| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದೀಘನಿಕಾಯ • Dīghanikāya |
೧೨. ಲೋಹಿಚ್ಚಸುತ್ತಂ
12. Lohiccasuttaṃ
ಲೋಹಿಚ್ಚಬ್ರಾಹ್ಮಣವತ್ಥು
Lohiccabrāhmaṇavatthu
೫೦೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಯೇನ ಸಾಲವತಿಕಾ ತದವಸರಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಾಲವತಿಕಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ ಸತ್ತುಸ್ಸದಂ ಸತಿಣಕಟ್ಠೋದಕಂ ಸಧಞ್ಞಂ ರಾಜಭೋಗ್ಗಂ ರಞ್ಞಾ ಪಸೇನದಿನಾ ಕೋಸಲೇನ ದಿನ್ನಂ ರಾಜದಾಯಂ, ಬ್ರಹ್ಮದೇಯ್ಯಂ।
501. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena sālavatikā tadavasari. Tena kho pana samayena lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ, brahmadeyyaṃ.
೫೦೨. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಹೋತಿ – ‘‘ಇಧ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ನ ಪರಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪುರಾಣಂ ಬನ್ಧನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಬನ್ಧನಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಏವಂಸಮ್ಪದಮಿದಂ ಪಾಪಕಂ ಲೋಭಧಮ್ಮಂ ವದಾಮಿ, ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ।
502. Tena kho pana samayena lohiccassa brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃsampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti.
೫೦೩. ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ – ‘‘ಸಮಣೋ ಖಲು, ಭೋ, ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಸಾಲವತಿಕಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’। ಸೋ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಸದೇವಕಂ ಸಮಾರಕಂ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಂ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜಂ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇತಿ। ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇತಿ। ಸಾಧು ಖೋ ಪನ ತಥಾರೂಪಾನಂ ಅರಹತಂ ದಸ್ಸನಂ ಹೋತೀ’’ತಿ।
503. Assosi kho lohicco brāhmaṇo – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sālavatikaṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
೫೦೪. ಅಥ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ರೋಸಿಕಂ 1 ನ್ಹಾಪಿತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಸಮ್ಮ ರೋಸಿಕೇ, ಯೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಮ ವಚನೇನ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕಂ ಲಹುಟ್ಠಾನಂ ಬಲಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಪುಚ್ಛ – ಲೋಹಿಚ್ಚೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕಂ ಲಹುಟ್ಠಾನಂ ಬಲಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿ। ಏವಞ್ಚ ವದೇಹಿ – ‘‘ಅಧಿವಾಸೇತು ಕಿರ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಸ್ವಾತನಾಯ ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ।
504. Atha kho lohicco brāhmaṇo rosikaṃ 2 nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama ; upasaṅkamitvā mama vacanena samaṇaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – lohicco, bho gotama, brāhmaṇo bhavantaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’’ti. Evañca vadehi – ‘‘adhivāsetu kira bhavaṃ gotamo lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti.
೫೦೫. ‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ 3 ಖೋ ರೋಸಿಕಾ ನ್ಹಾಪಿತೋ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ರೋಸಿಕಾ ನ್ಹಾಪಿತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಲೋಹಿಚ್ಚೋ, ಭನ್ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕಂ ಲಹುಟ್ಠಾನಂ ಬಲಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಪುಚ್ಛತಿ; ಏವಞ್ಚ ವದೇತಿ – ಅಧಿವಾಸೇತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಸ್ವಾತನಾಯ ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ।
505. ‘‘Evaṃ, bho’’ti 4 kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
೫೦೬. ಅಥ ಖೋ ರೋಸಿಕಾ ನ್ಹಾಪಿತೋ ಭಗವತೋ ಅಧಿವಾಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಯೇನ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಲೋಹಿಚ್ಚಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅವೋಚುಮ್ಹಾ ಖೋ ಮಯಂ ಭೋತೋ 5 ವಚನೇನ ತಂ ಭಗವನ್ತಂ – ‘ಲೋಹಿಚ್ಚೋ, ಭನ್ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಅಪ್ಪಾಬಾಧಂ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕಂ ಲಹುಟ್ಠಾನಂ ಬಲಂ ಫಾಸುವಿಹಾರಂ ಪುಚ್ಛತಿ; ಏವಞ್ಚ ವದೇತಿ – ಅಧಿವಾಸೇತು ಕಿರ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಸ್ವಾತನಾಯ ಭತ್ತಂ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾ’ತಿ। ಅಧಿವುತ್ಥಞ್ಚ ಪನ ತೇನ ಭಗವತಾ’’ತಿ।
506. Atha kho rosikā nhāpito bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena lohicco brāhmaṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘avocumhā kho mayaṃ bhoto 6 vacanena taṃ bhagavantaṃ – ‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’ti. Adhivutthañca pana tena bhagavatā’’ti.
