Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ൩. ലോകസുത്തവണ്ണനാ

    3. Lokasuttavaṇṇanā

    ൨൩. തതിയേ ലോകോതി ലുജ്ജനപലുജ്ജനട്ഠേന ലോകോ. അത്ഥതോ പുരിമസ്മിം അരിയസച്ചദ്വയം, ഇധ പന ദുക്ഖം അരിയസച്ചം വേദിതബ്ബം. തേനാഹ ‘‘ലോകോതി ദുക്ഖസച്ച’’ന്തി. വിസംയുത്തോതി വിസംസട്ഠോ ന പടിബദ്ധോ, സബ്ബേസം സംയോജനാനം സമ്മദേവ സമുച്ഛിന്നത്താ തതോ വിപ്പമുത്തോതി അത്ഥോ. ലോകസമുദയോതി സുത്തന്തനയേന തണ്ഹാ, അഭിധമ്മനയേന പന അഭിസങ്ഖാരേഹി സദ്ധിം ദിയഡ്ഢകിലേസസഹസ്സം. ലോകനിരോധോതി നിബ്ബാനം. സച്ഛികതോതി അത്തപച്ചക്ഖോ കതോ. ലോകനിരോധഗാമിനീ പടിപദാതി സീലാദിക്ഖന്ധത്തയസങ്ഗഹോ അരിയോ അട്ഠങ്ഗികോ മഗ്ഗോ. സോ ഹി ലോകനിരോധം നിബ്ബാനം ഗച്ഛതി അധിഗച്ഛതി, തദത്ഥം അരിയേഹി പടിപജ്ജീയതി ചാതി ലോകനിരോധഗാമിനീ പടിപദാതി വുച്ചതി.

    23. Tatiye lokoti lujjanapalujjanaṭṭhena loko. Atthato purimasmiṃ ariyasaccadvayaṃ, idha pana dukkhaṃ ariyasaccaṃ veditabbaṃ. Tenāha ‘‘lokoti dukkhasacca’’nti. Visaṃyuttoti visaṃsaṭṭho na paṭibaddho, sabbesaṃ saṃyojanānaṃ sammadeva samucchinnattā tato vippamuttoti attho. Lokasamudayoti suttantanayena taṇhā, abhidhammanayena pana abhisaṅkhārehi saddhiṃ diyaḍḍhakilesasahassaṃ. Lokanirodhoti nibbānaṃ. Sacchikatoti attapaccakkho kato. Lokanirodhagāminī paṭipadāti sīlādikkhandhattayasaṅgaho ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. So hi lokanirodhaṃ nibbānaṃ gacchati adhigacchati, tadatthaṃ ariyehi paṭipajjīyati cāti lokanirodhagāminī paṭipadāti vuccati.

    ഏത്താവതാ തഥാനി അഭിസമ്ബുദ്ധോ യാഥാവതോ ഗതോതി തഥാഗതോതി അയമത്ഥോ ദസ്സിതോ ഹോതി. ചത്താരി ഹി അരിയസച്ചാനി തഥാനി നാമ. യഥാഹ –

    Ettāvatā tathāni abhisambuddho yāthāvato gatoti tathāgatoti ayamattho dassito hoti. Cattāri hi ariyasaccāni tathāni nāma. Yathāha –

    ‘‘ചത്താരിമാനി, ഭിക്ഖവേ, തഥാനി അവിതഥാനി അനഞ്ഞഥാനി. കതമാനി ചത്താരി? ഇദം ദുക്ഖന്തി, ഭിക്ഖവേ, തഥമേതം അവിതഥമേതം അനഞ്ഞഥമേത’’ന്തി (സം॰ നി॰ ൫.൧൦൯൦; പടി॰ മ॰ ൨.൮) വിത്ഥാരോ.

    ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, tathāni avitathāni anaññathāni. Katamāni cattāri? Idaṃ dukkhanti, bhikkhave, tathametaṃ avitathametaṃ anaññathameta’’nti (saṃ. ni. 5.1090; paṭi. ma. 2.8) vitthāro.

