Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / දීඝනිකාය • Dīghanikāya

    12. ලොහිච්‌චසුත්‌තං

    12. Lohiccasuttaṃ

    ලොහිච්‌චබ්‍රාහ්‌මණවත්‌ථු

    Lohiccabrāhmaṇavatthu

    501. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා කොසලෙසු චාරිකං චරමානො මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං පඤ්‌චමත්‌තෙහි භික්‌ඛුසතෙහි යෙන සාලවතිකා තදවසරි. තෙන ඛො පන සමයෙන ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො සාලවතිකං අජ්‌ඣාවසති සත්‌තුස්‌සදං සතිණකට්‌ඨොදකං සධඤ්‌ඤං රාජභොග්‌ගං රඤ්‌ඤා පසෙනදිනා කොසලෙන දින්‌නං රාජදායං, බ්‍රහ්‌මදෙය්‍යං.

    501. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena sālavatikā tadavasari. Tena kho pana samayena lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ, brahmadeyyaṃ.

    502. තෙන ඛො පන සමයෙන ලොහිච්‌චස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස එවරූපං පාපකං දිට්‌ඨිගතං උප්‌පන්‌නං හොති – ‘‘ඉධ සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා කුසලං ධම්‌මං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය, කුසලං ධම්‌මං අධිගන්‌ත්‌වා න පරස්‌ස ආරොචෙය්‍ය, කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සති. සෙය්‍යථාපි නාම පුරාණං බන්‌ධනං ඡින්‌දිත්‌වා අඤ්‌ඤං නවං බන්‌ධනං කරෙය්‍ය, එවංසම්‌පදමිදං පාපකං ලොභධම්‌මං වදාමි, කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සතී’’ති.

    502. Tena kho pana samayena lohiccassa brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃsampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti.

    503. අස්‌සොසි ඛො ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො – ‘‘සමණො ඛලු, භො, ගොතමො සක්‍යපුත්‌තො සක්‍යකුලා පබ්‌බජිතො කොසලෙසු චාරිකං චරමානො මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං පඤ්‌චමත්‌තෙහි භික්‌ඛුසතෙහි සාලවතිකං අනුප්‌පත්‌තො. තං ඛො පන භවන්‌තං ගොතමං එවං කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගතො – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්‌තරො පුරිසදම්‌මසාරථි සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවා’. සො ඉමං ලොකං සදෙවකං සමාරකං සබ්‍රහ්‌මකං සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණිං පජං සදෙවමනුස්‌සං සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා පවෙදෙති. සො ධම්‌මං දෙසෙති ආදිකල්‍යාණං මජ්‌ඣෙකල්‍යාණං පරියොසානකල්‍යාණං සාත්‌ථං සබ්‍යඤ්‌ජනං කෙවලපරිපුණ්‌ණං පරිසුද්‌ධං බ්‍රහ්‌මචරියං පකාසෙති. සාධු ඛො පන තථාරූපානං අරහතං දස්‌සනං හොතී’’ති.

    503. Assosi kho lohicco brāhmaṇo – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sālavatikaṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.

    504. අථ ඛො ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො රොසිකං 1 න්‌හාපිතං ආමන්‌තෙසි – ‘‘එහි ත්‌වං, සම්‌ම රොසිකෙ, යෙන සමණො ගොතමො තෙනුපසඞ්‌කම ; උපසඞ්‌කමිත්‌වා මම වචනෙන සමණං ගොතමං අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡ – ලොහිච්‌චො, භො ගොතම, බ්‍රාහ්‌මණො භවන්‌තං ගොතමං අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡතී’’ති. එවඤ්‌ච වදෙහි – ‘‘අධිවාසෙතු කිර භවං ගොතමො ලොහිච්‌චස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස ස්‌වාතනාය භත්‌තං සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙනා’’ති.

    504. Atha kho lohicco brāhmaṇo rosikaṃ 2 nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama ; upasaṅkamitvā mama vacanena samaṇaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – lohicco, bho gotama, brāhmaṇo bhavantaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’’ti. Evañca vadehi – ‘‘adhivāsetu kira bhavaṃ gotamo lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti.

