| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / དྷམྨསངྒཎི-ཨཊྛཀཐཱ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
ལོཀཔཱལདུཀཝཎྞནཱ
Lokapāladukavaṇṇanā
ཧིརོཏྟཔྤཱནིཔི ཧེཊྛཱ བལཝསེན གཧིཏཱནི, ཨིདྷ ལོཀཔཱལཝསེན། ལོཀཉྷི ཨིམེ དྭེ དྷམྨཱ པཱལཡནྟི། ཡཐཱཧ –
Hirottappānipi heṭṭhā balavasena gahitāni, idha lokapālavasena. Lokañhi ime dve dhammā pālayanti. Yathāha –
‘‘དྭེམེ, བྷིཀྑཝེ, སུཀྐཱ དྷམྨཱ ལོཀཾ པཱལེནྟི། ཀཏམེ དྭེ? ཧིརཱི ཙ ཨོཏྟཔྤཉྩ ། ཨིམེ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཀྐཱ དྷམྨཱ ལོཀཾ པཱལེནྟི ། སཙེ, བྷིཀྑཝེ, དྭེ སུཀྐཱ དྷམྨཱ ལོཀཾ ན པཱལེཡྻུཾ, ནཡིདྷ པཉྙཱཡེཐ མཱཏཱཏི ཝཱ, མཱཏུཙྪཱཏི ཝཱ, མཱཏུལཱནཱིཏི ཝཱ, ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཏི ཝཱ, གརཱུནཾ དཱརཱཏི ཝཱ། སམྦྷེདཾ ལོཀོ ཨགམིསྶ ཡཐཱ ཨཛེལ༹ཀཱ ཀུཀྐུཊསཱུཀརཱ སོཎསིངྒཱལཱ། ཡསྨཱ ཙ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨིམེ དྭེ སུཀྐཱ དྷམྨཱ ལོཀཾ པཱལེནྟི, ཏསྨཱ པཉྙཱཡཏི མཱཏཱཏི ཝཱ མཱཏུཙྪཱཏི ཝཱ མཱཏུལཱནཱིཏི ཝཱ ཨཱཙརིཡབྷརིཡཱཏི ཝཱ གརཱུནཾ དཱརཱཏི ཝཱ’’ཏི (ཨ॰ ནི॰ ༢.༩)།
‘‘Dveme, bhikkhave, sukkā dhammā lokaṃ pālenti. Katame dve? Hirī ca ottappañca . Ime kho, bhikkhave, dve sukkā dhammā lokaṃ pālenti . Sace, bhikkhave, dve sukkā dhammā lokaṃ na pāleyyuṃ, nayidha paññāyetha mātāti vā, mātucchāti vā, mātulānīti vā, ācariyabhariyāti vā, garūnaṃ dārāti vā. Sambhedaṃ loko agamissa yathā ajeḷakā kukkuṭasūkarā soṇasiṅgālā. Yasmā ca kho, bhikkhave, ime dve sukkā dhammā lokaṃ pālenti, tasmā paññāyati mātāti vā mātucchāti vā mātulānīti vā ācariyabhariyāti vā garūnaṃ dārāti vā’’ti (a. ni. 2.9).
