| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா
Lokuttarakusalavaṇṇanā
277. லோகங் தரதீதி ஏதேன லோகஸமதிக்கமபடிபத்திமாஹ. உத்தரதீதி ஏதேன லோகஸ்ஸந்தக³மனங் ப²லே பதிட்டா²னங் ப²லங். ஸமதிக்கம்மாதிஆதி³னா நிப்³பா³னங். ஸமதிக்கம்மாதி ஹி நிஸ்ஸரித்வா. அபி⁴பு⁴ய்யாதி விஸங்யுத்தங் ஹுத்வாதி அத்தோ². திவிதோ⁴பி சத்தோ² மக்³கா³தீ³ஸு ஏகேகஸ்மிங் யோஜேதப்³போ³, மக்³கே³யேவ வா இத⁴ தஸ்ஸ அதி⁴ப்பேதத்தா. ஏகசித்தக்க²ணிகந்தி ஏகமக்³க³ஸ்ஸ த்³வே வாரே அனுப்பத்திங் ஸந்தா⁴யாஹ. அஞ்ஞமஞ்ஞங் த⁴ம்மானங் அனதிவத்தனாதி³ஸாதி⁴காய பஞ்ஞாய வட்³டே⁴தி. ‘‘நிய்யாதீதி நிய்யானீய’’ந்தி வத்தப்³பே³ ஈ-காரஸ்ஸ ரஸ்ஸத்தங் ய-காரஸ்ஸ ச க-காரங் கத்வா ‘‘நிய்யானிக’’ந்தி வுத்தங். நிய்யாதி ஏதேனாதி நிய்யானங், நிய்யானமேவ நிய்யானிகங் வேனயிகோ விய. எத்த² ‘‘நெய்யானிக’’ந்தி வத்தப்³பே³ இ-காரஸ்ஸ ஏ-காரத்தங் அகத்வா வுத்தங்.
277. Lokaṃtaratīti etena lokasamatikkamapaṭipattimāha. Uttaratīti etena lokassantagamanaṃ phale patiṭṭhānaṃ phalaṃ. Samatikkammātiādinā nibbānaṃ. Samatikkammāti hi nissaritvā. Abhibhuyyāti visaṃyuttaṃ hutvāti attho. Tividhopi cattho maggādīsu ekekasmiṃ yojetabbo, maggeyeva vā idha tassa adhippetattā. Ekacittakkhaṇikanti ekamaggassa dve vāre anuppattiṃ sandhāyāha. Aññamaññaṃ dhammānaṃ anativattanādisādhikāya paññāya vaḍḍheti. ‘‘Niyyātīti niyyānīya’’nti vattabbe ī-kārassa rassattaṃ ya-kārassa ca ka-kāraṃ katvā ‘‘niyyānika’’nti vuttaṃ. Niyyāti etenāti niyyānaṃ, niyyānameva niyyānikaṃ venayiko viya. Ettha ‘‘neyyānika’’nti vattabbe i-kārassa e-kārattaṃ akatvā vuttaṃ.
ப²லந்தி சித்தசேதஸிகராஸி வுச்சதி, தங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸம்பயுத்தானங் த⁴ம்மானங் அத்தனோ அவயவபூ⁴தானங் நிஸ்ஸயோ ஹோதி. ப²லஞாணங் வா ப²லங், ஸம்மாதி³ட்டி²ஆத³யோ அங்கா³னி வா. லோகுத்தரபா⁴வேதி லோகங் உத்திண்ணபா⁴வே. தேன ப²லனிப்³பா³னானி ஸங்க³ண்ஹாதி. தேஸு யங் ப⁴வதி ப²லங், தங் ‘‘பூ⁴மீ’’தி வுச்சதி. யதா² வா கம்மனிப்³ப³த்தா காமப⁴வாத³யோ தங்ஸமங்கி³னோ நிஸ்ஸயபா⁴வேன ‘‘பூ⁴மீ’’தி வுச்சந்தி, ஏவங் மக்³கே³ன நிப்³ப³த்தங் ப²லங் அரியஸாவகஸ்ஸ காலேன காலங் ஸமாபஜ்ஜிதப்³ப³தாய நிஸ்ஸயபா⁴வதோ ‘‘பூ⁴மீ’’தி வுச்சதி, ததோயேவ அரியா சிரதரங் திட்ட²ந்தி. ஸமுச்சே²த³விவேகவஸேனாதி எத்த² அபாயக³மனீயானங் அச்சந்தஸமுச்சே²தோ³ இதரேஸஞ்ச விஜ்ஜுதோபா⁴ஸேன விய தமஸ்ஸ ஸமுச்சே²தோ³ த³ட்ட²ப்³போ³. லோகியஜ்ஜா²னம்பி புது²ஜ்ஜனஸ்ஸ அரியஸ்ஸ ச அகதாதி⁴காரஸ்ஸ ந வினா படிபதா³ய இஜ்ஜ²தி, கதாதி⁴காரஸ்ஸ பன அரியஸ்ஸ மக்³கே³னேவ ஸமிஜ்ஜ²னதோ விபாகானங் விய குஸலேன ததா² ஸமித்³த⁴ஸ்ஸ அரியமக்³கே³ன ஸதி³ஸதாய அபா⁴வதோ அதப்³பி³பாகத்தா ச ந மக்³க³படிபதா³ தஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ படிபதா³தி ஸக்கா வத்துந்தி தத்த² ததா² க³ருங் கத்வா படிபதா³ஹி ஏவ தே³ஸனா ந கதா, யதா²வுத்தஜ்ஜா²னஸங்க³ஹத்த²ங் ஸுத்³தி⁴கதே³ஸனாபி கதா.
