Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ౧౩. లోకసుత్తవణ్ణనా

    13. Lokasuttavaṇṇanā

    ౧౧౨. తేరసమే లోకోతి లుజ్జనపలుజ్జనట్ఠేన లోకో, అత్థతో పురిమం అరియసచ్చద్వయం ఇధ పన దుక్ఖం అరియసచ్చం వేదితబ్బం. స్వాయం సత్తలోకో, సఙ్ఖారలోకో, ఓకాసలోకోతి విభాగతో సరూపతో చ హేట్ఠా వుత్తోయేవ. అపిచ ఖన్ధలోకాదివసేన చ అనేకవిధో లోకో. యథాహ –

    112. Terasame lokoti lujjanapalujjanaṭṭhena loko, atthato purimaṃ ariyasaccadvayaṃ idha pana dukkhaṃ ariyasaccaṃ veditabbaṃ. Svāyaṃ sattaloko, saṅkhāraloko, okāsalokoti vibhāgato sarūpato ca heṭṭhā vuttoyeva. Apica khandhalokādivasena ca anekavidho loko. Yathāha –

    ‘‘లోకోతి ఖన్ధలోకో, ధాతులోకో, ఆయతనలోకో, విపత్తిభవలోకో, విపత్తిసమ్భవలోకో, సమ్పత్తిభవలోకో, సమ్పత్తిసమ్భవలోకో, ఏకో లోకో సబ్బే సత్తా అహారట్ఠితికా, ద్వే లోకా నామఞ్చ రూపఞ్చ, తయో లోకా తిస్సో వేదనా, చత్తారో లోకా చత్తారో ఆహారా, పఞ్చ లోకా పఞ్చుపాదానక్ఖన్ధా, ఛ లోకా ఛ అజ్ఝత్తికాని ఆయతనాని, సత్త లోకా సత్త విఞ్ఞాణట్ఠితియో, అట్ఠ లోకా అట్ఠ లోకధమ్మా, నవ లోకా నవ సత్తావాసా, దస లోకా దసాయతనాని, ద్వాదస లోకా ద్వాదసాయతనాని, అట్ఠారస లోకా అట్ఠారస ధాతుయో’’తి (మహాని॰ ౩; చూళని॰ అజితమాణవపుచ్ఛానిద్దేస ౨).

    ‘‘Lokoti khandhaloko, dhātuloko, āyatanaloko, vipattibhavaloko, vipattisambhavaloko, sampattibhavaloko, sampattisambhavaloko, eko loko sabbe sattā ahāraṭṭhitikā, dve lokā nāmañca rūpañca, tayo lokā tisso vedanā, cattāro lokā cattāro āhārā, pañca lokā pañcupādānakkhandhā, cha lokā cha ajjhattikāni āyatanāni, satta lokā satta viññāṇaṭṭhitiyo, aṭṭha lokā aṭṭha lokadhammā, nava lokā nava sattāvāsā, dasa lokā dasāyatanāni, dvādasa lokā dvādasāyatanāni, aṭṭhārasa lokā aṭṭhārasa dhātuyo’’ti (mahāni. 3; cūḷani. ajitamāṇavapucchāniddesa 2).

    ఏవమనేకధా విభత్తోపి లోకో పఞ్చసు ఉపాదానక్ఖన్ధేసు ఏవ సఙ్గహం సమోసరణం గచ్ఛతి, ఉపాదానక్ఖన్ధా చ దుక్ఖం అరియసచ్చం జాతిపి దుక్ఖా …పే॰… సంఖిత్తేన పఞ్చుపాదానక్ఖన్ధాపి దుక్ఖాతి. తేన వుత్తం ‘‘అత్థతో పురిమం అరియసచ్చద్వయం, ఇధ పన దుక్ఖం అరియసచ్చం వేదితబ్బ’’న్తి. నను చ లుజ్జనపలుజ్జనట్ఠో అవిసేసేన పఞ్చసు ఖన్ధేసు సమ్భవతీతి? సచ్చం సమ్భవతి. యం పన న లుజ్జతీతి గహితం, తం తథా న హోతి, ఏకంసేనేవ లుజ్జతి పలుజ్జతీతి సో లోకోతి ఉపాదానక్ఖన్ధేస్వేవ లోకసద్దో నిరూళ్హోతి వేదితబ్బో. తస్మా లోకోతి దుక్ఖం అరియసచ్చం ఏవ.

    Evamanekadhā vibhattopi loko pañcasu upādānakkhandhesu eva saṅgahaṃ samosaraṇaṃ gacchati, upādānakkhandhā ca dukkhaṃ ariyasaccaṃ jātipi dukkhā …pe… saṃkhittena pañcupādānakkhandhāpi dukkhāti. Tena vuttaṃ ‘‘atthato purimaṃ ariyasaccadvayaṃ, idha pana dukkhaṃ ariyasaccaṃ veditabba’’nti. Nanu ca lujjanapalujjanaṭṭho avisesena pañcasu khandhesu sambhavatīti? Saccaṃ sambhavati. Yaṃ pana na lujjatīti gahitaṃ, taṃ tathā na hoti, ekaṃseneva lujjati palujjatīti so lokoti upādānakkhandhesveva lokasaddo nirūḷhoti veditabbo. Tasmā lokoti dukkhaṃ ariyasaccaṃ eva.

    యదిపి తథాగత-సద్దస్స హేట్ఠా తథాగతసుత్తే నానానయేహి విత్థారతో అత్థో విభత్తో, తథాపి పాళియా అత్థసంవణ్ణనాముఖేన అయమత్థవిభావనా – అభిసమ్బుద్ధోతి ‘‘అభిఞ్ఞేయ్యతో పరిఞ్ఞేయ్యతో’’తి పుబ్బే వుత్తవిభాగేన వా అవిసేసతో తావ ఆసయానుసయచరియాధిముత్తిఆదిభేదతో కుసలాకుసలాదివిభాగతో వట్టప్పమాణసణ్ఠానాదిభేదతో, విసేసతో వా పన ‘‘అయం సస్సతాసయో, అయం ఉచ్ఛేదాసయో’’తిఆదినా ‘‘కక్ఖళలక్ఖణా పథవీధాతు, పగ్ఘరణలక్ఖణా ఆపోధాతూ’’తిఆదినా చ అభివిసిట్ఠేన సయమ్భుఞాణేన సమ్మా అవిపరీతం యో యో అత్థో యథా యథా బుజ్ఝితబ్బో, తథా తథా బుద్ధో ఞాతో అత్తపచ్చక్ఖో కతోతి అభిసమ్బుద్ధో.

