| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණීපාළි • Dhammasaṅgaṇīpāḷi |
ලොකුත්‌තරකුසලං
Lokuttarakusalaṃ
සුද්‌ධිකපටිපදා
Suddhikapaṭipadā
277. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති, වෙදනා හොති, සඤ්‌ඤා හොති, චෙතනා හොති, චිත්‌තං හොති, විතක්‌කො හොති, විචාරො හොති, පීති හොති, සුඛං හොති, චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති, සද්‌ධින්‌ද්‍රියං හොති, වීරියින්‌ද්‍රියං හොති, සතින්‌ද්‍රියං හොති, සමාධින්‌ද්‍රියං හොති, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති, මනින්‌ද්‍රියං හොති, සොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං හොති, ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති, අනඤ්‌ඤාතඤ්‌ඤස්‌සාමීතින්‌ද්‍රියං හොති, සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො හොති, සම්‌මාවාචා හොති, සම්‌මාකම්‌මන්‌තො හොති, සම්‌මාආජීවො හොති, සම්‌මාවායාමො හොති, සම්‌මාසති හොති, සම්‌මාසමාධි හොති, සද්‌ධාබලං හොති, වීරියබලං හොති, සතිබලං හොති, සමාධිබලං හොති, පඤ්‌ඤාබලං හොති, හිරිබලං හොති, ඔත්‌තප්‌පබලං හොති, අලොභො හොති, අදොසො හොති, අමොහො හොති, අනභිජ්‌ඣා හොති, අබ්‍යාපාදො හොති, සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, හිරී හොති, ඔත්‌තප්‌පං හොති, කායපස්‌සද්‌ධි හොති, චිත්‌තපස්‌සද්‌ධි හොති, කායලහුතා හොති, චිත්‌තලහුතා හොති, කායමුදුතා හොති, චිත්‌තමුදුතා හොති, කායකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති, චිත්‌තකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති, කායපාගුඤ්‌ඤතා හොති, චිත්‌තපාගුඤ්‌ඤතා හොති, කායුජුකතා හොති, චිත්‌තුජුකතා හොති, සති හොති, සම්‌පජඤ්‌ඤං හොති, සමථො හොති, විපස්‌සනා හොති, පග්‌ගාහො හොති, අවික්‌ඛෙපො හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
277. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti, vedanā hoti, saññā hoti, cetanā hoti, cittaṃ hoti, vitakko hoti, vicāro hoti, pīti hoti, sukhaṃ hoti, cittassekaggatā hoti, saddhindriyaṃ hoti, vīriyindriyaṃ hoti, satindriyaṃ hoti, samādhindriyaṃ hoti, paññindriyaṃ hoti, manindriyaṃ hoti, somanassindriyaṃ hoti, jīvitindriyaṃ hoti, anaññātaññassāmītindriyaṃ hoti, sammādiṭṭhi hoti, sammāsaṅkappo hoti, sammāvācā hoti, sammākammanto hoti, sammāājīvo hoti, sammāvāyāmo hoti, sammāsati hoti, sammāsamādhi hoti, saddhābalaṃ hoti, vīriyabalaṃ hoti, satibalaṃ hoti, samādhibalaṃ hoti, paññābalaṃ hoti, hiribalaṃ hoti, ottappabalaṃ hoti, alobho hoti, adoso hoti, amoho hoti, anabhijjhā hoti, abyāpādo hoti, sammādiṭṭhi hoti, hirī hoti, ottappaṃ hoti, kāyapassaddhi hoti, cittapassaddhi hoti, kāyalahutā hoti, cittalahutā hoti, kāyamudutā hoti, cittamudutā hoti, kāyakammaññatā hoti, cittakammaññatā hoti, kāyapāguññatā hoti, cittapāguññatā hoti, kāyujukatā hoti, cittujukatā hoti, sati hoti, sampajaññaṃ hoti, samatho hoti, vipassanā hoti, paggāho hoti, avikkhepo hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā kusalā.
278. කතමො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො ඵුසනා සංඵුසනා සංඵුසිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති.
278. Katamo tasmiṃ samaye phasso hoti? Yo tasmiṃ samaye phasso phusanā saṃphusanā saṃphusitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye phasso hoti.
279. කතමා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජං චෙතසිකං සාතං චෙතසිකං සුඛං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – අයං තස්‌මිං සමයෙ වෙදනා හොති.
279. Katamā tasmiṃ samaye vedanā hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajaṃ cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – ayaṃ tasmiṃ samaye vedanā hoti.
280. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා සඤ්‌ඤා සඤ්‌ජානනා සඤ්‌ජානිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඤ්‌ඤා හොති.
280. Katamā tasmiṃ samaye saññā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajā saññā sañjānanā sañjānitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saññā hoti.
281. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතුසම්‌ඵස්‌සජා චෙතනා සඤ්‌චෙතනා චෙතයිතත්‌තං – අයං තස්‌මිං සමයෙ චෙතනා හොති.
281. Katamā tasmiṃ samaye cetanā hoti? Yā tasmiṃ samaye tajjāmanoviññāṇadhātusamphassajā cetanā sañcetanā cetayitattaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye cetanā hoti.
282. කතමං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං හොති.
282. Katamaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ hoti.
283. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ තක්‌කො විතක්‌කො සඞ්‌කප්‌පො අප්‌පනා බ්‍යප්‌පනා චෙතසො අභිනිරොපනා සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ විතක්‌කො හොති.
283. Katamo tasmiṃ samaye vitakko hoti? Yo tasmiṃ samaye takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā sammāsaṅkappo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye vitakko hoti.
284. කතමො තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චාරො විචාරො අනුවිචාරො උපවිචාරො චිත්‌තස්‌ස අනුසන්‌ධානතා අනුපෙක්‌ඛනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ විචාරො හොති.
284. Katamo tasmiṃ samaye vicāro hoti? Yo tasmiṃ samaye cāro vicāro anuvicāro upavicāro cittassa anusandhānatā anupekkhanatā – ayaṃ tasmiṃ samaye vicāro hoti.
