| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੮. ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤਂ
8. Macchabandhasuttaṃ
੧੮. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਕੋਸਲੇਸੁ ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਤਿ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਮਚ੍ਛਿਕਂ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਂ ਮਚ੍ਛੇ વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨਂ। ਦਿਸ੍વਾ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਸ੍ਸਥ ਨੋ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਮੁਂ ਮਚ੍ਛਿਕਂ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਂ ਮਚ੍ਛੇ વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
18. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ. Addasā kho bhagavā addhānamaggappaṭipanno aññatarasmiṃ padese macchikaṃ macchabandhaṃ macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamānaṃ. Disvā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, amuṃ macchikaṃ macchabandhaṃ macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāna’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ વਾ ਸੁਤਂ વਾ – ‘ਮਚ੍ਛਿਕੋ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧੋ ਮਚ੍ਛੇ વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤੇਨ ਆਜੀવੇਨ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ વਾ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ વਾ ਰਥਯਾਯੀ વਾ ਯਾਨਯਾਯੀ વਾ ਭੋਗਭੋਗੀ વਾ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ । ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ! ਮਯਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨੇવ ਦਿਟ੍ਠਂ ਨ ਸੁਤਂ – ‘ਮਚ੍ਛਿਕੋ ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧੋ ਮਚ੍ਛੇ વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤੇਨ ਆਜੀવੇਨ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ વਾ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ વਾ ਰਥਯਾਯੀ વਾ ਯਾਨਯਾਯੀ વਾ ਭੋਗਭੋਗੀ વਾ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤੇ ਹਿ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਚ੍ਛੇ વਜ੍ਝੇ વਧਾਯੁਪਨੀਤੇ 1 ਪਾਪਕੇਨ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨੇવ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ ਹੋਤਿ ਨ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ ਨ ਰਥਯਾਯੀ ਨ ਯਾਨਯਾਯੀ ਨ ਭੋਗਭੋਗੀ, ਨ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘macchiko macchabandho macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’ . ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘macchiko macchabandho macche vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, macche vajjhe vadhāyupanīte 2 pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ વਾ ਸੁਤਂ વਾ – ‘ਗੋਘਾਤਕੋ ਗਾવੋ વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤੇਨ ਆਜੀવੇਨ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ વਾ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ વਾ ਰਥਯਾਯੀ વਾ ਯਾਨਯਾਯੀ વਾ ਭੋਗਭੋਗੀ વਾ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ! ਮਯਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨੇવ ਦਿਟ੍ਠਂ ਨ ਸੁਤਂ – ‘ਗੋਘਾਤਕੋ ਗਾવੋ વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤੇਨ ਆਜੀવੇਨ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ વਾ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ વਾ ਰਥਯਾਯੀ વਾ ਯਾਨਯਾਯੀ વਾ ਭੋਗਭੋਗੀ વਾ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤੇ ਹਿ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਾવੋ વਜ੍ਝੇ વਧਾਯੁਪਨੀਤੇ ਪਾਪਕੇਨ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨੇવ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ ਹੋਤਿ ਨ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ ਨ ਰਥਯਾਯੀ ਨ ਯਾਨਯਾਯੀ ਨ ਭੋਗਭੋਗੀ, ਨ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘goghātako gāvo vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘goghātako gāvo vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, gāvo vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati’’.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਦਿਟ੍ਠਂ વਾ ਸੁਤਂ વਾ – ‘ਓਰਬ੍ਭਿਕੋ…ਪੇ॰… ਸੂਕਰਿਕੋ 3 …ਪੇ॰… ਸਾਕੁਣਿਕੋ…ਪੇ॰… ਮਾਗવਿਕੋ ਮਗੇ 4 વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤੇਨ ਆਜੀવੇਨ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ વਾ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ વਾ ਰਥਯਾਯੀ વਾ ਯਾਨਯਾਯੀ વਾ ਭੋਗਭੋਗੀ વਾ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ! ਮਯਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨੇવ ਦਿਟ੍ਠਂ ਨ ਸੁਤਂ – ‘ਮਾਗવਿਕੋ ਮਗੇ વਧਿਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ વਿਕ੍ਕਿਣਮਾਨੋ ਤੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤੇਨ ਆਜੀવੇਨ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ વਾ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ વਾ ਰਥਯਾਯੀ વਾ ਯਾਨਯਾਯੀ વਾ ਭੋਗਭੋਗੀ વਾ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤੇ ਹਿ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਗੇ વਜ੍ਝੇ વਧਾਯੁਪਨੀਤੇ ਪਾਪਕੇਨ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੋ ਨੇવ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ ਹੋਤਿ ਨ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ ਨ ਰਥਯਾਯੀ ਨ ਯਾਨਯਾਯੀ ਨ ਭੋਗਭੋਗੀ, ਨ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਿ। ਤੇ ਹਿ (ਨਾਮ) 5 ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਗਤੇ ਪਾਣੇ વਜ੍ਝੇ વਧਾਯੁਪਨੀਤੇ ਪਾਪਕੇਨ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਮਾਨੋ 6 ਨੇવ ਹਤ੍ਥਿਯਾਯੀ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ 7 ਨ ਅਸ੍ਸਯਾਯੀ ਨ ਰਥਯਾਯੀ ਨ ਯਾਨਯਾਯੀ ਨ ਭੋਗਭੋਗੀ, ਨ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਿਸ੍ਸਤਿ 8। ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤਂ વਜ੍ਝਂ વਧਾਯੁਪਨੀਤਂ ਪਾਪਕੇਨ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਤਿ! ਤਞ੍ਹਿ ਤਸ੍ਸ 9, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਹੋਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ। ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ। ਅਟ੍ਠਮਂ।
‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā – ‘orabbhiko…pe… sūkariko 10 …pe… sākuṇiko…pe… māgaviko mage 11 vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Mayāpi kho etaṃ, bhikkhave, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ – ‘māgaviko mage vadhitvā vadhitvā vikkiṇamāno tena kammena tena ājīvena hatthiyāyī vā assayāyī vā rathayāyī vā yānayāyī vā bhogabhogī vā mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ ajjhāvasanto’ti. Taṃ kissa hetu? Te hi so, bhikkhave, mage vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhati, tasmā so neva hatthiyāyī hoti na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasati. Te hi (nāma) 12 so, bhikkhave, tiracchānagate pāṇe vajjhe vadhāyupanīte pāpakena manasānupekkhamāno 13 neva hatthiyāyī bhavissati 14 na assayāyī na rathayāyī na yānayāyī na bhogabhogī, na mahantaṃ bhogakkhandhaṃ ajjhāvasissati 15. Ko pana vādo yaṃ manussabhūtaṃ vajjhaṃ vadhāyupanītaṃ pāpakena manasānupekkhati! Tañhi tassa 16, bhikkhave, hoti dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya. Kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੮. ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Macchabandhasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੮. ਮਚ੍ਛਬਨ੍ਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Macchabandhasuttavaṇṇanā