Phalanti cittacetasikarāsi vuccati, taṃ aññamaññaṃ sampayuttānaṃ dhammānaṃ attano avayavabhūtānaṃ nissayo hoti. Phalañāṇaṃ vā phalaṃ, sammādiṭṭhiādayo aṅgāni vā. Lokuttarabhāveti lokaṃ uttiṇṇabhāve. Tena phalanibbānāni saṅgaṇhāti. Tesu yaṃ bhavati phalaṃ, taṃ ‘‘bhūmī’’ti vuccati. Yathā vā kammanibbattā kāmabhavādayo taṃsamaṅgino nissayabhāvena ‘‘bhūmī’’ti vuccanti, evaṃ maggena nibbattaṃ phalaṃ ariyasāvakassa kālena kālaṃ samāpajjitabbatāya nissayabhāvato ‘‘bhūmī’’ti vuccati, tatoyeva ariyā cirataraṃ tiṭṭhanti. Samucchedavivekavasenāti ettha apāyagamanīyānaṃ accantasamucchedo itaresañca vijjutobhāsena viya tamassa samucchedo daṭṭhabbo. Lokiyajjhānampi puthujjanassa ariyassa ca akatādhikārassa na vinā paṭipadāya ijjhati, katādhikārassa pana ariyassa maggeneva samijjhanato vipākānaṃ viya kusalena tathā samiddhassa ariyamaggena sadisatāya abhāvato atabbipākattā ca na maggapaṭipadā tassa jhānassa paṭipadāti sakkā vattunti tattha tathā garuṃ katvā paṭipadāhi eva desanā na katā, yathāvuttajjhānasaṅgahatthaṃ suddhikadesanāpi katā.
இத⁴ பன கஸ்ஸசி வினா படிபதா³ய அஸித்³தி⁴தோ க³ருங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘து³க்க²படிபத³’’ந்திஆதி³ வுத்தங். யோ கோசி வாரோதி ஸகிங் த்³விக்க²த்துங் திக்க²த்துங் சதுக்க²த்துங் அனேகக்க²த்துந்தி ஏவமாதீ³ஸு விக்க²ம்ப⁴னவாரேஸு யோ கோசி. ஸகிங் த்³விக்க²த்துஞ்ச விக்க²ம்ப⁴னவாரா ஸுகா² படிபதா³ ஏவ, ந ச ததோ உத்³த⁴ங் ஸுகா² படிபதா³ ஹோதீதி திக்க²த்துங் விக்க²ம்ப⁴னவாரங் து³க்கா² படிபதா³தி ரோசேஸுங் அட்ட²கதா²சரியா. தஸ்மிங் ததா²ரோசிதே ததோ பரேஸு சதுக்க²த்துங் விக்க²ம்ப⁴னவாராதீ³ஸு வத்தப்³ப³மேவ நத்தீ²தி. ரூபாரூபானங் லக்க²ணாதீ³ஹி பரிச்சி²ந்தி³த்வா க³ஹணங் ரூபாரூபபரிக்³க³ஹோ, நாமரூபமத்தமேதங், ந அஞ்ஞோ கோசி ஸத்தாதி³கோதி வவத்தா²பனங் நாமரூபவவத்தா²பனங். பரிக்³க³ஹிதரூபாரூபஸ்ஸ மக்³க³பாதுபா⁴வத³ந்த⁴தா ச நாமரூபவவத்தா²பனாதீ³னங் கிச்ச²ஸித்³தி⁴தோ ஸியாதி ந ரூபாரூபபரிக்³க³ஹகிச்ச²தாய ஏவ து³க்க²படிபத³தா வத்தப்³பா³தி சே? தங் ந, நாமரூபவவத்தா²பனாதீ³னங் பச்சனீககிலேஸமந்த³தாய ஸுக²ஸித்³தி⁴யம்பி ததா²ஸித்³த⁴விபஸ்ஸனாஸஹக³தானங் இந்த்³ரியானங் மந்த³தாய மக்³க³பாதுபா⁴வத³ந்த⁴பா⁴வதோ.