285. කතමා තස්‌මිං සමයෙ පීති හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පීති පාමොජ්‌ජං ආමොදනා පමොදනා හාසො පහාසො විත්‌ති ඔදග්‍යං අත්‌තමනතා චිත්‌තස්‌ස පීතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො – අයං තස්‌මිං සමයෙ පීති හොති.
285. Katamā tasmiṃ samaye pīti hoti? Yā tasmiṃ samaye pīti pāmojjaṃ āmodanā pamodanā hāso pahāso vitti odagyaṃ attamanatā cittassa pītisambojjhaṅgo – ayaṃ tasmiṃ samaye pīti hoti.
286. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සුඛං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං සාතං චෙතසිකං සුඛං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සුඛං හොති.
286. Katamaṃ tasmiṃ samaye sukhaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye sukhaṃ hoti.
287. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති සණ්‌ඨිති අවට්‌ඨිති අවිසාහාරො අවික්‌ඛෙපො අවිසාහටමානසතා සමථො සමාධින්‌ද්‍රියං සමාධිබලං සම්‌මාසමාධි සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා හොති.
287. Katamā tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti saṇṭhiti avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi samādhisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye cittassekaggatā hoti.
288. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සද්‌ධින්‌ද්‍රියං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ සද්‌ධා සද්‌දහනා ඔකප්‌පනා අභිප්‌පසාදො සද්‌ධා සද්‌ධින්‌ද්‍රියං සද්‌ධාබලං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සද්‌ධින්‌ද්‍රියං හොති.
288. Katamaṃ tasmiṃ samaye saddhindriyaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye saddhā saddahanā okappanā abhippasādo saddhā saddhindriyaṃ saddhābalaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye saddhindriyaṃ hoti.
289. කතමං තස්‌මිං සමයෙ වීරියින්‌ද්‍රියං හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකො වීරියාරම්‌භො නික්‌කමො පරක්‌කමො උය්‍යාමො වායාමො උස්‌සාහො උස්‌සොළ්‌හී ථාමො ධිති අසිථිලපරක්‌කමතා අනික්‌ඛිත්‌තඡන්‌දතා අනික්‌ඛිත්‌තධුරතා ධුරසම්‌පග්‌ගාහො වීරියං වීරියින්‌ද්‍රියං වීරියබලං සම්‌මාවායාමො වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ වීරියින්‌ද්‍රියං හොති.
289. Katamaṃ tasmiṃ samaye vīriyindriyaṃ hoti? Yo tasmiṃ samaye cetasiko vīriyārambho nikkamo parakkamo uyyāmo vāyāmo ussāho ussoḷhī thāmo dhiti asithilaparakkamatā anikkhittachandatā anikkhittadhuratā dhurasampaggāho vīriyaṃ vīriyindriyaṃ vīriyabalaṃ sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye vīriyindriyaṃ hoti.
290. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සතින්‌ද්‍රියං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ සති අනුස්‌සති පටිස්‌සති සති සරණතා ධාරණතා අපිලාපනතා අසම්‌මුස්‌සනතා සති සතින්‌ද්‍රියං සතිබලං සම්‌මාසති සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සතින්‌ද්‍රියං හොති.
290. Katamaṃ tasmiṃ samaye satindriyaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammussanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye satindriyaṃ hoti.
291. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සමාධින්‌ද්‍රියං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති සණ්‌ඨිති අවට්‌ඨිති අවිසාහාරො අවික්‌ඛෙපො අවිසාහටමානසතා සමථො සමාධින්‌ද්‍රියං සමාධිබලං සම්‌මාසමාධි සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සමාධින්‌ද්‍රියං හොති.
291. Katamaṃ tasmiṃ samaye samādhindriyaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti saṇṭhiti avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi samādhisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye samādhindriyaṃ hoti.
292. කතමං තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති.
292. Katamaṃ tasmiṃ samaye paññindriyaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye paññindriyaṃ hoti.
293. කතමං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තං මනො මානසං හදයං පණ්‌ඩරං මනො මනායතනං මනින්‌ද්‍රියං විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො තජ්‌ජාමනොවිඤ්‌ඤාණධාතු – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ මනින්‌ද්‍රියං හොති.
293. Katamaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ tasmiṃ samaye manindriyaṃ hoti.
294. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකං සාතං චෙතසිකං සුඛං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජං සාතං සුඛං වෙදයිතං චෙතොසම්‌ඵස්‌සජා සාතා සුඛා වෙදනා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සොමනස්‌සින්‌ද්‍රියං හොති.
294. Katamaṃ tasmiṃ samaye somanassindriyaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye cetasikaṃ sātaṃ cetasikaṃ sukhaṃ cetosamphassajaṃ sātaṃ sukhaṃ vedayitaṃ cetosamphassajā sātā sukhā vedanā – idaṃ tasmiṃ samaye somanassindriyaṃ hoti.
295. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති? යො තෙසං අරූපීනං ධම්‌මානං ආයු ඨිති යපනා යාපනා ඉරියනා වත්‌තනා පාලනා ජීවිතං ජීවිතින්‌ද්‍රියං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ජීවිතින්‌ද්‍රියං හොති.
295. Katamaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti? Yo tesaṃ arūpīnaṃ dhammānaṃ āyu ṭhiti yapanā yāpanā iriyanā vattanā pālanā jīvitaṃ jīvitindriyaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye jīvitindriyaṃ hoti.
296. කතමං තස්‌මිං සමයෙ අනඤ්‌ඤාතඤ්‌ඤස්‌සාමීතින්‌ද්‍රියං හොති? යා තෙසං ධම්‌මානං අනඤ්‌ඤාතානං අදිට්‌ඨානං අප්‌පත්‌තානං අවිදිතානං අසච්‌ඡිකතානං සච්‌ඡිකිරියාය පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ අනඤ්‌ඤාතඤ්‌ඤස්‌සාමීතින්‌ද්‍රියං හොති.
