| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ලොකුත්‌තරවිපාකකථාවණ්‌ණනා
Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā
505. යථා වට්‌ටං ආචිනති, තථා තණ්‌හාදීහි අභිසඞ්‌ඛතං ලොකියකම්‌මං උපචිතන්‌ති වුච්‌චති . ලොකුත්‌තරං පන එවං න හොතීති තථා න වුත්‌තං. සුද්‌ධාගමනවසෙනාති අනිමිත්‌තාප්‌පණිහිතනාමදායකෙහි සගුණාරම්‌මණෙහි විජ්‌ජමානෙහිපි ඵලස්‌ස සුඤ්‌ඤතනාමදානදීපනෙ අග්‌ගහිතභාවෙනෙව අවොමිස්‌සෙනාති අත්‌ථො. ආගමනතො සුඤ්‌ඤතාප්‌පණිහිතනාමවතො මග්‌ගස්‌ස ආගමනීයට්‌ඨානෙ ඨත්‌වා අත්‌තනො ඵලස්‌ස නාමත්‌තයදානං යොජිතං, ඉතරස්‌සපි පන තථෙව යොජෙතබ්‌බං. නයමත්‌තදස්‌සනඤ්‌හෙතං. සගුණාරම්‌මණෙහි පන නාමත්‌තයවතො අනිච්‌චානුපස්‌සනානන්‌තරස්‌සපි මග්‌ගස්‌ස ආගමනීයට්‌ඨානෙ ඨත්‌වා අත්‌තනො ඵලස්‌ස නාමත්‌තයදානං න නිවාරිතන්‌ති. වළඤ්‌ජනකඵලසමාපත්‌තියා ච විපස්‌සනාගමනවසෙන නාමලාභෙ මග්‌ගස්‌ස විය අනිමිත්‌තනාමලාභො න සියා. යථා පන මග්‌ගානන්‌තරස්‌ස විය වළඤ්‌ජනකඵලසමාපත්‌තියාපි ඣානපටිපදාභෙදො හොති, එවං සුඤ්‌ඤතාදිනාමලාභෙ සති අනිමිත්‌තනාමඤ්‌ච ලභතීති. අවූපසන්‌තායාති ඉදං කෙනචි අඤ්‌ඤෙන අනන්‌තරිතත්‌තා තාදිසාය එව සද්‌ධාය…පෙ.… පඤ්‌ඤාය ච අනන්‌තරපච්‌චයභාවං සන්‌ධාය වුත්‌තං. තෙන ඡන්‌දාදයොපි අත්‌තනො අනන්‌තරසදිසානං ඡන්‌දාදීනං උප්‌පාදකා අධිපතිභූතා අධිපතිභූතෙ එව උප්‌පාදෙන්‌තීති ඉමමත්‌ථං දීපෙති.
505. Yathā vaṭṭaṃ ācinati, tathā taṇhādīhi abhisaṅkhataṃ lokiyakammaṃ upacitanti vuccati . Lokuttaraṃ pana evaṃ na hotīti tathā na vuttaṃ. Suddhāgamanavasenāti animittāppaṇihitanāmadāyakehi saguṇārammaṇehi vijjamānehipi phalassa suññatanāmadānadīpane aggahitabhāveneva avomissenāti attho. Āgamanato suññatāppaṇihitanāmavato maggassa āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano phalassa nāmattayadānaṃ yojitaṃ, itarassapi pana tatheva yojetabbaṃ. Nayamattadassanañhetaṃ. Saguṇārammaṇehi pana nāmattayavato aniccānupassanānantarassapi maggassa āgamanīyaṭṭhāne ṭhatvā attano phalassa nāmattayadānaṃ na nivāritanti. Vaḷañjanakaphalasamāpattiyā ca vipassanāgamanavasena nāmalābhe maggassa viya animittanāmalābho na siyā. Yathā pana maggānantarassa viya vaḷañjanakaphalasamāpattiyāpi jhānapaṭipadābhedo hoti, evaṃ suññatādināmalābhe sati animittanāmañca labhatīti. Avūpasantāyāti idaṃ kenaci aññena anantaritattā tādisāya eva saddhāya…pe… paññāya ca anantarapaccayabhāvaṃ sandhāya vuttaṃ. Tena chandādayopi attano anantarasadisānaṃ chandādīnaṃ uppādakā adhipatibhūtā adhipatibhūte eva uppādentīti imamatthaṃ dīpeti.
555. කිලෙසසමුච්‌ඡෙදකස්‌ස මග්‌ගස්‌ස සම්‌මාදිට්‌ඨිආදිකස්‌ස නිය්‍යානිකසභාවස්‌ස ඵලෙනපි පටිප්‌පස්‌සද්‌ධකිලෙසෙන නිය්‍යානසභාවෙනෙව භවිතබ්‌බං, තස්‌මා ඵලෙපි ‘‘මග්‌ගඞ්‌ගං මග්‌ගපරියාපන්‌න’’න්‌ති වුත්‌තං. එවඤ්‌ච කත්‌වා මග්‌ගවිභඞ්‌ගෙ ඵලෙසු ච අට්‌ඨඞ්‌ගිකො පඤ්‌චඞ්‌ගිකො ච මග්‌ගො උද්‌ධටො, එවං බොජ්‌ඣඞ්‌ගාපීති. මග්‌ගං උපාදායාති මග්‌ගසදිසතාය මග්‌ගොති ඉමමත්‌ථං සන්‌ධායාහ.
555. Kilesasamucchedakassa maggassa sammādiṭṭhiādikassa niyyānikasabhāvassa phalenapi paṭippassaddhakilesena niyyānasabhāveneva bhavitabbaṃ, tasmā phalepi ‘‘maggaṅgaṃ maggapariyāpanna’’nti vuttaṃ. Evañca katvā maggavibhaṅge phalesu ca aṭṭhaṅgiko pañcaṅgiko ca maggo uddhaṭo, evaṃ bojjhaṅgāpīti. Maggaṃ upādāyāti maggasadisatāya maggoti imamatthaṃ sandhāyāha.
ලොකුත්‌තරවිපාකකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණීපාළි • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ලොකුත්‌තරවිපාක-පඨමමග්‌ගවිපාකා • Lokuttaravipāka-paṭhamamaggavipākā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණි-අට්‌ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ලොකුත්‌තරවිපාකකථා • Lokuttaravipākakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-අනුටීකා • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ලොකුත්‌තරවිපාකකථාවණ්‌ණනා • Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā
