Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā |
7. லோமஸகங்கி³யத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா
7. Lomasakaṅgiyattheragāthāvaṇṇanā
த³ப்³ப³ங் குஸந்தி ஆயஸ்மதோ லோமஸகங்கி³யத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². கா உப்பத்தி? ஸோ கிர இதோ ஏகனவுதே கப்பே விபஸ்ஸிங் ப⁴க³வந்தங் பஸ்ஸித்வா பஸன்னமானஸோ நானாபுப்பே²ஹி பூஜெத்வா தேன புஞ்ஞகம்மேன தே³வலோகே நிப்³ப³த்தோ புன அபராபரங் புஞ்ஞானி கத்வா ஸுக³தீஸுயேவ ஸங்ஸரந்தோ கஸ்ஸபஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா ஸமணத⁴ம்மங் கரோதி. தேன ச ஸமயேன ஸத்தா²ரா ப⁴த்³தே³கரத்தபடிபதா³ய கதி²தாய அஞ்ஞதரோ பி⁴க்கு² ப⁴த்³தே³கரத்தஸுத்தவஸேன தேன ஸாகச்ச²ங் கரோதி. ஸோ தங் ந ஸம்பாயாஸி. அஸம்பாயந்தோ ‘‘அஹங் அனாக³தே துய்ஹங் ப⁴த்³தே³கரத்தங் கதே²துங் ஸமத்தோ² ப⁴வெய்ய’’ந்தி பணிதா⁴னங் அகாஸி, இதரோ ‘‘புச்செ²ய்ய’’ந்தி. ஏதேஸு பட²மோ ஏகங் பு³த்³த⁴ந்தரங் தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரித்வா அம்ஹாகங் ப⁴க³வதோ காலே கபிலவத்து²ஸ்மிங் ஸாகியராஜகுலே நிப்³ப³த்தி. தஸ்ஸ ஸுகு²மாலபா⁴வேன ஸோணஸ்ஸ விய பாத³தலேஸு லோமானி ஜாதானி, தேனஸ்ஸ லோமஸகங்கி³யோதி நாமங் அஹோஸி. இதரோ தே³வலோகே நிப்³ப³த்தித்வா சந்த³னோதி பஞ்ஞாயித்த². லோமஸகங்கி³யோ அனுருத்³தா⁴தீ³ஸு ஸக்யகுமாரேஸு பப்³ப³ஜந்தேஸு பப்³ப³ஜிதுங் ந இச்சி². அத² நங் ஸங்வேஜேதுங் சந்த³னோ தே³வபுத்தோ உபஸங்கமித்வா ப⁴த்³தே³கரத்தங் புச்சி². இதரோ ‘‘ந ஜானாமீ’’தி. புன தே³வபுத்தோ ‘‘அத² கஸ்மா தயா ‘ப⁴த்³தே³கரத்தங் கதெ²ய்ய’ந்தி ஸங்க³ரோ கதோ, இதா³னி பன நாமமத்தம்பி ந ஜானாஸீ’’தி சோதே³ஸி. இதரோ தேன ஸத்³தி⁴ங் ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா, ‘‘மயா கிர, ப⁴ந்தே, புப்³பே³ ‘இமஸ்ஸ ப⁴த்³தே³கரத்தங் கதெ²ஸ்ஸாமீ’தி ஸங்க³ரோ கதோ’’தி புச்சி². ப⁴க³வா ‘‘ஆம, குலபுத்த, கஸ்ஸபஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே தயா ஏவங் கத’’ந்தி ஆஹ. ஸ்வாயமத்தோ² உபரிபண்ணாஸகே ஆக³தனயேன வித்தா²ரதோ வேதி³தப்³போ³. அத² லோமஸகங்கி³யோ ‘‘தேன ஹி, ப⁴ந்தே, பப்³பா³ஜேத² ம’’ந்தி ஆஹ. ப⁴க³வா ‘‘ந, கோ², ததா²க³தா மாதாபிதூஹி அனநுஞ்ஞாதங் புத்தங் பப்³பா³ஜெந்தீ’’தி படிக்கி²பி. ஸோ மாது ஸந்திகங் க³ந்த்வா ‘‘அனுஜானாஹி மங், அம்ம, பப்³ப³ஜிதுங், பப்³ப³ஜிஸ்ஸாமஹ’’ந்தி வத்வா, மாதரா ‘‘தாத, ஸுகு²மாலோ த்வங் கத²ங் பப்³ப³ஜிஸ்ஸஸீ’’தி வுத்தே, ‘‘அத்தனோ பரிஸ்ஸயஸஹனபா⁴வங் பகாஸெந்தோ ‘‘த³ப்³ப³ங் குஸங் போடகில’’ந்தி கா³த²ங் அபா⁴ஸி.
