| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੯. ਲੋਣਕਪਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
9. Loṇakapallasuttavaṇṇanā
੧੦੧. ਨવਮੇ ਯਥਾ ਯਥਾ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਯੇਨ ਯੇਨ ਪਕਾਰੇਨ ਪਾਣਘਾਤਾਦਿਪਾਪਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ। વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਸਂવੇਦਿਯਤੇવਾਤਿ ਅવਧਾਰਣੇਨ ਕਮ੍ਮਸਿਦ੍ਧਿਯਂ ਤਬ੍ਬਿਪਾਕਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਏવਂ ਸਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭੁਮ੍ਮਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ਅਭਿਸਙ੍ਖਾਰવਿਞ੍ਞਾਣਨਿਰੋਧੇਨਾਤਿ ਕਮ੍ਮવਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਤਾਪਜ੍ਜਨੇਨ।
101. Navame yathā yathā kammaṃ karotīti yena yena pakārena pāṇaghātādipāpakammaṃ karoti. Vipākaṃ paṭisaṃvediyatevāti avadhāraṇena kammasiddhiyaṃ tabbipākassa appavatti nāma natthīti dīpeti. Tenevāha ‘‘na hi sakkā’’tiādi. Evaṃ santanti bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘evaṃ sante’’ti. Abhisaṅkhāraviññāṇanirodhenāti kammaviññāṇassa āyatiṃ anuppattidhammatāpajjanena.
‘‘ਅਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਕਾਯੋ ਏવਂਧਮ੍ਮੋ ਏવਂਭਾવੀ ਏવਂਅਨਤੀਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਅਸੁਭਾਨਿਚ੍ਚਾਦਿਆਕਾਰਅਨੁਪਸ੍ਸਨਾ ਕਾਯਭਾવਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਤਾਯ ਭਾવਨਾਯਾ’’ਤਿ। ਰਾਗਾਦੀਨਨ੍ਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ‘‘ਰਾਗੋ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਪਮਾਣਕਰਣੋ, ਦੋਸੋ ਪਮਾਣਕਰਣੋ, ਮੋਹੋ ਪਮਾਣਕਰਣੋ, ਤੇ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਹੀਨਾ ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲਾ ਤਾਲਾવਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨਭਾવਂਕਤਾ ਆਯਤਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੪੫੯) ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।
‘‘Ayampi kho kāyo evaṃdhammo evaṃbhāvī evaṃanatīto’’tiādinā kāyassa asubhāniccādiākāraanupassanā kāyabhāvanāti āha ‘‘kāyānupassanāsaṅkhātāya tāya bhāvanāyā’’ti. Rāgādīnanti ādi-saddena dosamohānaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. ‘‘Rāgo kho, āvuso, pamāṇakaraṇo, doso pamāṇakaraṇo, moho pamāṇakaraṇo, te khīṇāsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā’’ti (ma. ni. 1.459) hi vuttaṃ.
ਯਥਾ ਹਿ ਪਬ੍ਬਤਪਾਦੇ ਪੂਤਿਪਣ੍ਣਸ੍ਸ ਉਦਕਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਕਾਲ਼વਣ੍ਣਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਯਾਮਸਤਂ ਗਮ੍ਭੀਰਂ વਿਯ ਖਾਯਤਿ, ਯਟ੍ਠਿਂ વਾ ਰਜ੍ਜੁਂ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਿਨਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦੋਦ੍ਧਰਣਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਯਾવ ਰਾਗਾਦਯੋ ਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਾવ ਤਂ ਪੁਗ੍ਗਲਂ ਸਞ੍ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਤਿ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ વਿਯ ਸਕਦਾਗਾਮੀ વਿਯ ਅਨਾਗਾਮੀ વਿਯ ਚ ਖਾਯਤਿ। ਯਦਾ ਪਨਸ੍ਸ ਰਾਗਾਦਯੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਰਤ੍ਤੋ ਦੁਟ੍ਠੋ ਮੂਲ਼੍ਹੋਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਇਤਿ ਤੇ ਰਾਗਾਦਯੋ ‘‘ਏਤ੍ਤਕੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਪਮਾਣਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਾવ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਪਮਾਣਕਰਣਾ ਨਾਮ વੁਤ੍ਤਾ।
Yathā hi pabbatapāde pūtipaṇṇassa udakaṃ nāma hoti, kāḷavaṇṇaṃ olokentānaṃ byāmasataṃ gambhīraṃ viya khāyati, yaṭṭhiṃ vā rajjuṃ vā gahetvā minantassa piṭṭhipādoddharaṇamattampi na hoti, evameva ekaccassa yāva rāgādayo nuppajjanti, tāva taṃ puggalaṃ sañjānituṃ na sakkā hoti, sotāpanno viya sakadāgāmī viya anāgāmī viya ca khāyati. Yadā panassa rāgādayo uppajjanti, tadā ratto duṭṭho mūḷhoti paññāyati. Iti te rāgādayo ‘‘ettako aya’’nti puggalassa pamāṇaṃ dassentāva uppajjantīti pamāṇakaraṇā nāma vuttā.
ਜਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਜਿਨਧਨਂ ਕਾਤੁਂ। ਸੋਤਿ ਰਾਜਾ, ਮਹਾਮਤ੍ਤੋ વਾ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਯਾਚਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Jāpetunti jinadhanaṃ kātuṃ. Soti rājā, mahāmatto vā. Assāti añjaliṃ paggahetvā yācantassa. Sesamettha uttānameva.
ਲੋਣਕਪਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Loṇakapallasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੯. ਲੋਣਕਪਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Loṇakapallasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੯. ਲੋਣਕਪਲ੍ਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 9. Loṇakapallasuttavaṇṇanā