    Yadipi tathāgata-saddassa heṭṭhā tathāgatasutte nānānayehi vitthārato attho vibhatto, tathāpi pāḷiyā atthasaṃvaṇṇanāmukhena ayamatthavibhāvanā – abhisambuddhoti ‘‘abhiññeyyato pariññeyyato’’ti pubbe vuttavibhāgena vā avisesato tāva āsayānusayacariyādhimuttiādibhedato kusalākusalādivibhāgato vaṭṭappamāṇasaṇṭhānādibhedato, visesato vā pana ‘‘ayaṃ sassatāsayo, ayaṃ ucchedāsayo’’tiādinā ‘‘kakkhaḷalakkhaṇā pathavīdhātu, paggharaṇalakkhaṇā āpodhātū’’tiādinā ca abhivisiṭṭhena sayambhuñāṇena sammā aviparītaṃ yo yo attho yathā yathā bujjhitabbo, tathā tathā buddho ñāto attapaccakkho katoti abhisambuddho.

    లోకస్మాతి యథావుత్తలోకతో. విసంయుత్తోతి విసంసట్ఠో, తప్పటిబద్ధానం సబ్బేసం సంయోజనానం సమ్మదేవ సముచ్ఛిన్నత్తా తతో విప్పముత్తోతి అత్థో. లోకసముదయోతి సుత్తన్తనయేన తణ్హా, అభిధమ్మనయేన పన అభిసఙ్ఖారేహి సద్ధిం దియడ్ఢకిలేససహస్సం. పహీనోతి బోధిమణ్డే అరహత్తమగ్గఞాణేన సముచ్ఛేదప్పహానవసేన సవాసనం పహీనో. లోకనిరోధోతి నిబ్బానం. సచ్ఛికతోతి అత్తపచ్చక్ఖో కతో. లోకనిరోధగామినీ పటిపదాతి సీలాదిక్ఖన్ధత్తయసఙ్గహో అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో. సో హి లోకనిరోధం నిబ్బానం గచ్ఛతి అధిగచ్ఛతి, తదత్థం అరియేహి పటిపజ్జీయతి చాతి లోకనిరోధగామినీ పటిపదాతి వుచ్చతి.

    Lokasmāti yathāvuttalokato. Visaṃyuttoti visaṃsaṭṭho, tappaṭibaddhānaṃ sabbesaṃ saṃyojanānaṃ sammadeva samucchinnattā tato vippamuttoti attho. Lokasamudayoti suttantanayena taṇhā, abhidhammanayena pana abhisaṅkhārehi saddhiṃ diyaḍḍhakilesasahassaṃ. Pahīnoti bodhimaṇḍe arahattamaggañāṇena samucchedappahānavasena savāsanaṃ pahīno. Lokanirodhoti nibbānaṃ. Sacchikatoti attapaccakkho kato. Lokanirodhagāminī paṭipadāti sīlādikkhandhattayasaṅgaho ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. So hi lokanirodhaṃ nibbānaṃ gacchati adhigacchati, tadatthaṃ ariyehi paṭipajjīyati cāti lokanirodhagāminī paṭipadāti vuccati.

    ఏత్తావతా తథాని అభిసమ్బుద్ధో యాథావతో గతోతి తథాగతోతి అయమత్థో దస్సితో హోతి. చత్తారి హి అరియసచ్చాని తథాని నామ. యథాహ –

    Ettāvatā tathāni abhisambuddho yāthāvato gatoti tathāgatoti ayamattho dassito hoti. Cattāri hi ariyasaccāni tathāni nāma. Yathāha –

    ‘‘చత్తారిమాని , భిక్ఖవే, తథాని అవితథాని అనఞ్ఞథాని. కతమాని చత్తారి? ఇదం దుక్ఖన్తి, భిక్ఖవే, తథమేతం అవితథమేతం, అనఞ్ఞథమేత’’న్తి (సం॰ ని॰ ౫.౧౦౯౦) విత్థారో.

    ‘‘Cattārimāni , bhikkhave, tathāni avitathāni anaññathāni. Katamāni cattāri? Idaṃ dukkhanti, bhikkhave, tathametaṃ avitathametaṃ, anaññathameta’’nti (saṃ. ni. 5.1090) vitthāro.

    అపిచ తథాయ గతోతి తథాగతో, తథం గతోతి తథాగతో , గతోతి చ అవగతో అతీతో పత్తో పటిపన్నోతి అత్థో. ఇదం వుత్తం హోతి – యస్మా భగవా సకలలోకం తీరణపరిఞ్ఞాయ తథాయ అవిపరీతాయ గతో అవగతో, తస్మా లోకో తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధోతి తథాగతో. లోకసముదయం పహానపరిఞ్ఞాయ తథాయ గతో అతీతోతి తథాగతో. లోకనిరోధం సచ్ఛికిరియాయ తథాయ గతో పత్తోతి తథాగతో. లోకనిరోధగామినిం పటిపదం తథం అవిపరీతం గతో పటిపన్నోతి తథాగతోతి. ఏవం ఇమిస్సా పాళియా భగవతో తథాగతభావదీపనవసేన అత్థో వేదితబ్బో.

    Apica tathāya gatoti tathāgato, tathaṃ gatoti tathāgato , gatoti ca avagato atīto patto paṭipannoti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmā bhagavā sakalalokaṃ tīraṇapariññāya tathāya aviparītāya gato avagato, tasmā loko tathāgatena abhisambuddhoti tathāgato. Lokasamudayaṃ pahānapariññāya tathāya gato atītoti tathāgato. Lokanirodhaṃ sacchikiriyāya tathāya gato pattoti tathāgato. Lokanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ tathaṃ aviparītaṃ gato paṭipannoti tathāgatoti. Evaṃ imissā pāḷiyā bhagavato tathāgatabhāvadīpanavasena attho veditabbo.

