| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๗. โลกายติกสุตฺตวณฺณนา
7. Lokāyatikasuttavaṇṇanā
๓๘. สตฺตเม โลกายตวาทกาติ อายติํ หิตํ โลโก น ยตติ น วิรุหติ เอเตนาติ โลกายตํ, วิตณฺฑสตฺถํฯ ตญฺหิ คนฺถํ นิสฺสาย สตฺตา ปุญฺญกิริยาย จิตฺตมฺปิ น อุปฺปาเทนฺติ, ตํ วทนฺตีติ โลกายตวาทกาฯ
38. Sattame lokāyatavādakāti āyatiṃ hitaṃ loko na yatati na viruhati etenāti lokāyataṃ, vitaṇḍasatthaṃ. Tañhi ganthaṃ nissāya sattā puññakiriyāya cittampi na uppādenti, taṃ vadantīti lokāyatavādakā.
ทฬฺหํ ถิรํ ธนุ เอตสฺสาติ ทฬฺหธนฺวา (อ. นิ. ฎี. ๒.๔.๔๕-๔๖; สํ. นิ. ฎี. ๑.๑.๑๐๗), โส เอว ‘‘ทฬฺหธมฺมา’’ติ วุโตฺตฯ ปฎิสตฺตุวิธมนตฺถํ ธนุํ คณฺหาตีติ ธนุคฺคโหฯ โส เอว อุสุํ สรํ อสติ ขิปตีติ อิสฺสาโสฯ ทฺวิสหสฺสถามนฺติ โลหาทิภารํ วหิตุํ สมตฺถํ ทฺวิสหสฺสถามํฯ เตนาห ‘‘ทฺวิสหสฺสถามํ นามา’’ติอาทิฯ ทเณฺฑติ ธนุทเณฺฑฯ ยาว กณฺฑปฺปมาณาติ ทีฆโต ยตฺตกํ กณฺฑสฺส ปมาณํ, ตตฺตเก ธนุทเณฺฑ อุกฺขิตฺตมเตฺต อาโรปิเตสุเยว ชิยาทเณฺฑสุ โส เจ ภาโร ปถวิโต มุจฺจติ, เอวํ อิทํ ทฺวิสหสฺสถามํ นาม ธนูติ ทฎฺฐพฺพํฯ อุคฺคหิตสิโปฺปติ อุคฺคหิตธนุสิโปฺปฯ กตหโตฺถติ ถิรตรํ ลเกฺขสุ อวิรชฺฌนสรเกฺขโปฯ อีทิโส ปน ตตฺถ วสิภูโต กตหโตฺถ นาม โหตีติ อาห ‘‘จิณฺณวสิภาโว’’ติฯ กตํ ราชกุลาทีสุ อุเปจฺจ อสนํ เอเตน โส กตูปาสโนติ อาห ‘‘ราชกุลาทีสุ ทสฺสิตสิโปฺป’’ติฯ เอวํ กตนฺติ เอวํ อโนฺตสุสิรกรณาทินา สลฺลหุกํ กตํฯ
Daḷhaṃ thiraṃ dhanu etassāti daḷhadhanvā (a. ni. ṭī. 2.4.45-46; saṃ. ni. ṭī. 1.1.107), so eva ‘‘daḷhadhammā’’ti vutto. Paṭisattuvidhamanatthaṃ dhanuṃ gaṇhātīti dhanuggaho. So eva usuṃ saraṃ asati khipatīti issāso. Dvisahassathāmanti lohādibhāraṃ vahituṃ samatthaṃ dvisahassathāmaṃ. Tenāha ‘‘dvisahassathāmaṃ nāmā’’tiādi. Daṇḍeti dhanudaṇḍe. Yāva kaṇḍappamāṇāti dīghato yattakaṃ kaṇḍassa pamāṇaṃ, tattake dhanudaṇḍe ukkhittamatte āropitesuyeva jiyādaṇḍesu so ce bhāro pathavito muccati, evaṃ idaṃ dvisahassathāmaṃ nāma dhanūti daṭṭhabbaṃ. Uggahitasippoti uggahitadhanusippo. Katahatthoti thirataraṃ lakkhesu avirajjhanasarakkhepo. Īdiso pana tattha vasibhūto katahattho nāma hotīti āha ‘‘ciṇṇavasibhāvo’’ti. Kataṃ rājakulādīsu upecca asanaṃ etena so katūpāsanoti āha ‘‘rājakulādīsu dassitasippo’’ti. Evaṃ katanti evaṃ antosusirakaraṇādinā sallahukaṃ kataṃ.
โลกายติกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Lokāyatikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๗. โลกายติกสุตฺตํ • 7. Lokāyatikasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๗. โลกายติกสุตฺตวณฺณนา • 7. Lokāyatikasuttavaṇṇanā
