| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) |
12. லோஹிச்சஸுத்தவண்ணனா
12. Lohiccasuttavaṇṇanā
லோஹிச்சப்³ராஹ்மணவத்து²வண்ணனா
Lohiccabrāhmaṇavatthuvaṇṇanā
501. ஸாலவதிகாதி இத்தி²லிங்க³வஸேன தஸ்ஸ கா³மஸ்ஸ நாமங். கா³மணிகாபா⁴வேனாதி கேசி. லோஹிதோ நாம தஸ்ஸ குலே புப்³ப³புரிஸோ, தஸ்ஸ வஸேன லோஹிச்சோதி தஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ கொ³த்ததோ ஆக³தங் நாமங்.
501.Sālavatikāti itthiliṅgavasena tassa gāmassa nāmaṃ. Gāmaṇikābhāvenāti keci. Lohito nāma tassa kule pubbapuriso, tassa vasena lohiccoti tassa brāhmaṇassa gottato āgataṃ nāmaṃ.
502. ‘‘தி³ட்டி²க³த’’ந்தி லத்³தி⁴மத்தங் அதி⁴ப்பேதந்தி ஆஹ ‘‘ந பன உச்சே²த³ஸஸ்ஸதானங் அஞ்ஞதர’’ந்தி. ந ஹி உச்சே²த³ஸஸ்ஸதகா³ஹவினிமுத்தோ கோசி தி³ட்டி²கா³ஹோ அத்தி². ‘‘பா⁴ஸதி யேவா’’தி தஸ்ஸா லத்³தி⁴யா லோகே பாகடபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. அத்ததோ அஞ்ஞோ பரோதி யதா² அனுஸாஸகதோ அனுஸாஸிதப்³போ³ பரோ, ஏவங் அனுஸாஸிதப்³ப³தோபி அனுஸாஸகோ பரோதி வுத்தங் ‘‘பரோ பரஸ்ஸாதி பரோ யோ’’திஆதி³. கிங்-ஸத்³தா³பெக்கா²ய செத்த² ‘‘கரிஸ்ஸதீ’’தி அனாக³தகாலவசனங், அனாக³தேபி வா தேன தஸ்ஸ காதப்³ப³ங் நத்தீ²தி த³ஸ்ஸனத்த²ங். குஸலங் த⁴ம்மந்தி அனவஜ்ஜத⁴ம்மங் நிக்கிலேஸத⁴ம்மங் விமொக்க²த⁴ம்மந்தி அத்தோ². ‘‘பரேஸங் த⁴ம்மங் கதெ²ஸ்ஸாமீ’’தி தேஹி அத்தானங் பரிவாராபெத்வா விசரணங் கிங் அத்தி²யங் ஆஸயபு³த்³த⁴ஸ்ஸாபி அனுரோதே⁴ன வினா தங் ந ஹோதீதி தஸ்மா அத்தனா படிலத்³த⁴ங்…பே॰… விஹாதப்³ப³ந்தி வத³தி. தேனாஹ ‘‘ஏவங் ஸம்பத³மித³ங் பாபகங் லோப⁴த⁴ம்மங் வதா³மீ’’தி.
502. ‘‘Diṭṭhigata’’nti laddhimattaṃ adhippetanti āha ‘‘na pana ucchedasassatānaṃ aññatara’’nti. Na hi ucchedasassatagāhavinimutto koci diṭṭhigāho atthi. ‘‘Bhāsati yevā’’ti tassā laddhiyā loke pākaṭabhāvaṃ dasseti. Attato añño paroti yathā anusāsakato anusāsitabbo paro, evaṃ anusāsitabbatopi anusāsako paroti vuttaṃ ‘‘paro parassāti paro yo’’tiādi. Kiṃ-saddāpekkhāya cettha ‘‘karissatī’’ti anāgatakālavacanaṃ, anāgatepi vā tena tassa kātabbaṃ natthīti dassanatthaṃ. Kusalaṃ dhammanti anavajjadhammaṃ nikkilesadhammaṃ vimokkhadhammanti attho. ‘‘Paresaṃ dhammaṃ kathessāmī’’ti tehi attānaṃ parivārāpetvā vicaraṇaṃ kiṃ atthiyaṃ āsayabuddhassāpi anurodhena vinā taṃ na hotīti tasmā attanā paṭiladdhaṃ…pe… vihātabbanti vadati. Tenāha ‘‘evaṃ sampadamidaṃ pāpakaṃ lobhadhammaṃ vadāmī’’ti.
