| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா
Lokuttarakusalavaṇṇanā
277. ஏவங் ப⁴வத்தயஸம்பத்தினிப்³ப³த்தகங் குஸலங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி ஸப்³ப³ப⁴வஸமதிக்கமனாய லோகுத்தரகுஸலங் த³ஸ்ஸேதுங் புன கதமே த⁴ம்மா குஸலாதிஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² லோகுத்தரந்தி கேனட்டே²ன லோகுத்தரங்? லோகங் தரதீதி, லோகுத்தரங் லோகங் உத்தரதீதி லோகுத்தரங்; லோகங் ஸமதிக்கம்ம அபி⁴பு⁴ய்ய திட்ட²தீதி லோகுத்தரங் (படி॰ ம॰ 2.43). ஜா²னங் பா⁴வேதீதி ஏகசித்தக்க²ணிகங் அப்பனாஜா²னங் பா⁴வேதி ஜனேதி வட்³டே⁴தி.
277. Evaṃ bhavattayasampattinibbattakaṃ kusalaṃ dassetvā idāni sabbabhavasamatikkamanāya lokuttarakusalaṃ dassetuṃ puna katame dhammā kusalātiādi āraddhaṃ. Tattha lokuttaranti kenaṭṭhena lokuttaraṃ? Lokaṃ taratīti, lokuttaraṃ lokaṃ uttaratīti lokuttaraṃ; lokaṃ samatikkamma abhibhuyya tiṭṭhatīti lokuttaraṃ (paṭi. ma. 2.43). Jhānaṃ bhāvetīti ekacittakkhaṇikaṃ appanājhānaṃ bhāveti janeti vaḍḍheti.
லோகதோ நிய்யாதி வட்டதோ நிய்யாதீதி நிய்யானிகங். நிய்யாதி வா ஏதேனாதி நிய்யானிகங். தங்ஸமங்கீ³ ஹி புக்³க³லோ து³க்க²ங் பரிஜானந்தோ நிய்யாதி, ஸமுத³யங் பஜஹந்தோ நிய்யாதி, நிரோத⁴ங் ஸச்சி²கரொந்தோ நிய்யாதி, மக்³க³ங் பா⁴வெந்தோ நிய்யாதி. யதா² ச பன தேபூ⁴மககுஸலங் வட்டஸ்மிங் சுதிபடிஸந்தி⁴யோ ஆசினாதி வட்³டே⁴தீதி ஆசயகா³மீ நாம ஹோதி, ந ததா² இத³ங். இத³ங் பன யதா² ஏகஸ்மிங் புரிஸே அட்டா²ரஸஹத்த²ங் பாகாரங் சினந்தே அபரோ மஹாமுக்³க³ரங் க³ஹெத்வா தேன சிதசிதட்டா²னங் அபசினந்தோ வித்³த⁴ங்ஸெந்தோ ஏவ க³ச்செ²ய்ய, ஏவமேவ தேபூ⁴மககுஸலேன சிதா சுதிபடிஸந்தி⁴யோ பச்சயவேகல்லகரணேன அபசினந்தங் வித்³த⁴ங்ஸெந்தங் க³ச்ச²தீதி அபசயகா³மி.
Lokato niyyāti vaṭṭato niyyātīti niyyānikaṃ. Niyyāti vā etenāti niyyānikaṃ. Taṃsamaṅgī hi puggalo dukkhaṃ parijānanto niyyāti, samudayaṃ pajahanto niyyāti, nirodhaṃ sacchikaronto niyyāti, maggaṃ bhāvento niyyāti. Yathā ca pana tebhūmakakusalaṃ vaṭṭasmiṃ cutipaṭisandhiyo ācināti vaḍḍhetīti ācayagāmī nāma hoti, na tathā idaṃ. Idaṃ pana yathā ekasmiṃ purise aṭṭhārasahatthaṃ pākāraṃ cinante aparo mahāmuggaraṃ gahetvā tena citacitaṭṭhānaṃ apacinanto viddhaṃsento eva gaccheyya, evameva tebhūmakakusalena citā cutipaṭisandhiyo paccayavekallakaraṇena apacinantaṃ viddhaṃsentaṃ gacchatīti apacayagāmi.
தி³ட்டி²க³தானங் பஹானாயாதி, எத்த² தி³ட்டி²யோ ஏவ தி³ட்டி²க³தானி, கூ³த²க³தங் முத்தக³தந்திஆதீ³னி (அ॰ நி॰ 9.11) விய. த்³வாஸட்டி²யா வா தி³ட்டீ²னங் அந்தோக³த⁴த்தா தி³ட்டீ²ஸு க³தானீதிபி தி³ட்டி²க³தானி. தி³ட்டி²யா வா க³தங் ஏதேஸந்திபி தி³ட்டி²க³தானி. தி³ட்டி²ஸதி³ஸக³மனானி தி³ட்டி²ஸதி³ஸப்பவத்தானீதி அத்தோ². கானி பன தானீதி? ஸஸம்பயுத்தானி ஸக்காயதி³ட்டி²விசிகிச்சா²ஸீலப்³ப³தபராமாஸஅபாயக³மனீயராக³தோ³ஸமோஹாகுஸலானி. தானி ஹி யாவ பட²மமக்³க³பா⁴வனா தாவ பவத்திஸப்³பா⁴வதோ தி³ட்டி²ஸதி³ஸக³மனானீதி வுச்சந்தி. இதி தி³ட்டி²யோ ச தி³ட்டி²க³தானி ச தி³ட்டி²க³தானி. தேஸங் தி³ட்டி²க³தானங். பஹானாயாதி ஸமுச்சே²த³வஸேனேவ பஜஹனத்தா²ய. பட²மாயாதி க³ணனவஸேனபி பட²முப்பத்திவஸேனபி பட²மாய. பூ⁴மியாதி ‘‘அனந்தரஹிதாய பூ⁴மியா’’திஆதீ³ஸு (பாரா॰ 27; ம॰ நி॰ 2.296) தாவ அயங் மஹாபத²வீ பூ⁴மீதி வுச்சதி. ‘‘ஸுக²பூ⁴மியங் காமாவசரே’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ 988) சித்துப்பாதோ³. இத⁴ பன ஸாமஞ்ஞப²லங் அதி⁴ப்பேதங். தஞ்ஹி ஸம்பயுத்தானங் நிஸ்ஸயபா⁴வதோ தே த⁴ம்மா ப⁴வந்தி எத்தா²தி பூ⁴மி. யஸ்மா வா ஸமானேபி லோகுத்தரபா⁴வே ஸயம்பி ப⁴வதி உப்பஜ்ஜதி, ந நிப்³பா³னங் விய அபாதுபா⁴வங், தஸ்மாபி பூ⁴மீதி வுச்சதி; தஸ்ஸா பட²மாய பூ⁴மியா. பத்தியாதி ஸோதாபத்திப²லஸங்கா²தஸ்ஸ பட²மஸ்ஸ ஸாமஞ்ஞப²லஸ்ஸ பத்தத்தா²ய படிலாப⁴த்தா²யாதி ஏவமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. விவிச்சாதி ஸமுச்சே²த³விவேகவஸேன விவிச்சித்வா, வினா ஹுத்வா.
Diṭṭhigatānaṃ pahānāyāti, ettha diṭṭhiyo eva diṭṭhigatāni, gūthagataṃ muttagatantiādīni (a. ni. 9.11) viya. Dvāsaṭṭhiyā vā diṭṭhīnaṃ antogadhattā diṭṭhīsu gatānītipi diṭṭhigatāni. Diṭṭhiyā vā gataṃ etesantipi diṭṭhigatāni. Diṭṭhisadisagamanāni diṭṭhisadisappavattānīti attho. Kāni pana tānīti? Sasampayuttāni sakkāyadiṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsaapāyagamanīyarāgadosamohākusalāni. Tāni hi yāva paṭhamamaggabhāvanā tāva pavattisabbhāvato diṭṭhisadisagamanānīti vuccanti. Iti diṭṭhiyo ca diṭṭhigatāni ca diṭṭhigatāni. Tesaṃ diṭṭhigatānaṃ. Pahānāyāti samucchedavaseneva pajahanatthāya. Paṭhamāyāti gaṇanavasenapi paṭhamuppattivasenapi paṭhamāya. Bhūmiyāti ‘‘anantarahitāya bhūmiyā’’tiādīsu (pārā. 27; ma. ni. 2.296) tāva ayaṃ mahāpathavī bhūmīti vuccati. ‘‘Sukhabhūmiyaṃ kāmāvacare’’tiādīsu (dha. sa. 988) cittuppādo. Idha pana sāmaññaphalaṃ adhippetaṃ. Tañhi sampayuttānaṃ nissayabhāvato te dhammā bhavanti etthāti bhūmi. Yasmā vā samānepi lokuttarabhāve sayampi bhavati uppajjati, na nibbānaṃ viya apātubhāvaṃ, tasmāpi bhūmīti vuccati; tassā paṭhamāya bhūmiyā. Pattiyāti sotāpattiphalasaṅkhātassa paṭhamassa sāmaññaphalassa pattatthāya paṭilābhatthāyāti evamettha attho veditabbo. Viviccāti samucchedavivekavasena viviccitvā, vinā hutvā.
இதா³னி கிஞ்சாபி லோகியஜ்ஜா²னம்பி ந வினா படிபதா³ய இஜ்ஜ²தி, ஏவங் ஸந்தேபி இத⁴ ஸுத்³தி⁴கனயங் பஹாய லோகுத்தரஜ்ஜா²னங் படிபதா³ய ஸத்³தி⁴ங்யேவ க³ருங் கத்வா தே³ஸேதுகாமதாய து³க்க²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞந்திஆதி³மாஹ.
Idāni kiñcāpi lokiyajjhānampi na vinā paṭipadāya ijjhati, evaṃ santepi idha suddhikanayaṃ pahāya lokuttarajjhānaṃ paṭipadāya saddhiṃyeva garuṃ katvā desetukāmatāya dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññantiādimāha.
தத்த² யோ ஆதி³தோவ கிலேஸே விக்க²ம்பெ⁴ந்தோ து³க்கே²ன ஸஸங்கா²ரேன ஸப்பயோகே³ன கிலமந்தோ விக்க²ம்பே⁴தி தஸ்ஸ து³க்கா² படிபதா³ ஹோதி; யோ பன விக்க²ம்பி⁴த கிலேஸோ விபஸ்ஸனாபரிவாஸங் வஸந்தோ சிரேன மக்³க³பாதுபா⁴வங் பாபுணாதி தஸ்ஸ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா ஹோதி. இதி யோ கோசி வாரோ து³க்க²படிபத³த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞோ நாம கதோ.
