| Library / Tipiṭaka / তিপিটক • Tipiṭaka / অঙ্গুত্তরনিকায • Aṅguttaranikāya |
৮. মচ্ছবন্ধসুত্তং
8. Macchabandhasuttaṃ
১৮. একং সমযং ভগৰা কোসলেসু চারিকং চরতি মহতা ভিক্খুসঙ্ঘেন সদ্ধিং। অদ্দসা খো ভগৰা অদ্ধানমগ্গপ্পটিপন্নো অঞ্ঞতরস্মিং পদেসে মচ্ছিকং মচ্ছবন্ধং মচ্ছে ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমানং। দিস্ৰা মগ্গা ওক্কম্ম অঞ্ঞতরস্মিং রুক্খমূলে পঞ্ঞত্তে আসনে নিসীদি। নিসজ্জ খো ভগৰা ভিক্খূ আমন্তেসি – ‘‘পস্সথ নো তুম্হে, ভিক্খৰে, অমুং মচ্ছিকং মচ্ছবন্ধং মচ্ছে ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমান’’ন্তি? ‘‘এৰং, ভন্তে’’।
18. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ. Addasā kho bhagavā addhānamaggappaṭipanno aññatarasmiṃ padese macchikaṃ macchabandhaṃ macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamānaṃ. Disvā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, amuṃ macchikaṃ macchabandhaṃ macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāna’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘তং কিং মঞ্ঞথ, ভিক্খৰে, অপি নু তুম্হেহি দিট্ঠং ৰা সুতং ৰা – ‘মচ্ছিকো মচ্ছবন্ধো মচ্ছে ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমানো তেন কম্মেন তেন আজীৰেন হত্থিযাযী ৰা অস্সযাযী ৰা রথযাযী ৰা যানযাযী ৰা ভোগভোগী ৰা মহন্তং ৰা ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসন্তো’’’তি? ‘‘নো হেতং, ভন্তে’’ । ‘‘সাধু, ভিক্খৰে! মযাপি খো এতং, ভিক্খৰে, নেৰ দিট্ঠং ন সুতং – ‘মচ্ছিকো মচ্ছবন্ধো মচ্ছে ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমানো তেন কম্মেন তেন আজীৰেন হত্থিযাযী ৰা অস্সযাযী ৰা রথযাযী ৰা যানযাযী ৰা ভোগভোগী ৰা মহন্তং ৰা ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসন্তো’তি। তং কিস্স হেতু? তে হি সো, ভিক্খৰে, মচ্ছে ৰজ্ঝে ৰধাযুপনীতে 1 পাপকেন মনসানুপেক্খতি, তস্মা সো নেৰ হত্থিযাযী হোতি ন অস্সযাযী ন রথযাযী ন যানযাযী ন ভোগভোগী, ন মহন্তং ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসতি।
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘macchiko macchabandho macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’ . ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘macchiko macchabandho macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, macche vajjhe vadhāyupanīte 2 pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati.
‘‘তং কিং মঞ্ঞথ, ভিক্খৰে, অপি নু তুম্হেহি দিট্ঠং ৰা সুতং ৰা – ‘গোঘাতকো গাৰো ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমানো তেন কম্মেন তেন আজীৰেন হত্থিযাযী ৰা অস্সযাযী ৰা রথযাযী ৰা যানযাযী ৰা ভোগভোগী ৰা মহন্তং ৰা ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসন্তো’’’তি? ‘‘নো হেতং, ভন্তে’’। ‘‘সাধু, ভিক্খৰে! মযাপি খো এতং, ভিক্খৰে, নেৰ দিট্ঠং ন সুতং – ‘গোঘাতকো গাৰো ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমানো তেন কম্মেন তেন আজীৰেন হত্থিযাযী ৰা অস্সযাযী ৰা রথযাযী ৰা যানযাযী ৰা ভোগভোগী ৰা মহন্তং ৰা ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসন্তো’তি। তং কিস্স হেতু? তে হি সো, ভিক্খৰে, গাৰো ৰজ্ঝে ৰধাযুপনীতে পাপকেন মনসানুপেক্খতি, তস্মা সো নেৰ হত্থিযাযী হোতি ন অস্সযাযী ন রথযাযী ন যানযাযী ন ভোগভোগী, ন মহন্তং ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসতি’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘goghātako gāvo vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘goghātako gāvo vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, gāvo vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati’’.