    505. ‘‘එවං, භො’’ති 3 ඛො රොසිකා න්‌හාපිතො ලොහිච්‌චස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො රොසිකා න්‌හාපිතො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ලොහිච්‌චො, භන්‌තෙ, බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡති; එවඤ්‌ච වදෙති – අධිවාසෙතු කිර, භන්‌තෙ, භගවා ලොහිච්‌චස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස ස්‌වාතනාය භත්‌තං සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙනා’’ති. අධිවාසෙසි භගවා තුණ්‌හීභාවෙන.

    505. ‘‘Evaṃ, bho’’ti 4 kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.

    506. අථ ඛො රොසිකා න්‌හාපිතො භගවතො අධිවාසනං විදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා යෙන ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ලොහිච්‌චං බ්‍රාහ්‌මණං එතදවොච – ‘‘අවොචුම්‌හා ඛො මයං භොතො 5 වචනෙන තං භගවන්‌තං – ‘ලොහිච්‌චො, භන්‌තෙ, බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡති; එවඤ්‌ච වදෙති – අධිවාසෙතු කිර, භන්‌තෙ, භගවා ලොහිච්‌චස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස ස්‌වාතනාය භත්‌තං සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙනා’ති. අධිවුත්‌ථඤ්‌ච පන තෙන භගවතා’’ති.

    506. Atha kho rosikā nhāpito bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena lohicco brāhmaṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘avocumhā kho mayaṃ bhoto 6 vacanena taṃ bhagavantaṃ – ‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’ti. Adhivutthañca pana tena bhagavatā’’ti.

    507. අථ ඛො ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො තස්‌සා රත්‌තියා අච්‌චයෙන සකෙ නිවෙසනෙ පණීතං ඛාදනීයං භොජනීයං පටියාදාපෙත්‌වා රොසිකං න්‌හාපිතං ආමන්‌තෙසි – ‘‘එහි ත්‌වං, සම්‌ම රොසිකෙ, යෙන සමණො ගොතමො තෙනුපසඞ්‌කම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස කාලං ආරොචෙහි – කාලො භො, ගොතම, නිට්‌ඨිතං භත්‌ත’’න්‌ති. ‘‘එවං, භො’’ති ඛො රොසිකා න්‌හාපිතො ලොහිච්‌චස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි . එකමන්‌තං ඨිතො ඛො රොසිකා න්‌හාපිතො භගවතො කාලං ආරොචෙසි – ‘‘කාලො, භන්‌තෙ, නිට්‌ඨිතං භත්‌ත’’න්‌ති.

    507. Atha kho lohicco brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā rosikaṃ nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇassa gotamassa kālaṃ ārocehi – kālo bho, gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi . Ekamantaṃ ṭhito kho rosikā nhāpito bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.

    508. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන යෙන සාලවතිකා තෙනුපසඞ්‌කමි. තෙන ඛො පන සමයෙන රොසිකා න්‌හාපිතො භගවන්‌තං පිට්‌ඨිතො පිට්‌ඨිතො අනුබන්‌ධො හොති. අථ ඛො රොසිකා න්‌හාපිතො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ලොහිච්‌චස්‌ස, භන්‌තෙ, බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස එවරූපං පාපකං දිට්‌ඨිගතං උප්‌පන්‌නං – ‘ඉධ සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා කුසලං ධම්‌මං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය, කුසලං ධම්‌මං අධිගන්‌ත්‌වා න පරස්‌ස ආරොචෙය්‍ය – කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සති. සෙය්‍යථාපි නාම පුරාණං බන්‌ධනං ඡින්‌දිත්‌වා අඤ්‌ඤං නවං බන්‌ධනං කරෙය්‍ය, එවං සම්‌පදමිදං පාපකං ලොභධම්‌මං වදාමි – කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සතී’ති. සාධු, භන්‌තෙ, භගවා ලොහිච්‌චං බ්‍රාහ්‌මණං එතස්‌මා පාපකා දිට්‌ඨිගතා විවෙචෙතූ’’ති. ‘‘අප්‌පෙව නාම සියා රොසිකෙ, අප්‌පෙව නාම සියා රොසිකෙ’’ති.

    508. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena sālavatikā tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena rosikā nhāpito bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandho hoti. Atha kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohiccassa, bhante, brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’ti. Sādhu, bhante, bhagavā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetū’’ti. ‘‘Appeva nāma siyā rosike, appeva nāma siyā rosike’’ti.

    අථ ඛො භගවා යෙන ලොහිච්‌චස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි . අථ ඛො ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො බුද්‌ධප්‌පමුඛං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං පණීතෙන ඛාදනීයෙන භොජනීයෙන සහත්‌ථා සන්‌තප්‌පෙසි සම්‌පවාරෙසි.