Idha pana kassaci vinā paṭipadāya asiddhito garuṃ katvā dassetuṃ ‘‘dukkhapaṭipada’’ntiādi vuttaṃ. Yo koci vāroti sakiṃ dvikkhattuṃ tikkhattuṃ catukkhattuṃ anekakkhattunti evamādīsu vikkhambhanavāresu yo koci. Sakiṃ dvikkhattuñca vikkhambhanavārā sukhā paṭipadā eva, na ca tato uddhaṃ sukhā paṭipadā hotīti tikkhattuṃ vikkhambhanavāraṃ dukkhā paṭipadāti rocesuṃ aṭṭhakathācariyā. Tasmiṃ tathārocite tato paresu catukkhattuṃ vikkhambhanavārādīsu vattabbameva natthīti. Rūpārūpānaṃ lakkhaṇādīhi paricchinditvā gahaṇaṃ rūpārūpapariggaho, nāmarūpamattametaṃ, na añño koci sattādikoti vavatthāpanaṃ nāmarūpavavatthāpanaṃ. Pariggahitarūpārūpassa maggapātubhāvadandhatā ca nāmarūpavavatthāpanādīnaṃ kicchasiddhito siyāti na rūpārūpapariggahakicchatāya eva dukkhapaṭipadatā vattabbāti ce? Taṃ na, nāmarūpavavatthāpanādīnaṃ paccanīkakilesamandatāya sukhasiddhiyampi tathāsiddhavipassanāsahagatānaṃ indriyānaṃ mandatāya maggapātubhāvadandhabhāvato.
ரூபாரூபங் பரிக்³க³ஹெத்வாதி அகிச்சே²னபி பரிக்³க³ஹெத்வா. கிச்சே²ன பரிக்³க³ஹிதே வத்தப்³ப³மேவ நத்தி². ஏவங் ஸேஸேஸுபி. இமங் வாரங் ரோசேஸுந்தி கலாபஸம்மஸனாவஸானே உத³யப்³ப³யானுபஸ்ஸனாய வத்தமானாய உப்பன்னஸ்ஸ விபஸ்ஸனுபக்கிலேஸஸ்ஸ திக்க²த்துங் விக்க²ம்ப⁴னேன கிச்ச²தாவாரங் து³க்கா² படிபதா³தி ரோசேஸுங் ஏதத³ந்தத்தா படிபதா³ய. ஏதஸ்ஸ அகிச்ச²த்தேபி புரிமானங் கிச்ச²த்தே து³க்க²படிபத³தா வுத்தனயாவாதி ந படிஸித்³தா⁴தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். யதா²வுத்தங் வா ஸப்³ப³ங் ரூபாரூபபரிக்³க³ஹாதி³கிச்ச²தங் திக்க²த்துங் விக்க²ம்ப⁴னவாரதாவஸேன ‘‘இமங் வார’’ந்தி ஆஹ. யஸ்ஸ பன ஸப்³ப³த்த² அகிச்ச²தா, தஸ்ஸ ஸுகா² படிபதா³ வேதி³தப்³பா³.
Rūpārūpaṃ pariggahetvāti akicchenapi pariggahetvā. Kicchena pariggahite vattabbameva natthi. Evaṃ sesesupi. Imaṃ vāraṃ rocesunti kalāpasammasanāvasāne udayabbayānupassanāya vattamānāya uppannassa vipassanupakkilesassa tikkhattuṃ vikkhambhanena kicchatāvāraṃ dukkhā paṭipadāti rocesuṃ etadantattā paṭipadāya. Etassa akicchattepi purimānaṃ kicchatte dukkhapaṭipadatā vuttanayāvāti na paṭisiddhāti daṭṭhabbaṃ. Yathāvuttaṃ vā sabbaṃ rūpārūpapariggahādikicchataṃ tikkhattuṃ vikkhambhanavāratāvasena ‘‘imaṃ vāra’’nti āha. Yassa pana sabbattha akicchatā, tassa sukhā paṭipadā veditabbā.