Tattha yo āditova kilese vikkhambhento dukkhena sasaṅkhārena sappayogena kilamanto vikkhambheti tassa dukkhā paṭipadā hoti; yo pana vikkhambhita kileso vipassanāparivāsaṃ vasanto cirena maggapātubhāvaṃ pāpuṇāti tassa dandhābhiññā hoti. Iti yo koci vāro dukkhapaṭipadadandhābhiñño nāma kato.
கதமங் பன வாரங் ரோசேஸுந்தி? யத்த² ஸகிங் விக்க²ம்பி⁴தா கிலேஸா ஸமுதா³சரித்வா து³தியம்பி விக்க²ம்பி⁴தா புன ஸமுதா³சரந்தி, ததியங் விக்க²ம்பி⁴தே பன ததா²விக்க²ம்பி⁴தேவ கத்வா மக்³கே³ன ஸமுக்³கா⁴தங் பாபேதி, இமங் வாரங் ரோசேஸுங். இமஸ்ஸ வாரஸ்ஸ து³க்கா²படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞாதி நாமங் கதங். எத்தகேன பன ந பாகடங் ஹோதி. தஸ்மா ஏவமெத்த² ஆதி³தோ பட்டா²ய விபா⁴வனா வேதி³தப்³பா³ – யோ ஹி சத்தாரி மஹாபூ⁴தானி பரிக்³க³ஹெத்வா உபாதா³ரூபங் பரிக்³க³ண்ஹாதி, அரூபங் பரிக்³க³ண்ஹாதி, ‘ரூபாரூபங்’ பன பரிக்³க³ண்ஹந்தோ து³க்கே²ன கஸிரேன கிலமந்தோ பரிக்³க³ஹேதுங் ஸக்கோதி, தஸ்ஸ து³க்கா² படிபதா³ நாம ஹோதி. பரிக்³க³ஹிதரூபாரூபஸ்ஸ பன விபஸ்ஸனாபரிவாஸே மக்³க³பாதுபா⁴வத³ந்த⁴தாய த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா நாம ஹோதி.
Katamaṃ pana vāraṃ rocesunti? Yattha sakiṃ vikkhambhitā kilesā samudācaritvā dutiyampi vikkhambhitā puna samudācaranti, tatiyaṃ vikkhambhite pana tathāvikkhambhiteva katvā maggena samugghātaṃ pāpeti, imaṃ vāraṃ rocesuṃ. Imassa vārassa dukkhāpaṭipadā dandhābhiññāti nāmaṃ kataṃ. Ettakena pana na pākaṭaṃ hoti. Tasmā evamettha ādito paṭṭhāya vibhāvanā veditabbā – yo hi cattāri mahābhūtāni pariggahetvā upādārūpaṃ pariggaṇhāti, arūpaṃ pariggaṇhāti, ‘rūpārūpaṃ’ pana pariggaṇhanto dukkhena kasirena kilamanto pariggahetuṃ sakkoti, tassa dukkhā paṭipadā nāma hoti. Pariggahitarūpārūpassa pana vipassanāparivāse maggapātubhāvadandhatāya dandhābhiññā nāma hoti.
யோபி ரூபாரூபங் பரிக்³க³ஹெத்வா ‘நாமரூபங்’ வவத்த²பெந்தோ து³க்கே²ன கஸிரேன கிலமந்தோ வவத்த²பேதி, வவத்தா²பிதே ச நாமரூபே விபஸ்ஸனாபரிவாஸங் வஸந்தோ சிரேன மக்³க³ங் உப்பாதே³துங் ஸக்கோதி, தஸ்ஸாபி து³க்கா² படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா நாம ஹோதி.
Yopi rūpārūpaṃ pariggahetvā ‘nāmarūpaṃ’ vavatthapento dukkhena kasirena kilamanto vavatthapeti, vavatthāpite ca nāmarūpe vipassanāparivāsaṃ vasanto cirena maggaṃ uppādetuṃ sakkoti, tassāpi dukkhā paṭipadā dandhābhiññā nāma hoti.
அபரோ நாமரூபம்பி வவத்த²பெத்வா ‘பச்சயே’ பரிக்³க³ண்ஹந்தோ து³க்கே²ன கஸிரேன கிலமந்தோ பரிக்³க³ண்ஹாதி, பச்சயே ச பரிக்³க³ஹெத்வா விபஸ்ஸனாபரிவாஸங் வஸந்தோ சிரேன மக்³க³ங் உப்பாதே³தி, ஏவம்பி து³க்கா² படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா நாம ஹோதி.
Aparo nāmarūpampi vavatthapetvā ‘paccaye’ pariggaṇhanto dukkhena kasirena kilamanto pariggaṇhāti, paccaye ca pariggahetvā vipassanāparivāsaṃ vasanto cirena maggaṃ uppādeti, evampi dukkhā paṭipadā dandhābhiññā nāma hoti.
அபரோ பச்சயேபி பரிக்³க³ஹெத்வா ‘லக்க²ணானி’ படிவிஜ்ஜ²ந்தோ து³க்கே²ன கஸிரேன கிலமந்தோ படிவிஜ்ஜ²தி, படிவித்³த⁴லக்க²ணோ ச விபஸ்ஸனாபரிவாஸங் வஸந்தோ சிரேன மக்³க³ங் உப்பாதே³தி, ஏவம்பி து³க்கா² படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா நாம ஹோதி.
Aparo paccayepi pariggahetvā ‘lakkhaṇāni’ paṭivijjhanto dukkhena kasirena kilamanto paṭivijjhati, paṭividdhalakkhaṇo ca vipassanāparivāsaṃ vasanto cirena maggaṃ uppādeti, evampi dukkhā paṭipadā dandhābhiññā nāma hoti.
அபரோ லக்க²ணானிபி படிவிஜ்ஜி²த்வா விபஸ்ஸனாஞாணே திக்கே² ஸூரே பஸன்னே வஹந்தே உப்பன்னங் ‘விபஸ்ஸனானிகந்திங்’ பரியாதி³யமானோ து³க்கே²ன கஸிரேன கிலமந்தோ பரியாதி³யதி, நிகந்திஞ்ச பரியாதி³யித்வா விபஸ்ஸனாபரிவாஸங் வஸந்தோ சிரேன மக்³க³ங் உப்பாதே³தி, ஏவம்பி து³க்கா² படிபதா³ த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞா நாம ஹோதி. இமங் வாரங் ரோசேஸுங். இமஸ்ஸ வாரஸ்ஸ ஏதங் நாமங் கதங். இமினாவ உபாயேன பரதோ திஸ்ஸோ படிபதா³ வேதி³தப்³பா³.
Aparo lakkhaṇānipi paṭivijjhitvā vipassanāñāṇe tikkhe sūre pasanne vahante uppannaṃ ‘vipassanānikantiṃ’ pariyādiyamāno dukkhena kasirena kilamanto pariyādiyati, nikantiñca pariyādiyitvā vipassanāparivāsaṃ vasanto cirena maggaṃ uppādeti, evampi dukkhā paṭipadā dandhābhiññā nāma hoti. Imaṃ vāraṃ rocesuṃ. Imassa vārassa etaṃ nāmaṃ kataṃ. Imināva upāyena parato tisso paṭipadā veditabbā.
ப²ஸ்ஸோ ஹோதீதிஆதீ³ஸு அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதிந்த்³ரியங், ஸம்மாவாசா, ஸம்மாகம்மந்தோ, ஸம்மாஆஜீவோதி சத்தாரி பதா³னி அதி⁴கானி. நித்³தே³ஸவாரே ச விதக்காதி³னித்³தே³ஸேஸு ‘மக்³க³ங்க³’ந்திஆதீ³னி பதா³னி அதி⁴கானி. ஸேஸங் ஸப்³ப³ங் ஹெட்டா² வுத்தஸதி³ஸமேவ. பூ⁴மந்தரவஸேன பன லோகுத்தரதாவ இத⁴ விஸேஸோ.
Phasso hotītiādīsu anaññātaññassāmītindriyaṃ, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvoti cattāri padāni adhikāni. Niddesavāre ca vitakkādiniddesesu ‘maggaṅga’ntiādīni padāni adhikāni. Sesaṃ sabbaṃ heṭṭhā vuttasadisameva. Bhūmantaravasena pana lokuttaratāva idha viseso.
தத்த² அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதிந்த்³ரியந்தி ‘அனமதக்³கே³ ஸங்ஸாரவட்டே அனஞ்ஞாதங் அமதங் பத³ங் சதுஸச்சத⁴ம்மமேவ வா ஜானிஸ்ஸாமீ’தி படிபன்னஸ்ஸ இமினா புப்³பா³போ⁴கே³ன உப்பன்னங் இந்த்³ரியங். லக்க²ணாதீ³னி பனஸ்ஸ ஹெட்டா² பஞ்ஞிந்த்³ரியே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³பா³னி.
Tattha anaññātaññassāmītindriyanti ‘anamatagge saṃsāravaṭṭe anaññātaṃ amataṃ padaṃ catusaccadhammameva vā jānissāmī’ti paṭipannassa iminā pubbābhogena uppannaṃ indriyaṃ. Lakkhaṇādīni panassa heṭṭhā paññindriye vuttanayeneva veditabbāni.
ஸுந்த³ரா பஸத்தா² வா வாசா ஸம்மாவாசா. வசீது³ச்சரிதஸமுக்³கா⁴டிகாய மிச்சா²வாசாவிரதியா ஏதங் அதி⁴வசனங். ஸா பரிக்³க³ஹலக்க²ணா விரமணரஸா மிச்சா²வாசப்பஹானபச்சுபட்டா²னா. ஸுந்த³ரோ பஸத்தோ² வா கம்மந்தோ ஸம்மாகம்மந்தோ. மிச்சா²கம்மந்தஸமுச்சே²தி³காய பாணாதிபாதாதி³விரதியா ஏதங் நாமங். ஸோ ஸமுட்டா²னலக்க²ணோ விரமணரஸோ மிச்சா²கம்மந்தப்பஹானபச்சுபட்டா²னோ. ஸுந்த³ரோ பஸத்தோ² வா ஆஜீவோ ஸம்மாஆஜீவோ. மிச்சா²ஜீவவிரதியா ஏதங் அதி⁴வசனங். ஸோ வோதா³னலக்க²ணோ ஞாயாஜீவப்பவத்திரஸோ மிச்சா²ஜீவப்பஹானபச்சுபட்டா²னோ.
