| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲવਣ੍ਣਨਾ
Lokuttarakusalavaṇṇanā
੨੭੭. ‘‘ਕੇਨਟ੍ਠੇਨ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾવਚਨਂ (ਪਟਿ॰ ਮ॰ ੨.੪੩) ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ ਆਭਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਤਿવਿਧੋਪਿ ਅਨੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਲੋਕਂ ਤਰਤੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਤਂ ਤੀਹਿ ਪਦੇਹਿ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਲੋਕਂ ਤਰਤੀਤਿ ਏਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ ਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਗਮਨਾਦਿਤਾਯ ਮਗ੍ਗਾਦੀਸੁਪਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ। ਮਗ੍ਗੇਯੇવ વਾ ਤਿવਿਧੋਪਿ ਅਤ੍ਥੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਅਨਤਿવਤ੍ਤਨਾਦੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਏਕਰਸਤਾ ਤਦੁਪਗવੀਰਿਯવਾਹਨਂ ਆਸੇવਨਾਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਭਾવਨਾવਿਸੇਸੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਚੇਤੇ ਭਾવਨਾવਿਸੇਸਾ ਸਂਕਿਲੇਸવੋਦਾਨੇਸੁ વਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟੇਸੁ ਚ ਤਂਤਂਆਦੀਨવਾਨਿਸਂਸਦਸ੍ਸਨਭੂਤਾਯ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਾਦਿਤੇਨ ਞਾਣવਿਸੇਸੇਨ ਨਿਪ੍ਫਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ…ਪੇ॰… વਡ੍ਢੇਤੀ’’ਤਿ।
277. ‘‘Kenaṭṭhena lokuttara’’ntiādi paṭisambhidāvacanaṃ (paṭi. ma. 2.43) aṭṭhakathāya ābhataṃ, tasmā tattha ‘‘tividhopi anuttaradhammo lokaṃ taratī’’tiādinā saṅgahitoti taṃ tīhi padehi yojetvā dassetuṃ ‘‘lokaṃ taratīti etenā’’tiādimāha. Ekekasmiṃ yojetabbo lokassa antagamanāditāya maggādīsupi labbhamānattā. Maggeyeva vā tividhopi attho yojetabboti sambandho. Anativattanādīti ādi-saddena indriyānaṃ ekarasatā tadupagavīriyavāhanaṃ āsevanāti ime tayo bhāvanāvisese saṅgaṇhāti. Yasmā cete bhāvanāvisesā saṃkilesavodānesu vaṭṭavivaṭṭesu ca taṃtaṃādīnavānisaṃsadassanabhūtāya pubbabhāgapaññāya sampāditena ñāṇavisesena nipphajjanti, tasmā vuttaṃ ‘‘aññamaññaṃ…pe… vaḍḍhetī’’ti.
ਨਿਸ੍ਸਯੋ ਹੋਤੀਤਿ ਰੁਕ੍ਖੋ વਿਯ ਸਾਖਾਯ ਆਧਾਰਭਾવੇਨ વੋਹਰੀਯਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਫਲਞਾਣਫਲਙ੍ਗਾਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯવਚਨਂ ਨਿਸ੍ਸਯਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾ। ਤਤੋਯੇવ ਨਿਸ੍ਸਯਭਾવਤੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਭਾવਤੋ। ਅਰਿਯਫਲਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਯੇਨ ਹਿ ਅਰਿਯਾ ਕਤਕਿਚ੍ਚਾ ਸੁਟ੍ਠੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਨਸਬ੍ਬਭવਾਪਿ ਚਿਰਤਰਂ ਲੋਕੇ ਪਰਹਿਤਾਯ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਓਧਿਸੋ ਪਜਹਨਕਾਪਿ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਾ ਅવਿਸੇਸੇਨ ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਨਂ ਸਬ੍ਬਕੁਸਲਪਟਿਪਕ੍ਖਤਾਯ ਅਞ੍ਞਮਗ੍ਗਪ੍ਪਹਾਤਬ੍ਬੇਸੁਪਿ ਕੇਨਚਿ ਪਹਾਨਾਕਾਰੇਨ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਤਂ ਪਹਾਨਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਇਤਰੇਸਂ વਿਜ੍ਜੁਤੋਭਾਸੇਨ વਿਯ ਤਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਯੇਨ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਹੇਟ੍ਠਿਮਮਗ੍ਗਞਾਣਾਨਂ વਿਜ੍ਜੂਪਮਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ। ਯਦਿ ਏવਂ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗવਜ੍ਝਾ ਕਿਲੇਸਾ ਇਤਰੇਤਿ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤਾ। ਨ ਤੇਸਂ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਚਨਂ ਯੁਤ੍ਤਂ। ਨ ਹਿ ਭਾવਨਾਯ ਪਹਾਤਬ੍ਬੇ ਦਸ੍ਸਨਮਗ੍ਗੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਤਥਾ ਚ ਸਤਿ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਏવ ਤੇ ਸਿਯੁਂ। ਅਥ ਤਦਙ੍ਗਪ੍ਪਹਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਂ, ਯੇਨ ‘‘વਿਜ੍ਜੁਤੋਭਾਸੇਨ વਿਯ ਤਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗવਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਏવ ਸਿਦ੍ਧਂ ਨ ਚ ਯੁਤ੍ਤਂ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਮਗ੍ਗੋ ਤਦਙ੍ਗવਸੇਨ ਕਿਲੇਸੇ ਪਜਹਤੀਤਿ। વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ, ਅਨੁਲੋਮਞਾਣੇਨੇવ ਤਸ੍ਸ ਸਾਤਿਸਯਂ ਸਾਧਿਤਤ੍ਤਾ। ਅਥ ਪਨ ਪਠਮਮਗ੍ਗવਜ੍ਝਾ ਏવ ਕਿਲੇਸਾ ਇਤਰੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ, ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਤੇਸਂ ਇਤਰਭਾવੋવ ਨ ਸਿਯਾ, ਨ ਚ ਅਨਪਾਯਗਮਨੀਯਾ ਨਾਮ ਕਿਲੇਸਾ ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਪਹਾਤਬ੍ਬਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਨਾਪਿ ਪਠਮਮਗ੍ਗવਜ੍ਝਾ ਕਿਲੇਸਾ ਤੇਨ વਿਜ੍ਜੁਤੋਭਾਸੇਨ વਿਯ ਤਮੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਾਤਿ વਤ੍ਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬੋਯਂ ‘‘ਇਤਰੇਸਂ…ਪੇ॰… ਸਮੁਚ੍ਛੇਦੋ’’ਤਿ। ਲੋਕਿਯਜ੍ਝਾਨਮ੍ਪਿ ਨ વਿਨਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ ਇਦਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਨੇਤਬ੍ਬਂ ਨੇਯ੍ਯਤ੍ਥਤ੍ਤਾਤਿ ਤਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਂ વਿਭਾવੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਕਤਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਤੇਨ ਯਥਾવੁਤ੍ਤવਚਨਸ੍ਸ ਚ ਸਪ੍ਪਦੇਸਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਨੁ ਚ ਕਤਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਮਿਜ੍ਝਮਾਨਮ੍ਪਿ ਝਾਨਂ ਮਗ੍ਗਪਟਿਪਦਾવਸੇਨ ਪਟਿਪਦਾਸਹਿਤਮੇવਾਤਿ। ਨ વਿਨਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ, ਤੇਨੇਤਂ વਚਨਂ ਨਿਪ੍ਪਦੇਸਮੇવਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਕਤਾਧਿਕਾਰਸ੍ਸ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ વਚਨਸ੍ਸ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯવਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਤ੍ਥਤਾ ਪਾਲ਼ਿਤੋਪਿ વਿਞ੍ਞਾਯਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਯਥਾવੁਤ੍ਤ…ਪੇ॰… ਕਤਾ’’ਤਿ।