    ఇతి భగవా చతుసచ్చాభిసమ్బోధనవసేన అత్తనో తథాగతభావం పకాసేత్వా ఇదాని తత్థ దిట్ఠాదిఅభిసమ్బోధివసేనపి తం దస్సేతుం ‘‘యం, భిక్ఖవే’’తిఆదిమాహ. అఙ్గుత్తరట్ఠకథాయం (అ॰ ని॰ అట్ఠ॰ ౨.౪.౨౩) పన ‘‘చతూహి సచ్చేహి అత్తనో బుద్ధభావం కథేత్వా’’తిఆది వుత్తం. తం తథాగతసద్ద-బుద్ధసద్దానం అత్థతో నిన్నానాకరణతం దస్సేతుం వుత్తం. తథా చేవ హి పాళి పవత్తాతి. తత్థ దిట్ఠన్తి రూపాయతనం. సుతన్తి సద్దాయతనం. ముతన్తి పత్వా గహేతబ్బతో గన్ధాయతనం, రసాయతనం, ఫోట్ఠబ్బాయతనఞ్చ. విఞ్ఞాతన్తి సుఖదుక్ఖాదిధమ్మారమ్మణం. పత్తన్తి పరియేసిత్వా వా అపరియేసిత్వా వా పత్తం. పరియేసితన్తి పత్తం వా అప్పత్తం వా పరియేసితం. అనువిచరితం మనసాతి చిత్తేన అనుసఞ్చరితం. కస్స పన అనువిచరితం మనసాతి? సదేవకస్స…పే॰… సదేవమనుస్సాయాతి సమ్బన్ధనీయం. తత్థ సహ దేవేహీతి సదేవకో, తస్స సదేవకస్స. సేసపదేసుపి ఏసేవ నయో.

    Iti bhagavā catusaccābhisambodhanavasena attano tathāgatabhāvaṃ pakāsetvā idāni tattha diṭṭhādiabhisambodhivasenapi taṃ dassetuṃ ‘‘yaṃ, bhikkhave’’tiādimāha. Aṅguttaraṭṭhakathāyaṃ (a. ni. aṭṭha. 2.4.23) pana ‘‘catūhi saccehi attano buddhabhāvaṃ kathetvā’’tiādi vuttaṃ. Taṃ tathāgatasadda-buddhasaddānaṃ atthato ninnānākaraṇataṃ dassetuṃ vuttaṃ. Tathā ceva hi pāḷi pavattāti. Tattha diṭṭhanti rūpāyatanaṃ. Sutanti saddāyatanaṃ. Mutanti patvā gahetabbato gandhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanañca. Viññātanti sukhadukkhādidhammārammaṇaṃ. Pattanti pariyesitvā vā apariyesitvā vā pattaṃ. Pariyesitanti pattaṃ vā appattaṃ vā pariyesitaṃ. Anuvicaritaṃ manasāti cittena anusañcaritaṃ. Kassa pana anuvicaritaṃ manasāti? Sadevakassa…pe… sadevamanussāyāti sambandhanīyaṃ. Tattha saha devehīti sadevako, tassa sadevakassa. Sesapadesupi eseva nayo.

    సదేవకవచనేన చేత్థ పఞ్చకామావచరదేవగ్గహణం వేదితబ్బం, సమారకవచనేన ఛట్ఠకామావచరదేవగ్గహణం, సబ్రహ్మకవచనేన బ్రహ్మకాయికాదిబ్రహ్మగ్గహణం, సస్సమణబ్రాహ్మణివచనేన సాసనస్స పచ్చత్థికసమణబ్రాహ్మణగ్గహణఞ్చేవ సమితపాపబాహితపాపసమణబ్రాహ్మణగ్గహణఞ్చ, పజావచనేన సత్తలోకగ్గహణం , సదేవమనుస్సవచనేన సమ్ముతిదేవఅవసేసమనుస్సగ్గహణం. ఏవమేత్థ తీహి పదేహి దేవమారబ్రహ్మేహి సద్ధిం సత్తలోకో, ద్వీహి పజావసేన సత్తలోకో గహితోతి వేదితబ్బో.

    Sadevakavacanena cettha pañcakāmāvacaradevaggahaṇaṃ veditabbaṃ, samārakavacanena chaṭṭhakāmāvacaradevaggahaṇaṃ, sabrahmakavacanena brahmakāyikādibrahmaggahaṇaṃ, sassamaṇabrāhmaṇivacanena sāsanassa paccatthikasamaṇabrāhmaṇaggahaṇañceva samitapāpabāhitapāpasamaṇabrāhmaṇaggahaṇañca, pajāvacanena sattalokaggahaṇaṃ , sadevamanussavacanena sammutidevaavasesamanussaggahaṇaṃ. Evamettha tīhi padehi devamārabrahmehi saddhiṃ sattaloko, dvīhi pajāvasena sattaloko gahitoti veditabbo.

    అపరో నయో – సదేవకగ్గహణేన అరూపావచరదేవలోకో గహితో, సమారకవచనేన ఛకామావచరదేవలోకో, సబ్రహ్మకవచనేన రూపీబ్రహ్మలోకో, సస్సమణబ్రాహ్మణాదివచనేన సమ్ముతిదేవేహి సహ అవసేససత్తలోకో గహితో. అపిచేత్థ సదేవకవచనేన ఉక్కట్ఠపరిచ్ఛేదతో సబ్బలోకవిసయస్స భగవతో అభిసమ్బుద్ధభావే పకాసితే యేసమేవం సియా ‘‘మారో నామ మహానుభావో ఛకామావచరిస్సరో వసవత్తీ, బ్రహ్మా పన తతోపి మహానుభావతరో దసహి అఙ్గులీహి దససు చక్కవాళసహస్సేసు ఆలోకం ఫరతి, ఉత్తమజ్ఝానసమాపత్తిసుఖం పటిసంవేదేతి. పుథూ చ సమణబ్రాహ్మణా ఇద్ధిమన్తో దిబ్బచక్ఖుకా పరచిత్తవిదునో మహానుభావా సంవిజ్జన్తి. అయఞ్చ సత్తకాయో అనన్తో అపరిమాణో, కిమేతేసం సబ్బేసంయేవ విసయో అనవసేసతో భగవతా అభిసమ్బుద్ధో’’తి? తేసం విమతిం విధమేన్తో భగవా ‘‘సదేవకస్స లోకస్సా’’తిఆదిమాహ.

    Aparo nayo – sadevakaggahaṇena arūpāvacaradevaloko gahito, samārakavacanena chakāmāvacaradevaloko, sabrahmakavacanena rūpībrahmaloko, sassamaṇabrāhmaṇādivacanena sammutidevehi saha avasesasattaloko gahito. Apicettha sadevakavacanena ukkaṭṭhaparicchedato sabbalokavisayassa bhagavato abhisambuddhabhāve pakāsite yesamevaṃ siyā ‘‘māro nāma mahānubhāvo chakāmāvacarissaro vasavattī, brahmā pana tatopi mahānubhāvataro dasahi aṅgulīhi dasasu cakkavāḷasahassesu ālokaṃ pharati, uttamajjhānasamāpattisukhaṃ paṭisaṃvedeti. Puthū ca samaṇabrāhmaṇā iddhimanto dibbacakkhukā paracittaviduno mahānubhāvā saṃvijjanti. Ayañca sattakāyo ananto aparimāṇo, kimetesaṃ sabbesaṃyeva visayo anavasesato bhagavatā abhisambuddho’’ti? Tesaṃ vimatiṃ vidhamento bhagavā ‘‘sadevakassa lokassā’’tiādimāha.

    పోరాణా పనాహు – ‘‘సదేవకస్సా’’తి దేవతాహి సద్ధిం అవసేసలోకం పరియాదియతి, ‘‘సమారకస్సా’’తి మారేన సద్ధిం అవసేసలోకం, ‘‘సబ్రహ్మకస్సా’’తి బ్రహ్మేహి సద్ధిం అవసేసలోకం. ఏవం సబ్బేపి తిభవూపగే సత్తే తీసు పదేసు పక్ఖిపిత్వా పున ద్వీహి పదేహి పరియాదియన్తో ‘‘సస్సమణబ్రాహ్మణియా పజాయ సదేవమనుస్సాయా’’తి ఆహ. ఏవం పఞ్చహిపి పదేహి ఖన్ధత్తయపరిచ్ఛిన్నే సబ్బసత్తే పరియాదియతి.

    Porāṇā panāhu – ‘‘sadevakassā’’ti devatāhi saddhiṃ avasesalokaṃ pariyādiyati, ‘‘samārakassā’’ti mārena saddhiṃ avasesalokaṃ, ‘‘sabrahmakassā’’ti brahmehi saddhiṃ avasesalokaṃ. Evaṃ sabbepi tibhavūpage satte tīsu padesu pakkhipitvā puna dvīhi padehi pariyādiyanto ‘‘sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāyā’’ti āha. Evaṃ pañcahipi padehi khandhattayaparicchinne sabbasatte pariyādiyati.

    యస్మా తం తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధన్తి ఇమినా ఇదం దస్సేతి – యం అపరిమాణాసు లోకధాతూసు ఇమస్స సదేవకస్స లోకస్స ‘‘నీలం పీతక’’న్తిఆది రూపారమ్మణం చక్ఖుద్వారే ఆపాథం ఆగచ్ఛతి, తం సబ్బం ‘‘అయం సత్తో ఇమస్మిం ఖణే ఇమం నామ రూపారమ్మణం దిస్వా సుమనో వా దుమ్మనో వా మజ్ఝత్తో వా జాతో’’తి తథాగతస్స ఏవం అభిసమ్బుద్ధం. తథా యం అపరిమాణాసు లోకధాతూసు ఇమస్స సదేవకస్స లోకస్స ‘‘భేరిసద్దో ముదిఙ్గసద్దో’’తిఆది సద్దారమ్మణం సోతద్వారే ఆపాథం ఆగచ్ఛతి, ‘‘మూలగన్ధో తచగన్ధో’’తిఆది గన్ధారమ్మణం ఘానద్వారే ఆపాథమాగచ్ఛతి, ‘‘మూలరసో ఖన్ధరసో’’తిఆది రసారమ్మణం జివ్హాద్వారే ఆపాథమాగచ్ఛతి , ‘‘కక్ఖళం ముదుక’’న్తిఆది పథవీధాతుతేజోధాతువాయోధాతుభేదం ఫోట్ఠబ్బారమ్మణం కాయద్వారే ఆపాథమాగచ్ఛతి , ‘‘అయం సత్తో ఇమస్మిం ఖణే ఇమం నామ ఫోట్ఠబ్బం ఫుసిత్వా సుమనో వా దుమ్మనో వా మజ్ఝత్తో వా జాతో’’తి సబ్బం తం తథాగతస్స ఏవం అభిసమ్బుద్ధం.

    Yasmā taṃ tathāgatena abhisambuddhanti iminā idaṃ dasseti – yaṃ aparimāṇāsu lokadhātūsu imassa sadevakassa lokassa ‘‘nīlaṃ pītaka’’ntiādi rūpārammaṇaṃ cakkhudvāre āpāthaṃ āgacchati, taṃ sabbaṃ ‘‘ayaṃ satto imasmiṃ khaṇe imaṃ nāma rūpārammaṇaṃ disvā sumano vā dummano vā majjhatto vā jāto’’ti tathāgatassa evaṃ abhisambuddhaṃ. Tathā yaṃ aparimāṇāsu lokadhātūsu imassa sadevakassa lokassa ‘‘bherisaddo mudiṅgasaddo’’tiādi saddārammaṇaṃ sotadvāre āpāthaṃ āgacchati, ‘‘mūlagandho tacagandho’’tiādi gandhārammaṇaṃ ghānadvāre āpāthamāgacchati, ‘‘mūlaraso khandharaso’’tiādi rasārammaṇaṃ jivhādvāre āpāthamāgacchati , ‘‘kakkhaḷaṃ muduka’’ntiādi pathavīdhātutejodhātuvāyodhātubhedaṃ phoṭṭhabbārammaṇaṃ kāyadvāre āpāthamāgacchati , ‘‘ayaṃ satto imasmiṃ khaṇe imaṃ nāma phoṭṭhabbaṃ phusitvā sumano vā dummano vā majjhatto vā jāto’’ti sabbaṃ taṃ tathāgatassa evaṃ abhisambuddhaṃ.

