| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೮. ಲೋಕಾಯತಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Lokāyatikasuttavaṇṇanā
೪೮. ಆಯತಿಂ ಹಿತಂ ತೇನ ಲೋಕೋ ನ ಯತತಿ ನ ಈಹತೀತಿ ಲೋಕಾಯತಂ। ನ ಹಿ ತಂ ಲದ್ಧಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಸತ್ತಾ ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾಯ ಚಿತ್ತಮ್ಪಿ ಉಪ್ಪಾದೇನ್ತಿ, ಕುತೋ ಪಯೋಗೋ, ತಂ ಏತಸ್ಸ ಅತ್ಥಿ, ತತ್ಥ ವಾ ನಿಯುತ್ತೋತಿ ಲೋಕಾಯತಿಕೋ। ಪಠಮಸದ್ದೋ ಆದಿಅತ್ಥವಾಚಕತ್ತಾ ಜೇಟ್ಠವೇವಚನೋತಿ ಆಹ ‘‘ಪಠಮಂ ಲೋಕಾಯತ’’ನ್ತಿ। ಸಾಧಾರಣವಚನೋಪಿ ಲೋಕಸದ್ದೋ ವಿಸಿಟ್ಠವಿಸಯೋ ಇಧಾಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ಆಹ ‘‘ಬಾಲಪುಥುಜ್ಜನಲೋಕಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಇತ್ತರಭಾವೇನ ಲಕುಣ್ಡಕಭಾವೇನ ತಸ್ಸ ವಿಪುಲಾದಿಭಾವೇನ ಬಾಲಾನಂ ಉಪಟ್ಠಾನಮತ್ತನ್ತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಆಯತಂ ಮಹನ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ಪರಿತ್ತನ್ತಿ ಖುದ್ದಕಂ। ಏಕಸಭಾವನ್ತಿ ಏಕಂ ಸಭಾವಂ। ಅವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮತಾಯಾತಿ ಆಹ ‘‘ನಿಚ್ಚಸಭಾವಮೇವಾತಿ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿ। ಪುರಿಮಸಭಾವೇನ ನಾನಾಸಭಾವನ್ತಿ ಪುರಿಮಸಭಾವತೋ ಭಿನ್ನಸಭಾವಂ। ಪಚ್ಛಾ ನ ಹೋತೀತಿ ಪಚ್ಛಾ ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಹೋತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಸಮುಚ್ಛಿಜ್ಜನತೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಉಚ್ಛೇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ಪುಚ್ಛತೀ’’ತಿ। ಏಕತ್ತನ್ತಿ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಅತ್ತಸಮ್ಭವಂ। ತಥಾ ಚೇವ ಗಹಣೇನ ದ್ವೇಪಿ ವಾದಾ ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿಯೋ ಹೋನ್ತಿ। ನತ್ಥಿ ನ ಹೋತಿ। ಪುಥುತ್ತಂ ನಾನಾಸಭಾವಂ, ಏಕರೂಪಂ ನ ಹೋತೀತಿ ವಾ ಗಹಣೇನ ದ್ವೇಪಿ ವಾದಾ ಉಚ್ಛೇದದಿಟ್ಠಿಯೋತಿ।
48. Āyatiṃ hitaṃ tena loko na yatati na īhatīti lokāyataṃ. Na hi taṃ laddhiṃ nissāya sattā puññakiriyāya cittampi uppādenti, kuto payogo, taṃ etassa atthi, tattha vā niyuttoti lokāyatiko. Paṭhamasaddo ādiatthavācakattā jeṭṭhavevacanoti āha ‘‘paṭhamaṃ lokāyata’’nti. Sādhāraṇavacanopi lokasaddo visiṭṭhavisayo idhādhippetoti āha ‘‘bālaputhujjanalokassā’’ti. Ittarabhāvena lakuṇḍakabhāvena tassa vipulādibhāvena bālānaṃ upaṭṭhānamattanti dassento ‘‘āyataṃ mahanta’’ntiādimāha. Parittanti khuddakaṃ. Ekasabhāvanti ekaṃ sabhāvaṃ. Avipariṇāmadhammatāyāti āha ‘‘niccasabhāvamevāti pucchatī’’ti. Purimasabhāvena nānāsabhāvanti purimasabhāvato bhinnasabhāvaṃ. Pacchā na hotīti pacchā kiñci na hoti sabbaso samucchijjanato. Tenāha ‘‘ucchedaṃ sandhāya pucchatī’’ti. Ekattanti sabbakālaṃ attasambhavaṃ. Tathā ceva gahaṇena dvepi vādā sassatadiṭṭhiyo honti. Natthi na hoti. Puthuttaṃ nānāsabhāvaṃ, ekarūpaṃ na hotīti vā gahaṇena dvepi vādā ucchedadiṭṭhiyoti.
ಲೋಕಾಯತಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Lokāyatikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೮. ಲೋಕಾಯತಿಕಸುತ್ತಂ • 8. Lokāyatikasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಲೋಕಾಯತಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Lokāyatikasuttavaṇṇanā