Nissayo hotīti rukkho viya sākhāya ādhārabhāvena voharīyatīti attho. Phalañāṇaphalaṅgānaṃ nissayavacanaṃ nissayapaccayattā. Tatoyeva nissayabhāvato patiṭṭhābhāvato. Ariyaphalasannissayena hi ariyā katakiccā suṭṭhu nibbinnasabbabhavāpi cirataraṃ loke parahitāya tiṭṭhanti. Kilesānaṃ odhiso pajahanakāpi ariyamaggā avisesena sabbākusalānaṃ sabbakusalapaṭipakkhatāya aññamaggappahātabbesupi kenaci pahānākārena pavattantīti taṃ pahānākāraṃ dassento ‘‘itaresaṃ vijjutobhāsena viya tamassā’’ti āha. Yena pāḷiyaṃ heṭṭhimamaggañāṇānaṃ vijjūpamatā dassitā. Yadi evaṃ uparimaggavajjhā kilesā itareti idhādhippetā. Na tesaṃ samucchedavacanaṃ yuttaṃ. Na hi bhāvanāya pahātabbe dassanamaggo samucchindituṃ sakkoti. Tathā ca sati dassanena pahātabbā eva te siyuṃ. Atha tadaṅgappahānaṃ adhippetaṃ, yena ‘‘vijjutobhāsena viya tamassā’’ti vuttaṃ, taṃ pubbabhāgavipassanāya eva siddhaṃ na ca yuttaṃ lokuttaramaggo tadaṅgavasena kilese pajahatīti. Vikkhambhanepi eseva nayo, anulomañāṇeneva tassa sātisayaṃ sādhitattā. Atha pana paṭhamamaggavajjhā eva kilesā itareti adhippetā, evaṃ sante tesaṃ itarabhāvova na siyā, na ca anapāyagamanīyā nāma kilesā dassanena pahātabbā atthi, nāpi paṭhamamaggavajjhā kilesā tena vijjutobhāsena viya tamo samucchinditabbāti vattuṃ yuttanti upaparikkhitabboyaṃ ‘‘itaresaṃ…pe… samucchedo’’ti. Lokiyajjhānampi na vinā paṭipadāya ijjhatīti idaṃ adhippāyavasena netabbaṃ neyyatthattāti taṃ adhippāyaṃ vibhāvento ‘‘akatādhikārassā’’ti āha. Tena yathāvuttavacanassa ca sappadesataṃ dasseti. Nanu ca katādhikārassa ariyassa maggena samijjhamānampi jhānaṃ maggapaṭipadāvasena paṭipadāsahitamevāti. Na vinā paṭipadāya ijjhatīti sakkā vattuṃ, tenetaṃ vacanaṃ nippadesamevāti anuyogaṃ sandhāyāha ‘‘katādhikārassa panā’’tiādi. Idāni tassa vacanassa adhippāyavasena gahetabbatthatā pāḷitopi viññāyatīti dassento āha ‘‘yathāvutta…pe… katā’’ti.
‘‘ਯੋ ਕੋਚੀਤਿ ਅવਿਸੇਸવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਅਪવਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਕਿਂ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਆਦਿਮਾਹ। ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਹਣਂ ਪਰਿਜਾਨਨਂ। ਨਾਮਰੂਪવવਤ੍ਥਾਪਨਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਨਾਮਰੂਪવવਤ੍ਥਾਪਨਪਚ੍ਚਯਪਰਿਗ੍ਗਹਲਕ੍ਖਣਪਟਿવੇਧਨਿਕਨ੍ਤਿਪਰਿਯਾਦਾਨਾਨਂ । ਕਿਚ੍ਛਸਿਦ੍ਧਿਤੋਤਿ ਨਾਮਰੂਪવવਤ੍ਥਾਪਨਾਦੀਨਂ ਕੇਸਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ વਾ ਕਿਚ੍ਛਸਿਦ੍ਧਿਤੋ। ਏਸ ਨਯੋ ਦੁਤਿਯવਾਰਾਦੀਸੁਪਿ ਯਥਾਸਮ੍ਭવਂ। ਸੁਖਸਿਦ੍ਧਿਯਮ੍ਪੀਤਿ ਨਾਮਰੂਪવવਤ੍ਥਾਪਨਾਦੀਨਂ ਕਿਚ੍ਛਸਿਦ੍ਧਿ ਮਗ੍ਗਪਾਤੁਭਾવਦਨ੍ਧਭਾવਸ੍ਸ ਕਾਰਣਭਾવੇ ਅਨੇਕਨ੍ਤਿਕਾ। વਿਪਸ੍ਸਨਾਸਹਗਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਨ ਮਨ੍ਦਤਾ ਤਸ੍ਸ ਏਕਨ੍ਤਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
‘‘Yo kocīti avisesavacana’’nti tassa apavādaṃ dassento ‘‘sakiṃ dvikkhattu’’nti ādimāha. Paricchinditvā gahaṇaṃ parijānanaṃ. Nāmarūpavavatthāpanādīnanti nāmarūpavavatthāpanapaccayapariggahalakkhaṇapaṭivedhanikantipariyādānānaṃ . Kicchasiddhitoti nāmarūpavavatthāpanādīnaṃ kesañci sabbesampi vā kicchasiddhito. Esa nayo dutiyavārādīsupi yathāsambhavaṃ. Sukhasiddhiyampīti nāmarūpavavatthāpanādīnaṃ kicchasiddhi maggapātubhāvadandhabhāvassa kāraṇabhāve anekantikā. Vipassanāsahagatindriyānaṃ pana mandatā tassa ekantakāraṇanti dasseti.
ਏਤਦਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਪਟਿਪਦਾਯਾਤਿ ਏਤੇਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਪਟਿਪਦਾਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੁਦ੍ਧਿਸਙ੍ਖਾਤਾਯ વਿਪਸ੍ਸਨਾਪਞ੍ਞਾਯ ਚਿਰਾਚਿਰਪ੍ਪવਤ੍ਤਿવਸੇਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਖਿਪ੍ਪਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਤਾ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਪੁਰਿਮਾਨਨ੍ਤਿ ਪੁਰਿਮવਾਰਾਨਂ, ਲਕ੍ਖਣਪਟਿવੇਧਾਦੀਨਂਯੇવ વਾ। ਹੇਟ੍ਠਿਮਕੋਟਿਯਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਕਿਲੇਸવਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨੇ ਸਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾਪਟਿਪਦਾਭਾવੋ, ਨ ਤਤੋ ਹੇਟ੍ਠਾਤਿ ਨਿਚ੍ਛਿਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨવਾਰਤਾવਸੇਨਾ’’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਾਪਟਿਪਦਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਉਕ੍ਕਂਸવਸੇਨਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
Etadantattā paṭipadāyāti etena nippariyāyato paṭipadāñāṇadassanavisuddhisaṅkhātāya vipassanāpaññāya cirācirappavattivasena maggassa khippadandhābhiññatā vuttāti dasseti. Purimānanti purimavārānaṃ, lakkhaṇapaṭivedhādīnaṃyeva vā. Heṭṭhimakoṭiyā tikkhattuṃ kilesavikkhambhane sati dukkhāpaṭipadābhāvo, na tato heṭṭhāti nicchitattā āha ‘‘tikkhattuṃ vikkhambhanavāratāvasenā’’ti. Tassa sukhāpaṭipadā veditabbā ukkaṃsavasenāti adhippāyo.
ਯਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ વਿਸਂવਾਦਨਭੇਦਨਾਨਿਟ੍ਠਾਨਤ੍ਥਨਿਯੋਜਨਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਸਿਨੇਹવਿਰਹੇਨੇવ ਤੇਸਂ ਪવਤ੍ਤਿ, ਸੋ ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ਮੁਸਾવਾਦਾਦੀਨਂ વਿਸਂવਾਦਨਾਦਿਕਿਚ੍ਚਤਾਯ ਲੂਖਤਾ ਚ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹਤਾ ਚ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਪ੍ਪਟਿਪਕ੍ਖવਿਰੁਦ੍ਧਸਭਾવਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾવਾਚਾਯ ਸਿਨਿਦ੍ਧਭਾવਤਾ ਪਰਿਗ੍ਗਾਹਕਸਭਾવਤਾ । ਸਦ੍ਧਾવਿਸੇਸਯੋਗਤੋ વਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸਿਨਿਦ੍ਧਭਾવੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਤੀਤਿ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਜੀવਮਾਨੋ વਾ ਸਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ વਾ વੋਦਾਯਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਸਯਂ વਾ વੋਦਾਯਤੀਤਿ વੋਦਾਨਂ।
Yasmiṃ puggale visaṃvādanabhedanāniṭṭhānatthaniyojanānaṃ pavatti, tattha sinehaviraheneva tesaṃ pavatti, so ca puggalo asaṅgahito hotīti musāvādādīnaṃ visaṃvādanādikiccatāya lūkhatā ca apariggahatā ca vuttā. Tappaṭipakkhaviruddhasabhāvattā sammāvācāya siniddhabhāvatā pariggāhakasabhāvatā . Saddhāvisesayogato vā tassā siniddhabhāvo daṭṭhabbo. Samuṭṭhāpetīti pavatteti. Jīvamāno vā satto, sampayuttadhammā vā vodāyanti etena sayaṃ vā vodāyatīti vodānaṃ.
੨੮੫. ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਅવਸੇਸਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ ਆਯੂਹਨਾ। ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਆਯੂਹਨਾ। ਲੀਨવਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਉਦ੍ਧਚ੍ਚવਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾ। ਕਾਮਸੁਖਾਨੁਯੋਗવਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗવਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾ। ਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰવਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰવਸੇਨ ਆਯੂਹਨਾਤਿ ਓਘਤਰਣਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯਂ વੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਕਾਰਨ੍ਤਰੇਸੁ ਇਧ ਅવੁਤ੍ਤਾਨਂ વਸੇਨਪਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
285. Taṇhādiṭṭhīhi patiṭṭhānaṃ. Avasesakilesābhisaṅkhārehi āyūhanā. Sassatadiṭṭhiyā patiṭṭhānaṃ. Ucchedadiṭṭhiyā āyūhanā. Līnavasena patiṭṭhānaṃ. Uddhaccavasena āyūhanā. Kāmasukhānuyogavasena patiṭṭhānaṃ. Attakilamathānuyogavasena āyūhanā. Sabbākusalābhisaṅkhāravasena patiṭṭhānaṃ. Sabbalokiyakusalābhisaṅkhāravasena āyūhanāti oghataraṇasuttavaṇṇanāyaṃ vuttesu pakārantaresu idha avuttānaṃ vasenapi patiṭṭhānāyūhanā veditabbā.