    അപിച തഥായ ഗതോതി തഥാഗതോ, ഗതോതി ച അവഗതോ അതീതോ പത്തോ പടിപന്നോതി അത്ഥോ. ഇദം വുത്തം ഹോതി – യസ്മാ ഭഗവാ സകലലോകം തീരണപരിഞ്ഞായ തഥായ അവിപരീതായ ഗതോ അവഗതോ, തസ്മാ ലോകോ തഥാഗതേന അഭിസമ്ബുദ്ധോതി തഥാഗതോ. ലോകസമുദയം പഹാനപരിഞ്ഞായ തഥായ ഗതോ അതീതോതി തഥാഗതോ. ലോകനിരോധം സച്ഛികിരിയായ തഥായ ഗതോ പത്തോതി തഥാഗതോ. ലോകനിരോധഗാമിനിം പടിപദം തഥം അവിപരീതം ഗതോ പടിപന്നോതി തഥാഗതോതി. ഏവം ഇമിസ്സാ പാളിയാ തഥാഗതഭാവദീപനവസേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ.

    Apica tathāya gatoti tathāgato, gatoti ca avagato atīto patto paṭipannoti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmā bhagavā sakalalokaṃ tīraṇapariññāya tathāya aviparītāya gato avagato, tasmā loko tathāgatena abhisambuddhoti tathāgato. Lokasamudayaṃ pahānapariññāya tathāya gato atītoti tathāgato. Lokanirodhaṃ sacchikiriyāya tathāya gato pattoti tathāgato. Lokanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ tathaṃ aviparītaṃ gato paṭipannoti tathāgatoti. Evaṃ imissā pāḷiyā tathāgatabhāvadīpanavasena attho veditabbo.

    ഇതി ഭഗവാ ചതുസച്ചാഭിസമ്ബോധവസേന അത്തനോ തഥാഗതഭാവം പകാസേത്വാ ഇദാനി തത്ഥ ദിട്ഠാദിഅഭിസമ്ബോധവസേനപി തം ദസ്സേതും ‘‘യം, ഭിക്ഖവേ’’തിആദിമാഹ. അട്ഠകഥായം പന ‘‘ചതൂഹി സച്ചേഹി അത്തനോ ബുദ്ധഭാവം കഥേത്വാ’’തി വുത്തം, തം തഥാഗതസദ്ദബുദ്ധസദ്ദാനം അത്ഥതോ നിന്നാനാകരണതം ദസ്സേതും വുത്തം. തഥാ ചേവ ഹി പാളി പവത്താതി. ദിട്ഠന്തി രൂപായതനം ദട്ഠബ്ബതോ. തേന യം ദിട്ഠം യം ദിസ്സതി, യം ദക്ഖതി, യം സമവായേ പസ്സേയ്യ, തം സബ്ബം ദിട്ഠന്തേവ ഗഹിതം കാലവിസേസസ്സ അനാമട്ഠഭാവതോ യഥാ ‘‘ദുദ്ധ’’ന്തി ദസ്സേതി. സുതന്തിആദീസുപി ഏസേവ നയോ. സുതന്തി സദ്ദായതനം സോതബ്ബതോ. മുതന്തി സനിസ്സയേ ഇന്ദ്രിയേ നിസ്സയം മുഞ്ചിത്വാ പാപുണിത്വാ ഗഹേതബ്ബം. തേനാഹ ‘‘പത്വാ ഗഹേതബ്ബതോ’’തി. വിഞ്ഞാതന്തി വിജാനിതബ്ബം. തം പന ദിട്ഠാദിവിനിമുത്തം വിഞ്ഞേയ്യന്തി ആഹ ‘‘സുഖദുക്ഖാദി ധമ്മാരമ്മണ’’ന്തി. പത്തന്തി യഥാ തഥാ പത്വാ ഹത്ഥഗതം, അധിഗതന്തി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘പരിയേസിത്വാ വാ അപരിയേസിത്വാ വാ’’തി. പരിയേസിതന്തി പത്തിയാ അത്ഥം പരിയിട്ഠം. തം പന പത്തം വാ സിയാ അപ്പത്തം വാ, ഉഭയഥാപി പരിയേസിതമേവാതി ആഹ ‘‘പത്തം വാ അപ്പത്തം വാ’’തി. ദ്വയേനപി ദ്വിപ്പകാരമ്പി പത്തം ദ്വിപ്പകാരമ്പി പരിയേസിതം തേന തേന പകാരേന തഥാഗതേന അഭിസമ്ബുദ്ധന്തി ദസ്സേതി. ചിത്തേന അനുസഞ്ചരിതന്തി തേ പന അപാപേത്വാ ചിത്തേനേവ അനു അനു സഞ്ചരിതം, വിപരിതക്കിതന്തി അത്ഥോ.

