ យេ រាជានំ បសេនទិំ កោសលំ ឧបជីវន្តិ តុម្ហេ ចេវ អញ្ញេ ច, តេសំ អន្តរាយករោ វា ហោតិ, នោ វា’’តិ?
510. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, lohicca, nanu rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasatī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?
‘‘អន្តរាយករោ, ភោ គោតម’’។ ‘‘អន្តរាយករោ សមានោ ហិតានុកម្បី វា តេសំ ហោតិ អហិតានុកម្បី វា’’តិ? ‘‘អហិតានុកម្បី, ភោ គោតម’’។ ‘‘អហិតានុកម្បិស្ស មេត្តំ វា តេសុ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ ហោតិ សបត្តកំ វា’’តិ? ‘‘សបត្តកំ, ភោ គោតម’’។ ‘‘សបត្តកេ ចិត្តេ បច្ចុបដ្ឋិតេ មិច្ឆាទិដ្ឋិ វា ហោតិ សម្មាទិដ្ឋិ វា’’តិ? ‘‘មិច្ឆាទិដ្ឋិ, ភោ គោតម’’។ ‘‘មិច្ឆាទិដ្ឋិស្ស ខោ អហំ, លោហិច្ច, ទ្វិន្នំ គតីនំ អញ្ញតរំ គតិំ វទាមិ – និរយំ វា តិរច្ឆានយោនិំ វា’’។
‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.
៥១១. ‘‘ឥតិ កិរ, លោហិច្ច, យោ ឯវំ វទេយ្យ – ‘‘លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ សាលវតិកំ អជ្ឈាវសតិ; យា សាលវតិកាយ សមុទយសញ្ជាតិ, លោហិច្ចោវ តំ ព្រាហ្មណោ ឯកកោ បរិភុញ្ជេយ្យ, ន អញ្ញេសំ ទទេយ្យា’’តិ។ ឯវំវាទី សោ យេ តំ ឧបជីវន្តិ, តេសំ អន្តរាយករោ ហោតិ។ អន្តរាយករោ សមានោ អហិតានុកម្បី ហោតិ, អហិតានុកម្បិស្ស សបត្តកំ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ ហោតិ, សបត្តកេ ចិត្តេ បច្ចុបដ្ឋិតេ មិច្ឆាទិដ្ឋិ ហោតិ។ ឯវមេវ ខោ, លោហិច្ច, យោ ឯវំ វទេយ្យ – ‘‘ឥធ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា កុសលំ ធម្មំ អធិគច្ឆេយ្យ, កុសលំ ធម្មំ អធិគន្ត្វា ន បរស្ស អារោចេយ្យ, កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតិ។ សេយ្យថាបិ នាម បុរាណំ ពន្ធនំ ឆិន្ទិត្វា អញ្ញំ នវំ ពន្ធនំ ករេយ្យ…បេ.… ករិស្សតី’’តិ។ ឯវំវាទី សោ យេ តេ កុលបុត្តា តថាគតប្បវេទិតំ ធម្មវិនយំ អាគម្ម ឯវរូបំ ឧឡារំ វិសេសំ អធិគច្ឆន្តិ, សោតាបត្តិផលម្បិ សច្ឆិករោន្តិ, សកទាគាមិផលម្បិ សច្ឆិករោន្តិ, អនាគាមិផលម្បិ សច្ឆិករោន្តិ, អរហត្តម្បិ សច្ឆិករោន្តិ, យេ ចិមេ ទិព្ពា គព្ភា បរិបាចេន្តិ ទិព្ពានំ ភវានំ អភិនិព្ពត្តិយា, តេសំ អន្តរាយករោ ហោតិ, អន្តរាយករោ សមានោ អហិតានុកម្បី ហោតិ , អហិតានុកម្បិស្ស សបត្តកំ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ ហោតិ, សបត្តកេ ចិត្តេ បច្ចុបដ្ឋិតេ មិច្ឆាទិដ្ឋិ ហោតិ។ មិច្ឆាទិដ្ឋិស្ស ខោ អហំ, លោហិច្ច, ទ្វិន្នំ គតីនំ អញ្ញតរំ គតិំ វទាមិ – និរយំ វា តិរច្ឆានយោនិំ វា។
511. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati; yā sālavatikāya samudayasañjāti, lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya…pe… karissatī’’ti. Evaṃvādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti, ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti , ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.