Dabbaṃkusanti āyasmato lomasakaṅgiyattherassa gāthā. Kā uppatti? So kira ito ekanavute kappe vipassiṃ bhagavantaṃ passitvā pasannamānaso nānāpupphehi pūjetvā tena puññakammena devaloke nibbatto puna aparāparaṃ puññāni katvā sugatīsuyeva saṃsaranto kassapassa bhagavato sāsane pabbajitvā samaṇadhammaṃ karoti. Tena ca samayena satthārā bhaddekarattapaṭipadāya kathitāya aññataro bhikkhu bhaddekarattasuttavasena tena sākacchaṃ karoti. So taṃ na sampāyāsi. Asampāyanto ‘‘ahaṃ anāgate tuyhaṃ bhaddekarattaṃ kathetuṃ samattho bhaveyya’’nti paṇidhānaṃ akāsi, itaro ‘‘puccheyya’’nti. Etesu paṭhamo ekaṃ buddhantaraṃ devamanussesu saṃsaritvā amhākaṃ bhagavato kāle kapilavatthusmiṃ sākiyarājakule nibbatti. Tassa sukhumālabhāvena soṇassa viya pādatalesu lomāni jātāni, tenassa lomasakaṅgiyoti nāmaṃ ahosi. Itaro devaloke nibbattitvā candanoti paññāyittha. Lomasakaṅgiyo anuruddhādīsu sakyakumāresu pabbajantesu pabbajituṃ na icchi. Atha naṃ saṃvejetuṃ candano devaputto upasaṅkamitvā bhaddekarattaṃ pucchi. Itaro ‘‘na jānāmī’’ti. Puna devaputto ‘‘atha kasmā tayā ‘bhaddekarattaṃ katheyya’nti saṅgaro kato, idāni pana nāmamattampi na jānāsī’’ti codesi. Itaro tena saddhiṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā, ‘‘mayā kira, bhante, pubbe ‘imassa bhaddekarattaṃ kathessāmī’ti saṅgaro kato’’ti pucchi. Bhagavā ‘‘āma, kulaputta, kassapassa bhagavato kāle tayā evaṃ kata’’nti āha. Svāyamattho uparipaṇṇāsake āgatanayena vitthārato veditabbo. Atha lomasakaṅgiyo ‘‘tena hi, bhante, pabbājetha ma’’nti āha. Bhagavā ‘‘na, kho, tathāgatā mātāpitūhi ananuññātaṃ puttaṃ pabbājentī’’ti paṭikkhipi. So mātu santikaṃ gantvā ‘‘anujānāhi maṃ, amma, pabbajituṃ, pabbajissāmaha’’nti vatvā, mātarā ‘‘tāta, sukhumālo tvaṃ kathaṃ pabbajissasī’’ti vutte, ‘‘attano parissayasahanabhāvaṃ pakāsento ‘‘dabbaṃ kusaṃ poṭakila’’nti gāthaṃ abhāsi.
27. தத்த² த³ப்³ப³ந்தி த³ப்³ப³திணமாஹ, யங் ‘‘ஸத்³து³லோ’’திபி வுச்சதி. குஸந்தி குஸதிணங், யோ ‘‘காஸோ’’தி வுச்சதி. போடகிலந்தி ஸகண்டகங் அகண்டகஞ்ச க³ச்ச²ங். இத⁴ பன ஸகண்டகமேவ அதி⁴ப்பேதங். உஸீராதீ³னி ஸுவிஞ்ஞெய்யானி. த³ப்³பா³தீ³னி திணானி பீ³ரணதிணானி பாதே³ஹி அக்கந்தஸ்ஸாபி து³க்க²ஜனகானி க³மனந்தராயகரானி ச, தானி ச பனாஹங் உரஸா பனுதி³ஸ்ஸாமி உரஸாபி அபனெஸ்ஸாமி. ஏவங் அபனெந்தோ தங் நிமித்தங் து³க்க²ங் ஸஹந்தோ அரஞ்ஞாயதனே கு³ம்ப³ந்தரங் பவிஸித்வா ஸமணத⁴ம்மங் காதுங் ஸக்கி²ஸ்ஸாமி. கோ பன வாதோ³ பாதே³ஹி அக்கமனேதி த³ஸ்ஸேதி. விவேகமனுப்³ரூஹயந்தி காயவிவேகங் சித்தவிவேகங் உபதி⁴விவேகஞ்ச அனுப்³ரூஹயந்தோ. க³ணஸங்க³ணிகஞ்ஹி பஹாய காயவிவேகங் அனுப்³ரூஹயந்தஸ்ஸேவ அட்ட²திங்ஸாய ஆரம்மணேஸு யத்த² கத்த²சி சித்தங் ஸமாத³ஹந்தஸ்ஸ சித்தவிவேகோ, ந ஸங்க³ணிகாரதஸ்ஸ. ஸமாஹிதஸ்ஸேவ விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தஸ்ஸ ஸமத²விபஸ்ஸனஞ்ச யுக³னத்³த⁴ங் கரொந்தஸ்ஸ கிலேஸானங் கே²பனேன உபதி⁴விவேகாதி⁴க³மோ, ந அஸமாஹிதஸ்ஸ. தேன வுத்தங் ‘‘விவேகமனுப்³ரூஹயந்தி காயவிவேகங் சித்தவிவேகங் உபதி⁴விவேகஞ்ச அனுப்³ரூஹயந்தோ’’தி. ஏவங் பன