    Iti bhagavā catusaccābhisambodhavasena attano tathāgatabhāvaṃ pakāsetvā idāni tattha diṭṭhādiabhisambodhavasenapi taṃ dassetuṃ ‘‘yaṃ, bhikkhave’’tiādimāha. Aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘catūhi saccehi attano buddhabhāvaṃ kathetvā’’ti vuttaṃ, taṃ tathāgatasaddabuddhasaddānaṃ atthato ninnānākaraṇataṃ dassetuṃ vuttaṃ. Tathā ceva hi pāḷi pavattāti. Diṭṭhanti rūpāyatanaṃ daṭṭhabbato. Tena yaṃ diṭṭhaṃ yaṃ dissati, yaṃ dakkhati, yaṃ samavāye passeyya, taṃ sabbaṃ diṭṭhanteva gahitaṃ kālavisesassa anāmaṭṭhabhāvato yathā ‘‘duddha’’nti dasseti. Sutantiādīsupi eseva nayo. Sutanti saddāyatanaṃ sotabbato. Mutanti sanissaye indriye nissayaṃ muñcitvā pāpuṇitvā gahetabbaṃ. Tenāha ‘‘patvā gahetabbato’’ti. Viññātanti vijānitabbaṃ. Taṃ pana diṭṭhādivinimuttaṃ viññeyyanti āha ‘‘sukhadukkhādi dhammārammaṇa’’nti. Pattanti yathā tathā patvā hatthagataṃ, adhigatanti attho. Tenāha ‘‘pariyesitvā vā apariyesitvā vā’’ti. Pariyesitanti pattiyā atthaṃ pariyiṭṭhaṃ. Taṃ pana pattaṃ vā siyā appattaṃ vā, ubhayathāpi pariyesitamevāti āha ‘‘pattaṃ vā appattaṃ vā’’ti. Dvayenapi dvippakārampi pattaṃ dvippakārampi pariyesitaṃ tena tena pakārena tathāgatena abhisambuddhanti dasseti. Cittena anusañcaritanti te pana apāpetvā citteneva anu anu sañcaritaṃ, viparitakkitanti attho.

