Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਦੀਘਨਿਕਾਯ • Dīghanikāya |
੧੨. ਲੋਹਿਚ੍ਚਸੁਤ੍ਤਂ
12. Lohiccasuttaṃ
ਲੋਹਿਚ੍ਚਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣવਤ੍ਥੁ
Lohiccabrāhmaṇavatthu
੫੦੧. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਕੋਸਲੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਯੇਨ ਸਾਲવਤਿਕਾ ਤਦવਸਰਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਾਲવਤਿਕਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ ਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸਦਂ ਸਤਿਣਕਟ੍ਠੋਦਕਂ ਸਧਞ੍ਞਂ ਰਾਜਭੋਗ੍ਗਂ ਰਞ੍ਞਾ ਪਸੇਨਦਿਨਾ ਕੋਸਲੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ ਰਾਜਦਾਯਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦੇਯ੍ਯਂ।
501. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena sālavatikā tadavasari. Tena kho pana samayena lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati sattussadaṃ satiṇakaṭṭhodakaṃ sadhaññaṃ rājabhoggaṃ raññā pasenadinā kosalena dinnaṃ rājadāyaṃ, brahmadeyyaṃ.
੫੦੨. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਪਾਪਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਇਧ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯ, ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਾਣਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਨવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਏવਂਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਪਾਪਕਂ ਲੋਭਧਮ੍ਮਂ વਦਾਮਿ, ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।
502. Tena kho pana samayena lohiccassa brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃsampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti.
੫੦੩. ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ‘‘ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਕੋਸਲੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਾਲવਤਿਕਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਏવਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’। ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਸਦੇવਕਂ ਸਮਾਰਕਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਂ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਂ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਪવੇਦੇਤਿ। ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ ਕੇવਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤਿ। ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਨ ਤਥਾਰੂਪਾਨਂ ਅਰਹਤਂ ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
503. Assosi kho lohicco brāhmaṇo – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sālavatikaṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
੫੦੪. ਅਥ ਖੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਰੋਸਿਕਂ 1 ਨ੍ਹਾਪਿਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਸਮ੍ਮ ਰੋਸਿਕੇ, ਯੇਨ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮ ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਮ વਚਨੇਨ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛ – ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ વਦੇਹਿ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਕਿਰ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ।
504. Atha kho lohicco brāhmaṇo rosikaṃ 2 nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama ; upasaṅkamitvā mama vacanena samaṇaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – lohicco, bho gotama, brāhmaṇo bhavantaṃ gotamaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’’ti. Evañca vadehi – ‘‘adhivāsetu kira bhavaṃ gotamo lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti.
੫੦੫. ‘‘ਏવਂ, ਭੋ’’ਤਿ 3 ਖੋ ਰੋਸਿਕਾ ਨ੍ਹਾਪਿਤੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਰੋਸਿਕਾ ਨ੍ਹਾਪਿਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ; ਏવਞ੍ਚ વਦੇਤਿ – ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਕਿਰ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ।
505. ‘‘Evaṃ, bho’’ti 4 kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
੫੦੬. ਅਥ ਖੋ ਰੋਸਿਕਾ ਨ੍ਹਾਪਿਤੋ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਲੋਹਿਚ੍ਚਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅવੋਚੁਮ੍ਹਾ ਖੋ ਮਯਂ ਭੋਤੋ 5 વਚਨੇਨ ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ – ‘ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ; ਏવਞ੍ਚ વਦੇਤਿ – ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਕਿਰ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’ਤਿ। ਅਧਿવੁਤ੍ਥਞ੍ਚ ਪਨ ਤੇਨ ਭਗવਤਾ’’ਤਿ।
506. Atha kho rosikā nhāpito bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena lohicco brāhmaṇo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘avocumhā kho mayaṃ bhoto 6 vacanena taṃ bhagavantaṃ – ‘lohicco, bhante, brāhmaṇo bhagavantaṃ appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati; evañca vadeti – adhivāsetu kira, bhante, bhagavā lohiccassa brāhmaṇassa svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’ti. Adhivutthañca pana tena bhagavatā’’ti.