புத்தேன வுத்தே மாதா ‘‘தேன ஹி, தாத, பப்³ப³ஜா’’தி அனுஜானி. ஸோ ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா பப்³ப³ஜ்ஜங் யாசி. தங் ஸத்தா² பப்³பா³ஜேஸி. தங் பப்³ப³ஜித்வா கதபுப்³ப³கிச்சங் கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா அரஞ்ஞங் பவிஸந்தங் பி⁴க்கூ² ஆஹங்ஸு – ‘‘ஆவுஸோ, த்வங் ஸுகு²மாலோ கிங் ஸக்கி²ஸ்ஸஸி அரஞ்ஞே வஸிது’’ந்தி. ஸோ தேஸம்பி தமேவ கா³த²ங் வத்வா அரஞ்ஞங் பவிஸித்வா பா⁴வனங் அனுயுஞ்ஜந்தோ நசிரஸ்ஸேவ ச²ளபி⁴ஞ்ஞோ அஹோஸி. தேன வுத்தங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.52.23-27) –
27. Tattha dabbanti dabbatiṇamāha, yaṃ ‘‘saddulo’’tipi vuccati. Kusanti kusatiṇaṃ, yo ‘‘kāso’’ti vuccati. Poṭakilanti sakaṇṭakaṃ akaṇṭakañca gacchaṃ. Idha pana sakaṇṭakameva adhippetaṃ. Usīrādīni suviññeyyāni. Dabbādīni tiṇāni bīraṇatiṇāni pādehi akkantassāpi dukkhajanakāni gamanantarāyakarāni ca, tāni ca panāhaṃ urasā panudissāmi urasāpi apanessāmi. Evaṃ apanento taṃ nimittaṃ dukkhaṃ sahanto araññāyatane gumbantaraṃ pavisitvā samaṇadhammaṃ kātuṃ sakkhissāmi. Ko pana vādo pādehi akkamaneti dasseti. Vivekamanubrūhayanti kāyavivekaṃ cittavivekaṃ upadhivivekañca anubrūhayanto. Gaṇasaṅgaṇikañhi pahāya kāyavivekaṃ anubrūhayantasseva aṭṭhatiṃsāya ārammaṇesu yattha katthaci cittaṃ samādahantassa cittaviveko, na saṅgaṇikāratassa. Samāhitasseva vipassanāya kammaṃ karontassa samathavipassanañca yuganaddhaṃ karontassa kilesānaṃ khepanena upadhivivekādhigamo, na asamāhitassa. Tena vuttaṃ ‘‘vivekamanubrūhayanti kāyavivekaṃ cittavivekaṃ upadhivivekañca anubrūhayanto’’ti. Evaṃ pana puttena vutte mātā ‘‘tena hi, tāta, pabbajā’’ti anujāni. So bhagavantaṃ upasaṅkamitvā pabbajjaṃ yāci. Taṃ satthā pabbājesi. Taṃ pabbajitvā katapubbakiccaṃ kammaṭṭhānaṃ gahetvā araññaṃ pavisantaṃ bhikkhū āhaṃsu – ‘‘āvuso, tvaṃ sukhumālo kiṃ sakkhissasi araññe vasitu’’nti. So tesampi tameva gāthaṃ vatvā araññaṃ pavisitvā bhāvanaṃ anuyuñjanto nacirasseva chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.52.23-27) –
‘‘ஸுவண்ணவண்ணங் ஸம்பு³த்³த⁴ங், ஆஹுதீனங் படிக்³க³ஹங்;
‘‘Suvaṇṇavaṇṇaṃ sambuddhaṃ, āhutīnaṃ paṭiggahaṃ;
ரதி²யங் படிபஜ்ஜந்தங், நானாபுப்பே²ஹி பூஜயிங்.
Rathiyaṃ paṭipajjantaṃ, nānāpupphehi pūjayiṃ.
‘‘ஏகனவுதிதோ கப்பே, யங் புப்ப²மபி⁴பூஜயிங்;
‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ pupphamabhipūjayiṃ;
து³க்³க³திங் நாபி⁴ஜானாமி, பு³த்³த⁴பூஜாயித³ங் ப²லங்.
Duggatiṃ nābhijānāmi, buddhapūjāyidaṃ phalaṃ.
‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங்…பே॰… கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
அரஹத்தங் பன பத்வா தே²ரோ அஞ்ஞங் ப்³யாகரொந்தோ தங்யேவ கா³த²ங் அபா⁴ஸீதி.
Arahattaṃ pana patvā thero aññaṃ byākaronto taṃyeva gāthaṃ abhāsīti.
லோமஸகங்கி³யத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.
Lomasakaṅgiyattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 7. லோமஸகங்கி³யத்தே²ரகா³தா² • 7. Lomasakaṅgiyattheragāthā