    പീതകന്തിആദീതി ആദിസദ്ദേന ലോഹിതഓദാതാദിസബ്ബം രൂപാരമ്മണഭാഗം സങ്ഗണ്ഹാതി. സുമനോതി രാഗവസേന ലോഭവസേന സദ്ധാദിവസേന വാ സുമനോ. ദുമ്മനോതി ബ്യാപാദവിതക്കവസേന വാ വിഹിംസാവിതക്കവസേന വാ ദുമ്മനോ. മജ്ഝത്തോതി അഞ്ഞാണവസേന, ഞാണവസേന വാ മജ്ഝത്തോ. ഏസ നയോ സബ്ബത്ഥ. തത്ഥ ആദിസദ്ദേന സങ്ഖസദ്ദോ, പണവസദ്ദോ, പത്തഗന്ധോ, പുപ്ഫഗന്ധോ, പുപ്ഫരസോ, ഫലരസോ, ഉപാദിന്നം, അനുപാദിന്നം, മജ്ഝത്തവേദനാ കുസലകമ്മം അകുസലകമ്മന്തി ഏവമാദീനം സങ്ഗഹോ ദട്ഠബ്ബോ. അപ്പത്തന്തി ഞാണേന അസമ്പത്തം, അവിദിതന്തി അത്ഥോ. തേനാഹ ‘‘ഞാണേന അസച്ഛികത’’ന്തി. ലോകേന ഗതന്തി ലോകേന ഞാതം. തഥേവ ഗതത്താതി തഥേവ ഞാതത്താ അഭിസമ്ബുദ്ധത്താ , ഗതസദ്ദേന ഏകത്തം ബുദ്ധിഅത്ഥന്തി അത്ഥോ. ഗതിഅത്ഥോ ഹി ധാതവോ ബുദ്ധിഅത്ഥാ ഭവന്തീതി അക്ഖരചിന്തകാ.

    Pītakantiādīti ādisaddena lohitaodātādisabbaṃ rūpārammaṇabhāgaṃ saṅgaṇhāti. Sumanoti rāgavasena lobhavasena saddhādivasena vā sumano. Dummanoti byāpādavitakkavasena vā vihiṃsāvitakkavasena vā dummano. Majjhattoti aññāṇavasena, ñāṇavasena vā majjhatto. Esa nayo sabbattha. Tattha ādisaddena saṅkhasaddo, paṇavasaddo, pattagandho, pupphagandho, puppharaso, phalaraso, upādinnaṃ, anupādinnaṃ, majjhattavedanā kusalakammaṃ akusalakammanti evamādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Appattanti ñāṇena asampattaṃ, aviditanti attho. Tenāha ‘‘ñāṇena asacchikata’’nti. Lokena gatanti lokena ñātaṃ. Tatheva gatattāti tatheva ñātattā abhisambuddhattā , gatasaddena ekattaṃ buddhiatthanti attho. Gatiattho hi dhātavo buddhiatthā bhavantīti akkharacintakā.

    യഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, രതിം തഥാഗതോ അനുത്തരം സമ്മാസമ്ബോധിം അഭിസമ്ബുജ്ഝതീതി യസ്സഞ്ച വിസാഖപുണ്ണമായ രത്തിയം തഥാആഗതത്താദിഅത്ഥേന തഥാഗതോ ഭഗവാ ബോധിമണ്ഡേ അപരാജിതപല്ലങ്കേ നിസിന്നോ തിണ്ണം മാരാനം മത്ഥകം മദ്ദിത്വാ ഉത്തരിതരാഭാവതോ അനുത്തരം സമ്മാസമ്ബോധിം ആസവക്ഖയഞാണേന സദ്ധിം സബ്ബഞ്ഞുതഞ്ഞാണം അധിഗച്ഛതി. യഞ്ച രത്തിം അനുപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാ പരിനിബ്ബായതീതി യസ്സഞ്ച വിസാഖപുണ്ണമായ രത്തിയംയേവ കുസിനാരായം ഉപവത്തനേ മല്ലാനം സാലവനേ യമകസാലാനമന്തരേ അനുപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാ പരിനിബ്ബായതി. യം ഏതസ്മിം അന്തരേതി ഇമാസം ദ്വിന്നം സഉപാദിസേസഅനുപാദിസേസനിബ്ബാനധാതൂനം മജ്ഝേ പഞ്ചചത്താലീസവസ്സപരിമാണകാലേ പഠമബോധിയമ്പി മജ്ഝിമബോധിയമ്പി പച്ഛിമബോധിയമ്പി യം സുത്തഗേയ്യാദിപ്പഭേദം ധമ്മം ഭാസതി നിദസ്സനവസേന, ലപതി ഉദ്ദിസനവസേന, നിദ്ദിസതി പരിനിദ്ദിസനവസേന. സബ്ബം തം തഥേവ ഹോതീതി തം ഏത്ഥന്തരേ ദേസിതം സബ്ബം സുത്തഗേയ്യാദിനവങ്ഗം ബുദ്ധവചനം അത്ഥതോ ബ്യഞ്ജനതോ ച അനൂനം അനധികം സബ്ബാകാരപരിപുണ്ണം രാഗമദനിമ്മദനം ദോസമദനിമ്മദനം മോഹമദനിമ്മദനം, നത്ഥി തത്ഥ വാലഗ്ഗമത്തമ്പി അവക്ഖലിതം, ഏകമുദ്ദികായ ലഞ്ഛിതം വിയ ഏകായ നാളിയാ മിതം വിയ ഏകതുലായ തുലിതം വിയ ച തം തഥേവ ഹോതി യസ്സത്ഥായ ഭാസിതം, ഏകന്തേനേവ തസ്സ സാധനതോ, നോ അഞ്ഞഥാ, തസ്മാ തഥം അവിതഥം അനഞ്ഞഥം. ഏതേന തഥാവാദിതായ തഥാഗതോതി ദസ്സേതി. ഗദഅത്ഥോ അയം ഗതസദ്ദോ ദ-കാരസ്സ ത-കാരം കത്വാ, തസ്മാ തഥം ഗദതീതി തഥാഗതോതി അത്ഥോ. അഥ വാ ആഗദനം ആഗദോ, വചനന്തി അത്ഥോ. തതോ അവിപരീതോ ആഗദോ അസ്സാതി ദ-കാരസ്സ ത-കാരം കത്വാ തഥാഗതോതി ഏവമേത്ഥ പദസിദ്ധി വേദിതബ്ബാ.