੫੦੭. ਅਥ ਖੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਕੇ ਨਿવੇਸਨੇ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾ ਰੋਸਿਕਂ ਨ੍ਹਾਪਿਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਸਮ੍ਮ ਰੋਸਿਕੇ, ਯੇਨ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚੇਹਿ – ਕਾਲੋ ਭੋ, ਗੋਤਮ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭੋ’’ਤਿ ਖੋ ਰੋਸਿਕਾ ਨ੍ਹਾਪਿਤੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ । ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ ਰੋਸਿਕਾ ਨ੍ਹਾਪਿਤੋ ਭਗવਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਕਾਲੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ।
507. Atha kho lohicco brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā rosikaṃ nhāpitaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, samma rosike, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā samaṇassa gotamassa kālaṃ ārocehi – kālo bho, gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho rosikā nhāpito lohiccassa brāhmaṇassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi . Ekamantaṃ ṭhito kho rosikā nhāpito bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
੫੦੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਸਾਲવਤਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰੋਸਿਕਾ ਨ੍ਹਾਪਿਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰੋਸਿਕਾ ਨ੍ਹਾਪਿਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਪਾਪਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ – ‘ਇਧ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯ – ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਾਣਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਨવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਪਾਪਕਂ ਲੋਭਧਮ੍ਮਂ વਦਾਮਿ – ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਲੋਹਿਚ੍ਚਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਸ੍ਮਾ ਪਾਪਕਾ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਾ વਿવੇਚੇਤੂ’’ਤਿ। ‘‘ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਸਿਯਾ ਰੋਸਿਕੇ, ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਸਿਯਾ ਰੋਸਿਕੇ’’ਤਿ।
508. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena sālavatikā tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena rosikā nhāpito bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandho hoti. Atha kho rosikā nhāpito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lohiccassa, bhante, brāhmaṇassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’ti. Sādhu, bhante, bhagavā lohiccaṃ brāhmaṇaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetū’’ti. ‘‘Appeva nāma siyā rosike, appeva nāma siyā rosike’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨ ਲੋਹਿਚ੍ਚਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਨਿવੇਸਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ । ਅਥ ਖੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਣੀਤੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿ ਸਮ੍ਪવਾਰੇਸਿ।
Atha kho bhagavā yena lohiccassa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi . Atha kho lohicco brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi.
ਲੋਹਿਚ੍ਚਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨੁਯੋਗੋ
Lohiccabrāhmaṇānuyogo
੫੦੯. ਅਥ ਖੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਂ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨੀਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਲੋਹਿਚ੍ਚਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤੇ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਏવਰੂਪਂ ਪਾਪਕਂ ਦਿਟ੍ਠਿਗਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ – ‘ਇਧ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯ – ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਾਣਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਨવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਪਾਪਕਂ ਲੋਭਧਮ੍ਮਂ વਦਾਮਿ, ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’’ ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ ਲੋਹਿਚ੍ਚ ਨਨੁ ਤ੍વਂ ਸਾਲવਤਿਕਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਾਲવਤਿਕਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ। ਯਾ ਸਾਲવਤਿਕਾਯ ਸਮੁਦਯਸਞ੍ਜਾਤਿ ਲੋਹਿਚ੍ਚੋવ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏਕਕੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਏવਂ વਾਦੀ ਸੋ ਯੇ ਤਂ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ વਾ’’ਤਿ?
509. Atha kho lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho lohiccaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira te, lohicca, evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya – kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’’ ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi lohicca nanu tvaṃ sālavatikaṃ ajjhāvasasī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati. Yā sālavatikāya samudayasañjāti lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?
‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਮਾਨੋ ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ વਾ ਤੇਸਂ ਹੋਤਿ ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਂ વਾ ਤੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਪਤ੍ਤਕਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸਪਤ੍ਤਕਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਸਪਤ੍ਤਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ વਾ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਖੋ ਅਹਂ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਗਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਗਤਿਂ વਦਾਮਿ – ਨਿਰਯਂ વਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ વਾ’’।
‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.