៥១២. ‘‘ឥតិ កិរ, លោហិច្ច, យោ ឯវំ វទេយ្យ – ‘‘រាជា បសេនទិ កោសលោ កាសិកោសលំ អជ្ឈាវសតិ; យា កាសិកោសលេ សមុទយសញ្ជាតិ, រាជាវ តំ បសេនទិ កោសលោ ឯកកោ បរិភុញ្ជេយ្យ, ន អញ្ញេសំ ទទេយ្យា’’តិ។ ឯវំវាទី សោ យេ រាជានំ បសេនទិំ កោសលំ ឧបជីវន្តិ តុម្ហេ ចេវ អញ្ញេ ច, តេសំ អន្តរាយករោ ហោតិ។ អន្តរាយករោ សមានោ អហិតានុកម្បី ហោតិ, អហិតានុកម្បិស្ស សបត្តកំ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ ហោតិ, សបត្តកេ ចិត្តេ បច្ចុបដ្ឋិតេ មិច្ឆាទិដ្ឋិ ហោតិ។ ឯវមេវ ខោ, លោហិច្ច, យោ ឯវំ វទេយ្យ – ‘‘ឥធ សមណោ វា ព្រាហ្មណោ វា កុសលំ ធម្មំ អធិគច្ឆេយ្យ, កុសលំ ធម្មំ អធិគន្ត្វា ន បរស្ស អារោចេយ្យ, កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតិ។ សេយ្យថាបិ នាម…បេ.… កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតី’’តិ, ឯវំ វាទី សោ យេ តេ កុលបុត្តា តថាគតប្បវេទិតំ ធម្មវិនយំ អាគម្ម ឯវរូបំ ឧឡារំ វិសេសំ អធិគច្ឆន្តិ, សោតាបត្តិផលម្បិ សច្ឆិករោន្តិ, សកទាគាមិផលម្បិ សច្ឆិករោន្តិ, អនាគាមិផលម្បិ សច្ឆិករោន្តិ, អរហត្តម្បិ សច្ឆិករោន្តិ។ យេ ចិមេ ទិព្ពា គព្ភា បរិបាចេន្តិ ទិព្ពានំ ភវានំ អភិនិព្ពត្តិយា, តេសំ អន្តរាយករោ ហោតិ, អន្តរាយករោ សមានោ អហិតានុកម្បី ហោតិ, អហិតានុកម្បិស្ស សបត្តកំ ចិត្តំ បច្ចុបដ្ឋិតំ ហោតិ, សបត្តកេ ចិត្តេ បច្ចុបដ្ឋិតេ មិច្ឆាទិដ្ឋិ ហោតិ។ មិច្ឆាទិដ្ឋិស្ស ខោ អហំ, លោហិច្ច, ទ្វិន្នំ គតីនំ អញ្ញតរំ គតិំ វទាមិ – និរយំ វា តិរច្ឆានយោនិំ វា។
512. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma…pe… kiñhi paro parassa karissatī’’ti, evaṃ vādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti. Ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.
តយោ ចោទនារហា
Tayo codanārahā
៥១៣. ‘‘តយោ ខោមេ, លោហិច្ច, សត្ថារោ, យេ លោកេ ចោទនារហា; យោ ច បនេវរូបេ សត្ថារោ ចោទេតិ, សា ចោទនា ភូតា តច្ឆា ធម្មិកា អនវជ្ជា ។ កតមេ តយោ? ឥធ, លោហិច្ច, ឯកច្ចោ សត្ថា យស្សត្ថាយ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ ហោតិ, ស្វាស្ស សាមញ្ញត្ថោ អននុប្បត្តោ ហោតិ។ សោ តំ សាមញ្ញត្ថំ អននុបាបុណិត្វា សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតិ – ‘‘ឥទំ វោ ហិតាយ ឥទំ វោ សុខាយា’’តិ។ តស្ស សាវកា ន សុស្សូសន្តិ, ន សោតំ ឱទហន្តិ, ន អញ្ញា ចិត្តំ ឧបដ្ឋបេន្តិ, វោក្កម្ម ច សត្ថុសាសនា វត្តន្តិ។ សោ ឯវមស្ស ចោទេតព្ពោ – ‘‘អាយស្មា ខោ យស្សត្ថាយ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ, សោ តេ សាមញ្ញត្ថោ អននុប្បត្តោ, តំ ត្វំ សាមញ្ញត្ថំ អននុបាបុណិត្វា សាវកានំ ធម្មំ ទេសេសិ – ‘ឥទំ វោ ហិតាយ ឥទំ វោ សុខាយា’តិ ។ តស្ស តេ សាវកា ន សុស្សូសន្តិ, ន សោតំ ឱទហន្តិ, ន អញ្ញា ចិត្តំ ឧបដ្ឋបេន្តិ, វោក្កម្ម ច សត្ថុសាសនា វត្តន្តិ។ សេយ្យថាបិ នាម ឱសក្កន្តិយា វា ឧស្សក្កេយ្យ, បរម្មុខិំ វា អាលិង្គេយ្យ, ឯវំ សម្បទមិទំ បាបកំ លោភធម្មំ វទាមិ – កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតី’’តិ។ អយំ ខោ, លោហិច្ច, បឋមោ សត្ថា, យោ លោកេ ចោទនារហោ; យោ ច បនេវរូបំ សត្ថារំ ចោទេតិ, សា ចោទនា ភូតា តច្ឆា ធម្មិកា អនវជ្ជា។
513. ‘‘Tayo khome, lohicca, satthāro, ye loke codanārahā; yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā . Katame tayo? Idha, lohicca, ekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto, taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti . Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma osakkantiyā vā ussakkeyya, parammukhiṃ vā āliṅgeyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, paṭhamo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.
៥១៤. ‘‘បុន ចបរំ, លោហិច្ច, ឥធេកច្ចោ សត្ថា យស្សត្ថាយ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ ហោតិ, ស្វាស្ស សាមញ្ញត្ថោ អននុប្បត្តោ ហោតិ។ សោ តំ សាមញ្ញត្ថំ អននុបាបុណិត្វា សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតិ – ‘‘ឥទំ វោ ហិតាយ, ឥទំ វោ សុខាយា’’តិ។ តស្ស សាវកា សុស្សូសន្តិ, សោតំ ឱទហន្តិ, អញ្ញា ចិត្តំ ឧបដ្ឋបេន្តិ, ន ច វោក្កម្ម សត្ថុសាសនា វត្តន្តិ។ សោ ឯវមស្ស ចោទេតព្ពោ – ‘‘អាយស្មា ខោ យស្សត្ថាយ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ, សោ តេ សាមញ្ញត្ថោ អននុប្បត្តោ។ តំ ត្វំ សាមញ្ញត្ថំ អននុបាបុណិត្វា សាវកានំ ធម្មំ ទេសេសិ – ‘ឥទំ វោ ហិតាយ ឥទំ វោ សុខាយា’តិ។ តស្ស តេ សាវកា សុស្សូសន្តិ, សោតំ ឱទហន្តិ , អញ្ញា ចិត្តំ ឧបដ្ឋបេន្តិ, ន ច វោក្កម្ម សត្ថុសាសនា វត្តន្តិ។ សេយ្យថាបិ នាម សកំ ខេត្តំ ឱហាយ បរំ ខេត្តំ និទ្ទាយិតព្ពំ មញ្ញេយ្យ , ឯវំ សម្បទមិទំ បាបកំ លោភធម្មំ វទាមិ – កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតី’’តិ។ អយំ ខោ, លោហិច្ច, ទុតិយោ សត្ថា, យោ, លោកេ ចោទនារហោ; យោ ច បនេវរូបំ សត្ថារំ ចោទេតិ, សា ចោទនា ភូតា តច្ឆា ធម្មិកា អនវជ្ជា។
514. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti , aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma sakaṃ khettaṃ ohāya paraṃ khettaṃ niddāyitabbaṃ maññeyya , evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, dutiyo satthā, yo, loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.