    Yañca, bhikkhave, ratiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhatīti yassañca visākhapuṇṇamāya rattiyaṃ tathāāgatattādiatthena tathāgato bhagavā bodhimaṇḍe aparājitapallaṅke nisinno tiṇṇaṃ mārānaṃ matthakaṃ madditvā uttaritarābhāvato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ āsavakkhayañāṇena saddhiṃ sabbaññutaññāṇaṃ adhigacchati. Yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyatīti yassañca visākhapuṇṇamāya rattiyaṃyeva kusinārāyaṃ upavattane mallānaṃ sālavane yamakasālānamantare anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati. Yaṃ etasmiṃ antareti imāsaṃ dvinnaṃ saupādisesaanupādisesanibbānadhātūnaṃ majjhe pañcacattālīsavassaparimāṇakāle paṭhamabodhiyampi majjhimabodhiyampi pacchimabodhiyampi yaṃ suttageyyādippabhedaṃ dhammaṃ bhāsati nidassanavasena, lapati uddisanavasena, niddisati pariniddisanavasena. Sabbaṃ taṃ tatheva hotīti taṃ etthantare desitaṃ sabbaṃ suttageyyādinavaṅgaṃ buddhavacanaṃ atthato byañjanato ca anūnaṃ anadhikaṃ sabbākāraparipuṇṇaṃ rāgamadanimmadanaṃ dosamadanimmadanaṃ mohamadanimmadanaṃ, natthi tattha vālaggamattampi avakkhalitaṃ, ekamuddikāya lañchitaṃ viya ekāya nāḷiyā mitaṃ viya ekatulāya tulitaṃ viya ca taṃ tatheva hoti yassatthāya bhāsitaṃ, ekanteneva tassa sādhanato, no aññathā, tasmā tathaṃ avitathaṃ anaññathaṃ. Etena tathāvāditāya tathāgatoti dasseti. Gadaattho ayaṃ gatasaddo da-kārassa ta-kāraṃ katvā, tasmā tathaṃ gadatīti tathāgatoti attho. Atha vā āgadanaṃ āgado, vacananti attho. Tato aviparīto āgado assāti da-kārassa ta-kāraṃ katvā tathāgatoti evamettha padasiddhi veditabbā.