முஸாவாதா³தீ³னங் விஸங்வாத³னாதி³கிச்சதாய லூகா²னங் அபரிக்³கா³ஹகானங் படிபக்க²பா⁴வதோ பரிக்³கா³ஹகஸபா⁴வா ஸம்மாவாசா. ஸா ஸினித்³த⁴பா⁴வதோ ஸம்பயுத்தத⁴ம்மே பரிக்³க³ண்ஹாதி ஸம்மாவாசாபச்சயஸுபா⁴ஸிதஸோதாரஞ்ச ஜனங். காயிககிரியாகிச்சங் கத்தப்³ப³ங் ஸமுட்டா²பேதி, ஸயஞ்ச ஸமுட்ட²ஹனங் க⁴டனங் ஹோதீதி ஸம்மாகம்மந்தஸங்கா²தா விரதிபி ஸமுட்டா²னஸபா⁴வாதி வுத்தா. ஸம்பயுத்தத⁴ம்மானங் வா உக்கி²பனங் ஸமுட்ட²ஹனங் காயிககிரியாய பா⁴ருக்கி²பனங் விய, ஜீவமானஸ்ஸ ஸத்தஸ்ஸ, ஸம்பயுத்தத⁴ம்மானங் வா ஸுத்³தி⁴ வோதா³னங் ஆஜீவஸ்ஸேவ வா ஜீவிதிந்த்³ரியவுத்தியா.
Musāvādādīnaṃ visaṃvādanādikiccatāya lūkhānaṃ apariggāhakānaṃ paṭipakkhabhāvato pariggāhakasabhāvā sammāvācā. Sā siniddhabhāvato sampayuttadhamme pariggaṇhāti sammāvācāpaccayasubhāsitasotārañca janaṃ. Kāyikakiriyākiccaṃ kattabbaṃ samuṭṭhāpeti, sayañca samuṭṭhahanaṃ ghaṭanaṃ hotīti sammākammantasaṅkhātā viratipi samuṭṭhānasabhāvāti vuttā. Sampayuttadhammānaṃ vā ukkhipanaṃ samuṭṭhahanaṃ kāyikakiriyāya bhārukkhipanaṃ viya, jīvamānassa sattassa, sampayuttadhammānaṃ vā suddhi vodānaṃ ājīvasseva vā jīvitindriyavuttiyā.
283. மக்³க³ஸன்னிஸ்ஸிதந்தி பரமத்த²மக்³க³ஸபா⁴வத்தா மக்³கா³வயவபா⁴வேன ஸமுதா³யஸன்னிஸ்ஸிதந்தி அத்தோ².
283. Maggasannissitanti paramatthamaggasabhāvattā maggāvayavabhāvena samudāyasannissitanti attho.
285. பதிட்டா²னங் கிலேஸவஸேன, ஆயூஹனங் அபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன. தண்ஹாவஸேன வா பதிட்டா²னங், தி³ட்டி²வஸேன ஆயூஹனங். போ³தீ⁴தி யா அயங் த⁴ம்மஸாமக்³கீ³ வுச்சதீதி யோஜேதப்³பா³. ஸேனங்க³ரத²ங்கா³த³யோ வியாதி ஏதேன புக்³க³லபஞ்ஞத்தியா அவிஜ்ஜமானபஞ்ஞத்திபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. அங்க³-ஸத்³தோ³ காரணத்தோ²பி ஹோதீதி சதுஸச்சபோ³தா⁴ய ஸங்வத்தந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³. பு³ஜ்ஜ²ந்தீதி போ³தி⁴யோ, போ³தி⁴யோ ஏவ அங்கா³தி ‘‘அனுபு³ஜ்ஜ²ந்தீதி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³’’தி வுத்தங். விபஸ்ஸனாதீ³னங் காரணானங் பு³ஜ்ஜி²தப்³பா³னஞ்ச ஸச்சானங் அனுரூபங் பச்சக்க²பா⁴வேன படிமுக²ங் அவிபரீததாய ஸம்மா ச பு³ஜ்ஜ²ந்தீதி ஏவமத்த²விஸேஸதீ³பகேஹி உபஸக்³கே³ஹி ‘‘அனுபு³ஜ்ஜ²ந்தீ’’திஆதி³ வுத்தங். போ³தி⁴-ஸத்³தோ³ ஹி ஸப்³ப³விஸேஸயுத்தங் பு³ஜ்ஜ²னங் ஸாமஞ்ஞேன ஸங்க³ண்ஹாதீதி.
285. Patiṭṭhānaṃ kilesavasena, āyūhanaṃ abhisaṅkhāravasena. Taṇhāvasena vā patiṭṭhānaṃ, diṭṭhivasena āyūhanaṃ. Bodhīti yā ayaṃ dhammasāmaggī vuccatīti yojetabbā. Senaṅgarathaṅgādayo viyāti etena puggalapaññattiyā avijjamānapaññattibhāvaṃ dasseti. Aṅga-saddo kāraṇatthopi hotīti catusaccabodhāya saṃvattantīti bojjhaṅgā. Bujjhantīti bodhiyo, bodhiyo eva aṅgāti ‘‘anubujjhantīti bojjhaṅgā’’ti vuttaṃ. Vipassanādīnaṃ kāraṇānaṃ bujjhitabbānañca saccānaṃ anurūpaṃ paccakkhabhāvena paṭimukhaṃ aviparītatāya sammā ca bujjhantīti evamatthavisesadīpakehi upasaggehi ‘‘anubujjhantī’’tiādi vuttaṃ. Bodhi-saddo hi sabbavisesayuttaṃ bujjhanaṃ sāmaññena saṅgaṇhātīti.