296. Katamaṃ tasmiṃ samaye anaññātaññassāmītindriyaṃ hoti? Yā tesaṃ dhammānaṃ anaññātānaṃ adiṭṭhānaṃ appattānaṃ aviditānaṃ asacchikatānaṃ sacchikiriyāya paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye anaññātaññassāmītindriyaṃ hoti.
297. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති.
297. Katamā tasmiṃ samaye sammādiṭṭhi hoti? Yā tasmiṃ samaye paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammādiṭṭhi hoti.
298. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ තක්‌කො විතක්‌කො සඞ්‌කප්‌පො අප්‌පනා බ්‍යප්‌පනා චෙතසො අභිනිරොපනා සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො හොති.
298. Katamo tasmiṃ samaye sammāsaṅkappo hoti? Yo tasmiṃ samaye takko vitakko saṅkappo appanā byappanā cetaso abhiniropanā sammāsaṅkappo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammāsaṅkappo hoti.
299. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාවාචා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චතූහි වචීදුච්‌චරිතෙහි ආරති විරති පටිවිරති වෙරමණී අකිරියා අකරණං අනජ්‌ඣාපත්‌ති වෙලාඅනතික්‌කමො සෙතුඝාතො සම්‌මාවාචා මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාවාචා හොති.
299. Katamā tasmiṃ samaye sammāvācā hoti? Yā tasmiṃ samaye catūhi vacīduccaritehi ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto sammāvācā maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammāvācā hoti.
300. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාකම්‌මන්‌තො හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ තීහි කායදුච්‌චරිතෙහි ආරති විරති පටිවිරති වෙරමණී අකිරියා අකරණං අනජ්‌ඣාපත්‌ති වෙලාඅනතික්‌කමො සෙතුඝාතො සම්‌මාකම්‌මන්‌තො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාකම්‌මන්‌තො හොති.
300. Katamo tasmiṃ samaye sammākammanto hoti? Yā tasmiṃ samaye tīhi kāyaduccaritehi ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto sammākammanto maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammākammanto hoti.
301. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාආජීවො හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ මිච්‌ඡාආජීවා ආරති විරති පටිවිරති වෙරමණී අකිරියා අකරණං අනජ්‌ඣාපත්‌ති වෙලාඅනතික්‌කමො සෙතුඝාතො සම්‌මාආජීවො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාආජීවො හොති.
301. Katamo tasmiṃ samaye sammāājīvo hoti? Yā tasmiṃ samaye micchāājīvā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto sammāājīvo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammāājīvo hoti.
302. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාවායාමො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකො වීරියාරම්‌භො නික්‌කමො පරක්‌කමො උය්‍යාමො වායාමො උස්‌සාහො උස්‌සොළ්‌හී ථාමො ධිති අසිථිලපරක්‌කමතා අනික්‌ඛිත්‌තඡන්‌දතා අනික්‌ඛිත්‌තධුරතා ධුරසම්‌පග්‌ගාහො වීරියං වීරියින්‌ද්‍රියං වීරියබලං සම්‌මාවායාමො වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාවායාමො හොති.
302. Katamo tasmiṃ samaye sammāvāyāmo hoti? Yo tasmiṃ samaye cetasiko vīriyārambho nikkamo parakkamo uyyāmo vāyāmo ussāho ussoḷhī thāmo dhiti asithilaparakkamatā anikkhittachandatā anikkhittadhuratā dhurasampaggāho vīriyaṃ vīriyindriyaṃ vīriyabalaṃ sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammāvāyāmo hoti.
303. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාසති හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ සති අනුස්‌සති පටිස්‌සති සති සරණතා ධාරණතා අපිලාපනතා අසම්‌මුස්‌සනතා සති සතින්‌ද්‍රියං සතිබලං සම්‌මාසති සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාසති හොති.
303. Katamā tasmiṃ samaye sammāsati hoti? Yā tasmiṃ samaye sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammussanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammāsati hoti.
304. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාසමාධි හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති සණ්‌ඨිති අවට්‌ඨිති අවිසාහාරො අවික්‌ඛෙපො අවිසාහටමානසතා සමථො සමාධින්‌ද්‍රියං සමාධිබලං සම්‌මාසමාධි සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාසමාධි හොති.
304. Katamo tasmiṃ samaye sammāsamādhi hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti saṇṭhiti avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi samādhisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammāsamādhi hoti.
305. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සද්‌ධාබලං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ සද්‌ධා සද්‌දහනා ඔකප්‌පනා අභිප්‌පසාදො සද්‌ධා සද්‌ධින්‌ද්‍රියං සද්‌ධාබලං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සද්‌ධාබලං හොති.
305. Katamaṃ tasmiṃ samaye saddhābalaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye saddhā saddahanā okappanā abhippasādo saddhā saddhindriyaṃ saddhābalaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye saddhābalaṃ hoti.
306. කතමං තස්‌මිං සමයෙ වීරියබලං හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකො වීරියාරම්‌භො නික්‌කමො පරක්‌කමො උය්‍යාමො වායාමො උස්‌සාහො උස්‌සොළ්‌හී ථාමො ධිති අසිථිලපරක්‌කමතා අනික්‌ඛිත්‌තඡන්‌දතා අනික්‌ඛිත්‌තධුරතා ධුරසම්‌පග්‌ගාහො වීරියං වීරියින්‌ද්‍රියං වීරියබලං සම්‌මාවායාමො වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ වීරියබලං හොති.
306. Katamaṃ tasmiṃ samaye vīriyabalaṃ hoti? Yo tasmiṃ samaye cetasiko vīriyārambho nikkamo parakkamo uyyāmo vāyāmo ussāho ussoḷhī thāmo dhiti asithilaparakkamatā anikkhittachandatā anikkhittadhuratā dhurasampaggāho vīriyaṃ vīriyindriyaṃ vīriyabalaṃ sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye vīriyabalaṃ hoti.
307. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සතිබලං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ සති අනුස්‌සති පටිස්‌සති සති සරණතා ධාරණතා අපිලාපනතා අසම්‌මුස්‌සනතා සති සතින්‌ද්‍රියං සතිබලං සම්‌මාසති සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සතිබලං හොති.
307. Katamaṃ tasmiṃ samaye satibalaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammussanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye satibalaṃ hoti.
308. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සමාධිබලං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති සණ්‌ඨිති අවට්‌ඨිති අවිසාහාරො අවික්‌ඛෙපො අවිසාහටමානසතා සමථො සමාධින්‌ද්‍රියං සමාධිබලං සම්‌මාසමාධි සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සමාධිබලං හොති.
308. Katamaṃ tasmiṃ samaye samādhibalaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti saṇṭhiti avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi samādhisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye samādhibalaṃ hoti.
309. කතමං තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤාබලං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤාබලං හොති.
309. Katamaṃ tasmiṃ samaye paññābalaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye paññābalaṃ hoti.
310. කතමං තස්‌මිං සමයෙ හිරිබලං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ හිරීයති හිරියිතබ්‌බෙන හිරීයති පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං සමාපත්‌තියා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ හිරිබලං හොති.
310. Katamaṃ tasmiṃ samaye hiribalaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye hirīyati hiriyitabbena hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ tasmiṃ samaye hiribalaṃ hoti.
311. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ඔත්‌තප්‌පබලං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ ඔත්‌තප්‌පති ඔත්‌තප්‌පිතබ්‌බෙන ඔත්‌තප්‌පති පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං සමාපත්‌තියා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ඔත්‌තප්‌පබලං හොති.
311. Katamaṃ tasmiṃ samaye ottappabalaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye ottappati ottappitabbena ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ tasmiṃ samaye ottappabalaṃ hoti.
312. කතමො තස්‌මිං සමයෙ අලොභො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ අලොභො අලුබ්‌භනා අලුබ්‌භිතත්‌තං අසාරාගො අසාරජ්‌ජනා අසාරජ්‌ජිතත්‌තං අනභිජ්‌ඣා අලොභො කුසලමූලං – අයං තස්‌මිං සමයෙ අලොභො හොති.
312. Katamo tasmiṃ samaye alobho hoti? Yo tasmiṃ samaye alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye alobho hoti.
313. කතමො තස්‌මිං සමයෙ අදොසො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ අදොසො අදුස්‌සනා අදුස්‌සිතත්‌තං අබ්‍යාපාදො අබ්‍යාපජ්‌ජො අදොසො කුසලමූලං – අයං තස්‌මිං සමයෙ අදොසො හොති.
313. Katamo tasmiṃ samaye adoso hoti? Yo tasmiṃ samaye adoso adussanā adussitattaṃ abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye adoso hoti.
314. කතමො තස්‌මිං සමයෙ අමොහො හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ අමොහො හොති.
314. Katamo tasmiṃ samaye amoho hoti? Yā tasmiṃ samaye paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye amoho hoti.
315. කතමා තස්‌මිං සමයෙ අනභිජ්‌ඣා හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ අලොභො අලුබ්‌භනා අලුබ්‌භිතත්‌තං අසාරාගො අසාරජ්‌ජනා අසාරජ්‌ජිතත්‌තං අනභිජ්‌ඣා අලොභො කුසලමූලං – අයං තස්‌මිං සමයෙ අනභිජ්‌ඣා හොති.
315. Katamā tasmiṃ samaye anabhijjhā hoti? Yo tasmiṃ samaye alobho alubbhanā alubbhitattaṃ asārāgo asārajjanā asārajjitattaṃ anabhijjhā alobho kusalamūlaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye anabhijjhā hoti.
316. කතමො තස්‌මිං සමයෙ අබ්‍යාපාදො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ අදොසො අදුස්‌සනා අදුස්‌සිතත්‌තං අබ්‍යාපාදො අබ්‍යාපජ්‌ජො අදොසො කුසලමූලං – අයං තස්‌මිං සමයෙ අබ්‍යාපාදො හොති.
316. Katamo tasmiṃ samaye abyāpādo hoti? Yo tasmiṃ samaye adoso adussanā adussitattaṃ abyāpādo abyāpajjo adoso kusalamūlaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye abyāpādo hoti.
317. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති.
317. Katamā tasmiṃ samaye sammādiṭṭhi hoti? Yā tasmiṃ samaye paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sammādiṭṭhi hoti.
318. කතමා තස්‌මිං සමයෙ හිරී හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ හිරීයති හිරියිතබ්‌බෙන හිරීයති පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං සමාපත්‌තියා – අයං තස්‌මිං සමයෙ හිරී හොති.
318. Katamā tasmiṃ samaye hirī hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye hirīyati hiriyitabbena hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – ayaṃ tasmiṃ samaye hirī hoti.
319. කතමං තස්‌මිං සමයෙ ඔත්‌තප්‌පං හොති? යං තස්‌මිං සමයෙ ඔත්‌තප්‌පති ඔත්‌තප්‌පිතබ්‌බෙන ඔත්‌තප්‌පති පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං සමාපත්‌තියා – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ ඔත්‌තප්‌පං හොති.
319. Katamaṃ tasmiṃ samaye ottappaṃ hoti? Yaṃ tasmiṃ samaye ottappati ottappitabbena ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ tasmiṃ samaye ottappaṃ hoti.
320. කතමා තස්‌මිං සමයෙ කායපස්‌සද්‌ධි හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පස්‌සද්‌ධි පටිපස්‌සද්‌ධි පස්‌සම්‌භනා පටිපස්‌සම්‌භනා පටිපස්‌සම්‌භිතත්‌තං පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො – අයං තස්‌මිං සමයෙ කායපස්‌සද්‌ධි හොති.
320. Katamā tasmiṃ samaye kāyapassaddhi hoti? Yā tasmiṃ samaye vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa passaddhi paṭipassaddhi passambhanā paṭipassambhanā paṭipassambhitattaṃ passaddhisambojjhaṅgo – ayaṃ tasmiṃ samaye kāyapassaddhi hoti.
321. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තපස්‌සද්‌ධි හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පස්‌සද්‌ධි පටිපස්‌සද්‌ධි පස්‌සම්‌භනා පටිපස්‌සම්‌භනා පටිපස්‌සම්‌භිතත්‌තං පස්‌සද්‌ධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තපස්‌සද්‌ධි හොති.
321. Katamā tasmiṃ samaye cittapassaddhi hoti? Yā tasmiṃ samaye viññāṇakkhandhassa passaddhi paṭipassaddhi passambhanā paṭipassambhanā paṭipassambhitattaṃ passaddhisambojjhaṅgo – ayaṃ tasmiṃ samaye cittapassaddhi hoti.
322. කතමා තස්‌මිං සමයෙ කායලහුතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස ලහුතා ලහුපරිණාමතා අදන්‌ධනතා අවිත්‌ථනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ කායලහුතා හොති.
322. Katamā tasmiṃ samaye kāyalahutā hoti? Yā tasmiṃ samaye vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa lahutā lahupariṇāmatā adandhanatā avitthanatā – ayaṃ tasmiṃ samaye kāyalahutā hoti.
323. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තලහුතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස ලහුතා ලහුපරිණාමතා අදන්‌ධනතා අවිත්‌ථනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තලහුතා හොති.
323. Katamā tasmiṃ samaye cittalahutā hoti? Yā tasmiṃ samaye viññāṇakkhandhassa lahutā lahupariṇāmatā adandhanatā avitthanatā – ayaṃ tasmiṃ samaye cittalahutā hoti.
324. කතමා තස්‌මිං සමයෙ කායමුදුතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස මුදුතා මද්‌දවතා අකක්‌ඛළතා අකථිනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ කායමුදුතා හොති.
324. Katamā tasmiṃ samaye kāyamudutā hoti? Yā tasmiṃ samaye vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa mudutā maddavatā akakkhaḷatā akathinatā – ayaṃ tasmiṃ samaye kāyamudutā hoti.
325. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තමුදුතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස මුදුතා මද්‌දවතා අකක්‌ඛළතා අකථිනතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තමුදුතා හොති.
325. Katamā tasmiṃ samaye cittamudutā hoti? Yā tasmiṃ samaye viññāṇakkhandhassa mudutā maddavatā akakkhaḷatā akathinatā – ayaṃ tasmiṃ samaye cittamudutā hoti.
326. කතමා තස්‌මිං සමයෙ කායකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස කම්‌මඤ්‌ඤතා කම්‌මඤ්‌ඤත්‌තං කම්‌මඤ්‌ඤභාවො – අයං තස්‌මිං සමයෙ කායකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති.
326. Katamā tasmiṃ samaye kāyakammaññatā hoti? Yā tasmiṃ samaye vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa kammaññatā kammaññattaṃ kammaññabhāvo – ayaṃ tasmiṃ samaye kāyakammaññatā hoti.
327. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස කම්‌මඤ්‌ඤතා කම්‌මඤ්‌ඤත්‌තං කම්‌මඤ්‌ඤභාවො – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තකම්‌මඤ්‌ඤතා හොති.
327. Katamā tasmiṃ samaye cittakammaññatā hoti? Yā tasmiṃ samaye viññāṇakkhandhassa kammaññatā kammaññattaṃ kammaññabhāvo – ayaṃ tasmiṃ samaye cittakammaññatā hoti.
328. කතමා තස්‌මිං සමයෙ කායපාගුඤ්‌ඤතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පගුණතා පගුණත්‌තං පගුණභාවො – අයං තස්‌මිං සමයෙ කායපාගුඤ්‌ඤතා හොති.
328. Katamā tasmiṃ samaye kāyapāguññatā hoti? Yā tasmiṃ samaye vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa paguṇatā paguṇattaṃ paguṇabhāvo – ayaṃ tasmiṃ samaye kāyapāguññatā hoti.
329. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තපාගුඤ්‌ඤතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පගුණතා පගුණත්‌තං පගුණභාවො – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තපාගුඤ්‌ඤතා හොති.
329. Katamā tasmiṃ samaye cittapāguññatā hoti? Yā tasmiṃ samaye viññāṇakkhandhassa paguṇatā paguṇattaṃ paguṇabhāvo – ayaṃ tasmiṃ samaye cittapāguññatā hoti.
330. කතමා තස්‌මිං සමයෙ කායුජුකතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස උජුතා උජුකතා අජිම්‌හතා අවඞ්‌කතා අකුටිලතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ කායුජුකතා හොති.
330. Katamā tasmiṃ samaye kāyujukatā hoti? Yā tasmiṃ samaye vedanākkhandhassa saññākkhandhassa saṅkhārakkhandhassa ujutā ujukatā ajimhatā avaṅkatā akuṭilatā – ayaṃ tasmiṃ samaye kāyujukatā hoti.
331. කතමා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තුජුකතා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස උජුතා උජුකතා අජිම්‌හතා අවඞ්‌කතා අකුටිලතා – අයං තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තුජුකතා හොති.
331. Katamā tasmiṃ samaye cittujukatā hoti? Yā tasmiṃ samaye viññāṇakkhandhassa ujutā ujukatā ajimhatā avaṅkatā akuṭilatā – ayaṃ tasmiṃ samaye cittujukatā hoti.
332. කතමා තස්‌මිං සමයෙ සති හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ සති අනුස්‌සති පටිස්‌සති සති සරණතා ධාරණතා අපිලාපනතා අසම්‌මුස්‌සනතා සති සතින්‌ද්‍රියං සතිබලං සම්‌මාසති සතිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සති හොති.
332. Katamā tasmiṃ samaye sati hoti? Yā tasmiṃ samaye sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammussanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati satisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye sati hoti.
333. කතමං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌පජඤ්‌ඤං හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – ඉදං තස්‌මිං සමයෙ සම්‌පජඤ්‌ඤං හොති.