    യഥാവാദീതി യേ ധമ്മേ ഭഗവാ ‘‘ഇമേ ധമ്മാ അകുസലാ സാവജ്ജാ വിഞ്ഞുഗരഹിതാ സമത്താ സമാദിന്നാ അഹിതായ ദുക്ഖായ സംവത്തന്തീ’’തി പരേസം ധമ്മം ദേസേന്തോ വദതി, തേ ധമ്മേ ഏകന്തേനേവ സയം പഹാസി. യേ പന ധമ്മേ ഭഗവാ – ‘‘ഇമേ ധമ്മാ കുസലാ അനവജ്ജാ വിഞ്ഞുപ്പസത്ഥാ സമത്താ സമാദിന്നാ ഹിതായ സുഖായ സംവത്തന്തീ’’തി വദതി, തേ ധമ്മേ ഏകന്തേനേവ സയം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, തസ്മാ യഥാവാദീ ഭഗവാ തഥാകാരീതി വേദിതബ്ബോ. തഥാ സമ്മദേവ സീലാദിപരിപൂരണവസേന സമ്മാപടിപദായം യഥാകാരീ ഭഗവാ, തഥേവ ധമ്മദേസനായ പരേസം തത്ഥ പതിട്ഠാപനവസേന തഥാവാദീ. ഭഗവതോ ഹി വാചായ കായോ അനുലോമേതി, കായസ്സപി വാചാ, തസ്മാ യഥാവാദീ തഥാകാരീ, യഥാകാരീ തഥാവാദീ ച ഹോതി. ഏവംഭൂതസ്സ ച യഥാ വാചാ, കായോപി തഥാ ഗതോ പവത്തോ. യഥാ ച കായോ, വാചാപി തഥാ ഗതാ പവത്താതി അത്ഥോ.

    Yathāvādīti ye dhamme bhagavā ‘‘ime dhammā akusalā sāvajjā viññugarahitā samattā samādinnā ahitāya dukkhāya saṃvattantī’’ti paresaṃ dhammaṃ desento vadati, te dhamme ekanteneva sayaṃ pahāsi. Ye pana dhamme bhagavā – ‘‘ime dhammā kusalā anavajjā viññuppasatthā samattā samādinnā hitāya sukhāya saṃvattantī’’ti vadati, te dhamme ekanteneva sayaṃ upasampajja viharati, tasmā yathāvādī bhagavā tathākārīti veditabbo. Tathā sammadeva sīlādiparipūraṇavasena sammāpaṭipadāyaṃ yathākārī bhagavā, tatheva dhammadesanāya paresaṃ tattha patiṭṭhāpanavasena tathāvādī. Bhagavato hi vācāya kāyo anulometi, kāyassapi vācā, tasmā yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī ca hoti. Evaṃbhūtassa ca yathā vācā, kāyopi tathā gato pavatto. Yathā ca kāyo, vācāpi tathā gatā pavattāti attho.

    അഭിഭൂ അനഭിഭൂതോതി ഉപരി ഭവഗ്ഗം, ഹേട്ഠാ അവീചിനിരയം പരിയന്തം കത്വാ തിരിയം അപരിമാണാസു ലോകധാതൂസു ഭഗവാ സബ്ബസത്തേ അഭിഭവതി സീലേനപി സമാധിനാപി പഞ്ഞായപി വിമുത്തിയാപി, ന തസ്സ തുലാ വാ പമാണം വാ അത്ഥി. അസമോ അസമസമോ അപ്പടിമോ അപ്പടിഭാഗോ അപ്പടിപുഗ്ഗലോ അതുലോ അപ്പമേയ്യോ അനുത്തരോ ധമ്മരാജാ ദേവദേവോ സക്കാനം അതിസക്കോ ബ്രഹ്മാനം അതിബ്രഹ്മാ, തതോ ഏവ അയം ന കേനചി അഭിഭൂതോ. ദക്ഖതീതി സബ്ബം പസ്സതി. വിസേസവചനിച്ഛായപി അഭാവതോ അനവസേസവിസയോ ദസസദ്ദോ. തേന യം കിഞ്ചി നേയ്യം നാമ, സബ്ബം തം ഹത്ഥതലേ ആമലകം വിയ പസ്സതീതി ദീപേതി. അവിപരീതം ആസയാദിഅവബോധേന ഹിതൂപസംഹാരാദിനാ ച സത്തേ, ഭാവഞ്ഞത്ഥത്തൂപനയവസേന സങ്ഖാരേ, സബ്ബാകാരേന സുചിണ്ണവസിതായ സമാപത്തിയോ, ചിത്തഞ്ച വസേ വത്തേതീതി വസവത്തീതി ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ.