೫೦೭. ಅಥ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಸ್ಸಾ ರತ್ತಿಯಾ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಕೇ ನಿವೇಸನೇ ಪಣೀತಂ ಖಾದನೀಯಂ ಭೋಜನೀಯಂ ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ ರೋಸಿಕಂ ನ್ಹಾಪಿತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಸಮ್ಮ ರೋಸಿಕೇ, ಯೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಕಾಲಂ ಆರೋಚೇಹಿ – ಕಾಲೋ ಭೋ, ಗೋತಮ, ನಿಟ್ಠಿತಂ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ರೋಸಿಕಾ ನ್ಹಾಪಿತೋ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ । ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ರೋಸಿಕಾ ನ್ಹಾಪಿತೋ ಭಗವತೋ ಕಾಲಂ ಆರೋಚೇಸಿ – ‘‘ಕಾಲೋ, ಭನ್ತೇ, ನಿಟ್ಠಿತಂ ಭತ್ತ’’ನ್ತಿ।
507. Atha kho lohicco brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā rosikaṃ nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇassa gotamassa kālaṃ ārocehi – kālo bho, gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi . Ekamantaṃ ṭhito kho rosikā nhāpito bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
೫೦೮. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಯೇನ ಸಾಲವತಿಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರೋಸಿಕಾ ನ್ಹಾಪಿತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಅನುಬನ್ಧೋ ಹೋತಿ। ಅಥ ಖೋ ರೋಸಿಕಾ ನ್ಹಾಪಿತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ, ಭನ್ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ಇಧ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ನ ಪರಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ – ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪುರಾಣಂ ಬನ್ಧನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಬನ್ಧನಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಸಮ್ಪದಮಿದಂ ಪಾಪಕಂ ಲೋಭಧಮ್ಮಂ ವದಾಮಿ – ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಲೋಹಿಚ್ಚಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತಸ್ಮಾ ಪಾಪಕಾ ದಿಟ್ಠಿಗತಾ ವಿವೇಚೇತೂ’’ತಿ। ‘‘ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಸಿಯಾ ರೋಸಿಕೇ, ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ಸಿಯಾ ರೋಸಿಕೇ’’ತಿ।
508. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena sālavatikā tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena rosikā nhāpito bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandho hoti. Atha kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohiccassa, bhante, brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’ti. Sādhu, bhante, bhagavā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetū’’ti. ‘‘Appeva nāma siyā rosike, appeva nāma siyā rosike’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಯೇನ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ । ಅಥ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಬುದ್ಧಪ್ಪಮುಖಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಪಣೀತೇನ ಖಾದನೀಯೇನ ಭೋಜನೀಯೇನ ಸಹತ್ಥಾ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ ಸಮ್ಪವಾರೇಸಿ।
Atha kho bhagavā yena lohiccassa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi . Atha kho lohicco brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi.
ಲೋಹಿಚ್ಚಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನುಯೋಗೋ
Lohiccabrāhmaṇānuyogo
೫೦೯. ಅಥ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಭುತ್ತಾವಿಂ ಓನೀತಪತ್ತಪಾಣಿಂ ಅಞ್ಞತರಂ ನೀಚಂ ಆಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚ್ಚಂ ಕಿರ ತೇ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಏವರೂಪಂ ಪಾಪಕಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಉಪ್ಪನ್ನಂ – ‘ಇಧ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ನ ಪರಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ – ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪುರಾಣಂ ಬನ್ಧನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಬನ್ಧನಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಸಮ್ಪದಮಿದಂ ಪಾಪಕಂ ಲೋಭಧಮ್ಮಂ ವದಾಮಿ, ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’’ ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ ಲೋಹಿಚ್ಚ ನನು ತ್ವಂ ಸಾಲವತಿಕಂ ಅಜ್ಝಾವಸಸೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಯೋ ನು ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಾಲವತಿಕಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಯಾ ಸಾಲವತಿಕಾಯ ಸಮುದಯಸಞ್ಜಾತಿ ಲೋಹಿಚ್ಚೋವ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏಕಕೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ದದೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಏವಂ ವಾದೀ ಸೋ ಯೇ ತಂ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ವಾ ಹೋತಿ, ನೋ ವಾ’’ತಿ?
