Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா
Lokuttarakusalavaṇṇanā
277. ‘‘கேனட்டே²ன லோகுத்தர’’ந்திஆதி³ படிஸம்பி⁴தா³வசனங் (படி॰ ம॰ 2.43) அட்ட²கதா²ய ஆப⁴தங், தஸ்மா தத்த² ‘‘திவிதோ⁴பி அனுத்தரத⁴ம்மோ லோகங் தரதீ’’திஆதி³னா ஸங்க³ஹிதோதி தங் தீஹி பதே³ஹி யோஜெத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘லோகங் தரதீதி ஏதேனா’’திஆதி³மாஹ. ஏகேகஸ்மிங் யோஜேதப்³போ³ லோகஸ்ஸ அந்தக³மனாதி³தாய மக்³கா³தீ³ஸுபி லப்³ப⁴மானத்தா. மக்³கே³யேவ வா திவிதோ⁴பி அத்தோ² யோஜேதப்³போ³தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அனதிவத்தனாதீ³தி ஆதி³-ஸத்³தே³ன இந்த்³ரியானங் ஏகரஸதா தது³பக³வீரியவாஹனங் ஆஸேவனாதி இமே தயோ பா⁴வனாவிஸேஸே ஸங்க³ண்ஹாதி. யஸ்மா சேதே பா⁴வனாவிஸேஸா ஸங்கிலேஸவோதா³னேஸு வட்டவிவட்டேஸு ச தங்தங்ஆதீ³னவானிஸங்ஸத³ஸ்ஸனபூ⁴தாய புப்³ப³பா⁴க³பஞ்ஞாய ஸம்பாதி³தேன ஞாணவிஸேஸேன நிப்ப²ஜ்ஜந்தி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘அஞ்ஞமஞ்ஞங்…பே॰… வட்³டே⁴தீ’’தி.
277. ‘‘Kenaṭṭhena lokuttara’’ntiādi paṭisambhidāvacanaṃ (paṭi. ma. 2.43) aṭṭhakathāya ābhataṃ, tasmā tattha ‘‘tividhopi anuttaradhammo lokaṃ taratī’’tiādinā saṅgahitoti taṃ tīhi padehi yojetvā dassetuṃ ‘‘lokaṃ taratīti etenā’’tiādimāha. Ekekasmiṃ yojetabbo lokassa antagamanāditāya maggādīsupi labbhamānattā. Maggeyeva vā tividhopi attho yojetabboti sambandho. Anativattanādīti ādi-saddena indriyānaṃ ekarasatā tadupagavīriyavāhanaṃ āsevanāti ime tayo bhāvanāvisese saṅgaṇhāti. Yasmā cete bhāvanāvisesā saṃkilesavodānesu vaṭṭavivaṭṭesu ca taṃtaṃādīnavānisaṃsadassanabhūtāya pubbabhāgapaññāya sampāditena ñāṇavisesena nipphajjanti, tasmā vuttaṃ ‘‘aññamaññaṃ…pe… vaḍḍhetī’’ti.