299. திண்ணந்தி ராகா³தீ³னங். கரோதி நாம கிங் து³ச்சரிதானி அனுவத்தமானானி.
299. Tiṇṇanti rāgādīnaṃ. Karoti nāma kiṃ duccaritāni anuvattamānāni.
301. பாணாதிபாதாதி³னிப்பா²தி³தபச்சயானங் நிச்சஸேவனங் து⁴வபடிஸேவனங். ஸகிச்சகோதி விஸுங் அத்தனோ கிச்சவா. ந ஹோதீதி அத்த²ந்தரபா⁴வங் படிக்கி²பதி. பச்சயபடிஸேவனஸாமந்தஜப்பனஇரியாபத²ப்பவத்தனானி பாபிச்ச²தானிப்³ப³த்தானி தீணி குஹனவத்தூ²னீதி.
301. Pāṇātipātādinipphāditapaccayānaṃ niccasevanaṃ dhuvapaṭisevanaṃ. Sakiccakoti visuṃ attano kiccavā. Na hotīti atthantarabhāvaṃ paṭikkhipati. Paccayapaṭisevanasāmantajappanairiyāpathappavattanāni pāpicchatānibbattāni tīṇi kuhanavatthūnīti.
343. வுட்டா²னகா³மினீவிபஸ்ஸனா ஸங்கா²ருபெக்கா² ஸானுலோமா, ஸா ஸுஞ்ஞதோ பஸ்ஸந்தீ ‘‘ஸுஞ்ஞதா’’தி வுச்சதி, து³க்க²தோ பஸ்ஸந்தீ தண்ஹாபணிதி⁴ஸோஸனதோ ‘‘அப்பணிஹித’’ந்தி. ஸா ஆக³மனீயட்டா²னே மக்³கா³தி⁴க³மத்த²ங் ஆக³மனபடிபதா³டா²னே ட²த்வா ஸுஞ்ஞதாப்பணிஹிதந்தி நாமங் தே³தி. ஆக³மனதோ நாமே லத்³தே⁴ ஸகு³ணதோ ஆரம்மணதோ ச நாமங் ஸித்³த⁴மேவ ஹோதி, ந பன ஸகு³ணாரம்மணேஹி நாமலாபே⁴ ஸப்³ப³த்த² ஆக³மனதோ நாமங் ஸித்³த⁴ங் ஹோதீதி பரிபுண்ணனாமஸித்³தி⁴ஹேதுத்தா ஸகு³ணாரம்மணேஹி ஸப்³பே³ஸம்பி நாமத்தயயோகோ³, ந ஆக³மனதோதி வவத்தா²னகரத்தா ச நிப்பரியாயதே³ஸனாய ஆக³மனதோவ இத⁴ நாமங் லப⁴தி, ந இதரேஹீதி வுத்தங்.
343. Vuṭṭhānagāminīvipassanā saṅkhārupekkhā sānulomā, sā suññato passantī ‘‘suññatā’’ti vuccati, dukkhato passantī taṇhāpaṇidhisosanato ‘‘appaṇihita’’nti. Sā āgamanīyaṭṭhāne maggādhigamatthaṃ āgamanapaṭipadāṭhāne ṭhatvā suññatāppaṇihitanti nāmaṃ deti. Āgamanato nāme laddhe saguṇato ārammaṇato ca nāmaṃ siddhameva hoti, na pana saguṇārammaṇehi nāmalābhe sabbattha āgamanato nāmaṃ siddhaṃ hotīti paripuṇṇanāmasiddhihetuttā saguṇārammaṇehi sabbesampi nāmattayayogo, na āgamanatoti vavatthānakarattā ca nippariyāyadesanāya āgamanatova idha nāmaṃ labhati, na itarehīti vuttaṃ.
350. அனிமித்தவிபஸ்ஸனந்தி அனிச்சானுபஸ்ஸனங். நிமித்தத⁴ம்மேஸூதி ஸமூஹாதி³க⁴னவஸேன ச ஸகிச்சபரிச்சே²த³தாய ச ஸபரிக்³க³ஹேஸு க²ந்தே⁴ஸு. அனிமித்தவிமொக்கோ²தி அனிச்சானுபஸ்ஸனமாஹ. ஏவங்ஸம்பத³மித³ந்தி கத²மித⁴ உபமாஸங்ஸந்த³னங் ஹோதி. ந ஹி ச²ந்த³சித்தானங் மக்³க³ஸங்கா²தஅதி⁴பதிபா⁴வாபா⁴வோ விய ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியாதி⁴கஸ்ஸ அனிமித்தவிமொக்க²ஸ்ஸ அனிமித்தபா⁴வாபா⁴வோ அத்தி², ந ச அமக்³கா³தி⁴பதீனங் மக்³கா³தி⁴பதினாமதா³னாபா⁴வோ விய அனிமித்தஸ்ஸ அனிமித்தனாமதா³னாபா⁴வோதி ஸக்கா வத்துங் அனிமித்தவிமொக்க²ஸ்ஸ அனநிமித்ததாய அபா⁴வதோ . மக்³கோ³ அதி⁴பதி ஏதேஸந்தி ச மக்³கா³தி⁴பதினோதி யுத்தோ தத்த² ச²ந்த³சித்தேஹி தங்ஸம்பயுத்தானங் மக்³கா³தி⁴பதிபா⁴வாபா⁴வோ. இத⁴ பன மக்³கோ³ அனிமித்தங் ஏதஸ்ஸாதி மக்³கா³னிமித்தோதி அயமத்தோ² ந ஸம்ப⁴வதீதி ந தேன அமக்³கே³ன மக்³க³ஸ்ஸ அனிமித்தபா⁴வோ ந யுஜ்ஜதி, கிங் வா எத்த² ஸாமஞ்ஞங் அதி⁴ப்பேதந்தி. அமக்³க³ங்க³மக்³க³னாமாபா⁴வோ. யதா² ஸதிபி அதி⁴பதிபா⁴வே ச²ந்த³சித்தானங் ந மக்³கா³தி⁴பதீதி மக்³க³னாமங், ந ச தேஹி மக்³க³ஸ்ஸ தேஸங் அமக்³க³ங்க³த்தா, ததா² ஸதிபி ஸத்³தா⁴ய ஆக³மனபா⁴வேன தஸ்ஸா அனிமித்தந்தி மக்³க³னாமங், ந ச தாய மக்³க³ஸ்ஸ தஸ்ஸா அமக்³க³ங்க³த்தா. ஏவங் அனிமித்தவிபஸ்ஸனாயபி அனிமித்தபா⁴வோ நிப்பரியாயேன நத்தீ²தி தீ³பிதோ ஹோதி.
350. Animittavipassananti aniccānupassanaṃ. Nimittadhammesūti samūhādighanavasena ca sakiccaparicchedatāya ca sapariggahesu khandhesu. Animittavimokkhoti aniccānupassanamāha. Evaṃsampadamidanti kathamidha upamāsaṃsandanaṃ hoti. Na hi chandacittānaṃ maggasaṅkhātaadhipatibhāvābhāvo viya saddhindriyādhikassa animittavimokkhassa animittabhāvābhāvo atthi, na ca amaggādhipatīnaṃ maggādhipatināmadānābhāvo viya animittassa animittanāmadānābhāvoti sakkā vattuṃ animittavimokkhassa ananimittatāya abhāvato . Maggo adhipati etesanti ca maggādhipatinoti yutto tattha chandacittehi taṃsampayuttānaṃ maggādhipatibhāvābhāvo. Idha pana maggo animittaṃ etassāti maggānimittoti ayamattho na sambhavatīti na tena amaggena maggassa animittabhāvo na yujjati, kiṃ vā ettha sāmaññaṃ adhippetanti. Amaggaṅgamagganāmābhāvo. Yathā satipi adhipatibhāve chandacittānaṃ na maggādhipatīti magganāmaṃ, na ca tehi maggassa tesaṃ amaggaṅgattā, tathā satipi saddhāya āgamanabhāvena tassā animittanti magganāmaṃ, na ca tāya maggassa tassā amaggaṅgattā. Evaṃ animittavipassanāyapi animittabhāvo nippariyāyena natthīti dīpito hoti.
நனு ச இத⁴ ஜா²னங் ஸுஞ்ஞதாதி³னாமேன வுத்தங், ந மக்³கோ³தி சே? ந, மக்³க³ஸம்பயோக³தோ ஜா²னஸ்ஸ ஸுஞ்ஞதாதி³னாமகத்தா. ஸுத்தந்தபரியாயேன ஸகு³ணாரம்மணேஹி இத⁴ அபி⁴த⁴ம்மேபி நாமங் லப⁴தீதி ஆஹங்ஸு. தஸ்மா படிக்கி²த்தா ‘‘ந பன லப⁴ந்தீ’’தி. கிங் காரணா? அபி⁴த⁴ம்மே ஸரஸங் அனாமஸித்வா பச்சனீகதோவ நாமலாபா⁴தி அதி⁴ப்பாயோ. யோ ஹி ஸகு³ணாரம்மணேஹி நாமலாபோ⁴, ஸோ ஸரஸப்பதா⁴னோ ஹோதி. ஸரஸேனேவ ச நாமலாபே⁴ ஸப்³ப³மக்³கா³னங் ஸுஞ்ஞதாதி³பா⁴வோதி வவத்தா²னங் ந ஸியா. தஸ்மா அபி⁴த⁴ம்மே ஸதிபி த்³வீஹி நாமலாபே⁴ பச்சனீகதோ நாமவவத்தா²னகரங் க³ஹிதந்தி ஸகு³ணாரம்மணேஹி ஸுஞ்ஞதாப்பணிஹிதமக்³கா³ நாமங் ந லப⁴ந்தீதி ஆஹ. அத² வா ந பன லப⁴ந்தீதி அஞ்ஞனிரபெக்கே²ஹி ஸகு³ணாரம்மணேஹி ந லப⁴ந்தி. கிங் காரணா? அபி⁴த⁴ம்மே ஸரஸபச்சனீகேஹி ஸஹிதேஹி நாமலாபா⁴தி அத்தோ². பச்சனீகஞ்ஹி வவத்தா²னகரங் அனபெக்கி²த்வா கேவலஸ்ஸ ஸரஸஸ்ஸ நாமஹேதுபா⁴வோ அபி⁴த⁴ம்மே நத்தி² அவவத்தா²னாபத்திதோ. தஸ்மா அத்தாபி⁴னிவேஸபணிதி⁴படிபக்க²விபஸ்ஸனானுலோமா மக்³கா³ ஸதிபி ஸரஸந்தரே பச்சனீகஸஹிதேன ஸரஸேன நாமங் லப⁴ந்தி. அனிமித்தமக்³க³ஸ்ஸ பன விபஸ்ஸனா நிமித்தபடிபக்கா² ந ஹோதி ஸயங் நிமித்தக்³க³ஹணதோ நிமித்தக்³க³ஹணானிவாரணாதி தத³னுலோமமக்³கோ³பி ந நிமித்தஸ்ஸ படிபக்கோ². யதி³ ஸியா, நிமித்தக³தவிபஸ்ஸனாயபி படிபக்கோ² ஸியாதி. தஸ்மா விஜ்ஜமானோபி ஸரஸோ வவத்தா²னகரபச்சனீகாபா⁴வா அபி⁴த⁴ம்மே அனிமித்தந்தி நாமதா³யகோ ந க³ஹிதோ. அனிச்சானுபஸ்ஸனானுலோமோ பன மக்³கோ³ ஸுத்³தி⁴கபடிபதா³னயேயேவ ஸங்க³ஹிதோதி த³ட்ட²ப்³போ³. தஸ்மா ஏவ ச ஸோ நயோ வுத்தோதி. ஏவந்தி யங் வக்க²தி ‘‘அனிச்சதோ வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ மக்³கோ³ அனிமித்தோ ஹோதீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 350), ஏவங் ஆஹரித்வா அட்ட²கதா²சரியேஹி ஸோ அனிமித்தமக்³கோ³ தீ³பிதோதி அத்தோ².
Nanu ca idha jhānaṃ suññatādināmena vuttaṃ, na maggoti ce? Na, maggasampayogato jhānassa suññatādināmakattā. Suttantapariyāyena saguṇārammaṇehi idha abhidhammepi nāmaṃ labhatīti āhaṃsu. Tasmā paṭikkhittā ‘‘na pana labhantī’’ti. Kiṃ kāraṇā? Abhidhamme sarasaṃ anāmasitvā paccanīkatova nāmalābhāti adhippāyo. Yo hi saguṇārammaṇehi nāmalābho, so sarasappadhāno hoti. Saraseneva ca nāmalābhe sabbamaggānaṃ suññatādibhāvoti vavatthānaṃ na siyā. Tasmā abhidhamme satipi dvīhi nāmalābhe paccanīkato nāmavavatthānakaraṃ gahitanti saguṇārammaṇehi suññatāppaṇihitamaggā nāmaṃ na labhantīti āha. Atha vā na pana labhantīti aññanirapekkhehi saguṇārammaṇehi na labhanti. Kiṃ kāraṇā? Abhidhamme sarasapaccanīkehi sahitehi nāmalābhāti attho. Paccanīkañhi vavatthānakaraṃ anapekkhitvā kevalassa sarasassa nāmahetubhāvo abhidhamme natthi avavatthānāpattito. Tasmā attābhinivesapaṇidhipaṭipakkhavipassanānulomā maggā satipi sarasantare paccanīkasahitena sarasena nāmaṃ labhanti. Animittamaggassa pana vipassanā nimittapaṭipakkhā na hoti sayaṃ nimittaggahaṇato nimittaggahaṇānivāraṇāti tadanulomamaggopi na nimittassa paṭipakkho. Yadi siyā, nimittagatavipassanāyapi paṭipakkho siyāti. Tasmā vijjamānopi saraso vavatthānakarapaccanīkābhāvā abhidhamme animittanti nāmadāyako na gahito. Aniccānupassanānulomo pana maggo suddhikapaṭipadānayeyeva saṅgahitoti daṭṭhabbo. Tasmā eva ca so nayo vuttoti. Evanti yaṃ vakkhati ‘‘aniccato vuṭṭhahantassa maggo animitto hotī’’ti (dha. sa. aṭṭha. 350), evaṃ āharitvā aṭṭhakathācariyehi so animittamaggo dīpitoti attho.
வுட்டா²ன…பே॰… கிமாரம்மணாதி அனிச்சாதி³தோ வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ வுட்டா²னகா³மினியா லக்க²ணாரம்மணத்தே ஸதி ஸங்கா²ரேஹி வுட்டா²னங் ந ஸியா, ஸங்கா²ராரம்மணத்தே ச லக்க²ணபடிவேதோ⁴தி மஞ்ஞமானோ புச்ச²தி. ‘‘அனிச்ச’’ந்திஆதி³னா ஸங்கா²ரேஸு பவத்தமானேன ஞாணேன லக்க²ணானிபி படிவித்³தா⁴னி ஹொந்தி ததா³காரஸங்கா²ரக³ஹணதோதி ஆஹ ‘‘லக்க²ணாரம்மணா’’தி. ஸங்கா²ராரம்மணா ஏவ யதா²வுத்தாதி⁴ப்பாயேன ‘‘லக்க²ணாரம்மணா’’தி வுத்தாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘லக்க²ணங் நாமா’’திஆதி³மாஹ. அனிச்சதா து³க்க²தா அனத்ததாதி ஹி விஸுங் க³ய்ஹமானங் லக்க²ணங் பஞ்ஞத்திக³திகங் பரமத்த²தோ அவிஜ்ஜமானங், அவிஜ்ஜமானத்தா ஏவ பரித்தாதி³வஸேன நவத்தப்³ப³த⁴ம்மபூ⁴தங். தஸ்மா விஸுங் க³ஹேதப்³ப³ஸ்ஸ லக்க²ணஸ்ஸ பரமத்த²தோ அபா⁴வா ‘‘அனிச்சங் து³க்க²மனத்தா’’தி ஸங்கா²ரே ஸபா⁴வதோ ஸல்லக்கெ²ந்தோவ லக்க²ணானி ஸல்லக்கே²தி நாமாதி ஆஹ ‘‘யோ பன அனிச்சங் து³க்க²மனத்தாதி தீணி லக்க²ணானி ஸல்லக்கே²தீ’’தி. யஸ்மா ச அனிச்சந்திஆதி³னா ஸங்கா²ராவ தி³ஸ்ஸமானா, தஸ்மா தே கண்டே² ப³த்³த⁴குணபங் விய படினிஸ்ஸஜ்ஜனீயா ஹொந்தி.
Vuṭṭhāna…pe… kimārammaṇāti aniccādito vuṭṭhahantassa vuṭṭhānagāminiyā lakkhaṇārammaṇatte sati saṅkhārehi vuṭṭhānaṃ na siyā, saṅkhārārammaṇatte ca lakkhaṇapaṭivedhoti maññamāno pucchati. ‘‘Anicca’’ntiādinā saṅkhāresu pavattamānena ñāṇena lakkhaṇānipi paṭividdhāni honti tadākārasaṅkhāragahaṇatoti āha ‘‘lakkhaṇārammaṇā’’ti. Saṅkhārārammaṇā eva yathāvuttādhippāyena ‘‘lakkhaṇārammaṇā’’ti vuttāti dassento ‘‘lakkhaṇaṃ nāmā’’tiādimāha. Aniccatā dukkhatā anattatāti hi visuṃ gayhamānaṃ lakkhaṇaṃ paññattigatikaṃ paramatthato avijjamānaṃ, avijjamānattā eva parittādivasena navattabbadhammabhūtaṃ. Tasmā visuṃ gahetabbassa lakkhaṇassa paramatthato abhāvā ‘‘aniccaṃ dukkhamanattā’’ti saṅkhāre sabhāvato sallakkhentova lakkhaṇāni sallakkheti nāmāti āha ‘‘yo pana aniccaṃ dukkhamanattāti tīṇi lakkhaṇāni sallakkhetī’’ti. Yasmā ca aniccantiādinā saṅkhārāva dissamānā, tasmā te kaṇṭhe baddhakuṇapaṃ viya paṭinissajjanīyā honti.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / லோகுத்தரகுஸலங் • Lokuttarakusalaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா • Lokuttarakusalavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா • Lokuttarakusalavaṇṇanā