509. Atha kho lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho lohiccaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira te, lohicca, evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’’ ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi lohicca nanu tvaṃ sālavatikaṃ ajjhāvasasī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati. Yā sālavatikāya samudayasañjāti lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?
‘‘ಅನ್ತರಾಯಕರೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಸಮಾನೋ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಾ ತೇಸಂ ಹೋತಿ ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿಸ್ಸ ಮೇತ್ತಂ ವಾ ತೇಸು ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಪತ್ತಕಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಪತ್ತಕಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಪತ್ತಕೇ ಚಿತ್ತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೇ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ವಾ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಸ್ಸ ಖೋ ಅಹಂ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಗತೀನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಗತಿಂ ವದಾಮಿ – ನಿರಯಂ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಂ ವಾ’’।
‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.
೫೧೦. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ನನು ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಕಾಸಿಕೋಸಲಂ ಅಜ್ಝಾವಸತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಯೋ ನು ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಕಾಸಿಕೋಸಲಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ; ಯಾ ಕಾಸಿಕೋಸಲೇ ಸಮುದಯಸಞ್ಜಾತಿ, ರಾಜಾವ ತಂ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಏಕಕೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ದದೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಏವಂ ವಾದೀ ಸೋ ಯೇ ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ಉಪಜೀವನ್ತಿ ತುಮ್ಹೇ ಚೇವ ಅಞ್ಞೇ ಚ, ತೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ವಾ ಹೋತಿ, ನೋ ವಾ’’ತಿ?
510. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, lohicca, nanu rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasatī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?
‘‘ಅನ್ತರಾಯಕರೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಸಮಾನೋ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಾ ತೇಸಂ ಹೋತಿ ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿಸ್ಸ ಮೇತ್ತಂ ವಾ ತೇಸು ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ ಸಪತ್ತಕಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಪತ್ತಕಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಪತ್ತಕೇ ಚಿತ್ತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೇ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ವಾ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಸ್ಸ ಖೋ ಅಹಂ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಗತೀನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಗತಿಂ ವದಾಮಿ – ನಿರಯಂ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಂ ವಾ’’।
‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.
೫೧೧. ‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘‘ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಸಾಲವತಿಕಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ; ಯಾ ಸಾಲವತಿಕಾಯ ಸಮುದಯಸಞ್ಜಾತಿ, ಲೋಹಿಚ್ಚೋವ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏಕಕೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಏವಂವಾದೀ ಸೋ ಯೇ ತಂ ಉಪಜೀವನ್ತಿ, ತೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಹೋತಿ। ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಸಮಾನೋ ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಹೋತಿ, ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿಸ್ಸ ಸಪತ್ತಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಪತ್ತಕೇ ಚಿತ್ತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೇ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘‘ಇಧ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ನ ಪರಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪುರಾಣಂ ಬನ್ಧನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಬನ್ಧನಂ ಕರೇಯ್ಯ…ಪೇ॰… ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಏವಂವಾದೀ ಸೋ ಯೇ ತೇ ಕುಲಪುತ್ತಾ ತಥಾಗತಪ್ಪವೇದಿತಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರಂ ವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ, ಅರಹತ್ತಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ, ಯೇ ಚಿಮೇ ದಿಬ್ಬಾ ಗಬ್ಭಾ ಪರಿಪಾಚೇನ್ತಿ ದಿಬ್ಬಾನಂ ಭವಾನಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿಯಾ, ತೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಹೋತಿ, ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಸಮಾನೋ ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಹೋತಿ , ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿಸ್ಸ ಸಪತ್ತಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಪತ್ತಕೇ ಚಿತ್ತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೇ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಸ್ಸ ಖೋ ಅಹಂ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಗತೀನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಗತಿಂ ವದಾಮಿ – ನಿರಯಂ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಂ ವಾ।
511. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati; yā sālavatikāya samudayasañjāti, lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya…pe… karissatī’’ti. Evaṃvādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti, ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti , ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.