நிஸ்ஸயோ ஹோதீதி ருக்கோ² விய ஸாகா²ய ஆதா⁴ரபா⁴வேன வோஹரீயதீதி அத்தோ². ப²லஞாணப²லங்கா³னங் நிஸ்ஸயவசனங் நிஸ்ஸயபச்சயத்தா. ததோயேவ நிஸ்ஸயபா⁴வதோ பதிட்டா²பா⁴வதோ. அரியப²லஸன்னிஸ்ஸயேன ஹி அரியா கதகிச்சா ஸுட்டு² நிப்³பி³ன்னஸப்³ப³ப⁴வாபி சிரதரங் லோகே பரஹிதாய திட்ட²ந்தி. கிலேஸானங் ஓதி⁴ஸோ பஜஹனகாபி அரியமக்³கா³ அவிஸேஸேன ஸப்³பா³குஸலானங் ஸப்³ப³குஸலபடிபக்க²தாய அஞ்ஞமக்³க³ப்பஹாதப்³பே³ஸுபி கேனசி பஹானாகாரேன பவத்தந்தீதி தங் பஹானாகாரங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘இதரேஸங் விஜ்ஜுதோபா⁴ஸேன விய தமஸ்ஸா’’தி ஆஹ. யேன பாளியங் ஹெட்டி²மமக்³க³ஞாணானங் விஜ்ஜூபமதா த³ஸ்ஸிதா. யதி³ ஏவங் உபரிமக்³க³வஜ்ஜா² கிலேஸா இதரேதி இதா⁴தி⁴ப்பேதா. ந தேஸங் ஸமுச்சே²த³வசனங் யுத்தங். ந ஹி பா⁴வனாய பஹாதப்³பே³ த³ஸ்ஸனமக்³கோ³ ஸமுச்சி²ந்தி³துங் ஸக்கோதி. ததா² ச ஸதி த³ஸ்ஸனேன பஹாதப்³பா³ ஏவ தே ஸியுங். அத² தத³ங்க³ப்பஹானங் அதி⁴ப்பேதங், யேன ‘‘விஜ்ஜுதோபா⁴ஸேன விய தமஸ்ஸா’’தி வுத்தங், தங் புப்³ப³பா⁴க³விபஸ்ஸனாய ஏவ ஸித்³த⁴ங் ந ச யுத்தங் லோகுத்தரமக்³கோ³ தத³ங்க³வஸேன கிலேஸே பஜஹதீதி. விக்க²ம்ப⁴னேபி ஏஸேவ நயோ, அனுலோமஞாணேனேவ தஸ்ஸ ஸாதிஸயங் ஸாதி⁴தத்தா. அத² பன பட²மமக்³க³வஜ்ஜா² ஏவ கிலேஸா இதரேதி அதி⁴ப்பேதா, ஏவங் ஸந்தே தேஸங் இதரபா⁴வோவ ந ஸியா, ந ச அனபாயக³மனீயா நாம கிலேஸா த³ஸ்ஸனேன பஹாதப்³பா³ அத்தி², நாபி பட²மமக்³க³வஜ்ஜா² கிலேஸா தேன விஜ்ஜுதோபா⁴ஸேன விய தமோ ஸமுச்சி²ந்தி³தப்³பா³தி வத்துங் யுத்தந்தி உபபரிக்கி²தப்³போ³யங் ‘‘இதரேஸங்…பே॰… ஸமுச்சே²தோ³’’தி. லோகியஜ்ஜா²னம்பி ந வினா படிபதா³ய இஜ்ஜ²தீதி இத³ங் அதி⁴ப்பாயவஸேன நேதப்³ப³ங் நெய்யத்த²த்தாதி தங் அதி⁴ப்பாயங் விபா⁴வெந்தோ ‘‘அகதாதி⁴காரஸ்ஸா’’தி ஆஹ. தேன யதா²வுத்தவசனஸ்ஸ ச ஸப்பதே³ஸதங் த³ஸ்ஸேதி. நனு ச கதாதி⁴காரஸ்ஸ அரியஸ்ஸ மக்³கே³ன ஸமிஜ்ஜ²மானம்பி ஜா²னங் மக்³க³படிபதா³வஸேன படிபதா³ஸஹிதமேவாதி. ந வினா படிபதா³ய இஜ்ஜ²தீதி ஸக்கா வத்துங், தேனேதங் வசனங் நிப்பதே³ஸமேவாதி அனுயோக³ங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘கதாதி⁴காரஸ்ஸ பனா’’திஆதி³. இதா³னி தஸ்ஸ வசனஸ்ஸ அதி⁴ப்பாயவஸேன க³ஹேதப்³ப³த்த²தா பாளிதோபி விஞ்ஞாயதீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘யதா²வுத்த…பே॰… கதா’’தி.