៥១៥. ‘‘បុន ចបរំ, លោហិច្ច, ឥធេកច្ចោ សត្ថា យស្សត្ថាយ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ ហោតិ, ស្វាស្ស សាមញ្ញត្ថោ អនុប្បត្តោ ហោតិ។ សោ តំ សាមញ្ញត្ថំ អនុបាបុណិត្វា សាវកានំ ធម្មំ ទេសេតិ – ‘‘ឥទំ វោ ហិតាយ ឥទំ វោ សុខាយា’’តិ។ តស្ស សាវកា ន សុស្សូសន្តិ, ន សោតំ ឱទហន្តិ, ន អញ្ញា ចិត្តំ ឧបដ្ឋបេន្តិ, វោក្កម្ម ច សត្ថុសាសនា វត្តន្តិ។ សោ ឯវមស្ស ចោទេតព្ពោ – ‘‘អាយស្មា ខោ យស្សត្ថាយ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ, សោ តេ សាមញ្ញត្ថោ អនុប្បត្តោ។ តំ ត្វំ សាមញ្ញត្ថំ អនុបាបុណិត្វា សាវកានំ ធម្មំ ទេសេសិ – ‘ឥទំ វោ ហិតាយ ឥទំ វោ សុខាយា’តិ។ តស្ស តេ សាវកា ន សុស្សូសន្តិ, ន សោតំ ឱទហន្តិ, ន អញ្ញា ចិត្តំ ឧបដ្ឋបេន្តិ , វោក្កម្ម ច សត្ថុសាសនា វត្តន្តិ។ សេយ្យថាបិ នាម បុរាណំ ពន្ធនំ ឆិន្ទិត្វា អញ្ញំ នវំ ពន្ធនំ ករេយ្យ, ឯវំ សម្បទមិទំ បាបកំ លោភធម្មំ វទាមិ, កិញ្ហិ បរោ បរស្ស ករិស្សតី’’តិ។ អយំ ខោ, លោហិច្ច, តតិយោ សត្ថា, យោ លោកេ ចោទនារហោ; យោ ច បនេវរូបំ សត្ថារំ ចោទេតិ, សា ចោទនា ភូតា តច្ឆា ធម្មិកា អនវជ្ជា។ ឥមេ ខោ, លោហិច្ច, តយោ សត្ថារោ, យេ លោកេ ចោទនារហា, យោ ច បនេវរូបេ សត្ថារោ ចោទេតិ, សា ចោទនា ភូតា តច្ឆា ធម្មិកា អនវជ្ជាតិ។
515. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho anuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho anuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti , vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, tatiyo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā. Ime kho, lohicca, tayo satthāro, ye loke codanārahā, yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjāti.
នចោទនារហសត្ថុ
Nacodanārahasatthu
៥១៦. ឯវំ វុត្តេ, លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អត្ថិ បន, ភោ គោតម, កោចិ សត្ថា, យោ លោកេ នចោទនារហោ’’តិ? ‘‘អត្ថិ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថា, យោ លោកេ នចោទនារហោ’’តិ។ ‘‘កតមោ បន សោ, ភោ គោតម, សត្ថា, យោ លោកេ នចោទនារហោ’’តិ?
516. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi pana, bho gotama, koci satthā, yo loke nacodanāraho’’ti? ‘‘Atthi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti. ‘‘Katamo pana so, bho gotama, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti?