    Atha kho bhagavā yena lohiccassa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi . Atha kho lohicco brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi.

    ලොහිච්‌චබ්‍රාහ්‌මණානුයොගො

    Lohiccabrāhmaṇānuyogo

    509. අථ ඛො ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං භුත්‌තාවිං ඔනීතපත්‌තපාණිං අඤ්‌ඤතරං නීචං ආසනං ගහෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො ලොහිච්‌චං බ්‍රාහ්‌මණං භගවා එතදවොච – ‘‘සච්‌චං කිර තෙ, ලොහිච්‌ච, එවරූපං පාපකං දිට්‌ඨිගතං උප්‌පන්‌නං – ‘ඉධ සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා කුසලං ධම්‌මං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය, කුසලං ධම්‌මං අධිගන්‌ත්‌වා න පරස්‌ස ආරොචෙය්‍ය – කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සති. සෙය්‍යථාපි නාම පුරාණං බන්‌ධනං ඡින්‌දිත්‌වා අඤ්‌ඤං නවං බන්‌ධනං කරෙය්‍ය, එවං සම්‌පදමිදං පාපකං ලොභධම්‌මං වදාමි, කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සතී’’’ ති? ‘‘එවං, භො ගොතම’’. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි ලොහිච්‌ච නනු ත්‌වං සාලවතිකං අජ්‌ඣාවසසී’’ති? ‘‘එවං, භො ගොතම’’. ‘‘යො නු ඛො, ලොහිච්‌ච, එවං වදෙය්‍ය – ‘ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො සාලවතිකං අජ්‌ඣාවසති. යා සාලවතිකාය සමුදයසඤ්‌ජාති ලොහිච්‌චොව තං බ්‍රාහ්‌මණො එකකො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, න අඤ්‌ඤෙසං දදෙය්‍යා’ති. එවං වාදී සො යෙ තං උපජීවන්‌ති, තෙසං අන්‌තරායකරො වා හොති, නො වා’’ති?

    509. Atha kho lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho lohiccaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira te, lohicca, evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’’ ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi lohicca nanu tvaṃ sālavatikaṃ ajjhāvasasī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati. Yā sālavatikāya samudayasañjāti lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?

    ‘‘අන්‌තරායකරො, භො ගොතම’’. ‘‘අන්‌තරායකරො සමානො හිතානුකම්‌පී වා තෙසං හොති අහිතානුකම්‌පී වා’’ති? ‘‘අහිතානුකම්‌පී, භො ගොතම’’. ‘‘අහිතානුකම්‌පිස්‌ස මෙත්‌තං වා තෙසු චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති සපත්‌තකං වා’’ති? ‘‘සපත්‌තකං, භො ගොතම’’. ‘‘සපත්‌තකෙ චිත්‌තෙ පච්‌චුපට්‌ඨිතෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි වා හොති සම්‌මාදිට්‌ඨි වා’’ති? ‘‘මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, භො ගොතම’’. ‘‘මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිස්‌ස ඛො අහං, ලොහිච්‌ච, ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං වදාමි – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා’’.

    ‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.

    510. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ලොහිච්‌ච, නනු රාජා පසෙනදි කොසලො කාසිකොසලං අජ්‌ඣාවසතී’’ති? ‘‘එවං, භො ගොතම’’. ‘‘යො නු ඛො, ලොහිච්‌ච, එවං වදෙය්‍ය – ‘රාජා පසෙනදි කොසලො කාසිකොසලං අජ්‌ඣාවසති; යා කාසිකොසලෙ සමුදයසඤ්‌ජාති, රාජාව තං පසෙනදි කොසලො එකකො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, න අඤ්‌ඤෙසං දදෙය්‍යා’ති. එවං වාදී සො යෙ රාජානං පසෙනදිං කොසලං උපජීවන්‌ති තුම්‌හෙ චෙව අඤ්‌ඤෙ ච, තෙසං අන්‌තරායකරො වා හොති, නො වා’’ති?

    510. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, lohicca, nanu rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasatī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?