੫੧੦. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਨਨੁ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਕਾਸਿਕੋਸਲਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਯੋ ਨੁ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਕਾਸਿਕੋਸਲਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ; ਯਾ ਕਾਸਿਕੋਸਲੇ ਸਮੁਦਯਸਞ੍ਜਾਤਿ, ਰਾਜਾવ ਤਂ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਏਕਕੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਏવਂ વਾਦੀ ਸੋ ਯੇ ਰਾਜਾਨਂ ਪਸੇਨਦਿਂ ਕੋਸਲਂ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਚੇવ ਅਞ੍ਞੇ ਚ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ વਾ ਹੋਤਿ, ਨੋ વਾ’’ਤਿ?
510. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, lohicca, nanu rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasatī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Yo nu kho, lohicca, evaṃ vadeyya – ‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’ti. Evaṃ vādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro vā hoti, no vā’’ti?
‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਮਾਨੋ ਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ વਾ ਤੇਸਂ ਹੋਤਿ ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਮੇਤ੍ਤਂ વਾ ਤੇਸੁ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸਪਤ੍ਤਕਂ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸਪਤ੍ਤਕਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਸਪਤ੍ਤਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ વਾ ਹੋਤਿ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਖੋ ਅਹਂ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਗਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਗਤਿਂ વਦਾਮਿ – ਨਿਰਯਂ વਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ વਾ’’।
‘‘Antarāyakaro, bho gotama’’. ‘‘Antarāyakaro samāno hitānukampī vā tesaṃ hoti ahitānukampī vā’’ti? ‘‘Ahitānukampī, bho gotama’’. ‘‘Ahitānukampissa mettaṃ vā tesu cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sapattakaṃ vā’’ti? ‘‘Sapattakaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi vā hoti sammādiṭṭhi vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhi, bho gotama’’. ‘‘Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā’’.
੫੧੧. ‘‘ਇਤਿ ਕਿਰ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਯੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਾਲવਤਿਕਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ; ਯਾ ਸਾਲવਤਿਕਾਯ ਸਮੁਦਯਸਞ੍ਜਾਤਿ, ਲੋਹਿਚ੍ਚੋવ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏਕਕੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂવਾਦੀ ਸੋ ਯੇ ਤਂ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਹੋਤਿ। ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਮਾਨੋ ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ ਹੋਤਿ, ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸਪਤ੍ਤਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਪਤ੍ਤਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਯੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਇਧ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯ, ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਾਣਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਨવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ…ਪੇ॰… ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਏવਂવਾਦੀ ਸੋ ਯੇ ਤੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਏવਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ વਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਯੇ ਚਿਮੇ ਦਿਬ੍ਬਾ ਗਬ੍ਭਾ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਾਨਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਮਾਨੋ ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ ਹੋਤਿ , ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸਪਤ੍ਤਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਪਤ੍ਤਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ। ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਖੋ ਅਹਂ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਗਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਗਤਿਂ વਦਾਮਿ – ਨਿਰਯਂ વਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ વਾ।
511. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘lohicco brāhmaṇo sālavatikaṃ ajjhāvasati; yā sālavatikāya samudayasañjāti, lohiccova taṃ brāhmaṇo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye taṃ upajīvanti, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya…pe… karissatī’’ti. Evaṃvādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti, ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti , ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.
