| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೯. ಲೋಹಿಚ್ಚಸುತ್ತಂ
9. Lohiccasuttaṃ
೧೩೨. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೋ ಅವನ್ತೀಸು ವಿಹರತಿ ಮಕ್ಕರಕತೇ 1 ಅರಞ್ಞಕುಟಿಕಾಯಂ। ಅಥ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾ ಕಟ್ಠಹಾರಕಾ ಮಾಣವಕಾ ಯೇನಾಯಸ್ಮತೋ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನಸ್ಸ ಅರಞ್ಞಕುಟಿಕಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪರಿತೋ ಪರಿತೋ ಕುಟಿಕಾಯ ಅನುಚಙ್ಕಮನ್ತಿ ಅನುವಿಚರನ್ತಿ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಾ ಮಹಾಸದ್ದಾ ಕಾನಿಚಿ ಕಾನಿಚಿ ಸೇಲೇಯ್ಯಕಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ 2 – ‘‘ಇಮೇ ಪನ ಮುಣ್ಡಕಾ ಸಮಣಕಾ ಇಬ್ಭಾ ಕಣ್ಹಾ 3 ಬನ್ಧುಪಾದಾಪಚ್ಚಾ, ಇಮೇಸಂ ಭರತಕಾನಂ ಸಕ್ಕತಾ ಗರುಕತಾ ಮಾನಿತಾ ಪೂಜಿತಾ ಅಪಚಿತಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೋ ವಿಹಾರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ತೇ ಮಾಣವಕೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾ ಮಾಣವಕಾ ಸದ್ದಮಕತ್ಥ; ಧಮ್ಮಂ ವೋ ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ತೇ ಮಾಣವಕಾ ತುಣ್ಹೀ ಅಹೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೋ ತೇ ಮಾಣವಕೇ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –
132. Ekaṃ samayaṃ āyasmā mahākaccāno avantīsu viharati makkarakate 4 araññakuṭikāyaṃ. Atha kho lohiccassa brāhmaṇassa sambahulā antevāsikā kaṭṭhahārakā māṇavakā yenāyasmato mahākaccānassa araññakuṭikā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā parito parito kuṭikāya anucaṅkamanti anuvicaranti uccāsaddā mahāsaddā kānici kānici seleyyakāni karonti 5 – ‘‘ime pana muṇḍakā samaṇakā ibbhā kaṇhā 6 bandhupādāpaccā, imesaṃ bharatakānaṃ sakkatā garukatā mānitā pūjitā apacitā’’ti. Atha kho āyasmā mahākaccāno vihārā nikkhamitvā te māṇavake etadavoca – ‘‘mā māṇavakā saddamakattha; dhammaṃ vo bhāsissāmī’’ti. Evaṃ vutte, te māṇavakā tuṇhī ahesuṃ. Atha kho āyasmā mahākaccāno te māṇavake gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘ಸೀಲುತ್ತಮಾ ಪುಬ್ಬತರಾ ಅಹೇಸುಂ,
‘‘Sīluttamā pubbatarā ahesuṃ,
ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಪುರಾಣಂ ಸರನ್ತಿ।
Te brāhmaṇā ye purāṇaṃ saranti;
ಗುತ್ತಾನಿ ದ್ವಾರಾನಿ ಸುರಕ್ಖಿತಾನಿ,
Guttāni dvārāni surakkhitāni,
ಅಹೇಸುಂ ತೇಸಂ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ಕೋಧಂ॥
Ahesuṃ tesaṃ abhibhuyya kodhaṃ.
‘‘ಧಮ್ಮೇ ಚ ಝಾನೇ ಚ ರತಾ ಅಹೇಸುಂ,
‘‘Dhamme ca jhāne ca ratā ahesuṃ,
ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಪುರಾಣಂ ಸರನ್ತಿ।
Te brāhmaṇā ye purāṇaṃ saranti;
ಇಮೇ ಚ ವೋಕ್ಕಮ್ಮ ಜಪಾಮಸೇತಿ,
Ime ca vokkamma japāmaseti,
ಗೋತ್ತೇನ ಮತ್ತಾ ವಿಸಮಂ ಚರನ್ತಿ॥
Gottena mattā visamaṃ caranti.
ವಿರಜ್ಜಮಾನಾ ಸತಣ್ಹಾತಣ್ಹೇಸು।
Virajjamānā sataṇhātaṇhesu;
ಅಗುತ್ತದ್ವಾರಸ್ಸ ಭವನ್ತಿ ಮೋಘಾ,
Aguttadvārassa bhavanti moghā,
ಸುಪಿನೇವ ಲದ್ಧಂ ಪುರಿಸಸ್ಸ ವಿತ್ತಂ॥
Supineva laddhaṃ purisassa vittaṃ.