Sundarā pasatthā vā vācā sammāvācā. Vacīduccaritasamugghāṭikāya micchāvācāviratiyā etaṃ adhivacanaṃ. Sā pariggahalakkhaṇā viramaṇarasā micchāvācappahānapaccupaṭṭhānā. Sundaro pasattho vā kammanto sammākammanto. Micchākammantasamucchedikāya pāṇātipātādiviratiyā etaṃ nāmaṃ. So samuṭṭhānalakkhaṇo viramaṇaraso micchākammantappahānapaccupaṭṭhāno. Sundaro pasattho vā ājīvo sammāājīvo. Micchājīvaviratiyā etaṃ adhivacanaṃ. So vodānalakkhaṇo ñāyājīvappavattiraso micchājīvappahānapaccupaṭṭhāno.
அபிச ஹெட்டா² விரதித்தயே வுத்தவஸேனபெத்த² லக்க²ணாதீ³னி வேதி³தப்³பா³னி. இதி இமேஸங் திண்ணங் த⁴ம்மானங் வஸேன ஹெட்டா² வுத்தங் மக்³க³பஞ்சகங் இத⁴ மக்³க³ட்ட²கங் வேதி³தப்³ப³ங். யேவாபனகேஸு ச இமேஸங் அபா⁴வோ. ததா² கருணாமுதி³தானங். இமே ஹி தயோ த⁴ம்மா இத⁴ பாளியங் ஆக³தத்தாவ யேவாபனகேஸு ந க³ஹிதா. கருணாமுதி³தா பன ஸத்தாரம்மணா, இமே த⁴ம்மா நிப்³பா³னாரம்மணாதி தாபெத்த² ந க³ஹிதா. அயங் தாவ உத்³தே³ஸவாரே விஸேஸத்தோ².
Apica heṭṭhā viratittaye vuttavasenapettha lakkhaṇādīni veditabbāni. Iti imesaṃ tiṇṇaṃ dhammānaṃ vasena heṭṭhā vuttaṃ maggapañcakaṃ idha maggaṭṭhakaṃ veditabbaṃ. Yevāpanakesu ca imesaṃ abhāvo. Tathā karuṇāmuditānaṃ. Ime hi tayo dhammā idha pāḷiyaṃ āgatattāva yevāpanakesu na gahitā. Karuṇāmuditā pana sattārammaṇā, ime dhammā nibbānārammaṇāti tāpettha na gahitā. Ayaṃ tāva uddesavāre visesattho.
283. நித்³தே³ஸவாரே பன மக்³க³ங்க³ங் மக்³க³பரியாபன்னந்தி எத்த² தாவ மக்³க³ஸ்ஸ அங்க³ந்தி மக்³க³ங்க³ங்; மக்³க³கொட்டா²ஸோதி அத்தோ². யதா² பன அரஞ்ஞே பரியாபன்னங் அரஞ்ஞபரியாபன்னங் நாம ஹோதி, ஏவங் மக்³கே³ பரியாபன்னந்தி மக்³க³பரியாபன்னங். மக்³க³ஸன்னிஸ்ஸிதந்தி அத்தோ².
283. Niddesavāre pana maggaṅgaṃ maggapariyāpannanti ettha tāva maggassa aṅganti maggaṅgaṃ; maggakoṭṭhāsoti attho. Yathā pana araññe pariyāpannaṃ araññapariyāpannaṃ nāma hoti, evaṃ magge pariyāpannanti maggapariyāpannaṃ. Maggasannissitanti attho.
285. பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³தி எத்த² பீதி ஏவ ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³தி பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³. தத்த² போ³தி⁴யா போ³தி⁴ஸ்ஸ வா அங்கோ³தி பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யா அயங் த⁴ம்மஸாமக்³கீ³ யாய லோகுத்தரமக்³க³க்க²ணே உப்பஜ்ஜமானாய லீனுத்³த⁴ச்சபதிட்டா²னாயூஹனகாமஸுக²த்தகிலமதா²னுயோக³உச்சே²த³ஸஸ்ஸதாபி⁴னிவேஸாதீ³னங் அனேகேஸங் உபத்³த³வானங் படிபக்க²பூ⁴தாய ஸதித⁴ம்மவிசயவீரியபீதிபஸ்ஸத்³தி⁴ஸமாதி⁴உபெக்கா²ஸங்கா²தாய த⁴ம்மஸாமக்³கி³யா அரியஸாவகோ பு³ஜ்ஜ²தீதி கத்வா போ³தீ⁴தி வுச்சதி. பு³ஜ்ஜ²தீதி கிலேஸஸந்தானநித்³தா³ய உட்ட²ஹதி, சத்தாரி வா அரியஸச்சானி படிவிஜ்ஜ²தி, நிப்³பா³னமேவ வா ஸச்சி²கரோதி. தஸ்ஸா த⁴ம்மஸாமக்³கீ³ஸங்கா²தாய போ³தி⁴யா அங்கோ³திபி பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, ஜா²னங்க³மக்³க³ங்கா³தீ³னி விய. யோபேஸ யதா²வுத்தப்பகாராய ஏதாய த⁴ம்மஸாமக்³கி³யா பு³ஜ்ஜ²தீதி கத்வா அரியஸாவகோ போ³தீ⁴தி வுச்சதி, தஸ்ஸ போ³தி⁴ஸ்ஸ அங்கோ³திபி பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³; ஸேனங்க³ரத²ங்கா³த³யோ விய. தேனாஹு அட்ட²கதா²சரியா – ‘‘பு³ஜ்ஜ²னகஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அங்கா³தி வா பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³’’தி (விப⁴॰ அட்ட²॰ 466; ஸங்॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.5.182).
285. Pītisambojjhaṅgoti ettha pīti eva sambojjhaṅgoti pītisambojjhaṅgo. Tattha bodhiyā bodhissa vā aṅgoti bojjhaṅgo. Idaṃ vuttaṃ hoti – yā ayaṃ dhammasāmaggī yāya lokuttaramaggakkhaṇe uppajjamānāya līnuddhaccapatiṭṭhānāyūhanakāmasukhattakilamathānuyogaucchedasassatābhinivesādīnaṃ anekesaṃ upaddavānaṃ paṭipakkhabhūtāya satidhammavicayavīriyapītipassaddhisamādhiupekkhāsaṅkhātāya dhammasāmaggiyā ariyasāvako bujjhatīti katvā bodhīti vuccati. Bujjhatīti kilesasantānaniddāya uṭṭhahati, cattāri vā ariyasaccāni paṭivijjhati, nibbānameva vā sacchikaroti. Tassā dhammasāmaggīsaṅkhātāya bodhiyā aṅgotipi bojjhaṅgo, jhānaṅgamaggaṅgādīni viya. Yopesa yathāvuttappakārāya etāya dhammasāmaggiyā bujjhatīti katvā ariyasāvako bodhīti vuccati, tassa bodhissa aṅgotipi bojjhaṅgo; senaṅgarathaṅgādayo viya. Tenāhu aṭṭhakathācariyā – ‘‘bujjhanakassa puggalassa aṅgāti vā bojjhaṅgā’’ti (vibha. aṭṭha. 466; saṃ. ni. aṭṭha. 3.5.182).
அபிச ‘‘பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³தி கேனட்டே²ன பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³? போ³தா⁴ய ஸங்வத்தந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³, பு³ஜ்ஜ²ந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³, அனுபு³ஜ்ஜ²ந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³, படிபு³ஜ்ஜ²ந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³, ஸம்பு³ஜ்ஜ²ந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³’’தி (படி॰ ம॰ 2.17) இமினா படிஸம்பி⁴தா³னயேனாபி பொ³ஜ்ஜ²ங்க³த்தோ² வேதி³தப்³போ³. பஸத்தோ² ஸுந்த³ரோ வா பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³தி ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³. ஏவங் பீதி ஏவ ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³தி. சித்தேகக்³க³தானித்³தே³ஸாதீ³ஸுபி இமினாவ நயேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
Apica ‘‘bojjhaṅgāti kenaṭṭhena bojjhaṅgā? Bodhāya saṃvattantīti bojjhaṅgā, bujjhantīti bojjhaṅgā, anubujjhantīti bojjhaṅgā, paṭibujjhantīti bojjhaṅgā, sambujjhantīti bojjhaṅgā’’ti (paṭi. ma. 2.17) iminā paṭisambhidānayenāpi bojjhaṅgattho veditabbo. Pasattho sundaro vā bojjhaṅgoti sambojjhaṅgo. Evaṃ pīti eva sambojjhaṅgo pītisambojjhaṅgoti. Cittekaggatāniddesādīsupi imināva nayena attho veditabbo.
296. தேஸங் த⁴ம்மானந்தி யே தஸ்மிங் ஸமயே படிவேத⁴ங் க³ச்ச²ந்தி சதுஸச்சத⁴ம்மா, தேஸங் த⁴ம்மானங். அனஞ்ஞாதானந்தி கிஞ்சாபி பட²மமக்³கே³ன தே த⁴ம்மா ஞாதா நாம ஹொந்தி, யதா² பன பகதியா அனாக³தபுப்³ப³ங் விஹாரங் ஆக³ந்த்வா விஹாரமஜ்ஜே² டி²தோபி புக்³க³லோ பகதியா அனாக³தபா⁴வங் உபாதா³ய ‘அனாக³தபுப்³ப³ங் டா²னங் ஆக³தொம்ஹீ’தி வத³தி, யதா² ச பகதியா அபிளந்த⁴புப்³ப³ங் மாலங் பிளந்தி⁴த்வா, அனிவத்த²புப்³ப³ங் வத்த²ங் நிவாஸெத்வா, அபு⁴த்தபுப்³ப³ங் போ⁴ஜனங் பு⁴ஞ்ஜித்வா, பகதியா அபு⁴த்தபா⁴வங் உபாதா³ய அபு⁴த்தபுப்³ப³ங் போ⁴ஜனங் பு⁴த்தொம்ஹீதி வத³தி, ஏவமிதா⁴பி யஸ்மா பகதியா இமினா புக்³க³லேன இமே த⁴ம்மா ந ஞாதபுப்³பா³ தஸ்மா அனஞ்ஞாதானந்தி வுத்தங். அதி³ட்டா²தீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. தத்த² அதி³ட்டா²னந்தி இதோ புப்³பே³ பஞ்ஞாசக்கு²னா அதி³ட்டா²னங். அப்பத்தானந்தி அதி⁴க³மனவஸேன அப்பத்தானங். அவிதி³தானந்தி ஞாணேன அபாகடகதானங். அஸச்சி²கதானந்தி அபச்சக்க²கதானங். ஸச்சி²கிரியாயாதி பச்சக்க²கரணத்த²ங். யதா² ச இமினா பதே³ன, ஏவங் ஸேஸேஹிபி ஸத்³தி⁴ங் அனஞ்ஞாதானங் ஞாணாய, அதி³ட்டா²னங் த³ஸ்ஸனாய, அப்பத்தானங் பத்தியா, அவிதி³தானங் வேதா³யாதி யோஜனா காதப்³பா³.
