Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೫. ಪಪಾತವಗ್ಗೋ
5. Papātavaggo
೧. ಲೋಕಚಿನ್ತಾಸುತ್ತಂ
1. Lokacintāsuttaṃ
೧೧೧೧. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತರೋ ಪುರಿಸೋ ರಾಜಗಹಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ‘ಲೋಕಚಿನ್ತಂ ಚಿನ್ತೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಯೇನ ಸುಮಾಗಧಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸುಮಾಗಧಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ ನಿಸೀದಿ ಲೋಕಚಿನ್ತಂ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಸುಮಾಗಧಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ 1 ಭಿಸಮುಳಾಲಂ 2 ಪವಿಸನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಉಮ್ಮತ್ತೋಸ್ಮಿ ನಾಮಾಹಂ, ವಿಚೇತೋಸ್ಮಿ ನಾಮಾಹಂ! ಯಂ ಲೋಕೇ ನತ್ಥಿ ತಂ ಮಯಾ ದಿಟ್ಠ’’’ನ್ತಿ।
1111. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro puriso rājagahā nikkhamitvā ‘lokacintaṃ cintessāmī’ti yena sumāgadhā pokkharaṇī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre nisīdi lokacintaṃ cintento. Addasā kho, bhikkhave, so puriso sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre caturaṅginiṃ senaṃ 3 bhisamuḷālaṃ 4 pavisantaṃ. Disvānassa etadahosi – ‘ummattosmi nāmāhaṃ, vicetosmi nāmāhaṃ! Yaṃ loke natthi taṃ mayā diṭṭha’’’nti.
‘‘ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸೋ ನಗರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಮಹಾಜನಕಾಯಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸಿ – ‘ಉಮ್ಮತ್ತೋಸ್ಮಿ ನಾಮಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ವಿಚೇತೋಸ್ಮಿ ನಾಮಾಹಂ, ಭನ್ತೇ! ಯಂ ಲೋಕೇ ನತ್ಥಿ ತಂ ಮಯಾ ದಿಟ್ಠ’’’ನ್ತಿ। ‘‘ಕಥಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಉಮ್ಮತ್ತೋ ಕಥಂ ವಿಚೇತೋ? ಕಿಞ್ಚ ಲೋಕೇ ನತ್ಥಿ ಯಂ ತಯಾ ದಿಟ್ಠ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಇಧಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ರಾಜಗಹಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ‘ಲೋಕಚಿನ್ತಂ ಚಿನ್ತೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಯೇನ ಸುಮಾಗಧಾ ಪೋಕ್ಖರಣೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸುಮಾಗಧಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ ನಿಸೀದಿಂ ಲೋಕಚಿನ್ತಂ ಚಿನ್ತೇನ್ತೋ। ಅದ್ದಸಂ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಸುಮಾಗಧಾಯ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ತೀರೇ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಭಿಸಮುಳಾಲಂ ಪವಿಸನ್ತಂ। ಏವಂ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಉಮ್ಮತ್ತೋ ಏವಂ ವಿಚೇತೋ। ಇದಞ್ಚ ಲೋಕೇ ನತ್ಥಿ ಯಂ ಮಯಾ ದಿಟ್ಠ’’ನ್ತಿ। ‘‘ತಗ್ಘ ತ್ವಂ, ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಉಮ್ಮತ್ತೋ ತಗ್ಘ ವಿಚೇತೋ। ಇದಞ್ಚ ಲೋಕೇ ನತ್ಥಿ ಯಂ ತಯಾ ದಿಟ್ಠ’’ನ್ತಿ।
‘‘Atha kho so, bhikkhave, puriso nagaraṃ pavisitvā mahājanakāyassa ārocesi – ‘ummattosmi nāmāhaṃ, bhante, vicetosmi nāmāhaṃ, bhante! Yaṃ loke natthi taṃ mayā diṭṭha’’’nti. ‘‘Kathaṃ pana tvaṃ, ambho purisa, ummatto kathaṃ viceto? Kiñca loke natthi yaṃ tayā diṭṭha’’nti? ‘‘Idhāhaṃ, bhante, rājagahā nikkhamitvā ‘lokacintaṃ cintessāmī’ti yena sumāgadhā pokkharaṇī tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre nisīdiṃ lokacintaṃ cintento. Addasaṃ khvāhaṃ, bhante, sumāgadhāya pokkharaṇiyā tīre caturaṅginiṃ senaṃ bhisamuḷālaṃ pavisantaṃ. Evaṃ khvāhaṃ, bhante, ummatto evaṃ viceto. Idañca loke natthi yaṃ mayā diṭṭha’’nti. ‘‘Taggha tvaṃ, ambho purisa, ummatto taggha viceto. Idañca loke natthi yaṃ tayā diṭṭha’’nti.
‘‘ತಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಭೂತಂಯೇವ ಅದ್ದಸ, ನೋ ಅಭೂತಂ। ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವಾಸುರಸಙ್ಗಾಮೋ ಸಮುಪಬ್ಯೂಳ್ಹೋ ಅಹೋಸಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಙ್ಗಾಮೇ ದೇವಾ ಜಿನಿಂಸು, ಅಸುರಾ ಪರಾಜಿನಿಂಸು। ಪರಾಜಿತಾ ಚ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸುರಾ ಭೀತಾ ಭಿಸಮುಳಾಲೇನ ಅಸುರಪುರಂ ಪವಿಸಿಂಸು ದೇವಾನಂಯೇವ ಮೋಹಯಮಾನಾ।
‘‘Taṃ kho pana, bhikkhave, so puriso bhūtaṃyeva addasa, no abhūtaṃ. Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, devāsurasaṅgāmo samupabyūḷho ahosi. Tasmiṃ kho pana, bhikkhave, saṅgāme devā jiniṃsu, asurā parājiniṃsu. Parājitā ca kho, bhikkhave, asurā bhītā bhisamuḷālena asurapuraṃ pavisiṃsu devānaṃyeva mohayamānā.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾ ಲೋಕಚಿನ್ತಂ ಚಿನ್ತೇಥ – ‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’ತಿ ವಾ ‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’ತಿ ವಾ, ‘ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’ತಿ ವಾ ‘ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ’ತಿ ವಾ, ‘ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರ’ನ್ತಿ ವಾ ‘ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರ’ನ್ತಿ ವಾ, ‘ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ವಾ ‘ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ವಾ, ‘ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ವಾ, ‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’ತಿ ವಾ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ನೇಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಿನ್ತಾ ಅತ್ಥಸಂಹಿತಾ ನಾದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಾ ನ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನ ವಿರಾಗಾಯ ನ ನಿರೋಧಾಯ ನ ಉಪಸಮಾಯ ನ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ನ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, mā lokacintaṃ cintetha – ‘sassato loko’ti vā ‘asassato loko’ti vā, ‘antavā loko’ti vā ‘anantavā loko’ti vā, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti vā. Taṃ kissa hetu? Nesā, bhikkhave, cintā atthasaṃhitā nādibrahmacariyakā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati.
‘‘ಚಿನ್ತೇನ್ತಾ ಖೋ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’ನ್ತಿ ಚಿನ್ತೇಯ್ಯಾಥ…ಪೇ॰… ‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’ತಿ ಚಿನ್ತೇಯ್ಯಾಥ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಿನ್ತಾ ಅತ್ಥಸಂಹಿತಾ ಏಸಾ ಆದಿಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಕಾ ಏಸಾ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ವಿರಾಗಾಯ ನಿರೋಧಾಯ ಉಪಸಮಾಯ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ।
‘‘Cintentā kho tumhe, bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti cinteyyātha…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti cinteyyātha. Taṃ kissa hetu? Esā, bhikkhave, cintā atthasaṃhitā esā ādibrahmacariyakā esā nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’ನ್ತಿ ಯೋಗೋ ಕರಣೀಯೋ…ಪೇ॰… ‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’ತಿ ಯೋಗೋ ಕರಣೀಯೋ’’ತಿ। ಪಠಮಂ।
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, ‘idaṃ dukkha’nti yogo karaṇīyo…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yogo karaṇīyo’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಲೋಕಚಿನ್ತಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Lokacintāsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧. ಲೋಕಚಿನ್ತಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Lokacintāsuttavaṇṇanā