‘‘ಅನಾಸಕಾ ಥಣ್ಡಿಲಸಾಯಿಕಾ ಚ।
‘‘Anāsakā thaṇḍilasāyikā ca;
ಪಾತೋ ಸಿನಾನಞ್ಚ ತಯೋ ಚ ವೇದಾ॥
Pāto sinānañca tayo ca vedā.
‘‘ಖರಾಜಿನಂ ಜಟಾಪಙ್ಕೋ, ಮನ್ತಾ ಸೀಲಬ್ಬತಂ ತಪೋ।
‘‘Kharājinaṃ jaṭāpaṅko, mantā sīlabbataṃ tapo;
ಕುಹನಾ ವಙ್ಕದಣ್ಡಾ ಚ, ಉದಕಾಚಮನಾನಿ ಚ॥
Kuhanā vaṅkadaṇḍā ca, udakācamanāni ca.
‘‘ವಣ್ಣಾ ಏತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ, ಕತಾ ಕಿಞ್ಚಿಕ್ಖಭಾವನಾ।
‘‘Vaṇṇā ete brāhmaṇānaṃ, katā kiñcikkhabhāvanā;
ಚಿತ್ತಞ್ಚ ಸುಸಮಾಹಿತಂ, ವಿಪ್ಪಸನ್ನಮನಾವಿಲಂ।
Cittañca susamāhitaṃ, vippasannamanāvilaṃ;
ಅಖಿಲಂ ಸಬ್ಬಭೂತೇಸು, ಸೋ ಮಗ್ಗೋ ಬ್ರಹ್ಮಪತ್ತಿಯಾ’’ತಿ॥
Akhilaṃ sabbabhūtesu, so maggo brahmapattiyā’’ti.
ಅಥ ಖೋ ತೇ ಮಾಣವಕಾ ಕುಪಿತಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಯೇನ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಲೋಹಿಚ್ಚಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಯಗ್ಘೇ! ಭವಂ ಜಾನೇಯ್ಯ, ಸಮಣೋ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಮನ್ತೇ 9 ಏಕಂಸೇನ ಅಪವದತಿ, ಪಟಿಕ್ಕೋಸತೀ’’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕುಪಿತೋ ಅಹೋಸಿ ಅನತ್ತಮನೋ। ಅಥ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ನ ಖೋ ಪನ ಮೇತಂ ಪತಿರೂಪಂ ಯೋಹಂ ಅಞ್ಞದತ್ಥು ಮಾಣವಕಾನಂಯೇವ ಸುತ್ವಾ ಸಮಣಂ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನಂ ಅಕ್ಕೋಸೇಯ್ಯಂ 10 ಪರಿಭಾಸೇಯ್ಯಂ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।
Atha kho te māṇavakā kupitā anattamanā yena lohicco brāhmaṇo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etadavocuṃ – ‘‘yagghe! Bhavaṃ jāneyya, samaṇo mahākaccāno brāhmaṇānaṃ mante 11 ekaṃsena apavadati, paṭikkosatī’’ti? Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo kupito ahosi anattamano. Atha kho lohiccassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘na kho pana metaṃ patirūpaṃ yohaṃ aññadatthu māṇavakānaṃyeva sutvā samaṇaṃ mahākaccānaṃ akkoseyyaṃ 12 paribhāseyyaṃ. Yaṃnūnāhaṃ upasaṅkamitvā puccheyya’’nti.