ਅਥ વਾ ਕਿਲੇਸਗ੍ਗਹਣੇਨ ਤਣ੍ਹਾਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸਬ੍ਬਾਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ ਗਹਿਤਾ ਤਂਸਭਾਗਤਾਯ ਤਦੇਕਟ੍ਠਤਾਯ ਚ। ਤਥਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰਗ੍ਗਹਣੇਨ ਅવਸੇਸਕਿਲੇਸਉਚ੍ਛੇਦਦਿਟ੍ਠਿਸਬ੍ਬਲੋਕਿਯਕੁਸਲਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਾ। ਲੀਨੁਦ੍ਧਚ੍ਚਕਾਮਸੁਖਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗਾਨਂ વਿਸੁਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਤੇਹਿ ਨ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰવਸੇਨ ਪਤਿਟ੍ਠਾਨਾਯੂਹਨੇ વਤ੍વਾ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਨਂ ਤਤ੍ਥ વਿਸੇਸਪਚ੍ਚਯਤਂ ਦੀਪੇਤੁਂ ਤਦੁਭਯવਸੇਨਪਿ ਯੋਜਨਾ ਕਤਾ। ਨਯਦਸ੍ਸਨਂ વਾ ਏਤਂ ਤਤ੍ਥ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਏવਮਿਤਰੇਪਿ ਪਕਾਰਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਤਿ । ‘‘ਚਤੂਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੧੨, ੧੧੪) ਅਙ੍ਗ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣਤ੍ਥਤਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ।
Atha vā kilesaggahaṇena taṇhāsassatadiṭṭhisabbākusalābhisaṅkhārā gahitā taṃsabhāgatāya tadekaṭṭhatāya ca. Tathā abhisaṅkhāraggahaṇena avasesakilesaucchedadiṭṭhisabbalokiyakusalābhisaṅkhārā. Līnuddhaccakāmasukhattakilamathānuyogānaṃ visuṃ vuttattā tehi na yojetabbanti kilesābhisaṅkhāravasena patiṭṭhānāyūhane vatvā taṇhādiṭṭhīnaṃ tattha visesapaccayataṃ dīpetuṃ tadubhayavasenapi yojanā katā. Nayadassanaṃ vā etaṃ tattha daṭṭhabbaṃ. Evamitarepi pakārā yojetabbāti . ‘‘Catūhi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato puggalo’’tiādīsu (ma. ni. 4.112, 114) aṅga-saddassa kāraṇatthatā daṭṭhabbā.
੨੯੯. ਮੁਸਾવਾਦਾਦੀਨਿ ਭਾਸਮਾਨੋ ਕਰੋਤਿ ਨਾਮ ਕਿਂ વਕ੍ਖਮਾਨਂ ਕਿਰਿਯਂ, ਕਾ ਪਨ ਸਾਤਿ? ਮੁਸਾવਾਦਾਦਿਕਿਰਿਯਾਤਿ વਿਦਿਤੋવਾਯਮਤ੍ਥੋ। ਏવਂ વਾ ਏਤ੍ਥ ਯੋਜਨਾ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਾ।
299. Musāvādādīni bhāsamāno karoti nāma kiṃ vakkhamānaṃ kiriyaṃ, kā pana sāti? Musāvādādikiriyāti viditovāyamattho. Evaṃ vā ettha yojanā daṭṭhabbā.