504. ஸோதி லோஹிச்சோ ப்³ராஹ்மணோ.
504.Soti lohicco brāhmaṇo.
508. கதா²பா²ஸுகத்த²ந்தி கதா²ஸுக²த்த²ங், ஸுகே²ன கத²ங் கதே²துஞ்சேவ ஸோதுஞ்சாதி அத்தோ². அப்பேவ நாம ஸியாதி எத்த² பீதிவஸேன ஆமேடி³தங் த³ட்ட²ப்³ப³ங். ததா² ஹி தங் ‘‘பு³த்³த⁴க³ஜ்ஜித’’ந்தி வுச்சதி . ப⁴க³வா ஹி ஈதி³ஸேஸு டா²னேஸு விஸேஸதோ பீதிஸோமனஸ்ஸஜாதோ ஹோதி. தேனாஹ ‘‘அயங் கிரெத்த² அதி⁴ப்பாயோ’’திஆதி³.
508.Kathāphāsukatthanti kathāsukhatthaṃ, sukhena kathaṃ kathetuñceva sotuñcāti attho. Appeva nāma siyāti ettha pītivasena āmeḍitaṃ daṭṭhabbaṃ. Tathā hi taṃ ‘‘buddhagajjita’’nti vuccati . Bhagavā hi īdisesu ṭhānesu visesato pītisomanassajāto hoti. Tenāha ‘‘ayaṃ kirettha adhippāyo’’tiādi.
லோஹிச்சப்³ராஹ்மணானுயோக³வண்ணனா
Lohiccabrāhmaṇānuyogavaṇṇanā
509. ஸமுத³யஸஞ்ஜாதீதி ஆயுப்பாதோ³. அனுபுப்³போ³ கம்பீ-ஸத்³தோ³ ஆகங்க²னத்தோ² ஹோதீதி ‘‘இச்ச²தீதி அத்தோ²’’தி வுத்தங். ஸாதிஸயேன வா ஹிதேன அனுகம்பகோ அனுக்³க³ண்ஹனகோ ஹிதானுகம்பீ. ஸம்பஜ்ஜதீதி ஆஸேவனலாபே⁴ன நிப்பஜ்ஜதி ப³லவதீ ஹோதி, அவக்³க³ஹாதி அத்தோ², தேனாஹ ‘‘நியதா ஹோதீ’’தி. நிரயே நிப்³ப³த்ததி மிச்சா²தி³ட்டி²கோ.
509.Samudayasañjātīti āyuppādo. Anupubbo kampī-saddo ākaṅkhanattho hotīti ‘‘icchatīti attho’’ti vuttaṃ. Sātisayena vā hitena anukampako anuggaṇhanako hitānukampī. Sampajjatīti āsevanalābhena nippajjati balavatī hoti, avaggahāti attho, tenāha ‘‘niyatā hotī’’ti. Niraye nibbattati micchādiṭṭhiko.
510-11. து³தியங் உபபத்திந்தி ‘‘நனு ராஜா பஸேனதீ³ கோஸலோ’’திஆதி³னா து³தியங் உபபத்திங் ஸாத⁴னயுத்திங். காரணஞ்ஹி ப⁴க³வா உபமாமுகே²ன த³ஸ்ஸேதி. யே சிமேதி யே ச இமே குலபுத்தா தி³ப்³பா³ க³ப்³பா⁴ பரிபாசெந்தீதி யோஜனா. அஸக்குணந்தா உபனிஸ்ஸயஸம்பத்தியா, ஞாணபரிபாகஸ்ஸ வா அபா⁴வேன. யே பன ‘‘பரிபச்சந்தீ’’தி பட²ந்தி, தேஸங் ‘‘தி³ப்³பே³ க³ப்³பே⁴’’தி வசனவிபல்லாஸேன பயோஜனங் நத்தி². அத்தோ² ச து³தியவிகப்பே வுத்தனயேன வேதி³தப்³போ³. அஹிதானுகம்பிதா ச தங்ஸமங்கி³ஸத்தவஸேன. தி³வி ப⁴வாதி தி³ப்³பா³. க³ப்³பெ⁴ந்தி பரிபச்சனவஸேன ஸந்தானங் பப³ந்தெ⁴ந்தீதி க³ப்³பா⁴. ‘‘ச²ன்னங் தே³வலோகான’’ந்தி நித³ஸ்ஸனவசனமேதங். ப்³ரஹ்மலோகஸ்ஸாபி ஹி தி³ப்³ப³க³ப்³ப⁴பா⁴வோ லப்³ப⁴தேவ தி³ப்³ப³விஹாரஹேதுகத்தா. ஏவஞ்ச கத்வா ‘‘பா⁴வனங் பா⁴வயமானா’’தி இத³ம்பி வசனங் ஸமத்தி²தங் ஹோதி. ப⁴வந்தி எத்த² யதா²ருசி ஸுக²ஸமப்பிதாதி ப⁴வா, விமானானி. தே³வபா⁴வாவஹத்தா தி³ப்³பா³. வுத்தனயேனேவ க³ப்³பா⁴. தா³னாத³யோ தே³வலோகஸங்வத்தனியபுஞ்ஞவிஸேஸா. தி³ப்³பா³ ப⁴வாதி தே³வலோகபரியாபன்னா உபபத்திப⁴வா. ததா³வஹோ ஹி கம்மப⁴வோ புப்³பே³ க³ஹிதோ.
510-11.Dutiyaṃ upapattinti ‘‘nanu rājā pasenadī kosalo’’tiādinā dutiyaṃ upapattiṃ sādhanayuttiṃ. Kāraṇañhi bhagavā upamāmukhena dasseti. Ye cimeti ye ca ime kulaputtā dibbā gabbhā paripācentīti yojanā. Asakkuṇantā upanissayasampattiyā, ñāṇaparipākassa vā abhāvena. Ye pana ‘‘paripaccantī’’ti paṭhanti, tesaṃ ‘‘dibbe gabbhe’’ti vacanavipallāsena payojanaṃ natthi. Attho ca dutiyavikappe vuttanayena veditabbo. Ahitānukampitā ca taṃsamaṅgisattavasena. Divi bhavāti dibbā. Gabbhenti paripaccanavasena santānaṃ pabandhentīti gabbhā. ‘‘Channaṃ devalokāna’’nti nidassanavacanametaṃ. Brahmalokassāpi hi dibbagabbhabhāvo labbhateva dibbavihārahetukattā. Evañca katvā ‘‘bhāvanaṃ bhāvayamānā’’ti idampi vacanaṃ samatthitaṃ hoti. Bhavanti ettha yathāruci sukhasamappitāti bhavā, vimānāni. Devabhāvāvahattā dibbā. Vuttanayeneva gabbhā. Dānādayo devalokasaṃvattaniyapuññavisesā.Dibbā bhavāti devalokapariyāpannā upapattibhavā. Tadāvaho hi kammabhavo pubbe gahito.
தயோசோத³னாரஹவண்ணனா
Tayocodanārahavaṇṇanā
513. அனியமிதேனேவாதி அனியமேனேவ ‘‘த்வங் ஏவங்தி³ட்டி²கோ ஏவங் ஸத்தானங் அனத்த²ஸ்ஸ காரகோ’’தி ஏவங் அனுத்³தே³ஸிகேனேவ . மானந்தி ‘‘அஹமேதங் ஜானாமி, அஹமேதங் பஸ்ஸாமீ’’தி ஏவங் பண்டி³தமானங். பி⁴ந்தி³த்வாதி வித⁴மெத்வா, ஜஹாபெத்வாதி அத்தோ². தயோ ஸத்தா²ரேதி அஸம்பாதி³தஅத்தஹிதோ அனோவாத³கரஸாவகோ, அஸம்பாதி³தஅத்தஹிதோ ஓவாத³கரஸாவகோ, ஸம்பாதி³தஅத்தஹிதோ அனோவாத³கரஸாவகோதி இமே தயோ ஸத்தா²ரே. சதுத்தோ² பன ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ ந சோத³னாரஹோ ஹோதீதி ‘‘தேன புச்சி²தே ஏவ கதெ²ஸ்ஸாமீ’’தி சோத³னாரஹே தயோ ஸத்தா²ரே பட²மங் த³ஸ்ஸேஸி , பச்சா² சதுத்த²ங்ஸத்தா²ரங். காமஞ்செத்த² சதுத்தோ² ஸத்தா² ஏகோ அது³தியோ அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணோ, ததா²பி ஸோ யேஸங் உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மானங் வஸேன ‘‘த⁴ம்மமயோ காயோ’’தி வுச்சதி, தேஸங் ஸமுதா³யபூ⁴தோபி தே கு³ணாவயவே ஸத்து²ட்டா²னியே கத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ப⁴க³வா ‘‘அயம்பி கோ², லோஹிச்ச, ஸத்தா²’’தி அபா⁴ஸி.
513.Aniyamitenevāti aniyameneva ‘‘tvaṃ evaṃdiṭṭhiko evaṃ sattānaṃ anatthassa kārako’’ti evaṃ anuddesikeneva . Mānanti ‘‘ahametaṃ jānāmi, ahametaṃ passāmī’’ti evaṃ paṇḍitamānaṃ. Bhinditvāti vidhametvā, jahāpetvāti attho. Tayo satthāreti asampāditaattahito anovādakarasāvako, asampāditaattahito ovādakarasāvako, sampāditaattahito anovādakarasāvakoti ime tayo satthāre. Catuttho pana sammāsambuddho na codanāraho hotīti ‘‘tena pucchite eva kathessāmī’’ti codanārahe tayo satthāre paṭhamaṃ dassesi , pacchā catutthaṃsatthāraṃ. Kāmañcettha catuttho satthā eko adutiyo anaññasādhāraṇo, tathāpi so yesaṃ uttarimanussadhammānaṃ vasena ‘‘dhammamayo kāyo’’ti vuccati, tesaṃ samudāyabhūtopi te guṇāvayave satthuṭṭhāniye katvā dassento bhagavā ‘‘ayampi kho, lohicca, satthā’’ti abhāsi.
அஞ்ஞாதி ய-காரலோபேன நித்³தே³ஸோ ‘‘ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா’’தி ஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 1.28, 37, 52; ம॰ நி॰ 1.284; 2.341; அ॰ நி॰ 2.5; 10.11; மஹாவ॰ 11; த⁴॰ ப॰ 353; கதா²॰ 405) விய. அஞ்ஞாயாதி ச தத³த்தி²யே ஸம்பதா³னவசனந்தி ஆஹ ‘‘ஆஜானநத்தா²யா’’தி. ஸாவகத்தங் படிஜானித்வா டி²தத்தா ஏகதே³ஸேனஸ்ஸ ஸாஸனங் கரொந்தீதி ஆஹ ‘‘நிரந்தரங் தஸ்ஸ ஸாஸனங் அகத்வா’’தி. உக்கமித்வா வத்தந்தீதி யதி²ச்சி²தங் கரொந்தீதி அத்தோ². படிக்கமந்தியாதி அனபி⁴ரதியா அகா³ரவேன அபக³ச்ச²ந்தியா, தேனாஹ ‘‘அனிச்ச²ந்தியா’’திஆதி³. ஏகாயாதி ஏகாய இத்தி²யா. ஏகோ இச்செ²ய்யாதி ஏகோ புரிஸோ தாய அனிச்ச²ந்தியா ஸம்பயோக³ங் காமெய்ய. ஓஸக்கனாதி³முகே²ன இத்தி²புரிஸஸம்ப³ந்த⁴னித³ஸ்ஸனங் கே³ஹஸிதஅபெக்கா²வஸேன தஸ்ஸ ஸத்து²னோ ஸாவகேஸு படிபத்தீதி த³ஸ்ஸேதி. அதிவிய விரத்தபா⁴வதோ த³ட்டு²ம்பி அனிச்ச²மானங். லோபே⁴னாதி பரிவாரவஸேன உப்பஜ்ஜனகலாப⁴ஸக்காரலோபே⁴ன. தத்த² ஸம்பாதே³ஹீதி தஸ்மிங் படிபத்தித⁴ம்மே பதிட்டி²தங் கத்வா ஸம்பாதே³ஹி. உஜுங் கரோஹி காயவங்காதி³விக³மேன.
Aññāti ya-kāralopena niddeso ‘‘sayaṃ abhiññā’’ti ādīsu (dī. ni. 1.28, 37, 52; ma. ni. 1.284; 2.341; a. ni. 2.5; 10.11; mahāva. 11; dha. pa. 353; kathā. 405) viya. Aññāyāti ca tadatthiye sampadānavacananti āha ‘‘ājānanatthāyā’’ti. Sāvakattaṃ paṭijānitvā ṭhitattā ekadesenassa sāsanaṃ karontīti āha ‘‘nirantaraṃ tassa sāsanaṃ akatvā’’ti. Ukkamitvā vattantīti yathicchitaṃ karontīti attho. Paṭikkamantiyāti anabhiratiyā agāravena apagacchantiyā, tenāha ‘‘anicchantiyā’’tiādi. Ekāyāti ekāya itthiyā. Eko iccheyyāti eko puriso tāya anicchantiyā sampayogaṃ kāmeyya. Osakkanādimukhena itthipurisasambandhanidassanaṃ gehasitaapekkhāvasena tassa satthuno sāvakesu paṭipattīti dasseti. Ativiya virattabhāvato daṭṭhumpi anicchamānaṃ. Lobhenāti parivāravasena uppajjanakalābhasakkāralobhena. Tattha sampādehīti tasmiṃ paṭipattidhamme patiṭṭhitaṃ katvā sampādehi. Ujuṃ karohi kāyavaṅkādivigamena.
515. ஏவங் சோத³னங் அரஹதீதி ஏவங் வுத்தனயேன ஸாவகேஸு அப்பொஸ்ஸுக்கபா⁴வாபாத³னே நியோஜனவஸேன சோத³னங் அரஹதி, ந பட²மோ விய ‘‘ஏவரூபோ தவ லோப⁴த⁴ம்மோ’’திஆதி³னா, ந ச து³தியோ விய ‘‘அத்தானமேவ தாவ தத்த² ஸம்பாதே³ஹீ’’திஆதி³னா. கஸ்மா? ஸம்பாதி³தஅத்தஹிததாய ததியஸ்ஸ.
515.Evaṃ codanaṃ arahatīti evaṃ vuttanayena sāvakesu appossukkabhāvāpādane niyojanavasena codanaṃ arahati, na paṭhamo viya ‘‘evarūpo tava lobhadhammo’’tiādinā, na ca dutiyo viya ‘‘attānameva tāva tattha sampādehī’’tiādinā. Kasmā? Sampāditaattahitatāya tatiyassa.
நசோத³னாரஹஸத்து²வண்ணனா
Nacodanārahasatthuvaṇṇanā
516. ‘‘ந சோத³னாரஹோ’’தி எத்த² யஸ்மா சோத³னாரஹதா நாம ஸத்து²விப்படிபத்தியா வா ஸாவகவிப்படிபத்தியா வா உப⁴யவிப்படிபத்தியா வா, தயித³ங் ஸப்³ப³ம்பி இமஸ்மிங் ஸத்த²ரி நத்தி², தஸ்மா ந சோத³னாரஹோதி இமமத்த²ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அயஞ்ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங்.
516. ‘‘Na codanāraho’’ti ettha yasmā codanārahatā nāma satthuvippaṭipattiyā vā sāvakavippaṭipattiyā vā ubhayavippaṭipattiyā vā, tayidaṃ sabbampi imasmiṃ satthari natthi, tasmā na codanārahoti imamatthaṃ dassetuṃ ‘‘ayañhī’’tiādi vuttaṃ.
517. மயா க³ஹிதாய தி³ட்டி²யாதி ஸப்³ப³ஸோ அனவஜ்ஜே ஸம்மாபடிபன்னே பரேஸங் ஸம்மதே³வ ஸம்மாபடிபத்திங் தெ³ஸ்ஸெந்தே ஸத்த²ரி அபூ⁴ததோ³ஸாரோபனவஸேன மிச்சா²க³ஹிதாய நிரயகா³மினியா பாபதி³ட்டி²யா . நரகபபாதந்தி நரகஸங்கா²தங் மஹாபபாதங். பபதந்தி தத்தா²தி ஹி பபாதோ. ஸக்³க³மக்³க³த²லேதி ஸக்³க³கா³மிமக்³க³பூ⁴தே புஞ்ஞத⁴ம்மத²லே. ஸேஸங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.
517.Mayāgahitāya diṭṭhiyāti sabbaso anavajje sammāpaṭipanne paresaṃ sammadeva sammāpaṭipattiṃ dessente satthari abhūtadosāropanavasena micchāgahitāya nirayagāminiyā pāpadiṭṭhiyā . Narakapapātanti narakasaṅkhātaṃ mahāpapātaṃ. Papatanti tatthāti hi papāto. Saggamaggathaleti saggagāmimaggabhūte puññadhammathale. Sesaṃ suviññeyyameva.
லோஹிச்சஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா.
Lohiccasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 12. லோஹிச்சஸுத்தங் • 12. Lohiccasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 12. லோஹிச்சஸுத்தவண்ணனா • 12. Lohiccasuttavaṇṇanā