    ‘‘අන්‌තරායකරො, භො ගොතම’’. ‘‘අන්‌තරායකරො සමානො හිතානුකම්‌පී වා තෙසං හොති අහිතානුකම්‌පී වා’’ති? ‘‘අහිතානුකම්‌පී, භො ගොතම’’. ‘‘අහිතානුකම්‌පිස්‌ස මෙත්‌තං වා තෙසු චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති සපත්‌තකං වා’’ති? ‘‘සපත්‌තකං, භො ගොතම’’. ‘‘සපත්‌තකෙ චිත්‌තෙ පච්‌චුපට්‌ඨිතෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි වා හොති සම්‌මාදිට්‌ඨි වා’’ති? ‘‘මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, භො ගොතම’’. ‘‘මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිස්‌ස ඛො අහං, ලොහිච්‌ච, ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං වදාමි – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා’’.

    ‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.

    511. ‘‘ඉති කිර, ලොහිච්‌ච, යො එවං වදෙය්‍ය – ‘‘ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො සාලවතිකං අජ්‌ඣාවසති; යා සාලවතිකාය සමුදයසඤ්‌ජාති, ලොහිච්‌චොව තං බ්‍රාහ්‌මණො එකකො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, න අඤ්‌ඤෙසං දදෙය්‍යා’’ති. එවංවාදී සො යෙ තං උපජීවන්‌ති, තෙසං අන්‌තරායකරො හොති. අන්‌තරායකරො සමානො අහිතානුකම්‌පී හොති, අහිතානුකම්‌පිස්‌ස සපත්‌තකං චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති, සපත්‌තකෙ චිත්‌තෙ පච්‌චුපට්‌ඨිතෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති. එවමෙව ඛො, ලොහිච්‌ච, යො එවං වදෙය්‍ය – ‘‘ඉධ සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා කුසලං ධම්‌මං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය, කුසලං ධම්‌මං අධිගන්‌ත්‌වා න පරස්‌ස ආරොචෙය්‍ය, කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සති. සෙය්‍යථාපි නාම පුරාණං බන්‌ධනං ඡින්‌දිත්‌වා අඤ්‌ඤං නවං බන්‌ධනං කරෙය්‍ය…පෙ.… කරිස්‌සතී’’ති. එවංවාදී සො යෙ තෙ කුලපුත්‌තා තථාගතප්‌පවෙදිතං ධම්‌මවිනයං ආගම්‌ම එවරූපං උළාරං විසෙසං අධිගච්‌ඡන්‌ති, සොතාපත්‌තිඵලම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති, සකදාගාමිඵලම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති, අනාගාමිඵලම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති, අරහත්‌තම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති, යෙ චිමෙ දිබ්‌බා ගබ්‌භා පරිපාචෙන්‌ති දිබ්‌බානං භවානං අභිනිබ්‌බත්‌තියා, තෙසං අන්‌තරායකරො හොති, අන්‌තරායකරො සමානො අහිතානුකම්‌පී හොති , අහිතානුකම්‌පිස්‌ස සපත්‌තකං චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති, සපත්‌තකෙ චිත්‌තෙ පච්‌චුපට්‌ඨිතෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති. මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිස්‌ස ඛො අහං, ලොහිච්‌ච, ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං වදාමි – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා.

    511. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati; yā sālavatikāya samudayasañjāti, lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya…pe… karissatī’’ti. Evaṃvādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti, ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti , ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.

    512. ‘‘ඉති කිර, ලොහිච්‌ච, යො එවං වදෙය්‍ය – ‘‘රාජා පසෙනදි කොසලො කාසිකොසලං අජ්‌ඣාවසති; යා කාසිකොසලෙ සමුදයසඤ්‌ජාති, රාජාව තං පසෙනදි කොසලො එකකො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, න අඤ්‌ඤෙසං දදෙය්‍යා’’ති. එවංවාදී සො යෙ රාජානං පසෙනදිං කොසලං උපජීවන්‌ති තුම්‌හෙ චෙව අඤ්‌ඤෙ ච, තෙසං අන්‌තරායකරො හොති. අන්‌තරායකරො සමානො අහිතානුකම්‌පී හොති, අහිතානුකම්‌පිස්‌ස සපත්‌තකං චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති, සපත්‌තකෙ චිත්‌තෙ පච්‌චුපට්‌ඨිතෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති. එවමෙව ඛො, ලොහිච්‌ච, යො එවං වදෙය්‍ය – ‘‘ඉධ සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා කුසලං ධම්‌මං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය, කුසලං ධම්‌මං අධිගන්‌ත්‌වා න පරස්‌ස ආරොචෙය්‍ය, කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සති. සෙය්‍යථාපි නාම…පෙ.… කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සතී’’ති, එවං වාදී සො යෙ තෙ කුලපුත්‌තා තථාගතප්‌පවෙදිතං ධම්‌මවිනයං ආගම්‌ම එවරූපං උළාරං විසෙසං අධිගච්‌ඡන්‌ති, සොතාපත්‌තිඵලම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති, සකදාගාමිඵලම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති, අනාගාමිඵලම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති, අරහත්‌තම්‌පි සච්‌ඡිකරොන්‌ති. යෙ චිමෙ දිබ්‌බා ගබ්‌භා පරිපාචෙන්‌ති දිබ්‌බානං භවානං අභිනිබ්‌බත්‌තියා, තෙසං අන්‌තරායකරො හොති, අන්‌තරායකරො සමානො අහිතානුකම්‌පී හොති, අහිතානුකම්‌පිස්‌ස සපත්‌තකං චිත්‌තං පච්‌චුපට්‌ඨිතං හොති, සපත්‌තකෙ චිත්‌තෙ පච්‌චුපට්‌ඨිතෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති. මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිස්‌ස ඛො අහං, ලොහිච්‌ච, ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං වදාමි – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා.

    512. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma…pe… kiñhi paro parassa karissatī’’ti, evaṃ vādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti. Ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.

    තයො චොදනාරහා

    Tayo codanārahā

    513. ‘‘තයො ඛොමෙ, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථාරො, යෙ ලොකෙ චොදනාරහා; යො ච පනෙවරූපෙ සත්‌ථාරො චොදෙති, සා චොදනා භූතා තච්‌ඡා ධම්‌මිකා අනවජ්‌ජා . කතමෙ තයො? ඉධ, ලොහිච්‌ච, එකච්‌චො සත්‌ථා යස්‌සත්‌ථාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති, ස්‌වාස්‌ස සාමඤ්‌ඤත්‌ථො අනනුප්‌පත්‌තො හොති. සො තං සාමඤ්‌ඤත්‌ථං අනනුපාපුණිත්‌වා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙති – ‘‘ඉදං වො හිතාය ඉදං වො සුඛායා’’ති. තස්‌ස සාවකා න සුස්‌සූසන්‌ති, න සොතං ඔදහන්‌ති, න අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති, වොක්‌කම්‌ම ච සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. සො එවමස්‌ස චොදෙතබ්‌බො – ‘‘ආයස්‌මා ඛො යස්‌සත්‌ථාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො, සො තෙ සාමඤ්‌ඤත්‌ථො අනනුප්‌පත්‌තො, තං ත්‌වං සාමඤ්‌ඤත්‌ථං අනනුපාපුණිත්‌වා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙසි – ‘ඉදං වො හිතාය ඉදං වො සුඛායා’ති . තස්‌ස තෙ සාවකා න සුස්‌සූසන්‌ති, න සොතං ඔදහන්‌ති, න අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති, වොක්‌කම්‌ම ච සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. සෙය්‍යථාපි නාම ඔසක්‌කන්‌තියා වා උස්‌සක්‌කෙය්‍ය, පරම්‌මුඛිං වා ආලිඞ්‌ගෙය්‍ය, එවං සම්‌පදමිදං පාපකං ලොභධම්‌මං වදාමි – කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සතී’’ති. අයං ඛො, ලොහිච්‌ච, පඨමො සත්‌ථා, යො ලොකෙ චොදනාරහො; යො ච පනෙවරූපං සත්‌ථාරං චොදෙති, සා චොදනා භූතා තච්‌ඡා ධම්‌මිකා අනවජ්‌ජා.

    513. ‘‘Tayo khome, lohicca, satthāro, ye loke codanārahā; yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā . Katame tayo? Idha, lohicca, ekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto, taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti . Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma osakkantiyā vā ussakkeyya, parammukhiṃ vā āliṅgeyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, paṭhamo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.

    514. ‘‘පුන චපරං, ලොහිච්‌ච, ඉධෙකච්‌චො සත්‌ථා යස්‌සත්‌ථාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති, ස්‌වාස්‌ස සාමඤ්‌ඤත්‌ථො අනනුප්‌පත්‌තො හොති. සො තං සාමඤ්‌ඤත්‌ථං අනනුපාපුණිත්‌වා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙති – ‘‘ඉදං වො හිතාය, ඉදං වො සුඛායා’’ති. තස්‌ස සාවකා සුස්‌සූසන්‌ති, සොතං ඔදහන්‌ති, අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති, න ච වොක්‌කම්‌ම සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. සො එවමස්‌ස චොදෙතබ්‌බො – ‘‘ආයස්‌මා ඛො යස්‌සත්‌ථාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො, සො තෙ සාමඤ්‌ඤත්‌ථො අනනුප්‌පත්‌තො. තං ත්‌වං සාමඤ්‌ඤත්‌ථං අනනුපාපුණිත්‌වා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙසි – ‘ඉදං වො හිතාය ඉදං වො සුඛායා’ති. තස්‌ස තෙ සාවකා සුස්‌සූසන්‌ති, සොතං ඔදහන්‌ති , අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති, න ච වොක්‌කම්‌ම සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. සෙය්‍යථාපි නාම සකං ඛෙත්‌තං ඔහාය පරං ඛෙත්‌තං නිද්‌දායිතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍ය , එවං සම්‌පදමිදං පාපකං ලොභධම්‌මං වදාමි – කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සතී’’ති. අයං ඛො, ලොහිච්‌ච, දුතියො සත්‌ථා, යො, ලොකෙ චොදනාරහො; යො ච පනෙවරූපං සත්‌ථාරං චොදෙති, සා චොදනා භූතා තච්‌ඡා ධම්‌මිකා අනවජ්‌ජා.

    514. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti , aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma sakaṃ khettaṃ ohāya paraṃ khettaṃ niddāyitabbaṃ maññeyya , evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, dutiyo satthā, yo, loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.

    515. ‘‘පුන චපරං, ලොහිච්‌ච, ඉධෙකච්‌චො සත්‌ථා යස්‌සත්‌ථාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො හොති, ස්‌වාස්‌ස සාමඤ්‌ඤත්‌ථො අනුප්‌පත්‌තො හොති. සො තං සාමඤ්‌ඤත්‌ථං අනුපාපුණිත්‌වා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙති – ‘‘ඉදං වො හිතාය ඉදං වො සුඛායා’’ති. තස්‌ස සාවකා න සුස්‌සූසන්‌ති, න සොතං ඔදහන්‌ති, න අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති, වොක්‌කම්‌ම ච සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. සො එවමස්‌ස චොදෙතබ්‌බො – ‘‘ආයස්‌මා ඛො යස්‌සත්‌ථාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො, සො තෙ සාමඤ්‌ඤත්‌ථො අනුප්‌පත්‌තො. තං ත්‌වං සාමඤ්‌ඤත්‌ථං අනුපාපුණිත්‌වා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙසි – ‘ඉදං වො හිතාය ඉදං වො සුඛායා’ති. තස්‌ස තෙ සාවකා න සුස්‌සූසන්‌ති, න සොතං ඔදහන්‌ති, න අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති , වොක්‌කම්‌ම ච සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. සෙය්‍යථාපි නාම පුරාණං බන්‌ධනං ඡින්‌දිත්‌වා අඤ්‌ඤං නවං බන්‌ධනං කරෙය්‍ය, එවං සම්‌පදමිදං පාපකං ලොභධම්‌මං වදාමි, කිඤ්‌හි පරො පරස්‌ස කරිස්‌සතී’’ති. අයං ඛො, ලොහිච්‌ච, තතියො සත්‌ථා, යො ලොකෙ චොදනාරහො; යො ච පනෙවරූපං සත්‌ථාරං චොදෙති, සා චොදනා භූතා තච්‌ඡා ධම්‌මිකා අනවජ්‌ජා. ඉමෙ ඛො, ලොහිච්‌ච, තයො සත්‌ථාරො, යෙ ලොකෙ චොදනාරහා, යො ච පනෙවරූපෙ සත්‌ථාරො චොදෙති, සා චොදනා භූතා තච්‌ඡා ධම්‌මිකා අනවජ්‌ජාති.

    515. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho anuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho anuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti , vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, tatiyo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā. Ime kho, lohicca, tayo satthāro, ye loke codanārahā, yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjāti.

    නචොදනාරහසත්‌ථු

    Nacodanārahasatthu

    516. එවං වුත්‌තෙ, ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අත්‌ථි පන, භො ගොතම, කොචි සත්‌ථා, යො ලොකෙ නචොදනාරහො’’ති? ‘‘අත්‌ථි ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථා, යො ලොකෙ නචොදනාරහො’’ති. ‘‘කතමො පන සො, භො ගොතම, සත්‌ථා, යො ලොකෙ නචොදනාරහො’’ති?

    516. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi pana, bho gotama, koci satthā, yo loke nacodanāraho’’ti? ‘‘Atthi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti. ‘‘Katamo pana so, bho gotama, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti?

    ‘‘ඉධ, ලොහිච්‌ච, තථාගතො ලොකෙ උප්‌පජ්‌ජති අරහං, සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො…පෙ.… (යථා 190-212 අනුච්‌ඡෙදෙසු එවං විත්‌ථාරෙතබ්‌බං). එවං ඛො, ලොහිච්‌ච, භික්‌ඛු සීලසම්‌පන්‌නො හොති…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති… යස්‌මිං ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථරි සාවකො එවරූපං උළාරං විසෙසං අධිගච්‌ඡති, අයම්‌පි ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථා, යො ලොකෙ නචොදනාරහො . යො ච පනෙවරූපං සත්‌ථාරං චොදෙති, සා චොදනා අභූතා අතච්‌ඡා අධම්‌මිකා සාවජ්‌ජා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. යස්‌මිං ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථරි සාවකො එවරූපං උළාරං විසෙසං අධිගච්‌ඡති, අයම්‌පි ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථා, යො ලොකෙ නචොදනාරහො, යො ච පනෙවරූපං සත්‌ථාරං චොදෙති, සා චොදනා අභූතා අතච්‌ඡා අධම්‌මිකා සාවජ්‌ජා… ඤාණදස්‌සනාය චිත්‌තං අභිනීහරති අභිනින්‌නාමෙති…පෙ.… යස්‌මිං ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථරි සාවකො එවරූපං උළාරං විසෙසං අධිගච්‌ඡති, අයම්‌පි ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථා, යො ලොකෙ නචොදනාරහො, යො ච පනෙවරූපං සත්‌ථාරං චොදෙති, සා චොදනා අභූතා අතච්‌ඡා අධම්‌මිකා සාවජ්‌ජා… නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායාති පජානාති. යස්‌මිං ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථරි සාවකො එවරූපං උළාරං විසෙසං අධිගච්‌ඡති, අයම්‌පි ඛො, ලොහිච්‌ච, සත්‌ථා, යො ලොකෙ නචොදනාරහො, යො ච පනෙවරූපං සත්‌ථාරං චොදෙති, සා චොදනා අභූතා අතච්‌ඡා අධම්‌මිකා සාවජ්‌ජා’’ති.

    ‘‘Idha, lohicca, tathāgato loke uppajjati arahaṃ, sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, lohicca, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho . Yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā’’ti.

    517. එවං වුත්‌තෙ, ලොහිච්‌චො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, පුරිසො පුරිසං නරකපපාතං පතන්‌තං කෙසෙසු ගහෙත්‌වා උද්‌ධරිත්‌වා ථලෙ පතිට්‌ඨපෙය්‍ය, එවමෙවාහං භොතා ගොතමෙන නරකපපාතං පපතන්‌තො උද්‌ධරිත්‌වා ථලෙ පතිට්‌ඨාපිතො. අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම, අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම, සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය, ‘චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තී’ති. එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො . එසාහං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භවං ගොතමො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.

    517. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi, bho gotama, puriso purisaṃ narakapapātaṃ patantaṃ kesesu gahetvā uddharitvā thale patiṭṭhapeyya, evamevāhaṃ bhotā gotamena narakapapātaṃ papatanto uddharitvā thale patiṭṭhāpito. Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama, seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito . Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    ලොහිච්‌චසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං ද්‌වාදසමං.

    Lohiccasuttaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.







    Footnotes:
    1. භෙසිකං (සී. පී.)
    2. bhesikaṃ (sī. pī.)
    3. එවං භන්‌තෙති (සී. පී.)
    4. evaṃ bhanteti (sī. pī.)
    5. මයං භන්‌තෙ තව (සී. පී.)
    6. mayaṃ bhante tava (sī. pī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / දීඝ නිකාය (අට්‌ඨකථා) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 12. ලොහිච්‌චසුත්‌තවණ්‌ණනා • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / දීඝනිකාය (ටීකා) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 12. ලොහිච්‌චසුත්‌තවණ්‌ණනා • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact