| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๑๐. โลกสุตฺตวณฺณนา
10. Lokasuttavaṇṇanā
๗๐. กิสฺมินฺติ กิสฺมิํ สติ? ตสฺส ปน สนฺตภาโว อุปฺปตฺติวเสเนวาติ อาห ‘‘กิสฺมิํ อุปฺปเนฺน’’ติ? โลโก อุปฺปโนฺนติ วุจฺจติ อนุปาทานตฺตา โลกสมญฺญายฯ ฉสูติ เอตฺถาปิ เอเสว นโย สนฺถวนฺติ อธิกสิเนหํ กโรติ อธิกสิเนหวตฺถุภาวโต อชฺฌตฺติกายตนานํฯ อุปาทายาติ ปุพฺพกาลกิริยา อปรกาลกิริยํ อเปกฺขตีติ วจนเสสวเสน กิริยาปทํ คหิตํ ‘‘ปวตฺตตี’’ติฯ กิํ ปน ปวตฺตติ? โลโก, โลกสมญฺญาติ อโตฺถฯ ฉสูติ อิทํ นิมิตฺตเตฺถ ภุมฺมํฯ ฉฬายตนนิมิตฺตญฺหิ สพฺพทุกฺขํฯ อยนฺติ สตฺตโลโกฯ อุปฺปโนฺน นาม โหติ ฉฬายตนํ นาม มูลํ สพฺพทุกฺขานนฺติ กตฺวาฯ พาหิเรสุ อายตเนสุ สนฺถวํ กโรติ วิเสสโต รูปาทีนํ ตณฺหาวตฺถุกตฺตาฯ ยสฺมา จกฺขาทีนํ สนฺตปฺปนวเสน รูปาทีนํ ปริคฺคหิตตฺตา โลกสฺส นิเสวิตาย สํวตฺตติ, ตสฺมา วุตฺตํ ‘‘ฉนฺนํ…เป.… วิหญฺญตี’’ติฯ
70.Kisminti kismiṃ sati? Tassa pana santabhāvo uppattivasenevāti āha ‘‘kismiṃ uppanne’’ti? Loko uppannoti vuccati anupādānattā lokasamaññāya. Chasūti etthāpi eseva nayo santhavanti adhikasinehaṃ karoti adhikasinehavatthubhāvato ajjhattikāyatanānaṃ. Upādāyāti pubbakālakiriyā aparakālakiriyaṃ apekkhatīti vacanasesavasena kiriyāpadaṃ gahitaṃ ‘‘pavattatī’’ti. Kiṃ pana pavattati? Loko, lokasamaññāti attho. Chasūti idaṃ nimittatthe bhummaṃ. Chaḷāyatananimittañhi sabbadukkhaṃ. Ayanti sattaloko. Uppanno nāma hoti chaḷāyatanaṃ nāma mūlaṃ sabbadukkhānanti katvā. Bāhiresu āyatanesu santhavaṃ karoti visesato rūpādīnaṃ taṇhāvatthukattā. Yasmā cakkhādīnaṃ santappanavasena rūpādīnaṃ pariggahitattā lokassa nisevitāya saṃvattati, tasmā vuttaṃ ‘‘channaṃ…pe… vihaññatī’’ti.
โลกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Lokasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
อทฺธวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Addhavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๐. โลกสุตฺตํ • 10. Lokasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. โลกสุตฺตวณฺณนา • 10. Lokasuttavaṇṇanā