೫೧೨. ‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘‘ರಾಜಾ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಕಾಸಿಕೋಸಲಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ; ಯಾ ಕಾಸಿಕೋಸಲೇ ಸಮುದಯಸಞ್ಜಾತಿ, ರಾಜಾವ ತಂ ಪಸೇನದಿ ಕೋಸಲೋ ಏಕಕೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ದದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಏವಂವಾದೀ ಸೋ ಯೇ ರಾಜಾನಂ ಪಸೇನದಿಂ ಕೋಸಲಂ ಉಪಜೀವನ್ತಿ ತುಮ್ಹೇ ಚೇವ ಅಞ್ಞೇ ಚ, ತೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಹೋತಿ। ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಸಮಾನೋ ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಹೋತಿ, ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿಸ್ಸ ಸಪತ್ತಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಪತ್ತಕೇ ಚಿತ್ತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೇ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಯೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘‘ಇಧ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುಸಲಂ ಧಮ್ಮಂ ಅಧಿಗನ್ತ್ವಾ ನ ಪರಸ್ಸ ಆರೋಚೇಯ್ಯ, ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ…ಪೇ॰… ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ಏವಂ ವಾದೀ ಸೋ ಯೇ ತೇ ಕುಲಪುತ್ತಾ ತಥಾಗತಪ್ಪವೇದಿತಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರಂ ವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ, ಸಕದಾಗಾಮಿಫಲಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ, ಅನಾಗಾಮಿಫಲಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ, ಅರಹತ್ತಮ್ಪಿ ಸಚ್ಛಿಕರೋನ್ತಿ। ಯೇ ಚಿಮೇ ದಿಬ್ಬಾ ಗಬ್ಭಾ ಪರಿಪಾಚೇನ್ತಿ ದಿಬ್ಬಾನಂ ಭವಾನಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿಯಾ, ತೇಸಂ ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಹೋತಿ, ಅನ್ತರಾಯಕರೋ ಸಮಾನೋ ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪೀ ಹೋತಿ, ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿಸ್ಸ ಸಪತ್ತಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತಂ ಹೋತಿ, ಸಪತ್ತಕೇ ಚಿತ್ತೇ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೇ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಸ್ಸ ಖೋ ಅಹಂ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಗತೀನಂ ಅಞ್ಞತರಂ ಗತಿಂ ವದಾಮಿ – ನಿರಯಂ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಂ ವಾ।
512. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma…pe… kiñhi paro parassa karissatī’’ti, evaṃ vādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti. Ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.
ತಯೋ ಚೋದನಾರಹಾ
Tayo codanārahā
೫೧೩. ‘‘ತಯೋ ಖೋಮೇ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥಾರೋ, ಯೇ ಲೋಕೇ ಚೋದನಾರಹಾ; ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪೇ ಸತ್ಥಾರೋ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಭೂತಾ ತಚ್ಛಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಅನವಜ್ಜಾ । ಕತಮೇ ತಯೋ? ಇಧ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಹೋತಿ, ಸ್ವಾಸ್ಸ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೋ ಅನನುಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ತಂ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಂ ಅನನುಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಾವಕಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ – ‘‘ಇದಂ ವೋ ಹಿತಾಯ ಇದಂ ವೋ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ನ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ, ವೋಕ್ಕಮ್ಮ ಚ ಸತ್ಥುಸಾಸನಾ ವತ್ತನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಸ್ಸ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಸೋ ತೇ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೋ ಅನನುಪ್ಪತ್ತೋ, ತಂ ತ್ವಂ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಂ ಅನನುಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಾವಕಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ – ‘ಇದಂ ವೋ ಹಿತಾಯ ಇದಂ ವೋ ಸುಖಾಯಾ’ತಿ । ತಸ್ಸ ತೇ ಸಾವಕಾ ನ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ, ವೋಕ್ಕಮ್ಮ ಚ ಸತ್ಥುಸಾಸನಾ ವತ್ತನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಓಸಕ್ಕನ್ತಿಯಾ ವಾ ಉಸ್ಸಕ್ಕೇಯ್ಯ, ಪರಮ್ಮುಖಿಂ ವಾ ಆಲಿಙ್ಗೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಸಮ್ಪದಮಿದಂ ಪಾಪಕಂ ಲೋಭಧಮ್ಮಂ ವದಾಮಿ – ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಪಠಮೋ ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ಚೋದನಾರಹೋ; ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಭೂತಾ ತಚ್ಛಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಅನವಜ್ಜಾ।
513. ‘‘Tayo khome, lohicca, satthāro, ye loke codanārahā; yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā . Katame tayo? Idha, lohicca, ekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto, taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti . Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma osakkantiyā vā ussakkeyya, parammukhiṃ vā āliṅgeyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, paṭhamo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.