‘‘তং কিং মঞ্ঞথ, ভিক্খৰে, অপি নু তুম্হেহি দিট্ঠং ৰা সুতং ৰা – ‘ওরব্ভিকো…পে॰… সূকরিকো 3 …পে॰… সাকুণিকো…পে॰… মাগৰিকো মগে 4 ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমানো তেন কম্মেন তেন আজীৰেন হত্থিযাযী ৰা অস্সযাযী ৰা রথযাযী ৰা যানযাযী ৰা ভোগভোগী ৰা মহন্তং ৰা ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসন্তো’’’তি? ‘‘নো হেতং, ভন্তে’’। ‘‘সাধু, ভিক্খৰে! মযাপি খো এতং, ভিক্খৰে, নেৰ দিট্ঠং ন সুতং – ‘মাগৰিকো মগে ৰধিত্ৰা ৰধিত্ৰা ৰিক্কিণমানো তেন কম্মেন তেন আজীৰেন হত্থিযাযী ৰা অস্সযাযী ৰা রথযাযী ৰা যানযাযী ৰা ভোগভোগী ৰা মহন্তং ৰা ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসন্তো’তি। তং কিস্স হেতু? তে হি সো, ভিক্খৰে, মগে ৰজ্ঝে ৰধাযুপনীতে পাপকেন মনসানুপেক্খতি, তস্মা সো নেৰ হত্থিযাযী হোতি ন অস্সযাযী ন রথযাযী ন যানযাযী ন ভোগভোগী, ন মহন্তং ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসতি। তে হি (নাম) 5 সো, ভিক্খৰে, তিরচ্ছানগতে পাণে ৰজ্ঝে ৰধাযুপনীতে পাপকেন মনসানুপেক্খমানো 6 নেৰ হত্থিযাযী ভৰিস্সতি 7 ন অস্সযাযী ন রথযাযী ন যানযাযী ন ভোগভোগী, ন মহন্তং ভোগক্খন্ধং অজ্ঝাৰসিস্সতি 8। কো পন ৰাদো যং মনুস্সভূতং ৰজ্ঝং ৰধাযুপনীতং পাপকেন মনসানুপেক্খতি! তঞ্হি তস্স 9, ভিক্খৰে, হোতি দীঘরত্তং অহিতায দুক্খায। কাযস্স ভেদা পরং মরণা অপাযং দুগ্গতিং ৰিনিপাতং নিরযং উপপজ্জতী’’তি। অট্ঠমং।
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘orabbhiko…pe… sūkariko 10 …pe… sākuṇiko…pe… māgaviko mage 11 vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘māgaviko mage vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, mage vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati. Te hi (nāma) 12 so, bhikkhave, tiracchānagate pāṇe vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhamāno 13 neva hatthiyāyī bhavissati 14 na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasissati 15. Ko pana vādo yaṃ manussabhūtaṃ vajjhaṃ vadhāyupanītaṃ pāpakena manasānupekkhati! Tañhi tassa 16, bhikkhave, hoti dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
অট্ঠকথা • Aṭṭhakathā / সুত্তপিটক (অট্ঠকথা) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / অঙ্গুত্তরনিকায (অট্ঠকথা) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ৮. মচ্ছবন্ধসুত্তৰণ্ণনা • 8. Macchabandhasuttavaṇṇanā
টীকা • Tīkā / সুত্তপিটক (টীকা) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / অঙ্গুত্তরনিকায (টীকা) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ৮. মচ্ছবন্ধসুত্তৰণ্ণনা • 8. Macchabandhasuttavaṇṇanā