333. Katamaṃ tasmiṃ samaye sampajaññaṃ hoti? Yā tasmiṃ samaye paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – idaṃ tasmiṃ samaye sampajaññaṃ hoti.
334. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සමථො හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති සණ්‌ඨිති අවට්‌ඨිති අවිසාහාරො අවික්‌ඛෙපො අවිසාහටමානසතා සමථො සමාධින්‌ද්‍රියං සමාධිබලං සම්‌මාසමාධි සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සමථො හොති.
334. Katamo tasmiṃ samaye samatho hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti saṇṭhiti avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi samādhisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye samatho hoti.
335. කතමා තස්‌මිං සමයෙ විපස්‌සනා හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ විපස්‌සනා හොති.
335. Katamā tasmiṃ samaye vipassanā hoti? Yā tasmiṃ samaye paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye vipassanā hoti.
336. කතමො තස්‌මිං සමයෙ පග්‌ගාහො හොති? යො තස්‌මිං සමයෙ චෙතසිකො වීරියාරම්‌භො නික්‌කමො පරක්‌කමො උය්‍යාමො වායාමො උස්‌සාහො උස්‌සොළ්‌හී ථාමො ධිති අසිථිලපරක්‌කමතා අනික්‌ඛිත්‌තඡන්‌දතා අනික්‌ඛිත්‌තධුරතා ධුරසම්‌පග්‌ගාහො වීරියං වීරියින්‌ද්‍රියං වීරියබලං සම්‌මාවායාමො වීරියසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ පග්‌ගාහො හොති.
336. Katamo tasmiṃ samaye paggāho hoti? Yo tasmiṃ samaye cetasiko vīriyārambho nikkamo parakkamo uyyāmo vāyāmo ussāho ussoḷhī thāmo dhiti asithilaparakkamatā anikkhittachandatā anikkhittadhuratā dhurasampaggāho vīriyaṃ vīriyindriyaṃ vīriyabalaṃ sammāvāyāmo vīriyasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye paggāho hoti.
337. කතමො තස්‌මිං සමයෙ අවික්‌ඛෙපො හොති? යා තස්‌මිං සමයෙ චිත්‌තස්‌ස ඨිති සණ්‌ඨිති අවට්‌ඨිති අවිසාහාරො අවික්‌ඛෙපො අවිසාහටමානසතා සමථො සමාධින්‌ද්‍රියං සමාධිබලං සම්‌මාසමාධි සමාධිසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං – අයං තස්‌මිං සමයෙ අවික්‌ඛෙපො හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
337. Katamo tasmiṃ samaye avikkhepo hoti? Yā tasmiṃ samaye cittassa ṭhiti saṇṭhiti avaṭṭhiti avisāhāro avikkhepo avisāhaṭamānasatā samatho samādhindriyaṃ samādhibalaṃ sammāsamādhi samādhisambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye avikkhepo hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā kusalā.
තස්‌මිං ඛො පන සමයෙ චත්‌තාරො ඛන්‌ධා හොන්‌ති, ද්‌වායතනානි හොන්‌ති, ද්‌වෙ ධාතුයො හොන්‌ති, තයො ආහාරා හොන්‌ති, නවින්‌ද්‍රියානි හොන්‌ති, පඤ්‌චඞ්‌ගිකං ඣානං හොති, අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො හොති, සත්‌ත බලානි හොන්‌ති, තයො හෙතූ හොන්‌ති, එකො ඵස්‌සො හොති, එකා වෙදනා හොති, එකා සඤ්‌ඤා හොති, එකා චෙතනා හොති, එකං චිත්‌තං හොති, එකො වෙදනාක්‌ඛන්‌ධො හොති, එකො සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධො හොති, එකො සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති, එකො විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො හොති, එකං මනායතනං හොති, එකං මනින්‌ද්‍රියං හොති, එකා මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු හොති, එකං ධම්‌මායතනං හොති, එකා ධම්‌මධාතු හොති; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා…පෙ.….
Tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti, dvāyatanāni honti, dve dhātuyo honti, tayo āhārā honti, navindriyāni honti, pañcaṅgikaṃ jhānaṃ hoti, aṭṭhaṅgiko maggo hoti, satta balāni honti, tayo hetū honti, eko phasso hoti, ekā vedanā hoti, ekā saññā hoti, ekā cetanā hoti, ekaṃ cittaṃ hoti, eko vedanākkhandho hoti, eko saññākkhandho hoti, eko saṅkhārakkhandho hoti, eko viññāṇakkhandho hoti, ekaṃ manāyatanaṃ hoti, ekaṃ manindriyaṃ hoti, ekā manoviññāṇadhātu hoti, ekaṃ dhammāyatanaṃ hoti, ekā dhammadhātu hoti; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā kusalā…pe….
338. කතමො තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති? ඵස්‌සො චෙතනා විතක්‌කො විචාරො පීති චිත්‌තස්‌සෙකග්‌ගතා සද්‌ධින්‌ද්‍රියං වීරියින්‌ද්‍රියං සතින්‌ද්‍රියං සමාධින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං ජීවිතින්‌ද්‍රියං අනඤ්‌ඤාතඤ්‌ඤස්‌සාමීතින්‌ද්‍රියං සම්‌මාදිට්‌ඨි සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො සම්‌මාවාචා සම්‌මාකම්‌මන්‌තො සම්‌මාආජීවො සම්‌මාවායාමො සම්‌මාසති සම්‌මාසමාධි සද්‌ධාබලං වීරියබලං සතිබලං සමාධිබලං පඤ්‌ඤාබලං හිරිබලං ඔත්‌තප්‌පබලං අලොභො අදොසො අමොහො අනභිජ්‌ඣා අබ්‍යාපාදො සම්‌මාදිට්‌ඨි හිරී ඔත්‌තප්‌පං කායපස්‌සද්‌ධි චිත්‌තපස්‌සද්‌ධි කායලහුතා චිත්‌තලහුතා කායමුදුතා චිත්‌තමුදුතා කායකම්‌මඤ්‌ඤතා චිත්‌තකම්‌මඤ්‌ඤතා කායපාගුඤ්‌ඤතා චිත්‌තපාගුඤ්‌ඤතා කායුජුකතා චිත්‌තුජුකතා සති සම්‌පජඤ්‌ඤං සමථො විපස්‌සනා පග්‌ගාහො අවික්‌ඛෙපො; යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා ඨපෙත්‌වා වෙදනාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධං ඨපෙත්‌වා විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධං – අයං තස්‌මිං සමයෙ සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
338. Katamo tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti? Phasso cetanā vitakko vicāro pīti cittassekaggatā saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyaṃ jīvitindriyaṃ anaññātaññassāmītindriyaṃ sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi saddhābalaṃ vīriyabalaṃ satibalaṃ samādhibalaṃ paññābalaṃ hiribalaṃ ottappabalaṃ alobho adoso amoho anabhijjhā abyāpādo sammādiṭṭhi hirī ottappaṃ kāyapassaddhi cittapassaddhi kāyalahutā cittalahutā kāyamudutā cittamudutā kāyakammaññatā cittakammaññatā kāyapāguññatā cittapāguññatā kāyujukatā cittujukatā sati sampajaññaṃ samatho vipassanā paggāho avikkhepo; ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā ṭhapetvā vedanākkhandhaṃ ṭhapetvā saññākkhandhaṃ ṭhapetvā viññāṇakkhandhaṃ – ayaṃ tasmiṃ samaye saṅkhārakkhandho hoti…pe… ime dhammā kusalā.
339. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
339. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
340. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
340. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati sukhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
341. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
341. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati sukhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
342. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා …පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං…පෙ.… පඨමං ඣානං…පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං…පෙ.… දුක්‌ඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං…පෙ.… සුඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං…පෙ.… සුඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
342. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā …pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ…pe… dukkhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ…pe… sukhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ…pe… sukhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
සුද්‌ධිකපටිපදා.
Suddhikapaṭipadā.
සුඤ්‌ඤතං
Suññataṃ
343. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඤ්‌ඤතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
343. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
344. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං…පෙ.… පඨමං ඣානං…පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඤ්‌ඤතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
344. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
සුඤ්‌ඤතං.
Suññataṃ.
සුඤ්‌ඤතමූලකපටිපදා
Suññatamūlakapaṭipadā
345. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
345. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
346. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
346. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
347. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
347. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati sukhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
348. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
348. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati sukhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
349. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං…පෙ.… පඨමං ඣානං…පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං…පෙ.… දුක්‌ඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං…පෙ.… සුඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං…පෙ.… සුඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං සුඤ්‌ඤතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
349. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ…pe… dukkhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ suññataṃ…pe… sukhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ suññataṃ…pe… sukhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ suññataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
සුඤ්‌ඤතමූලකපටිපදා.
Suññatamūlakapaṭipadā.
අප්‌පණිහිතං
Appaṇihitaṃ
350. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති අප්‌පණිහිතං , තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
350. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati appaṇihitaṃ , tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
351. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං…පෙ.… පඨමං ඣානං…පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති අප්‌පණිහිතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
351. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati appaṇihitaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
අප්‌පණිහිතං.
Appaṇihitaṃ.
අප්‌පණිහිතමූලකපටිපදා
Appaṇihitamūlakapaṭipadā
352. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
352. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ appaṇihitaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
353. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
353. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ appaṇihitaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
354. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
354. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati sukhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ appaṇihitaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
355. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති සුඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
355. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati sukhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ appaṇihitaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
356. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං…පෙ.… පඨමං ඣානං…පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං…පෙ.… දුක්‌ඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං…පෙ.… සුඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං…පෙ.… සුඛපටිපදං ඛිප්‌පාභිඤ්‌ඤං අප්‌පණිහිතං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
356. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ appaṇihitaṃ…pe… dukkhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ appaṇihitaṃ…pe… sukhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ appaṇihitaṃ…pe… sukhapaṭipadaṃ khippābhiññaṃ appaṇihitaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
අප්‌පණිහිතමූලකපටිපදා.
Appaṇihitamūlakapaṭipadā.
වීසති මහානයා
Vīsati mahānayā
357. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං මග්‌ගං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සතිපට්‌ඨානං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සම්‌මප්‌පධානං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඉන්‌ද්‍රියං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං බලං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං බොජ්‌ඣඞ්‌ගං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සච්‌චං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සමථං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ධම්‌මං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඛන්‌ධං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ආයතනං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ධාතුං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ආහාරං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඵස්‌සං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං වෙදනං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සඤ්‌ඤං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං චෙතනං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං චිත්‌තං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
357. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ maggaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ satipaṭṭhānaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ sammappadhānaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ iddhipādaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ indriyaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ balaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ bojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ saccaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ samathaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ dhammaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ khandhaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ āyatanaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ dhātuṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ āhāraṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ phassaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ vedanaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ saññaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ cetanaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ cittaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
වීසති මහානයා.
Vīsati mahānayā.
අධිපති
Adhipati
358. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං ඡන්‌දාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… වීරියාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… චිත්‌තාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… වීමංසාධිපතෙය්‍යං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
358. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ chandādhipateyyaṃ…pe… vīriyādhipateyyaṃ…pe… cittādhipateyyaṃ…pe… vīmaṃsādhipateyyaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
359. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං…පෙ.… පඨමං ඣානං …පෙ.… පඤ්‌චමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං ඡන්‌දාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… වීරියාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… චිත්‌තාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… වීමංසාධිපතෙය්‍යං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
359. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ …pe… pañcamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ chandādhipateyyaṃ…pe… vīriyādhipateyyaṃ…pe… cittādhipateyyaṃ…pe… vīmaṃsādhipateyyaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
360. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං මග්‌ගං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සතිපට්‌ඨානං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සම්‌මප්‌පධානං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඉද්‌ධිපාදං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඉන්‌ද්‍රියං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං බලං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං බොජ්‌ඣඞ්‌ගං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සච්‌චං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සමථං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ධම්‌මං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඛන්‌ධං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ආයතනං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ධාතුං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ආහාරං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං ඵස්‌සං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං වෙදනං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං සඤ්‌ඤං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං චෙතනං භාවෙති…පෙ.… ලොකුත්‌තරං චිත්‌තං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං දිට්‌ඨිගතානං පහානාය පඨමාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං ඡන්‌දාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… වීරියාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… චිත්‌තාධිපතෙය්‍යං…පෙ.… වීමංසාධිපතෙය්‍යං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
360. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ maggaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ satipaṭṭhānaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ sammappadhānaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ iddhipādaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ indriyaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ balaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ bojjhaṅgaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ saccaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ samathaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ dhammaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ khandhaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ āyatanaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ dhātuṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ āhāraṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ phassaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ vedanaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ saññaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ cetanaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ cittaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ chandādhipateyyaṃ…pe… vīriyādhipateyyaṃ…pe… cittādhipateyyaṃ…pe… vīmaṃsādhipateyyaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
අධිපති.
Adhipati.
පඨමො මග්‌ගො.
Paṭhamo maggo.
361. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං කාමරාගබ්‍යාපාදානං තනුභාවාය දුතියාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
361. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ kāmarāgabyāpādānaṃ tanubhāvāya dutiyāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… aññindriyaṃ hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
දුතියො මග්‌ගො.
Dutiyo maggo.
362. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං කාමරාගබ්‍යාපාදානං අනවසෙසප්‌පහානාය තතියාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං , තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
362. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ kāmarāgabyāpādānaṃ anavasesappahānāya tatiyāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ , tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… aññindriyaṃ hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā.
තතියො මග්‌ගො.
Tatiyo maggo.
363. කතමෙ ධම්‌මා කුසලා? යස්‌මිං සමයෙ ලොකුත්‌තරං ඣානං භාවෙති නිය්‍යානිකං අපචයගාමිං රූපරාගඅරූපරාගමානඋද්‌ධච්‌චඅවිජ්‌ජාය අනවසෙසප්‌පහානාය චතුත්‌ථාය භූමියා පත්‌තියා විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති දුක්‌ඛපටිපදං දන්‌ධාභිඤ්‌ඤං, තස්‌මිං සමයෙ ඵස්‌සො හොති…පෙ.… අඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා…පෙ.….
363. Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ rūparāgaarūparāgamānauddhaccaavijjāya anavasesappahānāya catutthāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… aññindriyaṃ hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā…pe….
364. කතමං තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති? යා තෙසං ධම්‌මානං ඤාතානං දිට්‌ඨානං පත්‌තානං විදිතානං සච්‌ඡිකතානං සච්‌ඡිකිරියාය පඤ්‌ඤා පජානනා විචයො පවිචයො ධම්‌මවිචයො සල්‌ලක්‌ඛණා උපලක්‌ඛණා පච්‌චුපලක්‌ඛණා පණ්‌ඩිච්‌චං කොසල්‌ලං නෙපුඤ්‌ඤං වෙභබ්‍යා චින්‌තා උපපරික්‌ඛා භූරී මෙධා පරිණායිකා විපස්‌සනා සම්‌පජඤ්‌ඤං පතොදො පඤ්‌ඤා පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං පඤ්‌ඤාබලං පඤ්‌ඤාසත්‌ථං පඤ්‌ඤාපාසාදො පඤ්‌ඤාආලොකො පඤ්‌ඤාඔභාසො පඤ්‌ඤාපජ්‌ජොතො පඤ්‌ඤාරතනං අමොහො ධම්‌මවිචයො සම්‌මාදිට්‌ඨි ධම්‌මවිචයසම්‌බොජ්‌ඣඞ්‌ගො මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌නං, ඉදං තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං හොති…පෙ.… අවික්‌ඛෙපො හොති…පෙ.… යෙ වා පන තස්‌මිං සමයෙ අඤ්‌ඤෙපි අත්‌ථි පටිච්‌චසමුප්‌පන්‌නා අරූපිනො ධම්‌මා – ඉමෙ ධම්‌මා කුසලා.
364. Katamaṃ tasmiṃ samaye aññindriyaṃ hoti? Yā tesaṃ dhammānaṃ ñātānaṃ diṭṭhānaṃ pattānaṃ viditānaṃ sacchikatānaṃ sacchikiriyāya paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo sallakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ, idaṃ tasmiṃ samaye aññindriyaṃ hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ye vā pana tasmiṃ samaye aññepi atthi paṭiccasamuppannā arūpino dhammā – ime dhammā kusalā.
චතුත්‌ථො මග්‌ගො.
Catuttho maggo.
ලොකුත්‌තරං චිත්‌තං.
Lokuttaraṃ cittaṃ.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණි-අට්‌ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā
ලොකුත්‌තරකුසලවණ්‌ණනා • Lokuttarakusalavaṇṇanā
පඨමමග්‌ගවීසතිමහානයො • Paṭhamamaggavīsatimahānayo
දුතියමග්‌ගො • Dutiyamaggo
තතියචතුත්‌ථමග්‌ගා • Tatiyacatutthamaggā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā
ලොකුත්‌තරකුසලවණ්‌ණනා • Lokuttarakusalavaṇṇanā
පඨමමග්‌ගවීසතිමහානයවණ්‌ණනා • Paṭhamamaggavīsatimahānayavaṇṇanā
දුතියමග්‌ගවණ්‌ණනා • Dutiyamaggavaṇṇanā
තතියචතුත්‌ථමග්‌ගවණ්‌ණනා • Tatiyacatutthamaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-අනුටීකා • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā
ලොකුත්‌තරකුසලවණ්‌ණනා • Lokuttarakusalavaṇṇanā
පඨමමග්‌ගවීසතිමහානයවණ්‌ණනා • Paṭhamamaggavīsatimahānayavaṇṇanā
චතුමග්‌ගනයසහස්‌සවණ්‌ණනා • Catumagganayasahassavaṇṇanā