੩੦੧. ਨਿਪ੍ਫਾਦਿਤਪਚ੍ਚਯਾਨਨ੍ਤਿ ਚੀવਰਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਨਂ। ਕੁਹਨવਤ੍ਥੂਨੀਤਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਲੂਖਚੀવਰਾਦਿਸੇવਨવਸੇਨ ‘‘ਯੋ ਤੇ વਿਹਾਰੇ વਸਤਿ, ਸੋ ਅਰਹਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੨੨੪) ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਰਿਯਗੁਣਸਾਮਨ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਭਣਨવਸੇਨ વਿਸੇਸਲਾਭਿਨੋ વਿਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਹਰਣવਸੇਨ ਚ ਪવਤ੍ਤਾ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੁਪ੍ਪਾਦਾ ਪਰੇਸਂ વਿਮ੍ਹਾਪਨਕਾਰਣਾਨਿ ਕੁਹਨવਤ੍ਥੂਨਿ।
301. Nipphāditapaccayānanti cīvarādipaccayānaṃ. Kuhanavatthūnīti pāpicchataṃ nissāya lūkhacīvarādisevanavasena ‘‘yo te vihāre vasati, so arahā’’tiādinā (pārā. 224) attānaṃ ariyaguṇasāmantaṃ katvā bhaṇanavasena visesalābhino viya attano pariharaṇavasena ca pavattā akusalacittuppādā paresaṃ vimhāpanakāraṇāni kuhanavatthūni.
੩੪੩. ਸਤਿਪਿ ਸਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣੇਹਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਨਾਮਲਾਭੇ ਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ વਿਪਸ੍ਸਨਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਨਾਮਿਕਾਤਿ ਆਗਮਨਤੋ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਨਾਮਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਪਨ ਸਗੁਣਾਰਮ੍ਮਣੇਹਿ…ਪੇ॰… ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਆਗਮਨਤੋ ਸੁਞ੍ਞਤਂ ਅਪ੍ਪਣਿਹਿਤਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਨਾਮਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਗੁਣਤੋ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਚ ਤਂਨਾਮਾਭਾવੋ ਨ ਕਦਾਚਿਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਾਮਤ੍ਤਯਪਾਰਿਪੂਰਿਹੇਤੁਆਗਮਨਤੋ ਨਾਮਲਾਭੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਨਾਮਸਿਦ੍ਧਿਹੇਤੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬવਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਾਗਤਾਨਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗਾਨਂ। ਨਾਮਤ੍ਤਯਯੋਗੋਤਿ ਸੁਞ੍ਞਤਾਪਣਿਹਿਤਾਨਿਮਿਤ੍ਤਨਾਮਯੋਗੋ। વવਤ੍ਥਾਨਂ ਅਸਙ੍ਕਰੋ।
343. Satipi saguṇārammaṇehi maggassa animittanāmalābhe na nippariyāyena vipassanā animittanāmikāti āgamanato maggo animittanāmaṃ na labhatīti āha ‘‘na pana saguṇārammaṇehi…pe… siddhaṃ hotī’’ti. Yasmā pana āgamanato suññataṃ appaṇihitanti laddhanāmassa maggassa saguṇato ārammaṇato ca taṃnāmābhāvo na kadācipi atthi, tasmā nāmattayapāripūrihetuāgamanato nāmalābhoti adhippāyenāha ‘‘paripuṇṇanāmasiddhihetuttā’’ti. Sabbesanti sabbavimokkhamukhāgatānampi maggānaṃ. Nāmattayayogoti suññatāpaṇihitānimittanāmayogo. Vavatthānaṃ asaṅkaro.
੩੫੦. ਨਿਮਿਤ੍ਤਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਤੇਹਿ ਸਨਿਮਿਤ੍ਤਾ ਸવਿਗ੍ਗਹਾ વਿਯ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤੀਤਿ ਤੇਸਂ ਅਭਾવਿਤਭਾવਨਸ੍ਸ ਭਾવਿਤਭਾવਨਸ੍ਸ ਚ ਉਪਟ੍ਠਹਨਾਕਾਰਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮੂਹਾਦੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤੇਨ ਚ ‘‘વਿਮੋਕ੍ਖੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਧਿਮਤ੍ਤਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ (ਧ॰ ਸ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੫੦) વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੋਕ੍ਖੇ’’ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਂ ਆਹਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਤਰਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવਾਭਾવੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਂ, ਨਨੁ ਚ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਮੋਕ੍ਖਭਾવੋ ਪਰਿਯਾਯੇਨਾਤਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਦੇਸਨਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવਾਭਾવੋ ਅਤ੍ਥਿ ਏવ, ਏવਞ੍ਚ ਸਤਿ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਨਾਮਦਾਨਾਭਾવੋ’’ਤਿ ਚ ਨ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁਤਰਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ, ਤਥਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤੇਨ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવੋ ਨ ਯੁਜ੍ਜਤਿਯੇવ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਨਾਮਂ ਦਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤੀ’’ਤਿ? ਸਚ੍ਚਮੇਤਂ , ਪਰਿਯਾਯਸਿਦ੍ਧਂਯੇવ ਪਨ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਸੋਧਨવਸੇਨਾਯਮਨੁਯੋਗੋ ਕਤੋ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤવਿਮੋਕ੍ਖਸ੍ਸ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવਾਭਾવੋ ਨਤ੍ਥੀਤਿવਿਰੁਦ੍ਧਂ વਿਯ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਦੀਪਿਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਸਯਮੇવ વਕ੍ਖਤੀਤਿ। ਸਾਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ ਉਪਮੋਪਮਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਮਾਹ। ਨ ਮਗ੍ਗਾਧਿਪਤੀਤਿ ਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਪਤਿ ਮਗ੍ਗਾਧਿਪਤੀਤਿ ਛਨ੍ਦਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਯਂ ਸਮਞ੍ਞਾ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਚ ਤੇਹਿ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸਾਤਿ ਛਨ੍ਦਚਿਤ੍ਤੇਹਿ ਮਗ੍ਗੋ ਅਧਿਪਤਿ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਮਗ੍ਗਾਧਿਪਤੀਤਿ ਅਯਂ ਸਮਞ੍ਞਾ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਤੇਸਂ ਛਨ੍ਦਚਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਮਗ੍ਗਙ੍ਗਤ੍ਤਾ।
350. Nimittadhammā saṅkhārā tehi sanimittā saviggahā viya upaṭṭhahantīti tesaṃ abhāvitabhāvanassa bhāvitabhāvanassa ca upaṭṭhahanākāraṃ dassento ‘‘samūhādī’’tiādimāha. Tena ca ‘‘vimokkhena saddhindriyaṃ adhimattaṃ hotī’’ti (dha. sa. aṭṭha. 350) vuttaṃ, na ‘‘tasmiṃ vimokkhe’’ti, tasmā ‘‘animittavimokkhoti aniccānupassanaṃ āhā’’ti vuttaṃ. Itaratthāpi eseva nayo. Animittassa animittabhāvābhāvo natthīti kasmā vuttaṃ, nanu ca aniccānupassanāya animittavimokkhabhāvo pariyāyenāti nippariyāyadesanāya tassā animittabhāvābhāvo atthi eva, evañca sati ‘‘animittassa animittanāmadānābhāvo’’ti ca na na sakkā vattunti upamāsaṃsandanaṃ suṭṭhutaraṃ yujjati, tathā animittena maggassa animittabhāvo na yujjatiyeva. Tenāha ‘‘paramatthato nāmaṃ dātuṃ na sakkotī’’ti? Saccametaṃ , pariyāyasiddhaṃyeva pana aniccānupassanāya animittabhāvaṃ gahetvā maggasodhanavasenāyamanuyogo kato ‘‘animittavimokkhassa animittabhāvābhāvo natthītiviruddhaṃ viya hotī’’ti. Evañca katvā ‘‘animittaṃ…pe… dīpito hotī’’ti sayameva vakkhatīti. Sāmaññanti upamopamitabbānaṃ sambandhamāha. Na maggādhipatīti maggo adhipati maggādhipatīti chandacittānaṃ ayaṃ samaññā natthīti attho. Na ca tehi maggassāti chandacittehi maggo adhipati etassāti maggādhipatīti ayaṃ samaññā maggassa natthi. Kasmā? Tesaṃ chandacittānaṃ amaggaṅgattā.
ਝਾਨਸ੍ਸ ਸੁਞ੍ਞਤਾਦਿਨਾਮਕਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਬਲਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਮਗ੍ਗਸਮ੍ਪਯੋਗਤੋ ਸੁਞ੍ਞਤਾਦਿਨਾਮਕਤਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਸਤਿਪਿ ਪਚ੍ਚਨੀਕਾਮਸਨੇ ਨ ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਤਂ ਪਰਿਬ੍ਯਤ੍ਤਂ ਯਥਾ ਸਰਸਤਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸਰਸਪ੍ਪਧਾਨੋ’’ਤਿ। ਦ੍વੀਹੀਤਿ ਸਰਸਪਚ੍ਚਨੀਕੇਹਿ। ਅਞ੍ਞਨਿਰਪੇਕ੍ਖੇਹੀਤਿ ਆਗਮਨਨਿਰਪੇਕ੍ਖੇਹਿ। ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਸਰਸਤੋવ ਨਾਮਲਾਭੇ ਅવવਤ੍ਥਾਨਾਪਤ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਨਾਮਭਾવਾਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ। ਅਤ੍ਤਾਭਿ…ਪੇ॰… ਮਗ੍ਗਾਤਿ ਤੇਨ ਆਗਮਨਤੋ ਨਾਮਲਾਭਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਨੀਕਤੋ ਨਾਮਲਾਭਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਰਸਨ੍ਤਰੇਤਿ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਭਾવਾਦਿਕੇ। ਪਚ੍ਚਨੀਕਸਹਿਤੇਨ ਸਰਸੇਨਾਤਿ ਸੁਞ੍ਞਤਾਪ੍ਪਣਿਹਿਤਭਾવੇਹਿ ਤਦਾਗਮਨੇਹਿ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਹਣਾਨਿવਾਰਣਾਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਸ੍ਸ ਅਨਿਸੇਧਨਤੋ। ਸੁਞ੍ਞਤਾਪ੍ਪਣਿਹਿਤਸ੍ਸੇવ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤੋ વੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੋ ਇਧ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਸਿਯਾਤਿ ਆਸਙ੍ਕਿਤ੍વਾ ਆਹ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ વੁਟ੍ਠਾਨਂ ਨ ਸਿਯਾ, ਲਕ੍ਖਣੇਹਿ ਏવ વੁਟ੍ਠਾਨਂ ਸਿਯਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਲਕ੍ਖਣਪਟਿવੇਧੋ ਨ ਸਿਯਾ ਅਤਦਾਰਮ੍ਮਣਤ੍ਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਞ੍ਹਿ ਹੁਤ੍વਾ ਅਭਾવਉਦਯਬ੍ਬਯਪਟਿਪੀਲ਼ਨਾવਸવਤ੍ਤਨਾਕਾਰੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਲਕ੍ਖਣવੋਹਾਰੋ।
Jhānassa suññatādināmakattāti etena indriyabalādīnampi maggasampayogato suññatādināmakatā dassitāti daṭṭhabbaṃ. Satipi paccanīkāmasane na tassa maggassa taṃ paribyattaṃ yathā sarasatāti āha ‘‘sarasappadhāno’’ti. Dvīhīti sarasapaccanīkehi. Aññanirapekkhehīti āgamananirapekkhehi. Tasmāti yasmā sarasatova nāmalābhe avavatthānāpatti sabbassa maggassa sabbanāmabhāvāpatti hoti, tasmā. Attābhi…pe… maggāti tena āgamanato nāmalābhassa paccanīkato nāmalābhabhāvaṃ dasseti. Sarasantareti animittabhāvādike. Paccanīkasahitena sarasenāti suññatāppaṇihitabhāvehi tadāgamanehi. Nimittaggahaṇānivāraṇāti saṅkhāranimittaggāhassa anisedhanato. Suññatāppaṇihitasseva maggassa vuttattā aniccato vuṭṭhahantassa maggo idha asaṅgahito siyāti āsaṅkitvā āha ‘‘aniccānupassanā’’tiādi. Saṅkhārehi vuṭṭhānaṃ na siyā, lakkhaṇehi eva vuṭṭhānaṃ siyāti adhippāyo, lakkhaṇapaṭivedho na siyā atadārammaṇattāti attho. Saṅkhārānañhi hutvā abhāvaudayabbayapaṭipīḷanāvasavattanākāresu aniccatādilakkhaṇavohāro.
ਆਕਾਰવਨ੍ਤੇਸੁ ਗਹਿਤੇਸੁ ਤਦਾਕਾਰੋਪਿ ਗਹਿਤੋਯੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਲਕ੍ਖਣਾਨਿਪਿ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤਦਾਕਾਰਸਙ੍ਖਾਰਗ੍ਗਹਣਤੋ’’ਤਿ। ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ‘‘ਸਙ੍ਖਾਰੇਸੂ’’ਤਿਆਦਿਨਾવ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰਾਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨ। વਿਸੁਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇਹਿ વਿਨਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ।
Ākāravantesu gahitesu tadākāropi gahitoyeva hotīti āha ‘‘lakkhaṇānipi paṭividdhāni honti tadākārasaṅkhāraggahaṇato’’ti. Yathāvuttādhippāyenāti ‘‘anicca’’ntiādinā ‘‘saṅkhāresū’’tiādināva vuttappakārādhippāyena. Visunti saṅkhārehi vinivattetvā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀਪਾਲ਼ਿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲਂ • Lokuttarakusalaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣਿ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲવਣ੍ਣਨਾ • Lokuttarakusalavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਧਮ੍ਮਸਙ੍ਗਣੀ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਕੁਸਲવਣ੍ਣਨਾ • Lokuttarakusalavaṇṇanā