‘‘ឥធ, លោហិច្ច, តថាគតោ លោកេ ឧប្បជ្ជតិ អរហំ, សម្មាសម្ពុទ្ធោ…បេ.… (យថា ១៩០-២១២ អនុច្ឆេទេសុ ឯវំ វិត្ថារេតព្ពំ)។ ឯវំ ខោ, លោហិច្ច, ភិក្ខុ សីលសម្បន្នោ ហោតិ…បេ.… បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ… យស្មិំ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថរិ សាវកោ ឯវរូបំ ឧឡារំ វិសេសំ អធិគច្ឆតិ, អយម្បិ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថា, យោ លោកេ នចោទនារហោ ។ យោ ច បនេវរូបំ សត្ថារំ ចោទេតិ, សា ចោទនា អភូតា អតច្ឆា អធម្មិកា សាវជ្ជា…បេ.… ទុតិយំ ឈានំ…បេ.… តតិយំ ឈានំ…បេ.… ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ យស្មិំ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថរិ សាវកោ ឯវរូបំ ឧឡារំ វិសេសំ អធិគច្ឆតិ, អយម្បិ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថា, យោ លោកេ នចោទនារហោ, យោ ច បនេវរូបំ សត្ថារំ ចោទេតិ, សា ចោទនា អភូតា អតច្ឆា អធម្មិកា សាវជ្ជា… ញាណទស្សនាយ ចិត្តំ អភិនីហរតិ អភិនិន្នាមេតិ…បេ.… យស្មិំ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថរិ សាវកោ ឯវរូបំ ឧឡារំ វិសេសំ អធិគច្ឆតិ, អយម្បិ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថា, យោ លោកេ នចោទនារហោ, យោ ច បនេវរូបំ សត្ថារំ ចោទេតិ, សា ចោទនា អភូតា អតច្ឆា អធម្មិកា សាវជ្ជា… នាបរំ ឥត្ថត្តាយាតិ បជានាតិ។ យស្មិំ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថរិ សាវកោ ឯវរូបំ ឧឡារំ វិសេសំ អធិគច្ឆតិ, អយម្បិ ខោ, លោហិច្ច, សត្ថា, យោ លោកេ នចោទនារហោ, យោ ច បនេវរូបំ សត្ថារំ ចោទេតិ, សា ចោទនា អភូតា អតច្ឆា អធម្មិកា សាវជ្ជា’’តិ។
‘‘Idha, lohicca, tathāgato loke uppajjati arahaṃ, sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, lohicca, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho . Yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā’’ti.
៥១៧. ឯវំ វុត្តេ, លោហិច្ចោ ព្រាហ្មណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘សេយ្យថាបិ, ភោ គោតម, បុរិសោ បុរិសំ នរកបបាតំ បតន្តំ កេសេសុ គហេត្វា ឧទ្ធរិត្វា ថលេ បតិដ្ឋបេយ្យ, ឯវមេវាហំ ភោតា គោតមេន នរកបបាតំ បបតន្តោ ឧទ្ធរិត្វា ថលេ បតិដ្ឋាបិតោ។ អភិក្កន្តំ, ភោ គោតម, អភិក្កន្តំ, ភោ គោតម, សេយ្យថាបិ, ភោ គោតម, និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ, ‘ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តី’តិ។ ឯវមេវំ ភោតា គោតមេន អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោ ។ ឯសាហំ ភវន្តំ គោតមំ សរណំ គច្ឆាមិ ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ ឧបាសកំ មំ ភវំ គោតមោ ធារេតុ អជ្ជតគ្គេ បាណុបេតំ សរណំ គត’’ន្តិ។
517. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi, bho gotama, puriso purisaṃ narakapapātaṃ patantaṃ kesesu gahetvā uddharitvā thale patiṭṭhapeyya, evamevāhaṃ bhotā gotamena narakapapātaṃ papatanto uddharitvā thale patiṭṭhāpito. Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama, seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito . Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
លោហិច្ចសុត្តំ និដ្ឋិតំ ទ្វាទសមំ។
Lohiccasuttaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ទីឃ និកាយ (អដ្ឋកថា) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ១២. លោហិច្ចសុត្តវណ្ណនា • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ទីឃនិកាយ (ដីកា) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ១២. លោហិច្ចសុត្តវណ្ណនា • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā
