| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๒. มจฺฉริสุตฺตํ
2. Maccharisuttaṃ
๓๒. เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ อถ โข สมฺพหุลา สตุลฺลปกายิกา เทวตาโย อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺณา เกวลกปฺปํ เชตวนํ โอภาเสตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฎฺฐํสุฯ เอกมนฺตํ ฐิตา โข เอกา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –
32. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
ปุญฺญํ อากงฺขมาเนน, เทยฺยํ โหติ วิชานตา’’ติฯ
Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมา คาถาโย อภาสิ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ยเสฺสว ภีโต น ททาติ มจฺฉรี, ตเทวาททโต ภยํ;
‘‘Yasseva bhīto na dadāti maccharī, tadevādadato bhayaṃ;
ชิฆจฺฉา จ ปิปาสา จ, ยสฺส ภายติ มจฺฉรี;
Jighacchā ca pipāsā ca, yassa bhāyati maccharī;
ตเมว พาลํ ผุสติ, อสฺมิํ โลเก ปรมฺหิ จฯ
Tameva bālaṃ phusati, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘ตสฺมา วิเนยฺย มเจฺฉรํ, ทชฺชา ทานํ มลาภิภู;
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
ปุญฺญานิ ปรโลกสฺมิํ, ปติฎฺฐา โหนฺติ ปาณิน’’นฺติฯ
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมา คาถาโย อภาสิ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘เต มเตสุ น มียนฺติ, ปนฺถานํว สหพฺพชํ;
‘‘Te matesu na mīyanti, panthānaṃva sahabbajaṃ;
อปฺปสฺมิํ เย ปเวจฺฉนฺติ, เอส ธโมฺม สนนฺตโนฯ
Appasmiṃ ye pavecchanti, esa dhammo sanantano.
‘‘อปฺปเสฺมเก ปเวจฺฉนฺติ, พหุเนเก น ทิจฺฉเร;
‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;
อปฺปสฺมา ทกฺขิณา ทินฺนา, สหเสฺสน สมํ มิตา’’ติฯ
Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมา คาถาโย อภาสิ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ทุทฺททํ ททมานานํ, ทุกฺกรํ กมฺม กุพฺพตํ;
‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;
อสโนฺต นิรยํ ยนฺติ, สโนฺต สคฺคปรายนา’’ติฯ
Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyanā’’ti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก เอตทโวจ – ‘‘กสฺส นุ โข, ภควา, สุภาสิต’’นฺติ?
Atha kho aparā devatā bhagavato santike etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
‘‘สพฺพาสํ โว สุภาสิตํ ปริยาเยน; อปิ จ มมปิ สุณาถ –
‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena; api ca mamapi suṇātha –
‘‘ธมฺมํ จเร โยปิ สมุญฺชกํ จเร,
‘‘Dhammaṃ care yopi samuñjakaṃ care,
ทารญฺจ โปสํ ททมปฺปกสฺมิํ;
Dārañca posaṃ dadamappakasmiṃ;
สตํ สหสฺสานํ สหสฺสยาคินํ,
Sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ,
กลมฺปิ นาคฺฆนฺติ ตถาวิธสฺส เต’’ติฯ
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘เกเนส ยโญฺญ วิปุโล มหคฺคโต,
‘‘Kenesa yañño vipulo mahaggato,
สเมน ทินฺนสฺส น อคฺฆเมติ;
Samena dinnassa na agghameti;
กลมฺปิ นาคฺฆนฺติ ตถาวิธสฺส เต’’ติฯ
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
‘‘ททนฺติ เหเก วิสเม นิวิฎฺฐา,
‘‘Dadanti heke visame niviṭṭhā,
เฉตฺวา วธิตฺวา อถ โสจยิตฺวา;
Chetvā vadhitvā atha socayitvā;
สา ทกฺขิณา อสฺสุมุขา สทณฺฑา,
Sā dakkhiṇā assumukhā sadaṇḍā,
สเมน ทินฺนสฺส น อคฺฆเมติฯ
Samena dinnassa na agghameti.
‘‘เอวํ สตํ สหสฺสานํ สหสฺสยาคินํ;
‘‘Evaṃ sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ;
กลมฺปิ นาคฺฆนฺติ ตถาวิธสฺส เต’’ติฯ
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๒. มจฺฉริสุตฺตวณฺณนา • 2. Maccharisuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๒. มจฺฉริสุตฺตวณฺณนา • 2. Maccharisuttavaṇṇanā
