| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi |
លោហិតុប្បាទកកម្មំ
Lohituppādakakammaṃ
៣៤១. តេន ខោ បន សមយេន ភគវា គិជ្ឈកូដស្ស បព្ពតស្ស ឆាយាយំ ចង្កមតិ។ អថ ខោ ទេវទត្តោ គិជ្ឈកូដំ បព្ពតំ អារុហិត្វា មហតិំ សិលំ បវិជ្ឈិ – ឥមាយ សមណំ គោតមំ ជីវិតា វោរោបេស្សាមីតិ។ ទ្វេ បព្ពតកូដា សមាគន្ត្វា តំ សិលំ សម្បដិច្ឆិំសុ។ តតោ បបតិកា ឧប្បតិត្វា ភគវតោ បាទេ រុហិរំ ឧប្បាទេសិ។ អថ ខោ ភគវា ឧទ្ធំ ឧល្លោកេត្វា ទេវទត្តំ ឯតទវោច – ‘‘ពហុំ តយា, មោឃបុរិស, អបុញ្ញំ បសុតំ, យំ ត្វំ ទុដ្ឋចិត្តោ វធកចិត្តោ តថាគតស្ស រុហិរំ ឧប្បាទេសី’’តិ។ អថ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘ឥទំ, ភិក្ខវេ, ទេវទត្តេន បឋមំ អានន្តរិយំ កម្មំ ឧបចិតំ, យំ ទុដ្ឋចិត្តេន វធកចិត្តេន តថាគតស្ស រុហិរំ ឧប្បាទិត’’ន្តិ។
341. Tena kho pana samayena bhagavā gijjhakūṭassa pabbatassa chāyāyaṃ caṅkamati. Atha kho devadatto gijjhakūṭaṃ pabbataṃ āruhitvā mahatiṃ silaṃ pavijjhi – imāya samaṇaṃ gotamaṃ jīvitā voropessāmīti. Dve pabbatakūṭā samāgantvā taṃ silaṃ sampaṭicchiṃsu. Tato papatikā uppatitvā bhagavato pāde ruhiraṃ uppādesi. Atha kho bhagavā uddhaṃ ulloketvā devadattaṃ etadavoca – ‘‘bahuṃ tayā, moghapurisa, apuññaṃ pasutaṃ, yaṃ tvaṃ duṭṭhacitto vadhakacitto tathāgatassa ruhiraṃ uppādesī’’ti. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘idaṃ, bhikkhave, devadattena paṭhamaṃ ānantariyaṃ kammaṃ upacitaṃ, yaṃ duṭṭhacittena vadhakacittena tathāgatassa ruhiraṃ uppādita’’nti.
អស្សោសុំ ខោ ភិក្ខូ – ‘‘ទេវទត្តេន កិរ ភគវតោ វធោ បយុត្តោ’’តិ។ តេ ច ភិក្ខូ ភគវតោ វិហារស្ស បរិតោ បរិតោ ចង្កមន្តិ ឧច្ចាសទ្ទា មហាសទ្ទា សជ្ឈាយំ ករោន្តា, ភគវតោ រក្ខាវរណគុត្តិយា។ អស្សោសិ ខោ ភគវា ឧច្ចាសទ្ទំ មហាសទ្ទំ សជ្ឈាយសទ្ទំ។ សុត្វាន អាយស្មន្តំ អានន្ទំ អាមន្តេសិ – ‘‘កិំ នុ ខោ សោ, អានន្ទ, ឧច្ចាសទ្ទោ មហាសទ្ទោ សជ្ឈាយសទ្ទោ’’តិ? ‘‘អស្សោសុំ ខោ, ភន្តេ, ភិក្ខូ – ‘ទេវទត្តេន កិរ ភគវតោ វធោ បយុត្តោ’តិ។ តេ ច 1, ភន្តេ, ភិក្ខូ ភគវតោ វិហារស្ស បរិតោ បរិតោ ចង្កមន្តិ ឧច្ចាសទ្ទា មហាសទ្ទា សជ្ឈាយំ ករោន្តា, ភគវតោ រក្ខាវរណគុត្តិយា។ សោ ឯសោ, ភគវា, ឧច្ចាសទ្ទោ មហាសទ្ទោ សជ្ឈាយសទ្ទោ’’តិ។ ‘‘តេន ហានន្ទ, មម វចនេន តេ ភិក្ខូ អាមន្តេហិ – សត្ថា អាយស្មន្តេ អាមន្តេតី’’តិ។ ‘‘ឯវំ ភន្តេ’’តិ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវតោ បដិស្សុត្វា យេន តេ ភិក្ខូ តេនុបសង្កមិ, ឧបសង្កមិត្វា តេ ភិក្ខូ ឯតទវោច – ‘‘សត្ថា អាយស្មន្តេ អាមន្តេតី’’តិ។ ‘‘ឯវមាវុសោ’’តិ ខោ តេ ភិក្ខូ អាយស្មតោ អានន្ទស្ស បដិស្សុត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិំសុ, ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។ ឯកមន្តំ និសិន្នេ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវា ឯតទវោច –
Assosuṃ kho bhikkhū – ‘‘devadattena kira bhagavato vadho payutto’’ti. Te ca bhikkhū bhagavato vihārassa parito parito caṅkamanti uccāsaddā mahāsaddā sajjhāyaṃ karontā, bhagavato rakkhāvaraṇaguttiyā. Assosi kho bhagavā uccāsaddaṃ mahāsaddaṃ sajjhāyasaddaṃ. Sutvāna āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho so, ānanda, uccāsaddo mahāsaddo sajjhāyasaddo’’ti? ‘‘Assosuṃ kho, bhante, bhikkhū – ‘devadattena kira bhagavato vadho payutto’ti. Te ca 2, bhante, bhikkhū bhagavato vihārassa parito parito caṅkamanti uccāsaddā mahāsaddā sajjhāyaṃ karontā, bhagavato rakkhāvaraṇaguttiyā. So eso, bhagavā, uccāsaddo mahāsaddo sajjhāyasaddo’’ti. ‘‘Tena hānanda, mama vacanena te bhikkhū āmantehi – satthā āyasmante āmantetī’’ti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā yena te bhikkhū tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘satthā āyasmante āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū bhagavā etadavoca –
‘‘អដ្ឋានមេតំ , ភិក្ខវេ, អនវកាសោ, យំ បរូបក្កមេន តថាគតំ ជីវិតា វោរោបេយ្យ។ អនុបក្កមេន, ភិក្ខវេ, តថាគតា បរិនិព្ពាយន្តិ។
‘‘Aṭṭhānametaṃ , bhikkhave, anavakāso, yaṃ parūpakkamena tathāgataṃ jīvitā voropeyya. Anupakkamena, bhikkhave, tathāgatā parinibbāyanti.
3 ‘‘បញ្ចិមេ, ភិក្ខវេ, សត្ថារោ សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ កតមេ បញ្ច? ‘‘ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ សត្ថា អបរិសុទ្ធសីលោ សមានោ ‘បរិសុទ្ធសីលោម្ហី’តិ បដិជានាតិ ‘បរិសុទ្ធំ មេ សីលំ បរិយោទាតំ អសំកិលិដ្ឋ’ន្តិ ច។ តមេនំ សាវកា ឯវំ ជានន្តិ – ‘អយំ ខោ ភវំ សត្ថា អបរិសុទ្ធសីលោ សមានោ ‘បរិសុទ្ធសីលោម្ហី’តិ បដិជានាតិ ‘បរិសុទ្ធំ មេ សីលំ បរិយោទាតំ អសំកិលិដ្ឋ’ន្តិ ច។ មយញ្ចេវ ខោ បន គិហីនំ អារោចេយ្យាម, នាស្សស្ស មនាបំ។ យំ ខោ បនស្ស អមនាបំ, កថំ នំ មយំ តេន សមុទាចរេយ្យាម? សម្មន្នតិ ខោ បន ចីវរបិណ្ឌបាតសេនាសនគិលានប្បច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារេន – យំ តុមោ ករិស្សតិ, តុមោវ តេន បញ្ញាយិស្សតី’តិ ។ ឯវរូបំ ខោ, ភិក្ខវេ, សត្ថារំ សាវកា សីលតោ រក្ខន្តិ; ឯវរូបោ ច បន សត្ថា សាវកេហិ សីលតោ រក្ខំ បច្ចាសីសតិ។
4 ‘‘Pañcime, bhikkhave, satthāro santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame pañca? ‘‘Idha, bhikkhave, ekacco satthā aparisuddhasīlo samāno ‘parisuddhasīlomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me sīlaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti ca. Tamenaṃ sāvakā evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā aparisuddhasīlo samāno ‘parisuddhasīlomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me sīlaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti ca. Mayañceva kho pana gihīnaṃ āroceyyāma, nāssassa manāpaṃ. Yaṃ kho panassa amanāpaṃ, kathaṃ naṃ mayaṃ tena samudācareyyāma? Sammannati kho pana cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena – yaṃ tumo karissati, tumova tena paññāyissatī’ti . Evarūpaṃ kho, bhikkhave, satthāraṃ sāvakā sīlato rakkhanti; evarūpo ca pana satthā sāvakehi sīlato rakkhaṃ paccāsīsati.
‘‘បុន ចបរំ, ភិក្ខវេ, ឥធេកច្ចោ សត្ថា អបរិសុទ្ធអាជីវោ សមានោ…បេ.… អបរិសុទ្ធធម្មទេសនោ សមានោ…បេ.… អបរិសុទ្ធវេយ្យាករណោ សមានោ…បេ.… អបរិសុទ្ធញាណទស្សនោ សមានោ ‘បរិសុទ្ធញាណទស្សនោម្ហី’តិ បដិជានាតិ ‘បរិសុទ្ធំ មេ ញាណទស្សនំ បរិយោទាតំ អសំកិលិដ្ឋ’ន្តិ ច។ តមេនំ សាវកា ឯវំ ជានន្តិ – ‘អយំ ខោ ភវំ សត្ថា អបរិសុទ្ធញាណទស្សនោ សមានោ ‘បរិសុទ្ធញាណទស្សនោម្ហី’តិ បដិជានាតិ ‘បរិសុទ្ធំ មេ ញាណទស្សនំ បរិយោទាតំ អសំកិលិដ្ឋ’ន្តិ ច។ មយញ្ចេវ ខោ បន គិហីនំ អារោចេយ្យាម, នាស្សស្ស មនាបំ។ យំ ខោ បនស្ស អមនាបំ, កថំ ន មយំ តេន សមុទាចរេយ្យាម? សម្មន្នតិ ខោ បន ចីវរបិណ្ឌបាតសេនាសនគិលានប្បច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារេន – យំ តុមោ ករិស្សតិ, តុមោវ តេន បញ្ញាយិស្សតី’តិ។ ឯវរូបំ ខោ, ភិក្ខវេ, សត្ថារំ សាវកា ញាណទស្សនតោ រក្ខន្តិ; ឯវរូបោ ច បន សត្ថា សាវកេហិ ញាណទស្សនតោ រក្ខំ បច្ចាសីសតិ។ ឥមេ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ច សត្ថារោ សន្តោ សំវិជ្ជមានា លោកស្មិំ។ ‘‘អហំ ខោ បន, ភិក្ខវេ, បរិសុទ្ធសីលោ សមានោ ‘បរិសុទ្ធសីលោម្ហី’តិ បដិជានាមិ ‘បរិសុទ្ធំ មេ សីលំ បរិយោទាតំ អសំកិលិដ្ឋ’ន្តិ ច។ ន ច មំ សាវកា សីលតោ រក្ខន្តិ; ន ចាហំ សាវកេហិ សីលតោ រក្ខំ បច្ចាសីសាមិ។ អហំ ខោ បន ភិក្ខវេ បរិសុទ្ធាជីវោ សមានោ…បេ.… បរិសុទ្ធធម្មទេសនោ សមានោ…បេ.… បរិសុទ្ធវេយ្យាករណោ សមានោ…បេ.… បរិសុទ្ធញាណទស្សនោ សមានោ ‘‘បរិសុទ្ធញាណទស្សនោម្ហី’’តិ បដិជានាមិ ‘‘បរិសុទ្ធំ មេ ញាណទស្សនំ បរិយោទាតំ អសំកិលិដ្ឋ’’ន្តិ ច, ន ច មំ សាវកា ញាណទស្សនតោ រក្ខន្តិ, ន ចាហំ សាវកេហិ ញាណទស្សនតោ រក្ខំ បច្ចាសីសាមិ។ ‘‘អដ្ឋានមេតំ, ភិក្ខវេ, អនវកាសោ, យំ បរូបក្កមេន តថាគតំ ជីវិតា វោរោបេយ្យ។ អនុបក្កមេន, ភិក្ខវេ, តថាគតា បរិនិព្ពាយន្តិ។ គច្ឆថ តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, យថាវិហារំ។ អរក្ខិយា, ភិក្ខវេ, តថាគតា’’តិ។
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco satthā aparisuddhaājīvo samāno…pe… aparisuddhadhammadesano samāno…pe… aparisuddhaveyyākaraṇo samāno…pe… aparisuddhañāṇadassano samāno ‘parisuddhañāṇadassanomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me ñāṇadassanaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti ca. Tamenaṃ sāvakā evaṃ jānanti – ‘ayaṃ kho bhavaṃ satthā aparisuddhañāṇadassano samāno ‘parisuddhañāṇadassanomhī’ti paṭijānāti ‘parisuddhaṃ me ñāṇadassanaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti ca. Mayañceva kho pana gihīnaṃ āroceyyāma, nāssassa manāpaṃ. Yaṃ kho panassa amanāpaṃ, kathaṃ na mayaṃ tena samudācareyyāma? Sammannati kho pana cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena – yaṃ tumo karissati, tumova tena paññāyissatī’ti. Evarūpaṃ kho, bhikkhave, satthāraṃ sāvakā ñāṇadassanato rakkhanti; evarūpo ca pana satthā sāvakehi ñāṇadassanato rakkhaṃ paccāsīsati. Ime kho, bhikkhave, pañca satthāro santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. ‘‘Ahaṃ kho pana, bhikkhave, parisuddhasīlo samāno ‘parisuddhasīlomhī’ti paṭijānāmi ‘parisuddhaṃ me sīlaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’nti ca. Na ca maṃ sāvakā sīlato rakkhanti; na cāhaṃ sāvakehi sīlato rakkhaṃ paccāsīsāmi. Ahaṃ kho pana bhikkhave parisuddhājīvo samāno…pe… parisuddhadhammadesano samāno…pe… parisuddhaveyyākaraṇo samāno…pe… parisuddhañāṇadassano samāno ‘‘parisuddhañāṇadassanomhī’’ti paṭijānāmi ‘‘parisuddhaṃ me ñāṇadassanaṃ pariyodātaṃ asaṃkiliṭṭha’’nti ca, na ca maṃ sāvakā ñāṇadassanato rakkhanti, na cāhaṃ sāvakehi ñāṇadassanato rakkhaṃ paccāsīsāmi. ‘‘Aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso, yaṃ parūpakkamena tathāgataṃ jīvitā voropeyya. Anupakkamena, bhikkhave, tathāgatā parinibbāyanti. Gacchatha tumhe, bhikkhave, yathāvihāraṃ. Arakkhiyā, bhikkhave, tathāgatā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / ឆសក្យបព្ពជ្ជាកថាវណ្ណនា • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