೫೧೪. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಹೋತಿ, ಸ್ವಾಸ್ಸ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೋ ಅನನುಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ತಂ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಂ ಅನನುಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಾವಕಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ – ‘‘ಇದಂ ವೋ ಹಿತಾಯ, ಇದಂ ವೋ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತಿ, ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ, ನ ಚ ವೋಕ್ಕಮ್ಮ ಸತ್ಥುಸಾಸನಾ ವತ್ತನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಸ್ಸ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಸೋ ತೇ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೋ ಅನನುಪ್ಪತ್ತೋ। ತಂ ತ್ವಂ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಂ ಅನನುಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಾವಕಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ – ‘ಇದಂ ವೋ ಹಿತಾಯ ಇದಂ ವೋ ಸುಖಾಯಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ತೇ ಸಾವಕಾ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತಿ, ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತಿ , ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ, ನ ಚ ವೋಕ್ಕಮ್ಮ ಸತ್ಥುಸಾಸನಾ ವತ್ತನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸಕಂ ಖೇತ್ತಂ ಓಹಾಯ ಪರಂ ಖೇತ್ತಂ ನಿದ್ದಾಯಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ , ಏವಂ ಸಮ್ಪದಮಿದಂ ಪಾಪಕಂ ಲೋಭಧಮ್ಮಂ ವದಾಮಿ – ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ದುತಿಯೋ ಸತ್ಥಾ, ಯೋ, ಲೋಕೇ ಚೋದನಾರಹೋ; ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಭೂತಾ ತಚ್ಛಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಅನವಜ್ಜಾ।
514. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti , aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma sakaṃ khettaṃ ohāya paraṃ khettaṃ niddāyitabbaṃ maññeyya , evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, dutiyo satthā, yo, loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.
೫೧೫. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಇಧೇಕಚ್ಚೋ ಸತ್ಥಾ ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಹೋತಿ, ಸ್ವಾಸ್ಸ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ। ಸೋ ತಂ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಂ ಅನುಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಾವಕಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ – ‘‘ಇದಂ ವೋ ಹಿತಾಯ ಇದಂ ವೋ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ಸಾವಕಾ ನ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ, ವೋಕ್ಕಮ್ಮ ಚ ಸತ್ಥುಸಾಸನಾ ವತ್ತನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಸ್ಸ ಚೋದೇತಬ್ಬೋ – ‘‘ಆಯಸ್ಮಾ ಖೋ ಯಸ್ಸತ್ಥಾಯ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಸೋ ತೇ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ। ತಂ ತ್ವಂ ಸಾಮಞ್ಞತ್ಥಂ ಅನುಪಾಪುಣಿತ್ವಾ ಸಾವಕಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ – ‘ಇದಂ ವೋ ಹಿತಾಯ ಇದಂ ವೋ ಸುಖಾಯಾ’ತಿ। ತಸ್ಸ ತೇ ಸಾವಕಾ ನ ಸುಸ್ಸೂಸನ್ತಿ, ನ ಸೋತಂ ಓದಹನ್ತಿ, ನ ಅಞ್ಞಾ ಚಿತ್ತಂ ಉಪಟ್ಠಪೇನ್ತಿ , ವೋಕ್ಕಮ್ಮ ಚ ಸತ್ಥುಸಾಸನಾ ವತ್ತನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಪುರಾಣಂ ಬನ್ಧನಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ನವಂ ಬನ್ಧನಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಏವಂ ಸಮ್ಪದಮಿದಂ ಪಾಪಕಂ ಲೋಭಧಮ್ಮಂ ವದಾಮಿ, ಕಿಞ್ಹಿ ಪರೋ ಪರಸ್ಸ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ತತಿಯೋ ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ಚೋದನಾರಹೋ; ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಭೂತಾ ತಚ್ಛಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಅನವಜ್ಜಾ। ಇಮೇ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ತಯೋ ಸತ್ಥಾರೋ, ಯೇ ಲೋಕೇ ಚೋದನಾರಹಾ, ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪೇ ಸತ್ಥಾರೋ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಭೂತಾ ತಚ್ಛಾ ಧಮ್ಮಿಕಾ ಅನವಜ್ಜಾತಿ।
515. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho anuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho anuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti , vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, tatiyo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā. Ime kho, lohicca, tayo satthāro, ye loke codanārahā, yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjāti.
