Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / උදානපාළි • Udānapāḷi |
10. ලොකසුත්තං
10. Lokasuttaṃ
30. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා උරුවෙලායං විහරති නජ්ජා නෙරඤ්ජරාය තීරෙ බොධිරුක්ඛමූලෙ පඨමාභිසම්බුද්ධො. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා සත්තාහං එකපල්ලඞ්කෙන නිසින්නො හොති විමුත්තිසුඛපටිසංවෙදී.
30. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā uruvelāyaṃ viharati najjā nerañjarāya tīre bodhirukkhamūle paṭhamābhisambuddho. Tena kho pana samayena bhagavā sattāhaṃ ekapallaṅkena nisinno hoti vimuttisukhapaṭisaṃvedī.
අථ ඛො භගවා තස්ස සත්තාහස්ස අච්චයෙන තම්හා සමාධිම්හා වුට්ඨහිත්වා බුද්ධචක්ඛුනා ලොකං වොලොකෙසි. අද්දසා ඛො භගවා බුද්ධචක්ඛුනා වොලොකෙන්තො සත්තෙ අනෙකෙහි සන්තාපෙහි සන්තප්පමානෙ, අනෙකෙහි ච පරිළාහෙහි පරිඩය්හමානෙ – රාගජෙහිපි, දොසජෙහිපි, මොහජෙහිපි 1.
Atha kho bhagavā tassa sattāhassa accayena tamhā samādhimhā vuṭṭhahitvā buddhacakkhunā lokaṃ volokesi. Addasā kho bhagavā buddhacakkhunā volokento satte anekehi santāpehi santappamāne, anekehi ca pariḷāhehi pariḍayhamāne – rāgajehipi, dosajehipi, mohajehipi 2.
අථ ඛො භගවා එතමත්ථං විදිත්වා තායං වෙලායං ඉමං උදානං උදානෙසි –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘අයං ලොකො සන්තාපජාතො,
‘‘Ayaṃ loko santāpajāto,
ඵස්සපරෙතො රොගං වදති අත්තතො;
Phassapareto rogaṃ vadati attato;
තතො තං හොති අඤ්ඤථා.
Tato taṃ hoti aññathā.
‘‘අඤ්ඤථාභාවී භවසත්තො ලොකො,
‘‘Aññathābhāvī bhavasatto loko,
භවපරෙතො භවමෙවාභිනන්දති;
Bhavapareto bhavamevābhinandati;
යදභිනන්දති තං භයං,
Yadabhinandati taṃ bhayaṃ,
යස්ස භායති තං දුක්ඛං;
Yassa bhāyati taṃ dukkhaṃ;
භවවිප්පහානාය ඛො පනිදං බ්රහ්මචරියං වුස්සති’’.
Bhavavippahānāya kho panidaṃ brahmacariyaṃ vussati’’.
‘‘‘යෙ හි කෙචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා භවෙන භවස්ස විප්පමොක්ඛමාහංසු, සබ්බෙ තෙ අවිප්පමුත්තා භවස්මා’ති වදාමි. ‘යෙ වා පන කෙචි සමණා වා බ්රාහ්මණා වා විභවෙන භවස්ස නිස්සරණමාහංසු, සබ්බෙ තෙ අනිස්සටා භවස්මා’ති වදාමි.
‘‘‘Ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā bhavena bhavassa vippamokkhamāhaṃsu, sabbe te avippamuttā bhavasmā’ti vadāmi. ‘Ye vā pana keci samaṇā vā brāhmaṇā vā vibhavena bhavassa nissaraṇamāhaṃsu, sabbe te anissaṭā bhavasmā’ti vadāmi.
‘‘උපධිඤ්හි පටිච්ච දුක්ඛමිදං සම්භොති, සබ්බුපාදානක්ඛයා නත්ථි දුක්ඛස්ස සම්භවො. ලොකමිමං පස්ස; පුථූ අවිජ්ජාය පරෙතා භූතා භූතරතා අපරිමුත්තා; යෙ හි කෙචි භවා සබ්බධි සබ්බත්ථතාය සබ්බෙ තෙ භවා අනිච්චා දුක්ඛා විපරිණාමධම්මා’’ති.
‘‘Upadhiñhi paṭicca dukkhamidaṃ sambhoti, sabbupādānakkhayā natthi dukkhassa sambhavo. Lokamimaṃ passa; puthū avijjāya paretā bhūtā bhūtaratā aparimuttā; ye hi keci bhavā sabbadhi sabbatthatāya sabbe te bhavā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā’’ti.
‘‘එවමෙතං යථාභූතං, සම්මප්පඤ්ඤාය පස්සතො;
‘‘Evametaṃ yathābhūtaṃ, sammappaññāya passato;
භවතණ්හා පහීයති, විභවං නාභිනන්දති.
Bhavataṇhā pahīyati, vibhavaṃ nābhinandati.
‘‘සබ්බසො තණ්හානං ඛයා,
‘‘Sabbaso taṇhānaṃ khayā,
අසෙසවිරාගනිරොධො නිබ්බානං;
Asesavirāganirodho nibbānaṃ;
තස්ස නිබ්බුතස්ස භික්ඛුනො,
Tassa nibbutassa bhikkhuno,
අභිභූතො මාරො විජිතසඞ්ගාමො,
Abhibhūto māro vijitasaṅgāmo,
උපච්චගා සබ්බභවානි තාදී’’ති. දසමං;
Upaccagā sabbabhavāni tādī’’ti. dasamaṃ;
නන්දවග්ගො තතියො නිට්ඨිතො.
Nandavaggo tatiyo niṭṭhito.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
කම්මං නන්දො යසොජො ච, සාරිපුත්තො ච කොලිතො;
Kammaṃ nando yasojo ca, sāriputto ca kolito;
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / උදාන-අට්ඨකථා • Udāna-aṭṭhakathā / 10. ලොකසුත්තවණ්ණනා • 10. Lokasuttavaṇṇanā