    తథా యం అపరిమాణాసు లోకధాతూసు ఇమస్స సదేవకస్స లోకస్స సుఖాదిభేదం ధమ్మారమ్మణం మనోద్వారే ఆపాథమాగచ్ఛతి, ‘‘అయం సత్తో ఇమస్మిం ఖణే ఇమం నామ ధమ్మారమ్మణం జానిత్వా సుమనో వా దుమ్మనో వా మజ్ఝత్తో వా జాతో’’తి సబ్బం తం తథాగతస్స ఏవం అభిసమ్బుద్ధం. ఏవం యం ఇమస్స సదేవకస్స లోకస్స దిట్ఠం సుతం ముతం విఞ్ఞాతం, తం తథాగతేన అదిట్ఠం వా అసుతం వా అముతం వా అవిఞ్ఞాతం వా నత్థి. ఇమస్స పన మహాజనస్స పరియేసిత్వా అప్పత్తమ్పి అత్థి, అపరియేసిత్వా అప్పత్తమ్పి అత్థి, పరియేసిత్వా పత్తమ్పి అత్థి, అపరియేసిత్వా పత్తమ్పి అత్థి. సబ్బమ్పి తథాగతస్స అప్పత్తం నామ నత్థి ఞాణేన అసచ్ఛికతం. తతో ఏవ యం అపరిమాణాసు లోకధాతూసు అపరిమాణానం సత్తానం చక్ఖుద్వారే ఆపాథమాగచ్ఛన్తం రూపారమ్మణం నామ అత్థి, తం భగవా సబ్బం సబ్బాకారేన జానాతి పస్సతి. ఏవం జానతా పస్సతా చానేన తం ఇట్ఠానిట్ఠాదివసేన వా దిట్ఠసుతముతవిఞ్ఞాతేసు లబ్భమానపదవసేన వా ‘‘కతమం తం రూపం రూపాయతనం? యం రూపం చతున్నం మహాభూతానం ఉపాదాయ వణ్ణనిభా సనిదస్సనం సప్పటిఘం నీలం పీతక’’న్తిఆదినా (ధ॰ స॰ ౬౧౭) నయేన అనేకేహి నామేహి తేరసహి వారేహి ద్వేపఞ్ఞాసాయ నయేహి విభజ్జమానం తథేవ హోతి, వితథం నత్థి. ఏస నయో సోతద్వారాదీసుపి ఆపాథమాగచ్ఛన్తేసు సద్దాదీసు.

    Tathā yaṃ aparimāṇāsu lokadhātūsu imassa sadevakassa lokassa sukhādibhedaṃ dhammārammaṇaṃ manodvāre āpāthamāgacchati, ‘‘ayaṃ satto imasmiṃ khaṇe imaṃ nāma dhammārammaṇaṃ jānitvā sumano vā dummano vā majjhatto vā jāto’’ti sabbaṃ taṃ tathāgatassa evaṃ abhisambuddhaṃ. Evaṃ yaṃ imassa sadevakassa lokassa diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ, taṃ tathāgatena adiṭṭhaṃ vā asutaṃ vā amutaṃ vā aviññātaṃ vā natthi. Imassa pana mahājanassa pariyesitvā appattampi atthi, apariyesitvā appattampi atthi, pariyesitvā pattampi atthi, apariyesitvā pattampi atthi. Sabbampi tathāgatassa appattaṃ nāma natthi ñāṇena asacchikataṃ. Tato eva yaṃ aparimāṇāsu lokadhātūsu aparimāṇānaṃ sattānaṃ cakkhudvāre āpāthamāgacchantaṃ rūpārammaṇaṃ nāma atthi, taṃ bhagavā sabbaṃ sabbākārena jānāti passati. Evaṃ jānatā passatā cānena taṃ iṭṭhāniṭṭhādivasena vā diṭṭhasutamutaviññātesu labbhamānapadavasena vā ‘‘katamaṃ taṃ rūpaṃ rūpāyatanaṃ? Yaṃ rūpaṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya vaṇṇanibhā sanidassanaṃ sappaṭighaṃ nīlaṃ pītaka’’ntiādinā (dha. sa. 617) nayena anekehi nāmehi terasahi vārehi dvepaññāsāya nayehi vibhajjamānaṃ tatheva hoti, vitathaṃ natthi. Esa nayo sotadvārādīsupi āpāthamāgacchantesu saddādīsu.

    తస్మా తథాగతోతి వుచ్చతీతి యం యథా లోకేన గతం, తస్స తథేవ గతత్తా తథాగతోతి వుచ్చతి. పాళియం పన ‘‘అభిసమ్బుద్ధ’’న్తి వుత్తం, తం తథాగతసద్దేన సమానత్థం. ఇమినా తథాదస్సిభావతో తథాగతోతి అయమత్థో దస్సితో హోతి. వుత్తఞ్హేతం ధమ్మసేనాపతినా –

    Tasmā tathāgatoti vuccatīti yaṃ yathā lokena gataṃ, tassa tatheva gatattā tathāgatoti vuccati. Pāḷiyaṃ pana ‘‘abhisambuddha’’nti vuttaṃ, taṃ tathāgatasaddena samānatthaṃ. Iminā tathādassibhāvato tathāgatoti ayamattho dassito hoti. Vuttañhetaṃ dhammasenāpatinā –

    ‘‘న తస్స అద్దిట్ఠమిధత్థి కిఞ్చి,

    ‘‘Na tassa addiṭṭhamidhatthi kiñci,

    అథో అవిఞ్ఞాతమజానితబ్బం;

    Atho aviññātamajānitabbaṃ;

    సబ్బం అభిఞ్ఞాసి యదత్థి నేయ్యం,

    Sabbaṃ abhiññāsi yadatthi neyyaṃ,

    తథాగతో తేన సమన్తచక్ఖూ’’తి. (మహాని॰ ౧౫౬; చూళని॰ మోఘరాజమాణవపుచ్ఛానిద్దేస ౮౫; పటి॰ మ॰ ౧.౧౨౧);

    Tathāgato tena samantacakkhū’’ti. (mahāni. 156; cūḷani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85; paṭi. ma. 1.121);

    సుత్తన్తేపి వుత్తం భగవతా –

    Suttantepi vuttaṃ bhagavatā –

    ‘‘యం , భిక్ఖవే, సదేవకస్స లోకస్స…పే॰… సదేవమనుస్సాయ పజాయ దిట్ఠం సుతం ముతం విఞ్ఞాతం పత్తం పరియేసితం అనువిచరితం మనసా, తమహం జానామి, తమహం అబ్భఞ్ఞాసిం, తం తథాగతస్స విదితం, తం తథాగతో న ఉపట్ఠాసీ’’తి (అ॰ ని॰ ౪.౨౪).

    ‘‘Yaṃ , bhikkhave, sadevakassa lokassa…pe… sadevamanussāya pajāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tamahaṃ jānāmi, tamahaṃ abbhaññāsiṃ, taṃ tathāgatassa viditaṃ, taṃ tathāgato na upaṭṭhāsī’’ti (a. ni. 4.24).