Nissayo hotīti rukkho viya sākhāya ādhārabhāvena voharīyatīti attho. Phalañāṇaphalaṅgānaṃ nissayavacanaṃ nissayapaccayattā. Tatoyeva nissayabhāvato patiṭṭhābhāvato. Ariyaphalasannissayena hi ariyā katakiccā suṭṭhu nibbinnasabbabhavāpi cirataraṃ loke parahitāya tiṭṭhanti. Kilesānaṃ odhiso pajahanakāpi ariyamaggā avisesena sabbākusalānaṃ sabbakusalapaṭipakkhatāya aññamaggappahātabbesupi kenaci pahānākārena pavattantīti taṃ pahānākāraṃ dassento ‘‘itaresaṃ vijjutobhāsena viya tamassā’’ti āha. Yena pāḷiyaṃ heṭṭhimamaggañāṇānaṃ vijjūpamatā dassitā. Yadi evaṃ uparimaggavajjhā kilesā itareti idhādhippetā. Na tesaṃ samucchedavacanaṃ yuttaṃ. Na hi bhāvanāya pahātabbe dassanamaggo samucchindituṃ sakkoti. Tathā ca sati dassanena pahātabbā eva te siyuṃ. Atha tadaṅgappahānaṃ adhippetaṃ, yena ‘‘vijjutobhāsena viya tamassā’’ti vuttaṃ, taṃ pubbabhāgavipassanāya eva siddhaṃ na ca yuttaṃ lokuttaramaggo tadaṅgavasena kilese pajahatīti. Vikkhambhanepi eseva nayo, anulomañāṇeneva tassa sātisayaṃ sādhitattā. Atha pana paṭhamamaggavajjhā eva kilesā itareti adhippetā, evaṃ sante tesaṃ itarabhāvova na siyā, na ca anapāyagamanīyā nāma kilesā dassanena pahātabbā atthi, nāpi paṭhamamaggavajjhā kilesā tena vijjutobhāsena viya tamo samucchinditabbāti vattuṃ yuttanti upaparikkhitabboyaṃ ‘‘itaresaṃ…pe… samucchedo’’ti. Lokiyajjhānampi na vinā paṭipadāya ijjhatīti idaṃ adhippāyavasena netabbaṃ neyyatthattāti taṃ adhippāyaṃ vibhāvento ‘‘akatādhikārassā’’ti āha. Tena yathāvuttavacanassa ca sappadesataṃ dasseti. Nanu ca katādhikārassa ariyassa maggena samijjhamānampi jhānaṃ maggapaṭipadāvasena paṭipadāsahitamevāti. Na vinā paṭipadāya ijjhatīti sakkā vattuṃ, tenetaṃ vacanaṃ nippadesamevāti anuyogaṃ sandhāyāha ‘‘katādhikārassa panā’’tiādi. Idāni tassa vacanassa adhippāyavasena gahetabbatthatā pāḷitopi viññāyatīti dassento āha ‘‘yathāvutta…pe… katā’’ti.
‘‘யோ கோசீதி அவிஸேஸவசன’’ந்தி தஸ்ஸ அபவாத³ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸகிங் த்³விக்க²த்து’’ந்தி ஆதி³மாஹ. பரிச்சி²ந்தி³த்வா க³ஹணங் பரிஜானநங். நாமரூபவவத்தா²பனாதீ³னந்தி நாமரூபவவத்தா²பனபச்சயபரிக்³க³ஹலக்க²ணபடிவேத⁴னிகந்திபரியாதா³னானங் . கிச்ச²ஸித்³தி⁴தோதி நாமரூபவவத்தா²பனாதீ³னங் கேஸஞ்சி ஸப்³பே³ஸம்பி வா கிச்ச²ஸித்³தி⁴தோ. ஏஸ நயோ து³தியவாராதீ³ஸுபி யதா²ஸம்ப⁴வங். ஸுக²ஸித்³தி⁴யம்பீதி நாமரூபவவத்தா²பனாதீ³னங் கிச்ச²ஸித்³தி⁴ மக்³க³பாதுபா⁴வத³ந்த⁴பா⁴வஸ்ஸ காரணபா⁴வே அனேகந்திகா. விபஸ்ஸனாஸஹக³திந்த்³ரியானங் பன மந்த³தா தஸ்ஸ ஏகந்தகாரணந்தி த³ஸ்ஸேதி.
‘‘Yo kocīti avisesavacana’’nti tassa apavādaṃ dassento ‘‘sakiṃ dvikkhattu’’nti ādimāha. Paricchinditvā gahaṇaṃ parijānanaṃ. Nāmarūpavavatthāpanādīnanti nāmarūpavavatthāpanapaccayapariggahalakkhaṇapaṭivedhanikantipariyādānānaṃ . Kicchasiddhitoti nāmarūpavavatthāpanādīnaṃ kesañci sabbesampi vā kicchasiddhito. Esa nayo dutiyavārādīsupi yathāsambhavaṃ. Sukhasiddhiyampīti nāmarūpavavatthāpanādīnaṃ kicchasiddhi maggapātubhāvadandhabhāvassa kāraṇabhāve anekantikā. Vipassanāsahagatindriyānaṃ pana mandatā tassa ekantakāraṇanti dasseti.
ஏதத³ந்தத்தா படிபதா³யாதி ஏதேன நிப்பரியாயதோ படிபதா³ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தி⁴ஸங்கா²தாய விபஸ்ஸனாபஞ்ஞாய சிராசிரப்பவத்திவஸேன மக்³க³ஸ்ஸ கி²ப்பத³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞதா வுத்தாதி த³ஸ்ஸேதி. புரிமானந்தி புரிமவாரானங், லக்க²ணபடிவேதா⁴தீ³னங்யேவ வா. ஹெட்டி²மகோடியா திக்க²த்துங் கிலேஸவிக்க²ம்ப⁴னே ஸதி து³க்கா²படிபதா³பா⁴வோ, ந ததோ ஹெட்டா²தி நிச்சி²தத்தா ஆஹ ‘‘திக்க²த்துங் விக்க²ம்ப⁴னவாரதாவஸேனா’’தி. தஸ்ஸ ஸுகா²படிபதா³ வேதி³தப்³பா³ உக்கங்ஸவஸேனாதி அதி⁴ப்பாயோ.
Etadantattā paṭipadāyāti etena nippariyāyato paṭipadāñāṇadassanavisuddhisaṅkhātāya vipassanāpaññāya cirācirappavattivasena maggassa khippadandhābhiññatā vuttāti dasseti. Purimānanti purimavārānaṃ, lakkhaṇapaṭivedhādīnaṃyeva vā. Heṭṭhimakoṭiyā tikkhattuṃ kilesavikkhambhane sati dukkhāpaṭipadābhāvo, na tato heṭṭhāti nicchitattā āha ‘‘tikkhattuṃ vikkhambhanavāratāvasenā’’ti. Tassa sukhāpaṭipadā veditabbā ukkaṃsavasenāti adhippāyo.
யஸ்மிங் புக்³க³லே விஸங்வாத³னபே⁴த³னானிட்டா²னத்த²னியோஜனானங் பவத்தி, தத்த² ஸினேஹவிரஹேனேவ தேஸங் பவத்தி, ஸோ ச புக்³க³லோ அஸங்க³ஹிதோ ஹோதீதி முஸாவாதா³தீ³னங் விஸங்வாத³னாதி³கிச்சதாய லூக²தா ச அபரிக்³க³ஹதா ச வுத்தா. தப்படிபக்க²விருத்³த⁴ஸபா⁴வத்தா ஸம்மாவாசாய ஸினித்³த⁴பா⁴வதா பரிக்³கா³ஹகஸபா⁴வதா . ஸத்³தா⁴விஸேஸயோக³தோ வா தஸ்ஸா ஸினித்³த⁴பா⁴வோ த³ட்ட²ப்³போ³. ஸமுட்டா²பேதீதி பவத்தேதி. ஜீவமானோ வா ஸத்தோ, ஸம்பயுத்தத⁴ம்மா வா வோதா³யந்தி ஏதேன ஸயங் வா வோதா³யதீதி வோதா³னங்.
Yasmiṃ puggale visaṃvādanabhedanāniṭṭhānatthaniyojanānaṃ pavatti, tattha sinehaviraheneva tesaṃ pavatti, so ca puggalo asaṅgahito hotīti musāvādādīnaṃ visaṃvādanādikiccatāya lūkhatā ca apariggahatā ca vuttā. Tappaṭipakkhaviruddhasabhāvattā sammāvācāya siniddhabhāvatā pariggāhakasabhāvatā . Saddhāvisesayogato vā tassā siniddhabhāvo daṭṭhabbo. Samuṭṭhāpetīti pavatteti. Jīvamāno vā satto, sampayuttadhammā vā vodāyanti etena sayaṃ vā vodāyatīti vodānaṃ.
285. தண்ஹாதி³ட்டீ²ஹி பதிட்டா²னங். அவஸேஸகிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரேஹி ஆயூஹனா. ஸஸ்ஸததி³ட்டி²யா பதிட்டா²னங். உச்சே²த³தி³ட்டி²யா ஆயூஹனா. லீனவஸேன பதிட்டா²னங். உத்³த⁴ச்சவஸேன ஆயூஹனா. காமஸுகா²னுயோக³வஸேன பதிட்டா²னங். அத்தகிலமதா²னுயோக³வஸேன ஆயூஹனா. ஸப்³பா³குஸலாபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன பதிட்டா²னங். ஸப்³ப³லோகியகுஸலாபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன ஆயூஹனாதி ஓக⁴தரணஸுத்தவண்ணனாயங் வுத்தேஸு பகாரந்தரேஸு இத⁴ அவுத்தானங் வஸேனபி பதிட்டா²னாயூஹனா வேதி³தப்³பா³.
285. Taṇhādiṭṭhīhi patiṭṭhānaṃ. Avasesakilesābhisaṅkhārehi āyūhanā. Sassatadiṭṭhiyā patiṭṭhānaṃ. Ucchedadiṭṭhiyā āyūhanā. Līnavasena patiṭṭhānaṃ. Uddhaccavasena āyūhanā. Kāmasukhānuyogavasena patiṭṭhānaṃ. Attakilamathānuyogavasena āyūhanā. Sabbākusalābhisaṅkhāravasena patiṭṭhānaṃ. Sabbalokiyakusalābhisaṅkhāravasena āyūhanāti oghataraṇasuttavaṇṇanāyaṃ vuttesu pakārantaresu idha avuttānaṃ vasenapi patiṭṭhānāyūhanā veditabbā.
அத² வா கிலேஸக்³க³ஹணேன தண்ஹாஸஸ்ஸததி³ட்டி²ஸப்³பா³குஸலாபி⁴ஸங்கா²ரா க³ஹிதா தங்ஸபா⁴க³தாய ததே³கட்ட²தாய ச. ததா² அபி⁴ஸங்கா²ரக்³க³ஹணேன அவஸேஸகிலேஸஉச்சே²த³தி³ட்டி²ஸப்³ப³லோகியகுஸலாபி⁴ஸங்கா²ரா. லீனுத்³த⁴ச்சகாமஸுக²த்தகிலமதா²னுயோகா³னங் விஸுங் வுத்தத்தா தேஹி ந யோஜேதப்³ப³ந்தி கிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரவஸேன பதிட்டா²னாயூஹனே வத்வா தண்ஹாதி³ட்டீ²னங் தத்த² விஸேஸபச்சயதங் தீ³பேதுங் தது³ப⁴யவஸேனபி யோஜனா கதா. நயத³ஸ்ஸனங் வா ஏதங் தத்த² த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஏவமிதரேபி பகாரா யோஜேதப்³பா³தி . ‘‘சதூஹி, பி⁴க்க²வே, அங்கே³ஹி ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ’’திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 4.112, 114) அங்க³-ஸத்³த³ஸ்ஸ காரணத்த²தா த³ட்ட²ப்³பா³.
Atha vā kilesaggahaṇena taṇhāsassatadiṭṭhisabbākusalābhisaṅkhārā gahitā taṃsabhāgatāya tadekaṭṭhatāya ca. Tathā abhisaṅkhāraggahaṇena avasesakilesaucchedadiṭṭhisabbalokiyakusalābhisaṅkhārā. Līnuddhaccakāmasukhattakilamathānuyogānaṃ visuṃ vuttattā tehi na yojetabbanti kilesābhisaṅkhāravasena patiṭṭhānāyūhane vatvā taṇhādiṭṭhīnaṃ tattha visesapaccayataṃ dīpetuṃ tadubhayavasenapi yojanā katā. Nayadassanaṃ vā etaṃ tattha daṭṭhabbaṃ. Evamitarepi pakārā yojetabbāti . ‘‘Catūhi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato puggalo’’tiādīsu (ma. ni. 4.112, 114) aṅga-saddassa kāraṇatthatā daṭṭhabbā.
299. முஸாவாதா³தீ³னி பா⁴ஸமானோ கரோதி நாம கிங் வக்க²மானங் கிரியங், கா பன ஸாதி? முஸாவாதா³தி³கிரியாதி விதி³தோவாயமத்தோ². ஏவங் வா எத்த² யோஜனா த³ட்ட²ப்³பா³.
299. Musāvādādīni bhāsamāno karoti nāma kiṃ vakkhamānaṃ kiriyaṃ, kā pana sāti? Musāvādādikiriyāti viditovāyamattho. Evaṃ vā ettha yojanā daṭṭhabbā.
301. நிப்பா²தி³தபச்சயானந்தி சீவராதி³பச்சயானங். குஹனவத்தூ²னீதி பாபிச்ச²தங் நிஸ்ஸாய லூக²சீவராதி³ஸேவனவஸேன ‘‘யோ தே விஹாரே வஸதி, ஸோ அரஹா’’திஆதி³னா (பாரா॰ 224) அத்தானங் அரியகு³ணஸாமந்தங் கத்வா ப⁴ணனவஸேன விஸேஸலாபி⁴னோ விய அத்தனோ பரிஹரணவஸேன ச பவத்தா அகுஸலசித்துப்பாதா³ பரேஸங் விம்ஹாபனகாரணானி குஹனவத்தூ²னி.
301. Nipphāditapaccayānanti cīvarādipaccayānaṃ. Kuhanavatthūnīti pāpicchataṃ nissāya lūkhacīvarādisevanavasena ‘‘yo te vihāre vasati, so arahā’’tiādinā (pārā. 224) attānaṃ ariyaguṇasāmantaṃ katvā bhaṇanavasena visesalābhino viya attano pariharaṇavasena ca pavattā akusalacittuppādā paresaṃ vimhāpanakāraṇāni kuhanavatthūni.
343. ஸதிபி ஸகு³ணாரம்மணேஹி மக்³க³ஸ்ஸ அனிமித்தனாமலாபே⁴ ந நிப்பரியாயேன விபஸ்ஸனா அனிமித்தனாமிகாதி ஆக³மனதோ மக்³கோ³ அனிமித்தனாமங் ந லப⁴தீதி ஆஹ ‘‘ந பன ஸகு³ணாரம்மணேஹி…பே॰… ஸித்³த⁴ங் ஹோதீ’’தி. யஸ்மா பன ஆக³மனதோ ஸுஞ்ஞதங் அப்பணிஹிதந்தி லத்³த⁴னாமஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ ஸகு³ணதோ ஆரம்மணதோ ச தங்னாமாபா⁴வோ ந கதா³சிபி அத்தி², தஸ்மா நாமத்தயபாரிபூரிஹேதுஆக³மனதோ நாமலாபோ⁴தி அதி⁴ப்பாயேனாஹ ‘‘பரிபுண்ணனாமஸித்³தி⁴ஹேதுத்தா’’தி. ஸப்³பே³ஸந்தி ஸப்³ப³விமொக்க²முகா²க³தானம்பி மக்³கா³னங். நாமத்தயயோகோ³தி ஸுஞ்ஞதாபணிஹிதானிமித்தனாமயோகோ³. வவத்தா²னங் அஸங்கரோ.
343. Satipi saguṇārammaṇehi maggassa animittanāmalābhe na nippariyāyena vipassanā animittanāmikāti āgamanato maggo animittanāmaṃ na labhatīti āha ‘‘na pana saguṇārammaṇehi…pe… siddhaṃ hotī’’ti. Yasmā pana āgamanato suññataṃ appaṇihitanti laddhanāmassa maggassa saguṇato ārammaṇato ca taṃnāmābhāvo na kadācipi atthi, tasmā nāmattayapāripūrihetuāgamanato nāmalābhoti adhippāyenāha ‘‘paripuṇṇanāmasiddhihetuttā’’ti. Sabbesanti sabbavimokkhamukhāgatānampi maggānaṃ. Nāmattayayogoti suññatāpaṇihitānimittanāmayogo. Vavatthānaṃ asaṅkaro.
350. நிமித்தத⁴ம்மா ஸங்கா²ரா தேஹி ஸனிமித்தா ஸவிக்³க³ஹா விய உபட்ட²ஹந்தீதி தேஸங் அபா⁴விதபா⁴வனஸ்ஸ பா⁴விதபா⁴வனஸ்ஸ ச உபட்ட²ஹனாகாரங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸமூஹாதீ³’’திஆதி³மாஹ. தேன ச ‘‘விமொக்கே²ன ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் அதி⁴மத்தங் ஹோதீ’’தி (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 350) வுத்தங், ந ‘‘தஸ்மிங் விமொக்கே²’’தி, தஸ்மா ‘‘அனிமித்தவிமொக்கோ²தி அனிச்சானுபஸ்ஸனங் ஆஹா’’தி வுத்தங். இதரத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. அனிமித்தஸ்ஸ அனிமித்தபா⁴வாபா⁴வோ நத்தீ²தி கஸ்மா வுத்தங், நனு ச அனிச்சானுபஸ்ஸனாய அனிமித்தவிமொக்க²பா⁴வோ பரியாயேனாதி நிப்பரியாயதே³ஸனாய தஸ்ஸா