ನಚೋದನಾರಹಸತ್ಥು
Nacodanārahasatthu
೫೧೬. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕೋಚಿ ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ನಚೋದನಾರಹೋ’’ತಿ? ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ನಚೋದನಾರಹೋ’’ತಿ। ‘‘ಕತಮೋ ಪನ ಸೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ನಚೋದನಾರಹೋ’’ತಿ?
516. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi pana, bho gotama, koci satthā, yo loke nacodanāraho’’ti? ‘‘Atthi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti. ‘‘Katamo pana so, bho gotama, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti?
‘‘ಇಧ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅರಹಂ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ…ಪೇ॰… (ಯಥಾ ೧೯೦-೨೧೨ ಅನುಚ್ಛೇದೇಸು ಏವಂ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ)। ಏವಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ… ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರಂ ವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ನಚೋದನಾರಹೋ । ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಅಭೂತಾ ಅತಚ್ಛಾ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಸಾವಜ್ಜಾ…ಪೇ॰… ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರಂ ವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ನಚೋದನಾರಹೋ, ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಅಭೂತಾ ಅತಚ್ಛಾ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಸಾವಜ್ಜಾ… ಞಾಣದಸ್ಸನಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹರತಿ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತಿ…ಪೇ॰… ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರಂ ವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ನಚೋದನಾರಹೋ, ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಅಭೂತಾ ಅತಚ್ಛಾ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಸಾವಜ್ಜಾ… ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥರಿ ಸಾವಕೋ ಏವರೂಪಂ ಉಳಾರಂ ವಿಸೇಸಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ, ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಲೋಹಿಚ್ಚ, ಸತ್ಥಾ, ಯೋ ಲೋಕೇ ನಚೋದನಾರಹೋ, ಯೋ ಚ ಪನೇವರೂಪಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಚೋದೇತಿ, ಸಾ ಚೋದನಾ ಅಭೂತಾ ಅತಚ್ಛಾ ಅಧಮ್ಮಿಕಾ ಸಾವಜ್ಜಾ’’ತಿ।
‘‘Idha, lohicca, tathāgato loke uppajjati arahaṃ, sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, lohicca, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho . Yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā’’ti.
೫೧೭. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪುರಿಸೋ ಪುರಿಸಂ ನರಕಪಪಾತಂ ಪತನ್ತಂ ಕೇಸೇಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಥಲೇ ಪತಿಟ್ಠಪೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವಾಹಂ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ನರಕಪಪಾತಂ ಪಪತನ್ತೋ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಥಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪಿತೋ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ । ಏಸಾಹಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತ’’ನ್ತಿ।
517. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi, bho gotama, puriso purisaṃ narakapapātaṃ patantaṃ kesesu gahetvā uddharitvā thale patiṭṭhapeyya, evamevāhaṃ bhotā gotamena narakapapātaṃ papatanto uddharitvā thale patiṭṭhāpito. Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama, seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito . Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
ಲೋಹಿಚ್ಚಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದ್ವಾದಸಮಂ।
Lohiccasuttaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ದೀಘ ನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ೧೨. ಲೋಹಿಚ್ಚಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ದೀಘನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ೧೨. ಲೋಹಿಚ್ಚಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā
