| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-අනුටීකා • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ලොකුත්‌තරවිපාකකථාවණ්‌ණනා
Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā
505. තණ්‌හාවිජ්‌ජාදීහි ආහිතවිසෙසං ලොකියකම්‌මං විපාකුප්‌පාදනසමත්‌ථං හොති, න අඤ්‌ඤථාති වුත්‌තං ‘‘තණ්‌හාදීහි අභිසඞ්‌ඛත’’න්‌ති. ඉතරස්‌සාති සුඤ්‌ඤතාප්‌පණිහිතනාමරහිතස්‌ස. යො සුද්‌ධිකපටිපදාය විභාවිතො, යො ච සුත්‌තන්‌තපරියායෙන අනිමිත්‌තොති වුච්‌චති. තෙනෙවාහ ‘‘අනිච්‌චානුපස්‌සනානන්‌තරස්‌සපි මග්‌ගස්‌සා’’තිආදි. වළඤ්‌ජන…පෙ.… භෙදො හොති මග්‌ගාගමනවසෙනාති අධිප්‌පායො. ‘‘මග්‌ගානන්‌තරඵලචිත්‌තස්‌මිං යෙවා’’ති වචනං අපෙක්‌ඛිත්‌වා ‘‘සුඤ්‌ඤතාදිනාමලාභෙ සතී’’ති සාසඞ්‌කං ආහ. අනිමිත්‌තනාමඤ්‌ච ලභති මග්‌ගාගමනතො ඵලස්‌ස නාමලාභෙ විසෙසාභාවතොති අධිප්‌පායො. තාදිසාය එවාති යාදිසා මග්‌ගෙ සද්‌ධා, තාදිසාය එව ඵලෙ සද්‌ධාය.
505. Taṇhāvijjādīhi āhitavisesaṃ lokiyakammaṃ vipākuppādanasamatthaṃ hoti, na aññathāti vuttaṃ ‘‘taṇhādīhi abhisaṅkhata’’nti. Itarassāti suññatāppaṇihitanāmarahitassa. Yo suddhikapaṭipadāya vibhāvito, yo ca suttantapariyāyena animittoti vuccati. Tenevāha ‘‘aniccānupassanānantarassapi maggassā’’tiādi. Vaḷañjana…pe… bhedo hoti maggāgamanavasenāti adhippāyo. ‘‘Maggānantaraphalacittasmiṃ yevā’’ti vacanaṃ apekkhitvā ‘‘suññatādināmalābhe satī’’ti sāsaṅkaṃ āha. Animittanāmañca labhati maggāgamanato phalassa nāmalābhe visesābhāvatoti adhippāyo. Tādisāya evāti yādisā magge saddhā, tādisāya eva phale saddhāya.
555. ‘‘කතමෙ ධම්‌මා නිය්‍යානිකා? චත්‌තාරො මග්‌ගා’’ති වචනතො (ධ. ස. 1295, 1609) අනිය්‍යානිකපදනිද්‌දෙසෙ ච ‘‘චතූසු භූමීසු විපාකො’’ති (ධ. ස. 1610) වුත්‌තත්‌තා න නිප්‌පරියායෙන ඵලං නිය්‍යානසභාවං, නිය්‍යානසභාවස්‌ස පන විපාකො කිලෙසානං පටිප්‌පස්‌සද්‌ධිප්‌පහානවසෙන පවත්‌තමානො පරියායතො තථා වුච්‌චතීති ආහ ‘‘නිය්‍යානිකසභාවස්‌සා’’තිආදි. පඤ්‌චඞ්‌ගිකො චාති එතෙන මග්‌ගවිභඞ්‌ගෙ සබ්‌බවාරෙසුපි ඵලස්‌ස මග්‌ගපරියායො ආගතොති දස්‌සෙති. තත්‌ථ හි අරියමග්‌ගක්‌ඛණෙ විජ්‌ජමානාසුපි විරතීසු තදවසිට්‌ඨානං පඤ්‌චන්‌නං කාරාපකඞ්‌ගානං අතිරෙකකිච්‌චතාදස්‌සනත්‌ථං පාළියං පඤ්‌චඞ්‌ගිකොපි මග්‌ගො උද්‌ධටොති. එවං බොජ්‌ඣඞ්‌ගාපීති යථා මග්‌ගො, එවං මග්‌ගබොජ්‌ඣඞ්‌ගවිභඞ්‌ගෙසු ඵලෙසු ච බොජ්‌ඣඞ්‌ගා උද්‌ධටාති අත්‌ථො.
555. ‘‘Katame dhammā niyyānikā? Cattāro maggā’’ti vacanato (dha. sa. 1295, 1609) aniyyānikapadaniddese ca ‘‘catūsu bhūmīsu vipāko’’ti (dha. sa. 1610) vuttattā na nippariyāyena phalaṃ niyyānasabhāvaṃ, niyyānasabhāvassa pana vipāko kilesānaṃ paṭippassaddhippahānavasena pavattamāno pariyāyato tathā vuccatīti āha ‘‘niyyānikasabhāvassā’’tiādi. Pañcaṅgiko cāti etena maggavibhaṅge sabbavāresupi phalassa maggapariyāyo āgatoti dasseti. Tattha hi ariyamaggakkhaṇe vijjamānāsupi viratīsu tadavasiṭṭhānaṃ pañcannaṃ kārāpakaṅgānaṃ atirekakiccatādassanatthaṃ pāḷiyaṃ pañcaṅgikopi maggo uddhaṭoti. Evaṃ bojjhaṅgāpīti yathā maggo, evaṃ maggabojjhaṅgavibhaṅgesu phalesu ca bojjhaṅgā uddhaṭāti attho.
ලොකුත්‌තරවිපාකකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණීපාළි • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ලොකුත්‌තරවිපාක-පඨමමග්‌ගවිපාකා • Lokuttaravipāka-paṭhamamaggavipākā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණි-අට්‌ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ලොකුත්‌තරවිපාකකථා • Lokuttaravipākakathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ලොකුත්‌තරවිපාකකථාවණ්‌ණනා • Lokuttaravipākakathāvaṇṇanā