அனிமித்தபா⁴வாபா⁴வோ அத்தி² ஏவ, ஏவஞ்ச ஸதி ‘‘அனிமித்தஸ்ஸ அனிமித்தனாமதா³னாபா⁴வோ’’தி ச ந ந ஸக்கா வத்துந்தி உபமாஸங்ஸந்த³னங் ஸுட்டு²தரங் யுஜ்ஜதி, ததா² அனிமித்தேன மக்³க³ஸ்ஸ அனிமித்தபா⁴வோ ந யுஜ்ஜதியேவ. தேனாஹ ‘‘பரமத்த²தோ நாமங் தா³துங் ந ஸக்கோதீ’’தி? ஸச்சமேதங் , பரியாயஸித்³த⁴ங்யேவ பன அனிச்சானுபஸ்ஸனாய அனிமித்தபா⁴வங் க³ஹெத்வா மக்³க³ஸோத⁴னவஸேனாயமனுயோகோ³ கதோ ‘‘அனிமித்தவிமொக்க²ஸ்ஸ அனிமித்தபா⁴வாபா⁴வோ நத்தீ²திவிருத்³த⁴ங் விய ஹோதீ’’தி. ஏவஞ்ச கத்வா ‘‘அனிமித்தங்…பே॰… தீ³பிதோ ஹோதீ’’தி ஸயமேவ வக்க²தீதி. ஸாமஞ்ஞந்தி உபமோபமிதப்³பா³னங் ஸம்ப³ந்த⁴மாஹ. ந மக்³கா³தி⁴பதீதி மக்³கோ³ அதி⁴பதி மக்³கா³தி⁴பதீதி ச²ந்த³சித்தானங் அயங் ஸமஞ்ஞா நத்தீ²தி அத்தோ². ந ச தேஹி மக்³க³ஸ்ஸாதி ச²ந்த³சித்தேஹி மக்³கோ³ அதி⁴பதி ஏதஸ்ஸாதி மக்³கா³தி⁴பதீதி அயங் ஸமஞ்ஞா மக்³க³ஸ்ஸ நத்தி². கஸ்மா? தேஸங் ச²ந்த³சித்தானங் அமக்³க³ங்க³த்தா.
350. Nimittadhammā saṅkhārā tehi sanimittā saviggahā viya upaṭṭhahantīti tesaṃ abhāvitabhāvanassa bhāvitabhāvanassa ca upaṭṭhahanākāraṃ dassento ‘‘samūhādī’’tiādimāha. Tena ca ‘‘vimokkhena saddhindriyaṃ adhimattaṃ hotī’’ti (dha. sa. aṭṭha. 350) vuttaṃ, na ‘‘tasmiṃ vimokkhe’’ti, tasmā ‘‘animittavimokkhoti aniccānupassanaṃ āhā’’ti vuttaṃ. Itaratthāpi eseva nayo. Animittassa animittabhāvābhāvo natthīti kasmā vuttaṃ, nanu ca aniccānupassanāya animittavimokkhabhāvo pariyāyenāti nippariyāyadesanāya tassā animittabhāvābhāvo atthi eva, evañca sati ‘‘animittassa animittanāmadānābhāvo’’ti ca na na sakkā vattunti upamāsaṃsandanaṃ suṭṭhutaraṃ yujjati, tathā animittena maggassa animittabhāvo na yujjatiyeva. Tenāha ‘‘paramatthato nāmaṃ dātuṃ na sakkotī’’ti? Saccametaṃ , pariyāyasiddhaṃyeva pana aniccānupassanāya animittabhāvaṃ gahetvā maggasodhanavasenāyamanuyogo kato ‘‘animittavimokkhassa animittabhāvābhāvo natthītiviruddhaṃ viya hotī’’ti. Evañca katvā ‘‘animittaṃ…pe… dīpito hotī’’ti sayameva vakkhatīti. Sāmaññanti upamopamitabbānaṃ sambandhamāha. Na maggādhipatīti maggo adhipati maggādhipatīti chandacittānaṃ ayaṃ samaññā natthīti attho. Na ca tehi maggassāti chandacittehi maggo adhipati etassāti maggādhipatīti ayaṃ samaññā maggassa natthi. Kasmā? Tesaṃ chandacittānaṃ amaggaṅgattā.
ஜா²னஸ்ஸ ஸுஞ்ஞதாதி³னாமகத்தாதி ஏதேன இந்த்³ரியப³லாதீ³னம்பி மக்³க³ஸம்பயோக³தோ ஸுஞ்ஞதாதி³னாமகதா த³ஸ்ஸிதாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஸதிபி பச்சனீகாமஸனே ந தஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ தங் பரிப்³யத்தங் யதா² ஸரஸதாதி ஆஹ ‘‘ஸரஸப்பதா⁴னோ’’தி. த்³வீஹீதி ஸரஸபச்சனீகேஹி. அஞ்ஞனிரபெக்கே²ஹீதி ஆக³மனநிரபெக்கே²ஹி. தஸ்மாதி யஸ்மா ஸரஸதோவ நாமலாபே⁴ அவவத்தா²னாபத்தி ஸப்³ப³ஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ ஸப்³ப³னாமபா⁴வாபத்தி ஹோதி, தஸ்மா. அத்தாபி⁴…பே॰… மக்³கா³தி தேன ஆக³மனதோ நாமலாப⁴ஸ்ஸ பச்சனீகதோ நாமலாப⁴பா⁴வங் த³ஸ்ஸேதி. ஸரஸந்தரேதி அனிமித்தபா⁴வாதி³கே. பச்சனீகஸஹிதேன ஸரஸேனாதி ஸுஞ்ஞதாப்பணிஹிதபா⁴வேஹி ததா³க³மனேஹி. நிமித்தக்³க³ஹணானிவாரணாதி ஸங்கா²ரனிமித்தக்³கா³ஹஸ்ஸ அனிஸேத⁴னதோ. ஸுஞ்ஞதாப்பணிஹிதஸ்ஸேவ மக்³க³ஸ்ஸ வுத்தத்தா அனிச்சதோ வுட்ட²ஹந்தஸ்ஸ மக்³கோ³ இத⁴ அஸங்க³ஹிதோ ஸியாதி ஆஸங்கித்வா ஆஹ ‘‘அனிச்சானுபஸ்ஸனா’’திஆதி³. ஸங்கா²ரேஹி வுட்டா²னங் ந ஸியா, லக்க²ணேஹி ஏவ வுட்டா²னங் ஸியாதி அதி⁴ப்பாயோ, லக்க²ணபடிவேதோ⁴ ந ஸியா அததா³ரம்மணத்தாதி அத்தோ². ஸங்கா²ரானஞ்ஹி ஹுத்வா அபா⁴வஉத³யப்³ப³யபடிபீளனாவஸவத்தனாகாரேஸு அனிச்சதாதி³லக்க²ணவோஹாரோ.
Jhānassa suññatādināmakattāti etena indriyabalādīnampi maggasampayogato suññatādināmakatā dassitāti daṭṭhabbaṃ. Satipi paccanīkāmasane na tassa maggassa taṃ paribyattaṃ yathā sarasatāti āha ‘‘sarasappadhāno’’ti. Dvīhīti sarasapaccanīkehi. Aññanirapekkhehīti āgamananirapekkhehi. Tasmāti yasmā sarasatova nāmalābhe avavatthānāpatti sabbassa maggassa sabbanāmabhāvāpatti hoti, tasmā. Attābhi…pe… maggāti tena āgamanato nāmalābhassa paccanīkato nāmalābhabhāvaṃ dasseti. Sarasantareti animittabhāvādike. Paccanīkasahitena sarasenāti suññatāppaṇihitabhāvehi tadāgamanehi. Nimittaggahaṇānivāraṇāti saṅkhāranimittaggāhassa anisedhanato. Suññatāppaṇihitasseva maggassa vuttattā aniccato vuṭṭhahantassa maggo idha asaṅgahito siyāti āsaṅkitvā āha ‘‘aniccānupassanā’’tiādi. Saṅkhārehi vuṭṭhānaṃ na siyā, lakkhaṇehi eva vuṭṭhānaṃ siyāti adhippāyo, lakkhaṇapaṭivedho na siyā atadārammaṇattāti attho. Saṅkhārānañhi hutvā abhāvaudayabbayapaṭipīḷanāvasavattanākāresu aniccatādilakkhaṇavohāro.
ஆகாரவந்தேஸு க³ஹிதேஸு ததா³காரோபி க³ஹிதோயேவ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘லக்க²ணானிபி படிவித்³தா⁴னி ஹொந்தி ததா³காரஸங்கா²ரக்³க³ஹணதோ’’தி. யதா²வுத்தாதி⁴ப்பாயேனாதி ‘‘அனிச்ச’’ந்திஆதி³னா ‘‘ஸங்கா²ரேஸூ’’திஆதி³னாவ வுத்தப்பகாராதி⁴ப்பாயேன. விஸுந்தி ஸங்கா²ரேஹி வினிவத்தெத்வா.
Ākāravantesu gahitesu tadākāropi gahitoyeva hotīti āha ‘‘lakkhaṇānipi paṭividdhāni honti tadākārasaṅkhāraggahaṇato’’ti. Yathāvuttādhippāyenāti ‘‘anicca’’ntiādinā ‘‘saṅkhāresū’’tiādināva vuttappakārādhippāyena. Visunti saṅkhārehi vinivattetvā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / லோகுத்தரகுஸலங் • Lokuttarakusalaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா • Lokuttarakusalavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / லோகுத்தரகுஸலவண்ணனா • Lokuttarakusalavaṇṇanā