296. Tesaṃ dhammānanti ye tasmiṃ samaye paṭivedhaṃ gacchanti catusaccadhammā, tesaṃ dhammānaṃ. Anaññātānanti kiñcāpi paṭhamamaggena te dhammā ñātā nāma honti, yathā pana pakatiyā anāgatapubbaṃ vihāraṃ āgantvā vihāramajjhe ṭhitopi puggalo pakatiyā anāgatabhāvaṃ upādāya ‘anāgatapubbaṃ ṭhānaṃ āgatomhī’ti vadati, yathā ca pakatiyā apiḷandhapubbaṃ mālaṃ piḷandhitvā, anivatthapubbaṃ vatthaṃ nivāsetvā, abhuttapubbaṃ bhojanaṃ bhuñjitvā, pakatiyā abhuttabhāvaṃ upādāya abhuttapubbaṃ bhojanaṃ bhuttomhīti vadati, evamidhāpi yasmā pakatiyā iminā puggalena ime dhammā na ñātapubbā tasmā anaññātānanti vuttaṃ. Adiṭṭhādīsupi eseva nayo. Tattha adiṭṭhānanti ito pubbe paññācakkhunā adiṭṭhānaṃ. Appattānanti adhigamanavasena appattānaṃ. Aviditānanti ñāṇena apākaṭakatānaṃ. Asacchikatānanti apaccakkhakatānaṃ. Sacchikiriyāyāti paccakkhakaraṇatthaṃ. Yathā ca iminā padena, evaṃ sesehipi saddhiṃ anaññātānaṃ ñāṇāya, adiṭṭhānaṃ dassanāya, appattānaṃ pattiyā, aviditānaṃ vedāyāti yojanā kātabbā.
299. சதூஹி வசீது³ச்சரிதேஹீதிஆதீ³ஸு வசீதி வசீவிஞ்ஞத்தி வேதி³தப்³பா³. திண்ணங் தோ³ஸானங் யேன கேனசி து³ட்டா²னி சரிதானீதி து³ச்சரிதானி. வசீதோ பவத்தானி து³ச்சரிதானி வசீது³ச்சரிதானி, வசியா வா நிப்பா²தி³தானி து³ச்சரிதானி வசீது³ச்சரிதானி. தேஹி வசீது³ச்சரிதேஹி. ஆரகா ரமதீதி ஆரதி. வினா தேஹி ரமதீதி விரதி. ததோ ததோ படினிவத்தாவ ஹுத்வா தேஹி வினா ரமதீதி படிவிரதி. உபஸக்³க³வஸேன வா பத³ங் வட்³டி⁴தங். ஸப்³ப³மித³ங் ஓரமணபா⁴வஸ்ஸேவாதி⁴வசனங். வேரங் மணதி, வினாஸேதீதி வேரமணீ. இத³ம்பி ஓரமணஸ்ஸேவ வேவசனங். யாய பன சேதனாய முஸாவாதா³தீ³னி பா⁴ஸமானோ கரோதி நாம, அயங் லோகுத்தரமக்³க³விரதி. உப்பஜ்ஜித்வா தங் கிரியங் காதுங் ந தே³தி, கிரியாபத²ங் பச்சி²ந்த³தீதி அகிரியா. ததா² தங் கரணங் காதுங் ந தே³தி, கரணபத²ங் பச்சி²ந்த³தீதி அகரணங். யாய ச சேதனாய சதுப்³பி³த⁴ங் வசீது³ச்சரிதங் பா⁴ஸமானோ அஜ்ஜா²பஜ்ஜதி நாம, அயங் உப்பஜ்ஜித்வா ததா² அஜ்ஜா²பஜ்ஜிதுங் ந தே³தீதி அனஜ்ஜா²பத்தி.
299. Catūhi vacīduccaritehītiādīsu vacīti vacīviññatti veditabbā. Tiṇṇaṃ dosānaṃ yena kenaci duṭṭhāni caritānīti duccaritāni. Vacīto pavattāni duccaritāni vacīduccaritāni, vaciyā vā nipphāditāni duccaritāni vacīduccaritāni. Tehi vacīduccaritehi. Ārakā ramatīti ārati. Vinā tehi ramatīti virati. Tato tato paṭinivattāva hutvā tehi vinā ramatīti paṭivirati. Upasaggavasena vā padaṃ vaḍḍhitaṃ. Sabbamidaṃ oramaṇabhāvassevādhivacanaṃ. Veraṃ maṇati, vināsetīti veramaṇī. Idampi oramaṇasseva vevacanaṃ. Yāya pana cetanāya musāvādādīni bhāsamāno karoti nāma, ayaṃ lokuttaramaggavirati. Uppajjitvā taṃ kiriyaṃ kātuṃ na deti, kiriyāpathaṃ pacchindatīti akiriyā. Tathā taṃ karaṇaṃ kātuṃ na deti, karaṇapathaṃ pacchindatīti akaraṇaṃ. Yāya ca cetanāya catubbidhaṃ vacīduccaritaṃ bhāsamāno ajjhāpajjati nāma, ayaṃ uppajjitvā tathā ajjhāpajjituṃ na detīti anajjhāpatti.
வேலாஅனதிக்கமோதி எத்த² ‘‘தாய வேலாயா’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 2.154; மஹாவ॰ 1-3; உதா³॰ 1 ஆத³யோ) தாவ காலோ வேலாதி ஆக³தோ. ‘‘உருவேலாயங் விஹரதீ’’தி (மஹாவ॰ 1; ஸங்॰ நி॰ 1.137) எத்த² ராஸி. ‘‘டி²தத⁴ம்மோ வேலங் நாதிவத்ததீ’’தி (சூளவ॰ 384; அ॰ நி॰ 8.19; உதா³॰ 45) எத்த² ஸீமா. இதா⁴பி ஸீமாவ. அனதிக்கமனீயட்டே²ன ஹி சத்தாரி வசீஸுசரிதானி வேலாதி அதி⁴ப்பேதானி. இதி யாய சேதனாய சத்தாரி வசீது³ச்சரிதானி பா⁴ஸமானோ வேலங் அதிக்கமதி நாம, அயங் உப்பஜ்ஜித்வா தங் வேலங் அதிக்கமிதுங் ந தே³தீதி வேலாஅனதிக்கமோதி வுத்தா. வேலாயதீதி வா வேலா, சலயதி வித்³த⁴ங்ஸேதீதி அத்தோ². கிங் வேலாயதி? சதுப்³பி³த⁴ங் வசீது³ச்சரிதங். இதி வேலாயனதோ ‘வேலா’. புரிஸஸ்ஸ பன ஹிதஸுக²ங் அனதிக்கமித்வா வத்ததீதி ‘அனதிக்கமோ’. ஏவமெத்த² பத³த்³வயவஸேனாபி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
Velāanatikkamoti ettha ‘‘tāya velāyā’’tiādīsu (dī. ni. 2.154; mahāva. 1-3; udā. 1 ādayo) tāva kālo velāti āgato. ‘‘Uruvelāyaṃ viharatī’’ti (mahāva. 1; saṃ. ni. 1.137) ettha rāsi. ‘‘Ṭhitadhammo velaṃ nātivattatī’’ti (cūḷava. 384; a. ni. 8.19; udā. 45) ettha sīmā. Idhāpi sīmāva. Anatikkamanīyaṭṭhena hi cattāri vacīsucaritāni velāti adhippetāni. Iti yāya cetanāya cattāri vacīduccaritāni bhāsamāno velaṃ atikkamati nāma, ayaṃ uppajjitvā taṃ velaṃ atikkamituṃ na detīti velāanatikkamoti vuttā. Velāyatīti vā velā, calayati viddhaṃsetīti attho. Kiṃ velāyati? Catubbidhaṃ vacīduccaritaṃ. Iti velāyanato ‘velā’. Purisassa pana hitasukhaṃ anatikkamitvā vattatīti ‘anatikkamo’. Evamettha padadvayavasenāpi attho veditabbo.
ஸேதுங் ஹனதீதி ஸேதுகா⁴தோ; சதுன்னங் வசீது³ச்சரிதானங் பத³கா⁴தோ பச்சயகா⁴தோதி அத்தோ². பச்சயோ ஹி இத⁴ ஸேதூதி அதி⁴ப்பேதோ. தத்ராயங் வசனத்தோ² – ராகா³தி³கோ சதுன்னங் வசீது³ச்சரிதானங் பச்சயோ வட்டஸ்மிங் புக்³க³லங் ஸினோதி ப³ந்த⁴தீதி ஸேது. ஸேதுஸ்ஸ கா⁴தோ ஸேதுகா⁴தோ. வசீது³ச்சரிதபச்சயஸமுக்³கா⁴டிகாய விரதியா ஏதங் அதி⁴வசனங். அயங் பன ஸம்மாவாசாஸங்கா²தா விரதி புப்³ப³பா⁴கே³ நானாசித்தேஸு லப்³ப⁴தி. அஞ்ஞேனேவ ஹி சித்தேன முஸாவாதா³ விரமதி, அஞ்ஞேன பேஸுஞ்ஞாதீ³ஹி. லோகுத்தரமக்³க³க்க²ணே பன ஏகசித்தஸ்மிங்யேவ லப்³ப⁴தி. சதுப்³பி³தா⁴ய ஹி வசீது³ச்சரிதசேதனாய பத³பச்சே²த³ங் குருமானா மக்³க³ங்க³ங் பூரயமானா ஏகாவ விரதி உப்பஜ்ஜதி.
Setuṃ hanatīti setughāto; catunnaṃ vacīduccaritānaṃ padaghāto paccayaghātoti attho. Paccayo hi idha setūti adhippeto. Tatrāyaṃ vacanattho – rāgādiko catunnaṃ vacīduccaritānaṃ paccayo vaṭṭasmiṃ puggalaṃ sinoti bandhatīti setu. Setussa ghāto setughāto. Vacīduccaritapaccayasamugghāṭikāya viratiyā etaṃ adhivacanaṃ. Ayaṃ pana sammāvācāsaṅkhātā virati pubbabhāge nānācittesu labbhati. Aññeneva hi cittena musāvādā viramati, aññena pesuññādīhi. Lokuttaramaggakkhaṇe pana ekacittasmiṃyeva labbhati. Catubbidhāya hi vacīduccaritacetanāya padapacchedaṃ kurumānā maggaṅgaṃ pūrayamānā ekāva virati uppajjati.