੫੧੨. ‘‘ਇਤਿ ਕਿਰ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਯੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਕਾਸਿਕੋਸਲਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ; ਯਾ ਕਾਸਿਕੋਸਲੇ ਸਮੁਦਯਸਞ੍ਜਾਤਿ, ਰਾਜਾવ ਤਂ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਏਕਕੋ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਦਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂવਾਦੀ ਸੋ ਯੇ ਰਾਜਾਨਂ ਪਸੇਨਦਿਂ ਕੋਸਲਂ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਚੇવ ਅਞ੍ਞੇ ਚ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਹੋਤਿ। ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਮਾਨੋ ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ ਹੋਤਿ, ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸਪਤ੍ਤਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਪਤ੍ਤਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਯੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਇਧ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਕੁਸਲਂ ਧਮ੍ਮਂ ਅਧਿਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ ਪਰਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯ, ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ…ਪੇ॰… ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ, ਏવਂ વਾਦੀ ਸੋ ਯੇ ਤੇ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਤਥਾਗਤਪ੍ਪવੇਦਿਤਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯਂ ਆਗਮ੍ਮ ਏવਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ વਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਅਰਹਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਚ੍ਛਿਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਚਿਮੇ ਦਿਬ੍ਬਾ ਗਬ੍ਭਾ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ ਦਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਾਨਂ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਯਾ, ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਹੋਤਿ, ਅਨ੍ਤਰਾਯਕਰੋ ਸਮਾਨੋ ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ ਹੋਤਿ, ਅਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਸਪਤ੍ਤਕਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤਂ ਹੋਤਿ, ਸਪਤ੍ਤਕੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਹੋਤਿ। ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਖੋ ਅਹਂ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਗਤੀਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਗਤਿਂ વਦਾਮਿ – ਨਿਰਯਂ વਾ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਂ વਾ।
512. ‘‘Iti kira, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘rājā pasenadi kosalo kāsikosalaṃ ajjhāvasati; yā kāsikosale samudayasañjāti, rājāva taṃ pasenadi kosalo ekako paribhuñjeyya, na aññesaṃ dadeyyā’’ti. Evaṃvādī so ye rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ upajīvanti tumhe ceva aññe ca, tesaṃ antarāyakaro hoti. Antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Evameva kho, lohicca, yo evaṃ vadeyya – ‘‘idha samaṇo vā brāhmaṇo vā kusalaṃ dhammaṃ adhigaccheyya, kusalaṃ dhammaṃ adhigantvā na parassa āroceyya, kiñhi paro parassa karissati. Seyyathāpi nāma…pe… kiñhi paro parassa karissatī’’ti, evaṃ vādī so ye te kulaputtā tathāgatappaveditaṃ dhammavinayaṃ āgamma evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchanti, sotāpattiphalampi sacchikaronti, sakadāgāmiphalampi sacchikaronti, anāgāmiphalampi sacchikaronti, arahattampi sacchikaronti. Ye cime dibbā gabbhā paripācenti dibbānaṃ bhavānaṃ abhinibbattiyā, tesaṃ antarāyakaro hoti, antarāyakaro samāno ahitānukampī hoti, ahitānukampissa sapattakaṃ cittaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti, sapattake citte paccupaṭṭhite micchādiṭṭhi hoti. Micchādiṭṭhissa kho ahaṃ, lohicca, dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ vadāmi – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā.
ਤਯੋ ਚੋਦਨਾਰਹਾ
Tayo codanārahā
੫੧੩. ‘‘ਤਯੋ ਖੋਮੇ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਾਰੋ, ਯੇ ਲੋਕੇ ਚੋਦਨਾਰਹਾ; ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪੇ ਸਤ੍ਥਾਰੋ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਭੂਤਾ ਤਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਅਨવਜ੍ਜਾ । ਕਤਮੇ ਤਯੋ? ਇਧ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਸਤ੍ਥਾ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਸ੍વਾਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਨਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ਅਨਨੁਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ – ‘‘ਇਦਂ વੋ ਹਿਤਾਯ ਇਦਂ વੋ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਾવਕਾ ਨ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, વੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਏવਮਸ੍ਸ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਖੋ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੋ ਤੇ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਨਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਤਂ ਤ੍વਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ਅਨਨੁਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ – ‘ਇਦਂ વੋ ਹਿਤਾਯ ਇਦਂ વੋ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ । ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਸਾવਕਾ ਨ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, વੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਓਸਕ੍ਕਨ੍ਤਿਯਾ વਾ ਉਸ੍ਸਕ੍ਕੇਯ੍ਯ, ਪਰਮ੍ਮੁਖਿਂ વਾ ਆਲਿਙ੍ਗੇਯ੍ਯ, ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਪਾਪਕਂ ਲੋਭਧਮ੍ਮਂ વਦਾਮਿ – ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਪਠਮੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਚੋਦਨਾਰਹੋ; ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਭੂਤਾ ਤਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਅਨવਜ੍ਜਾ।
513. ‘‘Tayo khome, lohicca, satthāro, ye loke codanārahā; yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā . Katame tayo? Idha, lohicca, ekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto, taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti . Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma osakkantiyā vā ussakkeyya, parammukhiṃ vā āliṅgeyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, paṭhamo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.
੫੧੪. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਤ੍ਥਾ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਸ੍વਾਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਨਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ਅਨਨੁਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ – ‘‘ਇਦਂ વੋ ਹਿਤਾਯ, ਇਦਂ વੋ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਾવਕਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ વੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਏવਮਸ੍ਸ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਖੋ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੋ ਤੇ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਨਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਤ੍વਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ਅਨਨੁਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ – ‘ਇਦਂ વੋ ਹਿਤਾਯ ਇਦਂ વੋ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਸਾવਕਾ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ , ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ વੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਸਕਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਓਹਾਯ ਪਰਂ ਖੇਤ੍ਤਂ ਨਿਦ੍ਦਾਯਿਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ , ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਪਾਪਕਂ ਲੋਭਧਮ੍ਮਂ વਦਾਮਿ – ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਦੁਤਿਯੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ, ਲੋਕੇ ਚੋਦਨਾਰਹੋ; ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਭੂਤਾ ਤਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਅਨવਜ੍ਜਾ।
514. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho ananuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya, idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti, aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho ananuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ ananupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā sussūsanti, sotaṃ odahanti , aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca vokkamma satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma sakaṃ khettaṃ ohāya paraṃ khettaṃ niddāyitabbaṃ maññeyya , evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi – kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, dutiyo satthā, yo, loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā.
੫੧੫. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸਤ੍ਥਾ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਹੋਤਿ, ਸ੍વਾਸ੍ਸ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਤਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ – ‘‘ਇਦਂ વੋ ਹਿਤਾਯ ਇਦਂ વੋ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸਾવਕਾ ਨ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ, વੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਏવਮਸ੍ਸ ਚੋਦੇਤਬ੍ਬੋ – ‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ ਖੋ ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਸੋ ਤੇ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਤ੍વਂ ਸਾਮਞ੍ਞਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ – ‘ਇਦਂ વੋ ਹਿਤਾਯ ਇਦਂ વੋ ਸੁਖਾਯਾ’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਸਾવਕਾ ਨ ਸੁਸ੍ਸੂਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਸੋਤਂ ਓਦਹਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ , વੋਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪੁਰਾਣਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਂ ਨવਂ ਬਨ੍ਧਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਏવਂ ਸਮ੍ਪਦਮਿਦਂ ਪਾਪਕਂ ਲੋਭਧਮ੍ਮਂ વਦਾਮਿ, ਕਿਞ੍ਹਿ ਪਰੋ ਪਰਸ੍ਸ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਤਤਿਯੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਚੋਦਨਾਰਹੋ; ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਭੂਤਾ ਤਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਅਨવਜ੍ਜਾ। ਇਮੇ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਤਯੋ ਸਤ੍ਥਾਰੋ, ਯੇ ਲੋਕੇ ਚੋਦਨਾਰਹਾ, ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪੇ ਸਤ੍ਥਾਰੋ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਭੂਤਾ ਤਚ੍ਛਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਅਨવਜ੍ਜਾਤਿ।
515. ‘‘Puna caparaṃ, lohicca, idhekacco satthā yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti, svāssa sāmaññattho anuppatto hoti. So taṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ deseti – ‘‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’’ti. Tassa sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, vokkamma ca satthusāsanā vattanti. So evamassa codetabbo – ‘‘āyasmā kho yassatthāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, so te sāmaññattho anuppatto. Taṃ tvaṃ sāmaññatthaṃ anupāpuṇitvā sāvakānaṃ dhammaṃ desesi – ‘idaṃ vo hitāya idaṃ vo sukhāyā’ti. Tassa te sāvakā na sussūsanti, na sotaṃ odahanti, na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti , vokkamma ca satthusāsanā vattanti. Seyyathāpi nāma purāṇaṃ bandhanaṃ chinditvā aññaṃ navaṃ bandhanaṃ kareyya, evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmi, kiñhi paro parassa karissatī’’ti. Ayaṃ kho, lohicca, tatiyo satthā, yo loke codanāraho; yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjā. Ime kho, lohicca, tayo satthāro, ye loke codanārahā, yo ca panevarūpe satthāro codeti, sā codanā bhūtā tacchā dhammikā anavajjāti.
ਨਚੋਦਨਾਰਹਸਤ੍ਥੁ
Nacodanārahasatthu
੫੧੬. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਨਚੋਦਨਾਰਹੋ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਨਚੋਦਨਾਰਹੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ ਸੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਨਚੋਦਨਾਰਹੋ’’ਤਿ?
516. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi pana, bho gotama, koci satthā, yo loke nacodanāraho’’ti? ‘‘Atthi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti. ‘‘Katamo pana so, bho gotama, satthā, yo loke nacodanāraho’’ti?
‘‘ਇਧ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਂ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ॰… (ਯਥਾ ੧੯੦-੨੧੨ ਅਨੁਚ੍ਛੇਦੇਸੁ ਏવਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ)। ਏવਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ… ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਾવਕੋ ਏવਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ વਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਨਚੋਦਨਾਰਹੋ । ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਅਭੂਤਾ ਅਤਚ੍ਛਾ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਾવਜ੍ਜਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਾવਕੋ ਏવਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ વਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਨਚੋਦਨਾਰਹੋ, ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਅਭੂਤਾ ਅਤਚ੍ਛਾ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਾવਜ੍ਜਾ… ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ…ਪੇ॰… ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਾવਕੋ ਏવਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ વਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਨਚੋਦਨਾਰਹੋ, ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਅਭੂਤਾ ਅਤਚ੍ਛਾ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਾવਜ੍ਜਾ… ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਰਿ ਸਾવਕੋ ਏવਰੂਪਂ ਉਲ਼ਾਰਂ વਿਸੇਸਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਲੋਹਿਚ੍ਚ, ਸਤ੍ਥਾ, ਯੋ ਲੋਕੇ ਨਚੋਦਨਾਰਹੋ, ਯੋ ਚ ਪਨੇવਰੂਪਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਚੋਦੇਤਿ, ਸਾ ਚੋਦਨਾ ਅਭੂਤਾ ਅਤਚ੍ਛਾ ਅਧਮ੍ਮਿਕਾ ਸਾવਜ੍ਜਾ’’ਤਿ।
‘‘Idha, lohicca, tathāgato loke uppajjati arahaṃ, sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, lohicca, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho . Yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Yasmiṃ kho, lohicca, satthari sāvako evarūpaṃ uḷāraṃ visesaṃ adhigacchati, ayampi kho, lohicca, satthā, yo loke nacodanāraho, yo ca panevarūpaṃ satthāraṃ codeti, sā codanā abhūtā atacchā adhammikā sāvajjā’’ti.
੫੧੭. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਲੋਹਿਚ੍ਚੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਪੁਰਿਸੋ ਪੁਰਿਸਂ ਨਰਕਪਪਾਤਂ ਪਤਨ੍ਤਂ ਕੇਸੇਸੁ ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਥਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવਾਹਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਨਰਕਪਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਥਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ। ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਏવਮੇવਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ । ਏਸਾਹਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ। ਉਪਾਸਕਂ ਮਂ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ।
517. Evaṃ vutte, lohicco brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi, bho gotama, puriso purisaṃ narakapapātaṃ patantaṃ kesesu gahetvā uddharitvā thale patiṭṭhapeyya, evamevāhaṃ bhotā gotamena narakapapātaṃ papatanto uddharitvā thale patiṭṭhāpito. Abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama, seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito . Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
ਲੋਹਿਚ੍ਚਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਦ੍વਾਦਸਮਂ।
Lohiccasuttaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਦੀਘ ਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ੧੨. ਲੋਹਿਚ੍ਚਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਦੀਘਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ੧੨. ਲੋਹਿਚ੍ਚਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā