| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៥. បបាតវគ្គោ
5. Papātavaggo
១. លោកចិន្តាសុត្តំ
1. Lokacintāsuttaṃ
១១១១. ឯកំ សមយំ ភគវា រាជគហេ វិហរតិ វេឡុវនេ កលន្ទកនិវាបេ។ តត្រ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘ភូតបុព្ពំ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតរោ បុរិសោ រាជគហា និក្ខមិត្វា ‘លោកចិន្តំ ចិន្តេស្សាមី’តិ យេន សុមាគធា បោក្ខរណី តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា សុមាគធាយ បោក្ខរណិយា តីរេ និសីទិ លោកចិន្តំ ចិន្តេន្តោ។ អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ សុមាគធាយ បោក្ខរណិយា តីរេ ចតុរង្គិនិំ សេនំ 1 ភិសមុឡាលំ 2 បវិសន្តំ។ ទិស្វានស្ស ឯតទហោសិ – ‘ឧម្មត្តោស្មិ នាមាហំ, វិចេតោស្មិ នាមាហំ! យំ លោកេ នត្ថិ តំ មយា ទិដ្ឋ’’’ន្តិ។
1111. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro puriso rājagahā nikkhamitvā ‘lokacintaṃ cintessāmī’ti yena sumāgadhā pokkharaṇī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre nisīdi lokacintaṃ cintento. Addasā kho, bhikkhave, so puriso sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre caturaṅginiṃ senaṃ 3 bhisamuḷālaṃ 4 pavisantaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘ummattosmi nāmāhaṃ, vicetosmi nāmāhaṃ! Yaṃ loke natthi taṃ mayā diṭṭha’’’nti.
‘‘អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, បុរិសោ នគរំ បវិសិត្វា មហាជនកាយស្ស អារោចេសិ – ‘ឧម្មត្តោស្មិ នាមាហំ, ភន្តេ, វិចេតោស្មិ នាមាហំ, ភន្តេ! យំ លោកេ នត្ថិ តំ មយា ទិដ្ឋ’’’ន្តិ។ ‘‘កថំ បន ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, ឧម្មត្តោ កថំ វិចេតោ? កិញ្ច លោកេ នត្ថិ យំ តយា ទិដ្ឋ’’ន្តិ? ‘‘ឥធាហំ, ភន្តេ, រាជគហា និក្ខមិត្វា ‘លោកចិន្តំ ចិន្តេស្សាមី’តិ យេន សុមាគធា បោក្ខរណី តេនុបសង្កមិំ; ឧបសង្កមិត្វា សុមាគធាយ បោក្ខរណិយា តីរេ និសីទិំ លោកចិន្តំ ចិន្តេន្តោ។ អទ្ទសំ ខ្វាហំ, ភន្តេ, សុមាគធាយ បោក្ខរណិយា តីរេ ចតុរង្គិនិំ សេនំ ភិសមុឡាលំ បវិសន្តំ។ ឯវំ ខ្វាហំ, ភន្តេ, ឧម្មត្តោ ឯវំ វិចេតោ។ ឥទញ្ច លោកេ នត្ថិ យំ មយា ទិដ្ឋ’’ន្តិ។ ‘‘តគ្ឃ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, ឧម្មត្តោ តគ្ឃ វិចេតោ។ ឥទញ្ច លោកេ នត្ថិ យំ តយា ទិដ្ឋ’’ន្តិ។
‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso nagaraṃ pavisitvā mahājanakāyassa ārocesi – ‘ummattosmi nāmāhaṃ, bhante, vicetosmi nāmāhaṃ, bhante! Yaṃ loke natthi taṃ mayā diṭṭha’’’nti. ‘‘Kathaṃ pana tvaṃ, ambho purisa, ummatto kathaṃ viceto? Kiñca loke natthi yaṃ tayā diṭṭha’’nti? ‘‘Idhāhaṃ, bhante, rājagahā nikkhamitvā ‘lokacintaṃ cintessāmī’ti yena sumāgadhā pokkharaṇī tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre nisīdiṃ lokacintaṃ cintento. Addasaṃ khvāhaṃ, bhante, sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre caturaṅginiṃ senaṃ bhisamuḷālaṃ pavisantaṃ. Evaṃ khvāhaṃ, bhante, ummatto evaṃ viceto. Idañca loke natthi yaṃ mayā diṭṭha’’nti. ‘‘Taggha tvaṃ, ambho purisa, ummatto taggha viceto. Idañca loke natthi yaṃ tayā diṭṭha’’nti.
‘‘តំ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សោ បុរិសោ ភូតំយេវ អទ្ទស, នោ អភូតំ។ ភូតបុព្ពំ, ភិក្ខវេ, ទេវាសុរសង្គាមោ សមុបព្យូឡ្ហោ អហោសិ។ តស្មិំ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សង្គាមេ ទេវា ជិនិំសុ, អសុរា បរាជិនិំសុ។ បរាជិតា ច ខោ, ភិក្ខវេ, អសុរា ភីតា ភិសមុឡាលេន អសុរបុរំ បវិសិំសុ ទេវានំយេវ មោហយមានា។
‘‘Taṃ kho pana, bhikkhave, so puriso bhūtaṃyeva addasa, no abhūtaṃ. Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, devāsurasaṅgāmo samupabyūḷho ahosi. Tasmiṃ kho pana, bhikkhave, saṅgāme devā jiniṃsu, asurā parājiniṃsu. Parājitā ca kho, bhikkhave, asurā bhītā bhisamuḷālena asurapuraṃ pavisiṃsu devānaṃyeva mohayamānā.
‘‘តស្មាតិហ, ភិក្ខវេ, មា លោកចិន្តំ ចិន្តេថ – ‘សស្សតោ លោកោ’តិ វា ‘អសស្សតោ លោកោ’តិ វា, ‘អន្តវា លោកោ’តិ វា ‘អនន្តវា លោកោ’តិ វា, ‘តំ ជីវំ តំ សរីរ’ន្តិ វា ‘អញ្ញំ ជីវំ អញ្ញំ សរីរ’ន្តិ វា, ‘ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា ‘ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា, ‘ហោតិ ច ន ច ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា, ‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា’តិ វា។ តំ កិស្ស ហេតុ? នេសា, ភិក្ខវេ, ចិន្តា អត្ថសំហិតា នាទិព្រហ្មចរិយកា ន និព្ពិទាយ ន វិរាគាយ ន និរោធាយ ន ឧបសមាយ ន អភិញ្ញាយ ន សម្ពោធាយ ន និព្ពានាយ សំវត្តតិ។
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, mā lokacintaṃ cintetha – ‘sassato loko’ti vā ‘asassato loko’ti vā, ‘antavā loko’ti vā ‘anantavā loko’ti vā, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā. Taṃ kissa hetu? Nesā, bhikkhave, cintā atthasaṃhitā nādibrahmacariyakā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati.
‘‘ចិន្តេន្តា ខោ តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, ‘ឥទំ ទុក្ខ’ន្តិ ចិន្តេយ្យាថ…បេ.… ‘អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនី បដិបទា’តិ ចិន្តេយ្យាថ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឯសា, ភិក្ខវេ, ចិន្តា អត្ថសំហិតា ឯសា អាទិព្រហ្មចរិយកា ឯសា និព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ ឧបសមាយ អភិញ្ញាយ សម្ពោធាយ និព្ពានាយ សំវត្តតិ។
‘‘Cintentā kho tumhe, bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti cinteyyātha…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti cinteyyātha. Taṃ kissa hetu? Esā, bhikkhave, cintā atthasaṃhitā esā ādibrahmacariyakā esā nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
‘‘តស្មាតិហ, ភិក្ខវេ, ‘ឥទំ ទុក្ខ’ន្តិ យោគោ ករណីយោ…បេ.… ‘អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនី បដិបទា’តិ យោគោ ករណីយោ’’តិ។ បឋមំ។
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti yogo karaṇīyo…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yogo karaṇīyo’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. លោកចិន្តាសុត្តវណ្ណនា • 1. Lokacintāsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. លោកចិន្តាសុត្តវណ្ណនា • 1. Lokacintāsuttavaṇṇanā