ಅಥ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇಹಿ ಮಾಣವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಲೋಹಿಚ್ಚೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಗಮಂಸು ನು ಖ್ವಿಧ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾ ಕಟ್ಠಹಾರಕಾ ಮಾಣವಕಾ’’ತಿ? ‘‘ಆಗಮಂಸು ಖ್ವಿಧ ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಾ ಕಟ್ಠಹಾರಕಾ ಮಾಣವಕಾ’’ತಿ। ‘‘ಅಹು ಪನ ಭೋತೋ ಕಚ್ಚಾನಸ್ಸ ತೇಹಿ ಮಾಣವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ? ‘‘ಅಹು ಖೋ ಮೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇಹಿ ಮಾಣವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಕೋಚಿದೇವ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ । ‘‘ಯಥಾ ಕಥಂ ಪನ ಭೋತೋ ಕಚ್ಚಾನಸ್ಸ ತೇಹಿ ಮಾಣವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅಹೋಸಿ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ ಖೋ ಮೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇಹಿ ಮಾಣವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅಹೋಸಿ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ –
Atha kho lohicco brāhmaṇo tehi māṇavakehi saddhiṃ yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahākaccānena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho lohicco brāhmaṇo āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘āgamaṃsu nu khvidha, bho kaccāna, amhākaṃ sambahulā antevāsikā kaṭṭhahārakā māṇavakā’’ti? ‘‘Āgamaṃsu khvidha te, brāhmaṇa, sambahulā antevāsikā kaṭṭhahārakā māṇavakā’’ti. ‘‘Ahu pana bhoto kaccānassa tehi māṇavakehi saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti? ‘‘Ahu kho me, brāhmaṇa, tehi māṇavakehi saddhiṃ kocideva kathāsallāpo’’ti . ‘‘Yathā kathaṃ pana bhoto kaccānassa tehi māṇavakehi saddhiṃ ahosi kathāsallāpo’’ti? ‘‘Evaṃ kho me, brāhmaṇa, tehi māṇavakehi saddhiṃ ahosi kathāsallāpo –
‘‘ಸೀಲುತ್ತಮಾ ಪುಬ್ಬತರಾ ಅಹೇಸುಂ,
‘‘Sīluttamā pubbatarā ahesuṃ,
ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಪುರಾಣಂ ಸರನ್ತಿ।…ಪೇ॰…।
Te brāhmaṇā ye purāṇaṃ saranti;…Pe…;
ಅಖಿಲಂ ಸಬ್ಬಭೂತೇಸು,
Akhilaṃ sabbabhūtesu,
ಸೋ ಮಗ್ಗೋ ಬ್ರಹ್ಮಪತ್ತಿಯಾ’’ತಿ॥
So maggo brahmapattiyā’’ti.
‘‘ಏವಂ ಖೋ ಮೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇಹಿ ಮಾಣವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅಹೋಸಿ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ’’ತಿ।
‘‘Evaṃ kho me, brāhmaṇa, tehi māṇavakehi saddhiṃ ahosi kathāsallāpo’’ti.
‘‘‘ಅಗುತ್ತದ್ವಾರೋ’ತಿ 13 ಭವಂ ಕಚ್ಚಾನೋ ಆಹ। ಕಿತ್ತಾವತಾ ನು ಖೋ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ, ಅಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಹೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಚ್ಚೋ ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಿಯರೂಪೇ ರೂಪೇ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಯರೂಪೇ ರೂಪೇ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜತಿ, ಅನುಪಟ್ಠಿತಕಾಯಸ್ಸತಿ 14 ಚ ವಿಹರತಿ, ಪರಿತ್ತಚೇತಸೋ ತಞ್ಚ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ ಯತ್ಥಸ್ಸ ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ। ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಪಿಯರೂಪೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಧಿಮುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಯರೂಪೇ ಚ ಧಮ್ಮೇ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜತಿ, ಅನುಪಟ್ಠಿತಕಾಯಸ್ಸತಿ ಚ ವಿಹರತಿ, ಪರಿತ್ತಚೇತಸೋ ತಞ್ಚ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ ಯತ್ಥಸ್ಸ ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಹೋತೀ’’ತಿ। ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ; ಅಬ್ಭುತಂ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ! ಯಾವಞ್ಚಿದಂ ಭೋತಾ ಕಚ್ಚಾನೇನ ಅಗುತ್ತದ್ವಾರೋವ ಸಮಾನೋ ಅಗುತ್ತದ್ವಾರೋತಿ ಅಕ್ಖಾತೋ।
‘‘‘Aguttadvāro’ti 15 bhavaṃ kaccāno āha. Kittāvatā nu kho, bho kaccāna, aguttadvāro hotī’’ti? ‘‘Idha, brāhmaṇa, ekacco cakkhunā rūpaṃ disvā piyarūpe rūpe adhimuccati, appiyarūpe rūpe byāpajjati, anupaṭṭhitakāyassati 16 ca viharati, parittacetaso tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya piyarūpe dhamme adhimuccati, appiyarūpe ca dhamme byāpajjati, anupaṭṭhitakāyassati ca viharati, parittacetaso tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti. Evaṃ kho, brāhmaṇa, aguttadvāro hotī’’ti. ‘‘Acchariyaṃ, bho kaccāna; abbhutaṃ, bho kaccāna! Yāvañcidaṃ bhotā kaccānena aguttadvārova samāno aguttadvāroti akkhāto.
‘‘‘ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ’ತಿ ಭವಂ ಕಚ್ಚಾನೋ ಆಹ। ಕಿತ್ತಾವತಾ ನು ಖೋ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ, ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಹೋತೀ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಪಿಯರೂಪೇ ರೂಪೇ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಯರೂಪೇ ರೂಪೇ ನ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜತಿ, ಉಪಟ್ಠಿತಕಾಯಸ್ಸತಿ ಚ ವಿಹರತಿ, ಅಪ್ಪಮಾಣಚೇತಸೋ ತಞ್ಚ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ ಯತ್ಥಸ್ಸ ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ। ಸೋತೇನ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ… ಘಾನೇನ ಗನ್ಧಂ ಘಾಯಿತ್ವಾ… ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ… ಕಾಯೇನ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಂ ಫುಸಿತ್ವಾ… ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಪಿಯರೂಪೇ ಧಮ್ಮೇ ನಾಧಿಮುಚ್ಚತಿ, ಅಪ್ಪಿಯರೂಪೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಬ್ಯಾಪಜ್ಜತಿ, ಉಪಟ್ಠಿತಕಾಯಸ್ಸತಿ ಚ ವಿಹರತಿ, ಅಪ್ಪಮಾಣಚೇತಸೋ ತಞ್ಚ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ, ಯತ್ಥಸ್ಸ ತೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗುತ್ತದ್ವಾರೋ ಹೋತೀ’’ತಿ।
‘‘‘Guttadvāro’ti bhavaṃ kaccāno āha. Kittāvatā nu kho, bho kaccāna, guttadvāro hotī’’ti? ‘‘Idha, brāhmaṇa, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā piyarūpe rūpe nādhimuccati, appiyarūpe rūpe na byāpajjati, upaṭṭhitakāyassati ca viharati, appamāṇacetaso tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya piyarūpe dhamme nādhimuccati, appiyarūpe dhamme na byāpajjati, upaṭṭhitakāyassati ca viharati, appamāṇacetaso tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ pajānāti, yatthassa te uppannā pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti. Evaṃ kho, brāhmaṇa, guttadvāro hotī’’ti.
‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ; ಅಬ್ಭುತಂ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ! ಯಾವಞ್ಚಿದಂ ಭೋತಾ ಕಚ್ಚಾನೇನ ಗುತ್ತದ್ವಾರೋವ ಸಮಾನೋ ಗುತ್ತದ್ವಾರೋತಿ ಅಕ್ಖಾತೋ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ; ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ! ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ, ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀತಿ; ಏವಮೇವಂ ಭೋತಾ ಕಚ್ಚಾನೇನ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏಸಾಹಂ, ಭೋ ಕಚ್ಚಾನ, ತಂ ಭಗವನ್ತಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮಿ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕಂ ಮಂ ಭವಂ ಕಚ್ಚಾನೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತಂ ಸರಣಂ ಗತಂ। ಯಥಾ ಚ ಭವಂ ಕಚ್ಚಾನೋ ಮಕ್ಕರಕತೇ ಉಪಾಸಕಕುಲಾನಿ ಉಪಸಙ್ಕಮತಿ; ಏವಮೇವ ಲೋಹಿಚ್ಚಕುಲಂ ಉಪಸಙ್ಕಮತು। ತತ್ಥ ಯೇ ಮಾಣವಕಾ ವಾ ಮಾಣವಿಕಾ ವಾ ಭವನ್ತಂ ಕಚ್ಚಾನಂ ಅಭಿವಾದೇಸ್ಸನ್ತಿ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಿಸ್ಸನ್ತಿ ಆಸನಂ ವಾ ಉದಕಂ ವಾ ದಸ್ಸನ್ತಿ, ತೇಸಂ ತಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ ದೀಘರತ್ತಂ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯಾ’’ತಿ। ನವಮಂ।
‘‘Acchariyaṃ, bho kaccāna; abbhutaṃ, bho kaccāna! Yāvañcidaṃ bhotā kaccānena guttadvārova samāno guttadvāroti akkhāto. Abhikkantaṃ, bho kaccāna; abhikkantaṃ, bho kaccāna! Seyyathāpi, bho kaccāna, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā kaccānena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho kaccāna, taṃ bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi, dhammañca, bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ kaccāno dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Yathā ca bhavaṃ kaccāno makkarakate upāsakakulāni upasaṅkamati; evameva lohiccakulaṃ upasaṅkamatu. Tattha ye māṇavakā vā māṇavikā vā bhavantaṃ kaccānaṃ abhivādessanti paccuṭṭhissanti āsanaṃ vā udakaṃ vā dassanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಲೋಹಿಚ್ಚಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Lohiccasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೯. ಲೋಹಿಚ್ಚಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Lohiccasuttavaṇṇanā
