| Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ధమ్మసఙ్గణి-అట్ఠకథా • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
లోకపాలదుకవణ్ణనా
Lokapāladukavaṇṇanā
హిరోత్తప్పానిపి హేట్ఠా బలవసేన గహితాని, ఇధ లోకపాలవసేన. లోకఞ్హి ఇమే ద్వే ధమ్మా పాలయన్తి. యథాహ –
Hirottappānipi heṭṭhā balavasena gahitāni, idha lokapālavasena. Lokañhi ime dve dhammā pālayanti. Yathāha –
‘‘ద్వేమే, భిక్ఖవే, సుక్కా ధమ్మా లోకం పాలేన్తి. కతమే ద్వే? హిరీ చ ఓత్తప్పఞ్చ . ఇమే ఖో, భిక్ఖవే, ద్వే సుక్కా ధమ్మా లోకం పాలేన్తి . సచే, భిక్ఖవే, ద్వే సుక్కా ధమ్మా లోకం న పాలేయ్యుం, నయిధ పఞ్ఞాయేథ మాతాతి వా, మాతుచ్ఛాతి వా, మాతులానీతి వా, ఆచరియభరియాతి వా, గరూనం దారాతి వా. సమ్భేదం లోకో అగమిస్స యథా అజేళకా కుక్కుటసూకరా సోణసిఙ్గాలా. యస్మా చ ఖో, భిక్ఖవే, ఇమే ద్వే సుక్కా ధమ్మా లోకం పాలేన్తి, తస్మా పఞ్ఞాయతి మాతాతి వా మాతుచ్ఛాతి వా మాతులానీతి వా ఆచరియభరియాతి వా గరూనం దారాతి వా’’తి (అ॰ ని॰ ౨.౯).
‘‘Dveme, bhikkhave, sukkā dhammā lokaṃ pālenti. Katame dve? Hirī ca ottappañca . Ime kho, bhikkhave, dve sukkā dhammā lokaṃ pālenti . Sace, bhikkhave, dve sukkā dhammā lokaṃ na pāleyyuṃ, nayidha paññāyetha mātāti vā, mātucchāti vā, mātulānīti vā, ācariyabhariyāti vā, garūnaṃ dārāti vā. Sambhedaṃ loko agamissa yathā ajeḷakā kukkuṭasūkarā soṇasiṅgālā. Yasmā ca kho, bhikkhave, ime dve sukkā dhammā lokaṃ pālenti, tasmā paññāyati mātāti vā mātucchāti vā mātulānīti vā ācariyabhariyāti vā garūnaṃ dārāti vā’’ti (a. ni. 2.9).