300. காயது³ச்சரிதேஹீதி காயதோ பவத்தேஹி காயேன வா நிப்பா²தி³தேஹி பாணாதிபாதாதீ³ஹி து³ச்சரிதேஹி. ஸேஸங் புரிமனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். அயம்பி ஸம்மாகம்மந்தஸங்கா²தா விரதி புப்³ப³பா⁴கே³ நானாசித்தேஸு லப்³ப⁴தி. அஞ்ஞேனேவ ஹி சித்தேன பாணாதிபாதா விரமதி, அஞ்ஞேன அதி³ன்னாதா³னமிச்சா²சாரேஹி. லோகுத்தரமக்³க³க்க²ணே பன ஏகசித்தஸ்மிங்யேவ லப்³ப⁴தி. திவிதா⁴ய ஹி காயது³ச்சரிதசேதனாய பத³பச்சே²த³ங் குருமானா மக்³க³ங்க³ங் பூரயமானா ஏகாவ விரதி உப்பஜ்ஜதி.
300. Kāyaduccaritehīti kāyato pavattehi kāyena vā nipphāditehi pāṇātipātādīhi duccaritehi. Sesaṃ purimanayeneva veditabbaṃ. Ayampi sammākammantasaṅkhātā virati pubbabhāge nānācittesu labbhati. Aññeneva hi cittena pāṇātipātā viramati, aññena adinnādānamicchācārehi. Lokuttaramaggakkhaṇe pana ekacittasmiṃyeva labbhati. Tividhāya hi kāyaduccaritacetanāya padapacchedaṃ kurumānā maggaṅgaṃ pūrayamānā ekāva virati uppajjati.
301. ஸம்மாஆஜீவனித்³தே³ஸே அகிரியாதிஆதீ³ஸு யாய சேதனாய மிச்சா²ஜீவங் ஆஜீவமானோ கிரியங் கரோதி நாம, அயங் உப்பஜ்ஜித்வா தங் கிரியங் காதுங் ந தே³தீதி அகிரியாதி. இமினா நயேன யோஜனா வேதி³தப்³பா³. ஆஜீவோ ச நாமேஸ பாடியேக்கோ நத்தி², வாசாகம்மந்தேஸு க³ஹிதேஸு க³ஹிதோவ ஹோதி, தப்பக்கி²கத்தா. து⁴வபடிஸேவனவஸேன பனாயங் ததோ நீஹரித்வா த³ஸ்ஸிதோதி. ஏவங் ஸந்தே ஸம்மாஆஜீவோ ஸகிச்சகோ ந ஹோதி , அட்ட² மக்³க³ங்கா³னி ந பரிபூரெந்தி, தஸ்மா ஸம்மாஆஜீவோ ஸகிச்சகோ காதப்³போ³, அட்ட² மக்³க³ங்கா³னி பரிபூரேதப்³பா³னீதி. தத்ராயங் நயோ – ஆஜீவோ நாம பி⁴ஜ்ஜமானோ காயவசீத்³வாரேஸுயேவ பி⁴ஜ்ஜதி. மனொத்³வாரே ஆஜீவபே⁴தோ³ நாம நத்தி². பூரயமானோபி தஸ்மிங்யேவ த்³வாரத்³வயே பூரதி. மனொத்³வாரே ஆஜீவபூரணங் நாம நத்தி². காயத்³வாரே பன வீதிக்கமோ ஆஜீவஹேதுகோபி அத்தி² நஆஜீவஹேதுகோபி. ததா² வசீத்³வாரே.
301. Sammāājīvaniddese akiriyātiādīsu yāya cetanāya micchājīvaṃ ājīvamāno kiriyaṃ karoti nāma, ayaṃ uppajjitvā taṃ kiriyaṃ kātuṃ na detīti akiriyāti. Iminā nayena yojanā veditabbā. Ājīvo ca nāmesa pāṭiyekko natthi, vācākammantesu gahitesu gahitova hoti, tappakkhikattā. Dhuvapaṭisevanavasena panāyaṃ tato nīharitvā dassitoti. Evaṃ sante sammāājīvo sakiccako na hoti , aṭṭha maggaṅgāni na paripūrenti, tasmā sammāājīvo sakiccako kātabbo, aṭṭha maggaṅgāni paripūretabbānīti. Tatrāyaṃ nayo – ājīvo nāma bhijjamāno kāyavacīdvāresuyeva bhijjati. Manodvāre ājīvabhedo nāma natthi. Pūrayamānopi tasmiṃyeva dvāradvaye pūrati. Manodvāre ājīvapūraṇaṃ nāma natthi. Kāyadvāre pana vītikkamo ājīvahetukopi atthi naājīvahetukopi. Tathā vacīdvāre.
தத்த² யங் ராஜராஜமஹாமத்தா கி²ட்³டா³பஸுதா ஸூரபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தா மிக³வத⁴ங் வா பந்த²து³ஹனங் வா பரதா³ரவீதிக்கமங் வா கரொந்தி, இத³ங் அகுஸலங் காயகம்மங் நாம. ததோ விரதிபி ‘ஸம்மாகம்மந்தோ’ நாம. யங் பன நஆஜீவஹேதுகங் சதுப்³பி³த⁴ங் வசீது³ச்சரிதங் பா⁴ஸந்தி, இத³ங் அகுஸலங் வசீகம்மங் நாம. ததோ விரதிபி ‘ஸம்மாவாசா’ நாம.
Tattha yaṃ rājarājamahāmattā khiḍḍāpasutā sūrabhāvaṃ dassentā migavadhaṃ vā panthaduhanaṃ vā paradāravītikkamaṃ vā karonti, idaṃ akusalaṃ kāyakammaṃ nāma. Tato viratipi ‘sammākammanto’ nāma. Yaṃ pana naājīvahetukaṃ catubbidhaṃ vacīduccaritaṃ bhāsanti, idaṃ akusalaṃ vacīkammaṃ nāma. Tato viratipi ‘sammāvācā’ nāma.
யங் பன ஆஜீவஹேது நேஸாத³மச்ச²ப³ந்தா⁴த³யோ பாணங் ஹனந்தி, அதி³ன்னங் ஆதி³யந்தி, மிச்சா²சாரங் சரந்தி, அயங் மிச்சா²ஜீவோ நாம. ததோ விரதி ‘ஸம்மாஆஜீவோ’ நாம. யம்பி லஞ்ஜங் க³ஹெத்வா முஸா ப⁴ணந்தி, பேஸுஞ்ஞப²ருஸஸம்ப²ப்பலாபே பவத்தெந்தி, அயம்பி மிச்சா²ஜீவோ நாம. ததோ விரதி ஸம்மாஆஜீவோ நாம.
Yaṃ pana ājīvahetu nesādamacchabandhādayo pāṇaṃ hananti, adinnaṃ ādiyanti, micchācāraṃ caranti, ayaṃ micchājīvo nāma. Tato virati ‘sammāājīvo’ nāma. Yampi lañjaṃ gahetvā musā bhaṇanti, pesuññapharusasamphappalāpe pavattenti, ayampi micchājīvo nāma. Tato virati sammāājīvo nāma.
மஹாஸீவத்தே²ரோ பனாஹ – ‘காயவசீத்³வாரேஸுபி வீதிக்கமோ ஆஜீவஹேதுகோ வா ஹோது நோ வா ஆஜீவஹேதுகோ, அகுஸலங் காயகம்மங் வசீகம்மந்த்வேவ ஸங்க்²யங் க³ச்ச²தி. ததோ விரதிபி ஸம்மாகம்மந்தோ ஸம்மாவாசாத்வேவ வுச்சதீ’தி. ‘ஆஜீவோ குஹி’ந்தி வுத்தே பன ‘தீணி குஹனவத்தூ²னி நிஸ்ஸாய சத்தாரோ பச்சயே உப்பாதெ³த்வா தேஸங் பரிபோ⁴கோ³’தி ஆஹ. அயங் பன கோடிப்பத்தோ மிச்சா²ஜீவோ. ததோ விரதி ஸம்மாஆஜீவோ நாம.
Mahāsīvatthero panāha – ‘kāyavacīdvāresupi vītikkamo ājīvahetuko vā hotu no vā ājīvahetuko, akusalaṃ kāyakammaṃ vacīkammantveva saṅkhyaṃ gacchati. Tato viratipi sammākammanto sammāvācātveva vuccatī’ti. ‘Ājīvo kuhi’nti vutte pana ‘tīṇi kuhanavatthūni nissāya cattāro paccaye uppādetvā tesaṃ paribhogo’ti āha. Ayaṃ pana koṭippatto micchājīvo. Tato virati sammāājīvo nāma.
அயம்பி ஸம்மாஆஜீவோ புப்³ப³பா⁴கே³ நானாசித்தேஸு லப்³ப⁴தி, அஞ்ஞேனேவ ஹி சித்தேன காயத்³வாரவீதிக்கமா விரமதி, அஞ்ஞேன வசீத்³வாரவீதிக்கமா. லோகுத்தரமக்³க³க்க²ணே பன ஏகசித்தஸ்மிங்யேவ லப்³ப⁴தி. காயவசீத்³வாரேஸு ஹி ஸத்தகம்மபத²வஸேன உப்பன்னாய மிச்சா²ஜீவஸங்கா²தாய து³ஸ்ஸீல்யசேதனாய பத³பச்சே²த³ங் குருமானா மக்³க³ங்க³ங் பூரயமானா ஏகாவ விரதி உப்பஜ்ஜதீதி. அயங் நித்³தே³ஸவாரே விஸேஸோ.
Ayampi sammāājīvo pubbabhāge nānācittesu labbhati, aññeneva hi cittena kāyadvāravītikkamā viramati, aññena vacīdvāravītikkamā. Lokuttaramaggakkhaṇe pana ekacittasmiṃyeva labbhati. Kāyavacīdvāresu hi sattakammapathavasena uppannāya micchājīvasaṅkhātāya dussīlyacetanāya padapacchedaṃ kurumānā maggaṅgaṃ pūrayamānā ekāva virati uppajjatīti. Ayaṃ niddesavāre viseso.