    యఞ్చ, భిక్ఖవే, రత్తిం తథాగతో అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుజ్ఝతీతి యస్సఞ్చ విసాఖపుణ్ణమరత్తియం తథా ఆగతాదిఅత్థేన తథాగతో భగవా బోధిమణ్డే అపరాజితపల్లఙ్కే నిసిన్నో తిణ్ణం మారానం మత్థకం మద్దిత్వా ఉత్తరితరాభావతో అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం ఆసవక్ఖయఞాణేన సద్ధిం సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణం అధిగచ్ఛతి. యఞ్చ రత్తిం అనుపాదిసేసాయ నిబ్బానధాతుయా పరినిబ్బాయతీతి యస్సఞ్చ విసాఖపుణ్ణమరత్తియంయేవ కుసినారాయం ఉపవత్తనే మల్లానం సాలవనే యమకసాలానమన్తరే అనుపాదిసేసాయ నిబ్బానధాతుయా పరినిబ్బాయతి. యం ఏతస్మిం అన్తరేతి ఇమాసం ద్విన్నం సఉపాదిసేసఅనుపాదిసేసనిబ్బానధాతూనం వేమజ్ఝే పఞ్చచత్తాలీసవస్సపరిమాణే కాలే పఠమబోధియమ్పి, మజ్ఝిమబోధియమ్పి, పచ్ఛిమబోధియమ్పి యం సుత్తగేయ్యాదిప్పభేదం ధమ్మం భాసతి నిద్దిసనవసేన, లపతి ఉద్ధిసనవసేన, నిద్దిసతి పటినిద్దిసనవసేన. సబ్బం తం తథేవ హోతీతి తం ఏత్థన్తరే దేసితం సబ్బం సుత్తగేయ్యాదినవఙ్గం బుద్ధవచనం అత్థతో బ్యఞ్జనతో చ అనుపవజ్జం అనూనం అనధికం సబ్బాకారపరిపుణ్ణం రాగమదనిమ్మదనం…పే॰… మోహమదనిమ్మదనం, నత్థి తత్థ వాలగ్గమత్తమ్పి అవక్ఖలితం, ఏకముద్దికాయ లఞ్ఛితం వియ ఏకనాళియా మితం వియ ఏకతులాయ తులితం వియ చ తం తథేవ హోతి యస్సత్థాయ భాసితం, ఏకన్తేనేవ తస్స సాధనతో, నో అఞ్ఞథా. తస్మా తథం, అవితథం, అనఞ్ఞథం. ఏతేన తథావాదితాయ తథాగతోతి దస్సేతి. గదఅత్థో అయం గతసద్దో దకారస్స తకారం కత్వా, తస్మా తథం గదతీతి తథాగతోతి అత్థో. అథ వా ఆగదనం ఆగదో, వచనన్తి అత్థో. తథో అవిపరీతో ఆగదో యస్సాతి దకారస్స తకారం కత్వా తథాగతోతి ఏవమేత్థ పదసిద్ధి వేదితబ్బా.

    Yañca, bhikkhave, rattiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhatīti yassañca visākhapuṇṇamarattiyaṃ tathā āgatādiatthena tathāgato bhagavā bodhimaṇḍe aparājitapallaṅke nisinno tiṇṇaṃ mārānaṃ matthakaṃ madditvā uttaritarābhāvato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ āsavakkhayañāṇena saddhiṃ sabbaññutaññāṇaṃ adhigacchati. Yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyatīti yassañca visākhapuṇṇamarattiyaṃyeva kusinārāyaṃ upavattane mallānaṃ sālavane yamakasālānamantare anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati. Yaṃ etasmiṃ antareti imāsaṃ dvinnaṃ saupādisesaanupādisesanibbānadhātūnaṃ vemajjhe pañcacattālīsavassaparimāṇe kāle paṭhamabodhiyampi, majjhimabodhiyampi, pacchimabodhiyampi yaṃ suttageyyādippabhedaṃ dhammaṃ bhāsati niddisanavasena, lapati uddhisanavasena, niddisati paṭiniddisanavasena. Sabbaṃ taṃ tatheva hotīti taṃ etthantare desitaṃ sabbaṃ suttageyyādinavaṅgaṃ buddhavacanaṃ atthato byañjanato ca anupavajjaṃ anūnaṃ anadhikaṃ sabbākāraparipuṇṇaṃ rāgamadanimmadanaṃ…pe… mohamadanimmadanaṃ, natthi tattha vālaggamattampi avakkhalitaṃ, ekamuddikāya lañchitaṃ viya ekanāḷiyā mitaṃ viya ekatulāya tulitaṃ viya ca taṃ tatheva hoti yassatthāya bhāsitaṃ, ekanteneva tassa sādhanato, no aññathā. Tasmā tathaṃ, avitathaṃ, anaññathaṃ. Etena tathāvāditāya tathāgatoti dasseti. Gadaattho ayaṃ gatasaddo dakārassa takāraṃ katvā, tasmā tathaṃ gadatīti tathāgatoti attho. Atha vā āgadanaṃ āgado, vacananti attho. Tatho aviparīto āgado yassāti dakārassa takāraṃ katvā tathāgatoti evamettha padasiddhi veditabbā.

    యథావాదీ తథాకారీతి యే ధమ్మే భగవా ‘‘ఇమే ధమ్మా అకుసలా సావజ్జా విఞ్ఞుగరహితా సమత్తా సమాదిన్నా అహితాయ దుక్ఖాయ సంవత్తన్తీ’’తి పరేసం ధమ్మం దేసేన్తో వదతి, తే ధమ్మే ఏకన్తేనేవ సయం పహాసి. యే పన ధమ్మే భగవా ‘‘ఇమే ధమ్మా కుసలా అనవజ్జా విఞ్ఞుప్పసత్థా సమత్తా సమాదిన్నా హితాయ సుఖాయ సంవత్తన్తీ’’తి వదతి, తే ధమ్మే ఏకన్తేనేవ సయం ఉపసమ్పజ్జ విహాసి. తస్మా యథావాదీ భగవా, తథాకారీతి వేదితబ్బో. యథాకారీ తథావాదీతి సమ్మదేవ సీలాదిపరిపూరణవసేన సమ్మా పటిపన్నో సయం యథాకారీ భగవా, తథేవ ధమ్మదేసనాయ పరేసం తత్థ పతిట్ఠాపనవసేన తథావాదీ. భగవతో హి వాచాయ కాయో అనులోమేతి, కాయస్సపి వాచా. తస్మా యథావాదీ తథాకారీ, యథాకారీ తథావాదీ చ హోతి. ఏవంభూతస్స చస్స యథా వాచా, కాయోపి తథా గతో పవత్తో. యథా చ కాయో, వాచాపి తథా గతా పవత్తాతి అత్థో.