    Abhibhū anabhibhūtoti upari bhavaggaṃ, heṭṭhā avīcinirayaṃ pariyantaṃ katvā tiriyaṃ aparimāṇāsu lokadhātūsu bhagavā sabbasatte abhibhavati sīlenapi samādhināpi paññāyapi vimuttiyāpi, na tassa tulā vā pamāṇaṃ vā atthi. Asamo asamasamo appaṭimo appaṭibhāgo appaṭipuggalo atulo appameyyo anuttaro dhammarājā devadevo sakkānaṃ atisakko brahmānaṃ atibrahmā, tato eva ayaṃ na kenaci abhibhūto. Dakkhatīti sabbaṃ passati. Visesavacanicchāyapi abhāvato anavasesavisayo dasasaddo. Tena yaṃ kiñci neyyaṃ nāma, sabbaṃ taṃ hatthatale āmalakaṃ viya passatīti dīpeti. Aviparītaṃ āsayādiavabodhena hitūpasaṃhārādinā ca satte, bhāvaññatthattūpanayavasena saṅkhāre, sabbākārena suciṇṇavasitāya samāpattiyo, cittañca vase vattetīti vasavattīti evamettha attho daṭṭhabbo.

    വിസംയുത്തോതി ചതൂഹി യോഗേഹി വിസംയുത്തോ. തേനാഹ ‘‘ചതുന്നം യോഗാനം പഹാനേന വിസംയുത്തോ’’തി. തണ്ഹാദിട്ഠിഉപയേഹി വിരഹിതോതി സബ്ബസ്മിമ്പി ലോകേ തണ്ഹാദിട്ഠിസങ്ഖാതേഹി ഉപയേഹി വിരഹിതോ.

    Visaṃyuttoti catūhi yogehi visaṃyutto. Tenāha ‘‘catunnaṃ yogānaṃ pahānena visaṃyutto’’ti. Taṇhādiṭṭhiupayehi virahitoti sabbasmimpi loke taṇhādiṭṭhisaṅkhātehi upayehi virahito.

    അഭിഭവിത്വാ ഠിതോതി തബ്ബിസയകിലേസപ്പഹാനേന അഭിഭുയ്യ അതിക്കമിത്വാ ഠിതോ. ചത്താരോപി ഗന്ഥേ മോചേത്വാ ഠിതോതി സബ്ബേ അഭിജ്ഝാകായഗന്ഥാദികേ സകസന്താനതോ മോചേത്വാ ഠിതോ. വേനേയ്യസന്താനേ വാ അത്തനോ ദേസനാവിലാസേന തേസം പമോചനോതി സബ്ബഗന്ഥപ്പമോചനോ. ഫുട്ഠസ്സ പരമാ സന്തീതി അസ്സ അനേന ഖീണാസവേന ബുദ്ധേന പരമാ സന്തി ഞാണഫുസനേന ഫുട്ഠാതി ഏവമേത്ഥ സമ്ബന്ധോ വേദിതബ്ബോ. തേനാഹ ‘‘ഫുട്ഠസ്സാ’’തിആദി. നിബ്ബാനേ കുതോചി ഭയം നത്ഥീതി കുതോചി ഭയകാരണതോ നിബ്ബാനേ ഭയം നത്ഥി അസങ്ഖതഭാവേന സബ്ബസോ ഖേമത്താ. തേനാഹ ഭഗവാ – ‘‘ഖേമഞ്ച വോ, ഭിക്ഖവേ, ധമ്മം ദേസേസ്സാമി ഖേമഗാമിനിഞ്ച പടിപദ’’ന്തിആദി (സം॰ നി॰ ൪.൩൭൯-൪൦൮). നിബ്ബാനപ്പത്തസ്സ വാ കുതോചി ഭയം നത്ഥീതി നിബ്ബാനം അകുതോഭയന്തി ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ, ന കുതോചി ഭയം ഏത്ഥ ഏതസ്മിം അധിഗതേതി അകുതോഭയം, നിബ്ബാനന്തി ഏവമേത്ഥ നിബ്ബചനഞ്ച ദട്ഠബ്ബം.

    Abhibhavitvā ṭhitoti tabbisayakilesappahānena abhibhuyya atikkamitvā ṭhito. Cattāropi ganthe mocetvā ṭhitoti sabbe abhijjhākāyaganthādike sakasantānato mocetvā ṭhito. Veneyyasantāne vā attano desanāvilāsena tesaṃ pamocanoti sabbaganthappamocano. Phuṭṭhassa paramā santīti assa anena khīṇāsavena buddhena paramā santi ñāṇaphusanena phuṭṭhāti evamettha sambandho veditabbo. Tenāha ‘‘phuṭṭhassā’’tiādi. Nibbāne kutoci bhayaṃ natthīti kutoci bhayakāraṇato nibbāne bhayaṃ natthi asaṅkhatabhāvena sabbaso khemattā. Tenāha bhagavā – ‘‘khemañca vo, bhikkhave, dhammaṃ desessāmi khemagāminiñca paṭipada’’ntiādi (saṃ. ni. 4.379-408). Nibbānappattassa vā kutoci bhayaṃ natthīti nibbānaṃ akutobhayanti evamettha attho daṭṭhabbo, na kutoci bhayaṃ ettha etasmiṃ adhigateti akutobhayaṃ, nibbānanti evamettha nibbacanañca daṭṭhabbaṃ.

    അനീഘോ നിദ്ദുക്ഖോ. സബ്ബകമ്മക്ഖയം പത്തോതി സബ്ബേസം കമ്മാനം ഖയം പരിയോസാനം അച്ചന്തഭാവം പത്തോ. ഉപധീ സമ്മദേവ ഖീയന്തി ഏത്ഥാതി ഉപധിസങ്ഖയോ, നിബ്ബാനന്തി ആഹ ‘‘ഉപധിസങ്ഖയസങ്ഖാതേ നിബ്ബാനേ’’തി. ചക്കന്തി ധമ്മചക്കം. പവത്തയീതി തേപരിവട്ടം ദ്വാദസാകാരം പവത്തേസി . മഹന്തേഹി സീലാദിഗുണേഹി സമന്നാഗതത്താ മഹന്തം. വീതസാരദന്തി ചതുവേസാരജ്ജയോഗേന വീതസാരദം. സേസം ഉത്താനമേവ.

    Anīgho niddukkho. Sabbakammakkhayaṃ pattoti sabbesaṃ kammānaṃ khayaṃ pariyosānaṃ accantabhāvaṃ patto. Upadhī sammadeva khīyanti etthāti upadhisaṅkhayo, nibbānanti āha ‘‘upadhisaṅkhayasaṅkhāte nibbāne’’ti. Cakkanti dhammacakkaṃ. Pavattayīti teparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ pavattesi . Mahantehi sīlādiguṇehi samannāgatattā mahantaṃ. Vītasāradanti catuvesārajjayogena vītasāradaṃ. Sesaṃ uttānameva.

    ലോകസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Lokasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൩. ലോകസുത്തം • 3. Lokasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. ലോകസുത്തവണ്ണനാ • 3. Lokasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact