| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā |
8. ලොමසකඞ්‌ගියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා
8. Lomasakaṅgiyattheraapadānavaṇṇanā
අට්‌ඨමාපදානෙ ඉමම්‌හි භද්‌දකෙ කප්‌පෙතිආදිකං ආයස්‌මතො ලොමසකඞ්‌ගියත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො කස්‌සපස්‌ස භගවතො කාලෙ බ්‍රාහ්‌මණකුලෙ නිබ්‌බත්‌තො සද්‌ධො පසන්‌නො අහොසි. අපරො චන්‌දනො නාම තස්‌ස සහායො චාසි. තෙ ද්‌වෙපි සත්‌ථු සන්‌තිකෙ ධම්‌මං සුත්‌වා පසන්‌නමානසා පබ්‌බජිත්‌වා යාවජීවං සීලං රක්‌ඛිත්‌වා සුපරිසුද්‌ධසීලා තතො චුතා දෙවලොකෙ නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා එකං බුද්‌ධන්‌තරං දිබ්‌බසුඛං අනුභවිංසු. තෙසු අයං ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ සාකියකුලෙ නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා අපරො චන්‌දනො දෙවපුත්‌තො හුත්‌වා තාවතිංසභවනෙ නිබ්‌බත්‌ති. අථ සො සක්‍යකුලප්‌පසාදකෙන කාළුදායිනා ආරාධිතෙන භගවතා සක්‍යරාජූනං මානමද්‌දනාය කතං වෙස්‌සන්‌තරධම්‌මදෙසනායං (ජා. 2.22.1655 ආදයො) පොක්‌ඛරවස්‌සඉද්‌ධිපාටිහාරියං දිස්‌වා පසන්‌නමානසො පබ්‌බජිත්‌වා මජ්‌ඣිමනිකායෙ වුත්‌තං භද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තන්‌තදෙසනං සුත්‌වා අරඤ්‌ඤවාසං වසන්‌තො භද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තන්‌තදෙසනානුසාසනං (ම. නි. 3.286 ආදයො) සරිත්‌වා තදනුසාරෙන ඤාණං පෙසෙත්‌වා කම්‌මට්‌ඨානං මනසි කරිත්‌වා අරහත්‌තං පාපුණි.
Aṭṭhamāpadāne imamhi bhaddake kappetiādikaṃ āyasmato lomasakaṅgiyattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto kassapassa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbatto saddho pasanno ahosi. Aparo candano nāma tassa sahāyo cāsi. Te dvepi satthu santike dhammaṃ sutvā pasannamānasā pabbajitvā yāvajīvaṃ sīlaṃ rakkhitvā suparisuddhasīlā tato cutā devaloke nibbattitvā ekaṃ buddhantaraṃ dibbasukhaṃ anubhaviṃsu. Tesu ayaṃ imasmiṃ buddhuppāde sākiyakule nibbattitvā aparo candano devaputto hutvā tāvatiṃsabhavane nibbatti. Atha so sakyakulappasādakena kāḷudāyinā ārādhitena bhagavatā sakyarājūnaṃ mānamaddanāya kataṃ vessantaradhammadesanāyaṃ (jā. 2.22.1655 ādayo) pokkharavassaiddhipāṭihāriyaṃ disvā pasannamānaso pabbajitvā majjhimanikāye vuttaṃ bhaddekarattasuttantadesanaṃ sutvā araññavāsaṃ vasanto bhaddekarattasuttantadesanānusāsanaṃ (ma. ni. 3.286 ādayo) saritvā tadanusārena ñāṇaṃ pesetvā kammaṭṭhānaṃ manasi karitvā arahattaṃ pāpuṇi.
225. අරහත්‌තං පත්‌වා අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා සඤ්‌ජාතසොමනස්‌සො පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො ඉමම්‌හි භද්‌දකෙ කප්‌පෙතිආදිමාහ. තත්‌ථ කප්‌පො තාව චතුබ්‌බිධො – සාරකප්‌පො, වරකප්‌පො, මණ්‌ඩකප්‌පො, භද්‌දකප්‌පොති. තෙසු යස්‌මිං කප්‌පෙ එකො බුද්‌ධො උප්‌පජ්‌ජති, අයං සාරකප්‌පො නාම. යස්‌මිං ද්‌වෙ වා තයො වා බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, අයං වරකප්‌පො නාම. යස්‌මිං චත්‌තාරො බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, අයං මණ්‌ඩකප්‌පො නාම. යස්‌මිං පඤ්‌ච බුද්‌ධා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, අයං භද්‌දකප්‌පො නාම. අඤ්‌ඤත්‌ථ පන –
225. Arahattaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā sañjātasomanasso pubbacaritāpadānaṃ pakāsento imamhi bhaddake kappetiādimāha. Tattha kappo tāva catubbidho – sārakappo, varakappo, maṇḍakappo, bhaddakappoti. Tesu yasmiṃ kappe eko buddho uppajjati, ayaṃ sārakappo nāma. Yasmiṃ dve vā tayo vā buddhā uppajjanti, ayaṃ varakappo nāma. Yasmiṃ cattāro buddhā uppajjanti, ayaṃ maṇḍakappo nāma. Yasmiṃ pañca buddhā uppajjanti, ayaṃ bhaddakappo nāma. Aññattha pana –
‘‘සාරකප්‌පො මණ්‌ඩකප්‌පො, සාරමණ්‌ඩකප්‌පො තථා;
‘‘Sārakappo maṇḍakappo, sāramaṇḍakappo tathā;
වරකප්‌පො භද්‌දකප්‌පො, කප්‌පා පඤ්‌චවිධා සියුං.
Varakappo bhaddakappo, kappā pañcavidhā siyuṃ.
‘‘එකො ද්‌වෙ තයො චත්‌තාරො, පඤ්‌ච බුද්‌ධා යථාක්‌කමං;
‘‘Eko dve tayo cattāro, pañca buddhā yathākkamaṃ;
එතෙසු පඤ්‌චකප්‌පෙසු, උප්‌පජ්‌ජන්‌ති විනායකා’’ති. –
Etesu pañcakappesu, uppajjanti vināyakā’’ti. –
එවං පඤ්‌ච කප්‌පා වුත්‌තා. තෙසු අයං කප්‌පො ‘‘කකුසන්‌ධො කොණාගමනො කස්‌සපො ගොතමො මෙත්‌තෙය්‍යො’’ති පඤ්‌චබුද්‌ධපටිමණ්‌ඩිතත්‌තා භද්‌දකප්‌පො නාම ජාතො.
Evaṃ pañca kappā vuttā. Tesu ayaṃ kappo ‘‘kakusandho koṇāgamano kassapo gotamo metteyyo’’ti pañcabuddhapaṭimaṇḍitattā bhaddakappo nāma jāto.
තස්‌මා ඉමස්‌මිං භද්‌දකප්‌පම්‌හි කස්‌සපො නායකො උප්‌පජ්‌ජීති සම්‌බන්‌ධො. සෙසං උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.
Tasmā imasmiṃ bhaddakappamhi kassapo nāyako uppajjīti sambandho. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ලොමසකඞ්‌ගියත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.
Lomasakaṅgiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 8. ලොමසකඞ්‌ගියත්‌ථෙරඅපදානං • 8. Lomasakaṅgiyattheraapadānaṃ