    Yathāvādī tathākārīti ye dhamme bhagavā ‘‘ime dhammā akusalā sāvajjā viññugarahitā samattā samādinnā ahitāya dukkhāya saṃvattantī’’ti paresaṃ dhammaṃ desento vadati, te dhamme ekanteneva sayaṃ pahāsi. Ye pana dhamme bhagavā ‘‘ime dhammā kusalā anavajjā viññuppasatthā samattā samādinnā hitāya sukhāya saṃvattantī’’ti vadati, te dhamme ekanteneva sayaṃ upasampajja vihāsi. Tasmā yathāvādī bhagavā, tathākārīti veditabbo. Yathākārī tathāvādīti sammadeva sīlādiparipūraṇavasena sammā paṭipanno sayaṃ yathākārī bhagavā, tatheva dhammadesanāya paresaṃ tattha patiṭṭhāpanavasena tathāvādī. Bhagavato hi vācāya kāyo anulometi, kāyassapi vācā. Tasmā yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī ca hoti. Evaṃbhūtassa cassa yathā vācā, kāyopi tathā gato pavatto. Yathā ca kāyo, vācāpi tathā gatā pavattāti attho.

    అభిభూ అనభిభూతోతి ఉపరి భవగ్గం హేట్ఠా అవీచినిరయం పరియన్తం కత్వా తిరియం అపరిమాణాసు లోకధాతూసు భగవా సబ్బసత్తే అభిభవతి సీలేనపి సమాధినాపి పఞ్ఞాయపి విముత్తియాపి విముత్తిఞాణదస్సనేనపి, న తస్స తులా వా పమాణం వా అత్థి, అసమో అసమసమో అప్పటిమో అప్పటిభాగో అప్పటిపుగ్గలో అతులో అప్పమేయ్యో అనుత్తరో ధమ్మరాజా దేవానం అతిదేవో సక్కానం అతిసక్కో బ్రహ్మానం అతిబ్రహ్మా. తతో ఏవ సయం న కేనచి అభిభూతోతి అనభిభూతో. అఞ్ఞదత్థూతి ఏకంసత్థే నిపాతో. యఞ్హి కిఞ్చి నేయ్యం నామ, సబ్బం తం హత్థతలే ఆమలకం వియ పస్సతీతి దసో. అవిపరీతం ఆసయాదిఅవబోధేన హితూపసంహారాదినా చ సత్తే, భావఞ్ఞథత్తూపనయవసేన సఙ్ఖారే సబ్బాకారేన సుచిణ్ణవసితాయ సమాపత్తియో చిత్తఞ్చ వసే వత్తేతీతి వసవత్తీ. ఏత్తావతా అభిభవనట్ఠేన భగవా అత్తనో తథాగతభావం దస్సేతి.

    Abhibhū anabhibhūtoti upari bhavaggaṃ heṭṭhā avīcinirayaṃ pariyantaṃ katvā tiriyaṃ aparimāṇāsu lokadhātūsu bhagavā sabbasatte abhibhavati sīlenapi samādhināpi paññāyapi vimuttiyāpi vimuttiñāṇadassanenapi, na tassa tulā vā pamāṇaṃ vā atthi, asamo asamasamo appaṭimo appaṭibhāgo appaṭipuggalo atulo appameyyo anuttaro dhammarājā devānaṃ atidevo sakkānaṃ atisakko brahmānaṃ atibrahmā. Tato eva sayaṃ na kenaci abhibhūtoti anabhibhūto. Aññadatthūti ekaṃsatthe nipāto. Yañhi kiñci neyyaṃ nāma, sabbaṃ taṃ hatthatale āmalakaṃ viya passatīti daso. Aviparītaṃ āsayādiavabodhena hitūpasaṃhārādinā ca satte, bhāvaññathattūpanayavasena saṅkhāre sabbākārena suciṇṇavasitāya samāpattiyo cittañca vase vattetīti vasavattī. Ettāvatā abhibhavanaṭṭhena bhagavā attano tathāgatabhāvaṃ dasseti.

    తత్రేవం పదసిద్ధి వేదితబ్బా – అగదో వియ అగదో. కో పనేస? దేసనావిలాసో చేవ పుఞ్ఞుస్సయో చ. తేనేవ హేస మహానుభావో భిసక్కో వియ దిబ్బాగదేన సప్పే, సబ్బే పరప్పవాదినో సదేవకఞ్చ లోకం అభిభవతి. ఇతి సబ్బలోకాభిభవనే తథో అవిపరీతో దేసనావిలాసో చేవ పుఞ్ఞుస్సయో చ అగదో అస్సాతి దకారస్స తకారం కత్వా తథాగతోతి వేదితబ్బో. తేన వుత్తం ‘‘సదేవకే, భిక్ఖవే, లోకే…పే॰… వసవత్తీ, తస్మా తథాగతోతి వుచ్చతీ’’తి.

    Tatrevaṃ padasiddhi veditabbā – agado viya agado. Ko panesa? Desanāvilāso ceva puññussayo ca. Teneva hesa mahānubhāvo bhisakko viya dibbāgadena sappe, sabbe parappavādino sadevakañca lokaṃ abhibhavati. Iti sabbalokābhibhavane tatho aviparīto desanāvilāso ceva puññussayo ca agado assāti dakārassa takāraṃ katvā tathāgatoti veditabbo. Tena vuttaṃ ‘‘sadevake, bhikkhave, loke…pe… vasavattī, tasmā tathāgatoti vuccatī’’ti.

    గాథాసు సబ్బలోకం అభిఞ్ఞాయాతి తేధాతుకలోకసన్నివాసం జానిత్వా. సబ్బలోకే యథాతథన్తి తస్మిం తేధాతుకలోకసన్నివాసే యంకిఞ్చి నేయ్యం, తం సబ్బం యథాతథం అవిపరీతం జానిత్వా. సబ్బలోకవిసంయుత్తోతి చతున్నం యోగానం అనవసేసప్పహానేన సబ్బేనపి లోకేన విసంయుత్తో విప్పముత్తో. అనూపయోతి సబ్బస్మిమ్పి లోకే తణ్హాదిట్ఠిఉపయేహి అనూపయో తేహి ఉపయేహి విరహితో.