யங் பனேதங் இந்த்³ரியேஸு அனஞ்ஞாதஞ்ஞஸ்ஸாமீதிந்த்³ரியங் வட்³டி⁴தங், மக்³க³ங்கே³ஸு ச ஸம்மாவாசாதீ³னி, தேஸங் வஸேன ஸங்க³ஹவாரே ‘‘நவிந்த்³ரியானி, அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³’’தி வுத்தங். ஸுஞ்ஞதவாரோ பாகதிகோயேவாதி. அயங் தாவ ஸுத்³தி⁴கபடிபதா³ய விஸேஸோ.
Yaṃ panetaṃ indriyesu anaññātaññassāmītindriyaṃ vaḍḍhitaṃ, maggaṅgesu ca sammāvācādīni, tesaṃ vasena saṅgahavāre ‘‘navindriyāni, aṭṭhaṅgiko maggo’’ti vuttaṃ. Suññatavāro pākatikoyevāti. Ayaṃ tāva suddhikapaṭipadāya viseso.
343. இதோ பரங் ஸுத்³தி⁴கஸுஞ்ஞதா ஸுஞ்ஞதபடிபதா³ ஸுத்³தி⁴கஅப்பணிஹிதா அப்பணிஹிதபடிபதா³தி அயங் தே³ஸனாபே⁴தோ³ ஹோதி. தத்த² ஸுஞ்ஞதந்தி லோகுத்தரமக்³க³ஸ்ஸ நாமங். ஸோ ஹி ஆக³மனதோ ஸகு³ணதோ ஆரம்மணதோதி தீஹி காரணேஹி நாமங் லப⁴தி. கத²ங்? இத⁴ பி⁴க்கு² அனத்ததோ அபி⁴னிவிஸித்வா அனத்ததோ ஸங்கா²ரே பஸ்ஸதி. யஸ்மா பன அனத்ததோ தி³ட்ட²மத்தேனேவ மக்³க³வுட்டா²னங் நாம ந ஹோதி, அனிச்சதோபி து³க்க²தோபி த³ட்டு²மேவ வட்டதி, தஸ்மா ‘அனிச்சங் து³க்க²மனத்தா’தி திவித⁴ங் அனுபஸ்ஸனங் ஆரோபெத்வா ஸம்மஸந்தோ சரதி. வுட்டா²னகா³மினிவிபஸ்ஸனா பனஸ்ஸ தேபூ⁴மகேபி ஸங்கா²ரே ஸுஞ்ஞதோவ பஸ்ஸதி. அயங் விபஸ்ஸனா ஸுஞ்ஞதா நாம ஹோதி. ஸா ஆக³மனீயட்டா²னே ட²த்வா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ ‘ஸுஞ்ஞத’ந்தி நாமங் தே³தி. ஏவங் மக்³கோ³ ‘ஆக³மனதோ’ ஸுஞ்ஞதனாமங் லப⁴தி. யஸ்மா பன ஸோ ராகா³தீ³ஹி ஸுஞ்ஞோ தஸ்மா ‘ஸகு³ணேனேவ’ ஸுஞ்ஞதனாமங் லப⁴தி. நிப்³பா³னம்பி ராகா³தீ³ஹி ஸுஞ்ஞத்தா ஸுஞ்ஞதந்தி வுச்சதி. தங் ஆரம்மணங் கத்வா உப்பன்னத்தா மக்³கோ³ ‘ஆரம்மணதோ’ ஸுஞ்ஞதனாமங் லப⁴தி.
343. Ito paraṃ suddhikasuññatā suññatapaṭipadā suddhikaappaṇihitā appaṇihitapaṭipadāti ayaṃ desanābhedo hoti. Tattha suññatanti lokuttaramaggassa nāmaṃ. So hi āgamanato saguṇato ārammaṇatoti tīhi kāraṇehi nāmaṃ labhati. Kathaṃ? Idha bhikkhu anattato abhinivisitvā anattato saṅkhāre passati. Yasmā pana anattato diṭṭhamatteneva maggavuṭṭhānaṃ nāma na hoti, aniccatopi dukkhatopi daṭṭhumeva vaṭṭati, tasmā ‘aniccaṃ dukkhamanattā’ti tividhaṃ anupassanaṃ āropetvā sammasanto carati. Vuṭṭhānagāminivipassanā panassa tebhūmakepi saṅkhāre suññatova passati. Ayaṃ vipassanā suññatā nāma hoti. Sā āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano maggassa ‘suññata’nti nāmaṃ deti. Evaṃ maggo ‘āgamanato’ suññatanāmaṃ labhati. Yasmā pana so rāgādīhi suñño tasmā ‘saguṇeneva’ suññatanāmaṃ labhati. Nibbānampi rāgādīhi suññattā suññatanti vuccati. Taṃ ārammaṇaṃ katvā uppannattā maggo ‘ārammaṇato’ suññatanāmaṃ labhati.
தத்த² ஸுத்தந்திகபரியாயேன ஸகு³ணதோபி ஆரம்மணதோபி நாமங் லப⁴தி. பரியாயதே³ஸனா ஹேஸா. அபி⁴த⁴ம்மகதா² பன நிப்பரியாயதே³ஸனா. தஸ்மா இத⁴ ஸகு³ணதோ வா ஆரம்மணதோ வா நாமங் ந லப⁴தி, ஆக³மனதோவ லப⁴தி. ஆக³மனமேவ ஹி து⁴ரங். தங் து³வித⁴ங் ஹோதி – விபஸ்ஸனாக³மனங் மக்³கா³க³மனந்தி. தத்த² மக்³க³ஸ்ஸ ஆக³தட்டா²னே விபஸ்ஸனாக³மனங் து⁴ரங், ப²லஸ்ஸ ஆக³தட்டா²னே மக்³கா³க³மனங் து⁴ரங். இத⁴ மக்³க³ஸ்ஸ ஆக³தத்தா விபஸ்ஸனாக³மனமேவ து⁴ரங் ஜாதங்.
Tattha suttantikapariyāyena saguṇatopi ārammaṇatopi nāmaṃ labhati. Pariyāyadesanā hesā. Abhidhammakathā pana nippariyāyadesanā. Tasmā idha saguṇato vā ārammaṇato vā nāmaṃ na labhati, āgamanatova labhati. Āgamanameva hi dhuraṃ. Taṃ duvidhaṃ hoti – vipassanāgamanaṃ maggāgamananti. Tattha maggassa āgataṭṭhāne vipassanāgamanaṃ dhuraṃ, phalassa āgataṭṭhāne maggāgamanaṃ dhuraṃ. Idha maggassa āgatattā vipassanāgamanameva dhuraṃ jātaṃ.
350. அப்பணிஹிதந்தி, எத்தா²பி அப்பணிஹிதந்தி மக்³க³ஸ்ஸேவ நாமங். இத³ம்பி நாமங் மக்³கோ³ தீஹேவ காரணேஹி லப⁴தி. கத²ங்? இத⁴ பி⁴க்கு² ஆதி³தோவ து³க்க²தோ அபி⁴னிவிஸித்வா து³க்க²தோவ ஸங்கா²ரே பஸ்ஸதி. யஸ்மா பன து³க்க²தோ தி³ட்ட²மத்தேனேவ மக்³க³வுட்டா²னங் நாம ந ஹோதி, அனிச்சதோபி அனத்ததோபி த³ட்டு²மேவ வட்டதி, தஸ்மா அனிச்சங் து³க்க²மனத்தா’தி திவித⁴ங் அனுபஸ்ஸனங் ஆரோபெத்வா ஸம்மஸந்தோ சரதி. வுட்டா²னகா³மினிவிபஸ்ஸனா பனஸ்ஸ தேபூ⁴மகஸங்கா²ரேஸு பணிதி⁴ங் ஸோஸெத்வா பரியாதி³யித்வா விஸ்ஸஜ்ஜேதி. அயங் விபஸ்ஸனா அப்பணிஹிதா நாம ஹோதி. ஸா ஆக³மனீயட்டா²னே ட²த்வா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ ‘அப்பணிஹித’ந்தி நாமங் தே³தி. ஏவங் மக்³கோ³ ‘ஆக³மனதோ’ அப்பணிஹிதனாமங் லப⁴தி. யஸ்மா பன தத்த² ராக³தோ³ஸமோஹபணித⁴யோ நத்தி², தஸ்மா ‘ஸகு³ணேனேவ’ அப்பணிஹிதனாமங் லப⁴தி. நிப்³பா³னம்பி தேஸங் பணிதீ⁴னங் அபா⁴வா அப்பணிஹிதந்தி வுச்சதி. தங் ஆரம்மணங் கத்வா உப்பன்னத்தா மக்³கோ³ அப்பணிஹிதனாமங் லப⁴தி.
350. Appaṇihitanti, etthāpi appaṇihitanti maggasseva nāmaṃ. Idampi nāmaṃ maggo tīheva kāraṇehi labhati. Kathaṃ? Idha bhikkhu āditova dukkhato abhinivisitvā dukkhatova saṅkhāre passati. Yasmā pana dukkhato diṭṭhamatteneva maggavuṭṭhānaṃ nāma na hoti, aniccatopi anattatopi daṭṭhumeva vaṭṭati, tasmā aniccaṃ dukkhamanattā’ti tividhaṃ anupassanaṃ āropetvā sammasanto carati. Vuṭṭhānagāminivipassanā panassa tebhūmakasaṅkhāresu paṇidhiṃ sosetvā pariyādiyitvā vissajjeti. Ayaṃ vipassanā appaṇihitā nāma hoti. Sā āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano maggassa ‘appaṇihita’nti nāmaṃ deti. Evaṃ maggo ‘āgamanato’ appaṇihitanāmaṃ labhati. Yasmā pana tattha rāgadosamohapaṇidhayo natthi, tasmā ‘saguṇeneva’ appaṇihitanāmaṃ labhati. Nibbānampi tesaṃ paṇidhīnaṃ abhāvā appaṇihitanti vuccati. Taṃ ārammaṇaṃ katvā uppannattā maggo appaṇihitanāmaṃ labhati.
தத்த² ஸுத்தந்திகபரியாயேன ஸகு³ணதோபி ஆரம்மணதோபி நாமங் லப⁴தி. பரியாயதே³ஸனா ஹேஸா . அபி⁴த⁴ம்மகதா² பன நிப்பரியாயதே³ஸனா. தஸ்மா இத⁴ ஸகு³ணதோ வா ஆரம்மணதோ வா நாமங் ந லப⁴தி, ஆக³மனதோவ லப⁴தி. ஆக³மனமேவ ஹி து⁴ரங். தங் து³வித⁴ங் ஹோதி – விபஸ்ஸனாக³மனங் மக்³கா³க³மனந்தி. தத்த² மக்³க³ஸ்ஸ ஆக³தட்டா²னே விபஸ்ஸனாக³மனங் து⁴ரங், ப²லஸ்ஸ ஆக³தட்டா²னே மக்³கா³க³மனங் து⁴ரங். இத⁴ மக்³க³ஸ்ஸ ஆக³தத்தா விபஸ்ஸனாக³மனமேவ து⁴ரங் ஜாதங்.
Tattha suttantikapariyāyena saguṇatopi ārammaṇatopi nāmaṃ labhati. Pariyāyadesanā hesā . Abhidhammakathā pana nippariyāyadesanā. Tasmā idha saguṇato vā ārammaṇato vā nāmaṃ na labhati, āgamanatova labhati. Āgamanameva hi dhuraṃ. Taṃ duvidhaṃ hoti – vipassanāgamanaṃ maggāgamananti. Tattha maggassa āgataṭṭhāne vipassanāgamanaṃ dhuraṃ, phalassa āgataṭṭhāne maggāgamanaṃ dhuraṃ. Idha maggassa āgatattā vipassanāgamanameva dhuraṃ jātaṃ.
நனு ச ஸுஞ்ஞதோ அனிமித்தோ அப்பணிஹிதோதி தீணி மக்³க³ஸ்ஸ நாமானி? யதா²ஹ – ‘‘தயோமே, பி⁴க்க²வே, விமொக்கா² – ஸுஞ்ஞதோ விமொக்கோ², அனிமித்தோ விமொக்கோ², அப்பணிஹிதோ விமொக்கோ²’’தி (படி॰ ம॰ 1.209). தேஸு இத⁴ த்³வே மக்³கே³ க³ஹெத்வா அனிமித்தோ கஸ்மா ந க³ஹிதோதி? ஆக³மனாபா⁴வதோ. அனிமித்தவிபஸ்ஸனா ஹி ஸயங் ஆக³மனீயட்டா²னே ட²த்வா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ நாமங் தா³துங் ந ஸக்கோதி. ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ பன அத்தனோ புத்தஸ்ஸ ராஹுலத்தே²ரஸ்ஸ.
Nanu ca suññato animitto appaṇihitoti tīṇi maggassa nāmāni? Yathāha – ‘‘tayome, bhikkhave, vimokkhā – suññato vimokkho, animitto vimokkho, appaṇihito vimokkho’’ti (paṭi. ma. 1.209). Tesu idha dve magge gahetvā animitto kasmā na gahitoti? Āgamanābhāvato. Animittavipassanā hi sayaṃ āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano maggassa nāmaṃ dātuṃ na sakkoti. Sammāsambuddho pana attano puttassa rāhulattherassa.
‘‘அனிமித்தஞ்ச பா⁴வேஹி, மானானுஸயமுஜ்ஜஹ;
‘‘Animittañca bhāvehi, mānānusayamujjaha;
ததோ மானாபி⁴ஸமயா, உபஸந்தோ சரிஸ்ஸஸீ’’தி. (ஸு॰ நி॰ 344);
Tato mānābhisamayā, upasanto carissasī’’ti. (su. ni. 344);
அனிமித்தவிபஸ்ஸனங் கதே²ஸி. விபஸ்ஸனா ஹி நிச்சனிமித்தங் து⁴வனிமித்தங் ஸுக²னிமித்தங் அத்தனிமித்தஞ்ச உக்³கா⁴டேதி. தஸ்மா அனிமித்தாதி கதி²தா. ஸா ச கிஞ்சாபி தங் நிமித்தங் உக்³கா⁴டேதி, ஸயங் பன நிமித்தத⁴ம்மேஸு சரதீதி ஸனிமித்தாவ ஹோதி. தஸ்மா ஸயங் ஆக³மனீயட்டா²னே ட²த்வா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ நாமங் தா³துங் ந ஸக்கோதி.
Animittavipassanaṃ kathesi. Vipassanā hi niccanimittaṃ dhuvanimittaṃ sukhanimittaṃ attanimittañca ugghāṭeti. Tasmā animittāti kathitā. Sā ca kiñcāpi taṃ nimittaṃ ugghāṭeti, sayaṃ pana nimittadhammesu caratīti sanimittāva hoti. Tasmā sayaṃ āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano maggassa nāmaṃ dātuṃ na sakkoti.
அபரோ நயோ – அபி⁴த⁴ம்மோ நாம பரமத்த²தே³ஸனா. அனிமித்தமக்³க³ஸ்ஸ ச பரமத்த²தோ ஹேதுவேகல்லமேவ ஹோதி. கத²ங்? அனிச்சானுபஸ்ஸனாய ஹி வஸேன அனிமித்தவிமொக்கோ² கதி²தோ. தேன ச விமொக்கே²ன ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் அதி⁴மத்தங் ஹோதி. தங் அரியமக்³கே³ ஏகங்க³ம்பி ந ஹோதி, அமக்³க³ங்க³த்தா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ பரமத்த²தோ நாமங் தா³துங் ந ஸக்கோதி. இதரேஸு பன த்³வீஸு அனத்தானுபஸ்ஸனாய தாவ வஸேன ஸுஞ்ஞதவிமொக்கோ², து³க்கா²னுபஸ்ஸனாய வஸேன அப்பணிஹிதவிமொக்கோ² கதி²தோ. தேஸு ஸுஞ்ஞதவிமொக்கே²ன பஞ்ஞிந்த்³ரியங் அதி⁴மத்தங் ஹோதி, அப்பணிஹிதவிமொக்கே²ன ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங். தானி அரியமக்³க³ஸ்ஸ அங்க³த்தா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ பரமத்த²தோ நாமங் தா³துங் ஸக்கொந்தி. மக்³கா³ரம்மணத்திகேபி ஹி மக்³கா³தி⁴பதித⁴ம்மவிப⁴ஜனே ச²ந்த³சித்தானங் அதி⁴பதிகாலே தேஸங் த⁴ம்மானங் அமக்³க³ங்க³த்தாவ மக்³கா³தி⁴பதிபா⁴வோ ந வுத்தோ. ஏவங்ஸம்பத³மித³ங் வேதி³தப்³ப³ந்தி. அயமெத்த² அட்ட²கதா²முத்தகோ ஏகஸ்ஸ ஆசரியஸ்ஸ மதிவினிச்ச²யோ.
Aparo nayo – abhidhammo nāma paramatthadesanā. Animittamaggassa ca paramatthato hetuvekallameva hoti. Kathaṃ? Aniccānupassanāya hi vasena animittavimokkho kathito. Tena ca vimokkhena saddhindriyaṃ adhimattaṃ hoti. Taṃ ariyamagge ekaṅgampi na hoti, amaggaṅgattā attano maggassa paramatthato nāmaṃ dātuṃ na sakkoti. Itaresu pana dvīsu anattānupassanāya tāva vasena suññatavimokkho, dukkhānupassanāya vasena appaṇihitavimokkho kathito. Tesu suññatavimokkhena paññindriyaṃ adhimattaṃ hoti, appaṇihitavimokkhena samādhindriyaṃ. Tāni ariyamaggassa aṅgattā attano maggassa paramatthato nāmaṃ dātuṃ sakkonti. Maggārammaṇattikepi hi maggādhipatidhammavibhajane chandacittānaṃ adhipatikāle tesaṃ dhammānaṃ amaggaṅgattāva maggādhipatibhāvo na vutto. Evaṃsampadamidaṃ veditabbanti. Ayamettha aṭṭhakathāmuttako ekassa ācariyassa mativinicchayo.
ஏவங் ஸப்³ப³தா²பி அனிமித்தவிபஸ்ஸனா ஸயங் ஆக³மனீயட்டா²னே ட²த்வா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ நாமங் தா³துங் ந ஸக்கோதீதி அனிமித்தமக்³கோ³ ந க³ஹிதோ. கேசி பன ‘அனிமித்தமக்³கோ³ ஆக³மனதோ நாமங் அலப⁴ந்தோபி ஸுத்தந்தபரியாயேன ஸகு³ணதோ ச ஆரம்மணதோ ச நாமங் லப⁴தீ’தி ஆஹங்ஸு. தே இத³ங் வத்வா படிக்கி²த்தா – அனிமித்தமக்³கே³ ஸகு³ணதோ ச ஆரம்மணதோ ச நாமங் லப⁴ந்தே ஸுஞ்ஞதஅப்பணிஹிதமக்³கா³பி ஸகு³ணதோயேவ ஆரம்மணதோயேவ ச இத⁴ நாமங் லபெ⁴ய்யுங். ந பன லப⁴ந்தி. கிங் காரணா? அயஞ்ஹி மக்³கோ³ நாம த்³வீஹி காரணேஹி நாமங் லப⁴தி – ஸரஸதோ ச பச்சனீகதோ ச; ஸபா⁴வதோ ச படிபக்க²தோ சாதி அத்தோ². தத்த² ஸுஞ்ஞதஅப்பணிஹிதமக்³கா³ ஸரஸதோபி பச்சனீகதோபி நாமங் லப⁴ந்தி. ஸுஞ்ஞதஅப்பணிஹிதமக்³கா³ ஹி ராகா³தீ³ஹி ஸுஞ்ஞா, ராக³பணிதி⁴ஆதீ³ஹி ச அப்பணிஹிதாதி ஏவங் ‘ஸரஸதோ’ நாமங் லப⁴ந்தி. ஸுஞ்ஞதோ ச அத்தாபி⁴னிவேஸஸ்ஸ படிபக்கோ², அப்பணிஹிதோ பணிதி⁴ஸ்ஸாதி ஏவங் ‘பச்சனீகதோ’ நாமங் லப⁴ந்தி. அனிமித்தமக்³கோ³ பன ராகா³தி³னிமித்தானங் நிச்சனிமித்தாதீ³னஞ்ச அபா⁴வேன ஸரஸதோவ நாமங் லப⁴தி, நோ பச்சனீகதோ. ந ஹி ஸோ ஸங்கா²ரனிமித்தாரம்மணாய அனிச்சானுபஸ்ஸனாய படிபக்கோ². அனிச்சானுபஸ்ஸனா பனஸ்ஸ அனுலோமபா⁴வே டி²தாதி. ஸப்³ப³தா²பி அபி⁴த⁴ம்மபரியாயேன அனிமித்தமக்³கோ³ நாம நத்தீ²தி.
Evaṃ sabbathāpi animittavipassanā sayaṃ āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano maggassa nāmaṃ dātuṃ na sakkotīti animittamaggo na gahito. Keci pana ‘animittamaggo āgamanato nāmaṃ alabhantopi suttantapariyāyena saguṇato ca ārammaṇato ca nāmaṃ labhatī’ti āhaṃsu. Te idaṃ vatvā paṭikkhittā – animittamagge saguṇato ca ārammaṇato ca nāmaṃ labhante suññataappaṇihitamaggāpi saguṇatoyeva ārammaṇatoyeva ca idha nāmaṃ labheyyuṃ. Na pana labhanti. Kiṃ kāraṇā? Ayañhi maggo nāma dvīhi kāraṇehi nāmaṃ labhati – sarasato ca paccanīkato ca; sabhāvato ca paṭipakkhato cāti attho. Tattha suññataappaṇihitamaggā sarasatopi paccanīkatopi nāmaṃ labhanti. Suññataappaṇihitamaggā hi rāgādīhi suññā, rāgapaṇidhiādīhi ca appaṇihitāti evaṃ ‘sarasato’ nāmaṃ labhanti. Suññato ca attābhinivesassa paṭipakkho, appaṇihito paṇidhissāti evaṃ ‘paccanīkato’ nāmaṃ labhanti. Animittamaggo pana rāgādinimittānaṃ niccanimittādīnañca abhāvena sarasatova nāmaṃ labhati, no paccanīkato. Na hi so saṅkhāranimittārammaṇāya aniccānupassanāya paṭipakkho. Aniccānupassanā panassa anulomabhāve ṭhitāti. Sabbathāpi abhidhammapariyāyena animittamaggo nāma natthīti.
ஸுத்தந்திகபரியாயேன பனேஸ ஏவங் ஆஹரித்வா தீ³பிதோ – யஸ்மிஞ்ஹி வாரே மக்³க³வுட்டா²னங் ஹோதி, தீணி லக்க²ணானி ஏகாவஜ்ஜனேன விய ஆபாத²மாக³ச்ச²ந்தி, திண்ணஞ்ச ஏகதோ ஆபாத²க³மனங் நாம நத்தி². கம்மட்டா²னஸ்ஸ பன விபூ⁴தபா⁴வதீ³பனத்த²ங் ஏவங் வுத்தங். ஆதி³தோ ஹி யத்த² கத்த²சி அபி⁴னிவேஸோ ஹோது, வுட்டா²னகா³மினீ பன விபஸ்ஸனா யங் யங் ஸம்மஸித்வா வுட்டா²தி தஸ்ஸ தஸ்ஸேவ வஸேன ஆக³மனீயட்டா²னே ட²த்வா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ நாமங் தே³தி. கத²ங்? அனிச்சாதீ³ஸு ஹி யத்த² கத்த²சி அபி⁴னிவிஸித்வா இதரம்பி லக்க²ணத்³வயங் த³ட்டு²ங் வட்டதி ஏவ. ஏகலக்க²ணத³ஸ்ஸனமத்தேனேவ ஹி மக்³க³வுட்டா²னங் நாம ந ஹோதி, தஸ்மா அனிச்சதோ அபி⁴னிவிட்டோ² பி⁴க்கு² ந கேவலங் அனிச்சதோவ வுட்டா²தி, து³க்க²தோபி அனத்ததோபி வுட்டா²தியேவ. து³க்க²தோ அனத்ததோ அபி⁴னிவிட்டே²பி ஏஸேவ நயோ. இதி ஆதி³தோ யத்த² கத்த²சி அபி⁴னிவேஸோ ஹோது, வுட்டா²னகா³மினீ பன விபஸ்ஸனா யங் யங் ஸம்மஸித்வா வுட்டா²தி தஸ்ஸ தஸ்ஸேவ வஸேன ஆக³மனீயட்டா²னே ட²த்வா அத்தனோ மக்³க³ஸ்ஸ நாமங் தே³தி. தத்த² அனிச்சதோ வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ மக்³கோ³ அனிமித்தோ நாம ஹோதி, து³க்க²தோ வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ அப்பணிஹிதோ, அனத்ததோ வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ ஸுஞ்ஞதோதி. ஏவங் ஸுத்தந்தபரியாயேன ஆஹரித்வா தீ³பிதோ.
Suttantikapariyāyena panesa evaṃ āharitvā dīpito – yasmiñhi vāre maggavuṭṭhānaṃ hoti, tīṇi lakkhaṇāni ekāvajjanena viya āpāthamāgacchanti, tiṇṇañca ekato āpāthagamanaṃ nāma natthi. Kammaṭṭhānassa pana vibhūtabhāvadīpanatthaṃ evaṃ vuttaṃ. Ādito hi yattha katthaci abhiniveso hotu, vuṭṭhānagāminī pana vipassanā yaṃ yaṃ sammasitvā vuṭṭhāti tassa tasseva vasena āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano maggassa nāmaṃ deti. Kathaṃ? Aniccādīsu hi yattha katthaci abhinivisitvā itarampi lakkhaṇadvayaṃ daṭṭhuṃ vaṭṭati eva. Ekalakkhaṇadassanamatteneva hi maggavuṭṭhānaṃ nāma na hoti, tasmā aniccato abhiniviṭṭho bhikkhu na kevalaṃ aniccatova vuṭṭhāti, dukkhatopi anattatopi vuṭṭhātiyeva. Dukkhato anattato abhiniviṭṭhepi eseva nayo. Iti ādito yattha katthaci abhiniveso hotu, vuṭṭhānagāminī pana vipassanā yaṃ yaṃ sammasitvā vuṭṭhāti tassa tasseva vasena āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano maggassa nāmaṃ deti. Tattha aniccato vuṭṭhahantassa maggo animitto nāma hoti, dukkhato vuṭṭhahantassa appaṇihito, anattato vuṭṭhahantassa suññatoti. Evaṃ suttantapariyāyena āharitvā dīpito.
வுட்டா²னகா³மினீ பன விபஸ்ஸனா கிமாரம்மணாதி? லக்க²ணாரம்மணாதி. லக்க²ணங் நாம பஞ்ஞத்திக³திகங் ந வத்தப்³ப³த⁴ம்மபூ⁴தங். யோ பன அனிச்சங் து³க்க²மனத்தாதி தீணி லக்க²ணானி ஸல்லக்கே²தி, தஸ்ஸ பஞ்சக்க²ந்தா⁴ கண்டே² ப³த்³த⁴குணபங் விய ஹொந்தி. ஸங்கா²ராரம்மணமேவ ஞாணங் ஸங்கா²ரதோ வுட்டா²தி. யதா² ஹி ஏகோ பி⁴க்கு² பத்தங் கிணிதுகாமோ பத்தவாணிஜேன பத்தங் ஆப⁴தங் தி³ஸ்வா ஹட்ட²பஹட்டோ² க³ண்ஹிஸ்ஸாமீதி சிந்தெத்வா வீமங்ஸமானோ தீணி சி²த்³தா³னி பஸ்ஸெய்ய, ஸோ ந சி²த்³தே³ஸு நிராலயோ ஹோதி, பத்தே பன நிராலயோ ஹோதி; ஏவமேவ தீணி லக்க²ணானி ஸல்லக்கெ²த்வா ஸங்கா²ரேஸு நிராலயோ ஹோதி. ஸங்கா²ராரம்மணேனேவ ஞாணேன ஸங்கா²ரதோ வுட்டா²தீதி வேதி³தப்³ப³ங். து³ஸ்ஸோபமாயபி ஏஸேவ நயோ.
Vuṭṭhānagāminī pana vipassanā kimārammaṇāti? Lakkhaṇārammaṇāti. Lakkhaṇaṃ nāma paññattigatikaṃ na vattabbadhammabhūtaṃ. Yo pana aniccaṃ dukkhamanattāti tīṇi lakkhaṇāni sallakkheti, tassa pañcakkhandhā kaṇṭhe baddhakuṇapaṃ viya honti. Saṅkhārārammaṇameva ñāṇaṃ saṅkhārato vuṭṭhāti. Yathā hi eko bhikkhu pattaṃ kiṇitukāmo pattavāṇijena pattaṃ ābhataṃ disvā haṭṭhapahaṭṭho gaṇhissāmīti cintetvā vīmaṃsamāno tīṇi chiddāni passeyya, so na chiddesu nirālayo hoti, patte pana nirālayo hoti; evameva tīṇi lakkhaṇāni sallakkhetvā saṅkhāresu nirālayo hoti. Saṅkhārārammaṇeneva ñāṇena saṅkhārato vuṭṭhātīti veditabbaṃ. Dussopamāyapi eseva nayo.
இதி ப⁴க³வா லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴ஜெந்தோ ஸுத்³தி⁴கபடிபதா³ய சதுக்கனயங் பஞ்சகனயந்தி த்³வேபி நயே ஆஹரி. ததா² ஸுத்³தி⁴கஸுஞ்ஞதாய ஸுஞ்ஞதபடிபதா³ய ஸுத்³தி⁴கஅப்பணிஹிதாய அப்பணிஹிதபடிபதா³யாதி. கஸ்மா ஏவங் ஆஹரீதி? புக்³க³லஜ்ஜா²ஸயேன சேவ தே³ஸனாவிலாஸேன ச. தது³ப⁴யம்பி ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். ஏவங் லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதீதி எத்த² ஸுத்³தி⁴கபடிபதா³ய சதுக்கபஞ்சகவஸேன த்³வே நயா, ததா² ஸேஸேஸூதி ஸப்³பே³ஸுபி பஞ்சஸு கொட்டா²ஸேஸு த³ஸ நயா பா⁴ஜிதா.
Iti bhagavā lokuttaraṃ jhānaṃ bhājento suddhikapaṭipadāya catukkanayaṃ pañcakanayanti dvepi naye āhari. Tathā suddhikasuññatāya suññatapaṭipadāya suddhikaappaṇihitāya appaṇihitapaṭipadāyāti. Kasmā evaṃ āharīti? Puggalajjhāsayena ceva desanāvilāsena ca. Tadubhayampi heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ. Evaṃ lokuttaraṃ jhānaṃ bhāvetīti ettha suddhikapaṭipadāya catukkapañcakavasena dve nayā, tathā sesesūti sabbesupi pañcasu koṭṭhāsesu dasa nayā bhājitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / லோகுத்தரகுஸலங் • Lokuttarakusalaṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா • Lokuttarakusalavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா • Lokuttarakusalavaṇṇanā