    Gāthāsu sabbalokaṃ abhiññāyāti tedhātukalokasannivāsaṃ jānitvā. Sabbaloke yathātathanti tasmiṃ tedhātukalokasannivāse yaṃkiñci neyyaṃ, taṃ sabbaṃ yathātathaṃ aviparītaṃ jānitvā. Sabbalokavisaṃyuttoti catunnaṃ yogānaṃ anavasesappahānena sabbenapi lokena visaṃyutto vippamutto. Anūpayoti sabbasmimpi loke taṇhādiṭṭhiupayehi anūpayo tehi upayehi virahito.

    సబ్బాభిభూతి రూపాదీని సబ్బారమ్మణాని, సబ్బం సఙ్ఖారగతం, సబ్బేపి మారే అభిభవిత్వా ఠితో. ధీరోతి ధితిసమ్పన్నో. సబ్బగన్థప్పమోచనోతి సబ్బే అభిజ్ఝాకాయగన్థాదికే మోచేత్వా ఠితో వేనేయ్యసన్తానేపి అత్తనో దేసనావిలాసేన తేసం పమోచనతో సబ్బగన్థప్పమోచనో. ఫుట్ఠాస్సాతి ఫుట్ఠా అస్స. కరణత్థే ఇదం సామివచనం, ఫుట్ఠా అనేనాతి అత్థో. పరమా సన్తీతి నిబ్బానం. తఞ్హి తేన ఞాణఫుసనేన ఫుట్ఠం. తేనేవాహ ‘‘నిబ్బానం అకుతోభయ’’న్తి. అథ వా పరమా సన్తీతి ఉత్తమా సన్తి. కతరా సాతి? నిబ్బానం. యస్మా పన నిబ్బానే కుతోచి భయం నత్థి, తస్మా తం అకుతోభయన్తి వుచ్చతి.

    Sabbābhibhūti rūpādīni sabbārammaṇāni, sabbaṃ saṅkhāragataṃ, sabbepi māre abhibhavitvā ṭhito. Dhīroti dhitisampanno. Sabbaganthappamocanoti sabbe abhijjhākāyaganthādike mocetvā ṭhito veneyyasantānepi attano desanāvilāsena tesaṃ pamocanato sabbaganthappamocano. Phuṭṭhāssāti phuṭṭhā assa. Karaṇatthe idaṃ sāmivacanaṃ, phuṭṭhā anenāti attho. Paramā santīti nibbānaṃ. Tañhi tena ñāṇaphusanena phuṭṭhaṃ. Tenevāha ‘‘nibbānaṃ akutobhaya’’nti. Atha vā paramā santīti uttamā santi. Katarā sāti? Nibbānaṃ. Yasmā pana nibbāne kutoci bhayaṃ natthi, tasmā taṃ akutobhayanti vuccati.

    అనీఘోతి నిద్దుక్ఖో. సబ్బకమ్మక్ఖయం పత్తోతి సబ్బేసం కమ్మానం ఖయం పరియోసానం అచ్చన్తాభావం పత్తో. విముత్తో ఉపధిసఙ్ఖయేతి ఉపధిసఙ్ఖయసఙ్ఖాతే నిబ్బానే తదారమ్మణాయ ఫలవిముత్తియా విముత్తో. ఏస సోతి ఏసో సో. సీహో అనుత్తరోతి పరిస్సయానం సహనట్ఠేన, కిలేసానం హననట్ఠేన చ, తథాగతో అనుత్తరో సీహో నామ. బ్రహ్మన్తి సేట్ఠం. చక్కన్తి ధమ్మచక్కం. పవత్తయీతి తిపరివట్టం ద్వాదసాకారం పవత్తేసి.

    Anīghoti niddukkho. Sabbakammakkhayaṃ pattoti sabbesaṃ kammānaṃ khayaṃ pariyosānaṃ accantābhāvaṃ patto. Vimutto upadhisaṅkhayeti upadhisaṅkhayasaṅkhāte nibbāne tadārammaṇāya phalavimuttiyā vimutto. Esa soti eso so. Sīho anuttaroti parissayānaṃ sahanaṭṭhena, kilesānaṃ hananaṭṭhena ca, tathāgato anuttaro sīho nāma. Brahmanti seṭṭhaṃ. Cakkanti dhammacakkaṃ. Pavattayīti tiparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ pavattesi.

    ఇతీతి ఏవం తథాగతస్స గుణే జానిత్వా. సఙ్గమ్మాతి సమాగన్త్వా. తం నమస్సన్తీతి తం తథాగతం తే సరణం గతా దేవమనుస్సా నమస్సన్తి. మహన్తేహి సీలాదిగుణేహి సమన్నాగతత్తా మహన్తం, చతువేసారజ్జయోగేన వీతసారదం. ఇదాని యం వదన్తా తే నమస్సన్తి, తం దస్సేతుం దన్తోతిఆది వుత్తం. తం ఉత్తానత్థమేవ.

    Itīti evaṃ tathāgatassa guṇe jānitvā. Saṅgammāti samāgantvā. Taṃnamassantīti taṃ tathāgataṃ te saraṇaṃ gatā devamanussā namassanti. Mahantehi sīlādiguṇehi samannāgatattā mahantaṃ, catuvesārajjayogena vītasāradaṃ. Idāni yaṃ vadantā te namassanti, taṃ dassetuṃ dantotiādi vuttaṃ. Taṃ uttānatthameva.

    ఇతి ఇమస్మిం చతుక్కనిపాతే ఛట్ఠే సత్తమే చ సుత్తే వట్టం కథితం, పఠమదుతియతతియద్వాదసమతేరసమేసు వివట్టం కథితం, సేసేసు వట్టవివట్టం కథితన్తి వేదితబ్బం.

    Iti imasmiṃ catukkanipāte chaṭṭhe sattame ca sutte vaṭṭaṃ kathitaṃ, paṭhamadutiyatatiyadvādasamaterasamesu vivaṭṭaṃ kathitaṃ, sesesu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitanti veditabbaṃ.

    తేరసమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Terasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ఇతి పరమత్థదీపనియా

    Iti paramatthadīpaniyā

    ఖుద్దకనికాయ-అట్ఠకథాయ

    Khuddakanikāya-aṭṭhakathāya

    ఇతివుత్తకస్స చతుక్కనిపాతవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Itivuttakassa catukkanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౧౩. లోకసుత్తం • 13. Lokasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact