Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
២. មច្ឆរិសុត្តំ
2. Maccharisuttaṃ
៣២. ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ អថ ខោ សម្ពហុលា សតុល្លបកាយិកា ទេវតាយោ អភិក្កន្តាយ រត្តិយា អភិក្កន្តវណ្ណា កេវលកប្បំ ជេតវនំ ឱភាសេត្វា យេន ភគវា តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ។ ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ ឯកា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមំ គាថំ អភាសិ –
32. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
បុញ្ញំ អាកង្ខមានេន, ទេយ្យំ ហោតិ វិជានតា’’តិ។
Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមា គាថាយោ អភាសិ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘យស្សេវ ភីតោ ន ទទាតិ មច្ឆរី, តទេវាទទតោ ភយំ;
‘‘Yasseva bhīto na dadāti maccharī, tadevādadato bhayaṃ;
ជិឃច្ឆា ច បិបាសា ច, យស្ស ភាយតិ មច្ឆរី;
Jighacchā ca pipāsā ca, yassa bhāyati maccharī;
តមេវ ពាលំ ផុសតិ, អស្មិំ លោកេ បរម្ហិ ច។
Tameva bālaṃ phusati, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘តស្មា វិនេយ្យ មច្ឆេរំ, ទជ្ជា ទានំ មលាភិភូ;
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
បុញ្ញានិ បរលោកស្មិំ, បតិដ្ឋា ហោន្តិ បាណិន’’ន្តិ។
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមា គាថាយោ អភាសិ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘តេ មតេសុ ន មីយន្តិ, បន្ថានំវ សហព្ពជំ;
‘‘Te matesu na mīyanti, panthānaṃva sahabbajaṃ;
អប្បស្មិំ យេ បវេច្ឆន្តិ, ឯស ធម្មោ សនន្តនោ។
Appasmiṃ ye pavecchanti, esa dhammo sanantano.
‘‘អប្បស្មេកេ បវេច្ឆន្តិ, ពហុនេកេ ន ទិច្ឆរេ;
‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;
អប្បស្មា ទក្ខិណា ទិន្នា, សហស្សេន សមំ មិតា’’តិ។
Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមា គាថាយោ អភាសិ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ទុទ្ទទំ ទទមានានំ, ទុក្ករំ កម្ម កុព្ពតំ;
‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;
អសន្តោ និរយំ យន្តិ, សន្តោ សគ្គបរាយនា’’តិ។
Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyanā’’ti.
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឯតទវោច – ‘‘កស្ស នុ ខោ, ភគវា, សុភាសិត’’ន្តិ?
Atha kho aparā devatā bhagavato santike etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
‘‘សព្ពាសំ វោ សុភាសិតំ បរិយាយេន; អបិ ច មមបិ សុណាថ –
‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena; api ca mamapi suṇātha –
‘‘ធម្មំ ចរេ យោបិ សមុញ្ជកំ ចរេ,
‘‘Dhammaṃ care yopi samuñjakaṃ care,
ទារញ្ច បោសំ ទទមប្បកស្មិំ;
Dārañca posaṃ dadamappakasmiṃ;
សតំ សហស្សានំ សហស្សយាគិនំ,
Sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ,
កលម្បិ នាគ្ឃន្តិ តថាវិធស្ស តេ’’តិ។
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវន្តំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ –
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘កេនេស យញ្ញោ វិបុលោ មហគ្គតោ,
‘‘Kenesa yañño vipulo mahaggato,
សមេន ទិន្នស្ស ន អគ្ឃមេតិ;
Samena dinnassa na agghameti;
កលម្បិ នាគ្ឃន្តិ តថាវិធស្ស តេ’’តិ។
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
‘‘ទទន្តិ ហេកេ វិសមេ និវិដ្ឋា,
‘‘Dadanti heke visame niviṭṭhā,
ឆេត្វា វធិត្វា អថ សោចយិត្វា;
Chetvā vadhitvā atha socayitvā;
សា ទក្ខិណា អស្សុមុខា សទណ្ឌា,
Sā dakkhiṇā assumukhā sadaṇḍā,
សមេន ទិន្នស្ស ន អគ្ឃមេតិ។
Samena dinnassa na agghameti.
‘‘ឯវំ សតំ សហស្សានំ សហស្សយាគិនំ;
‘‘Evaṃ sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ;
កលម្បិ នាគ្ឃន្តិ តថាវិធស្ស តេ’’តិ។
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. មច្ឆរិសុត្តវណ្ណនា • 2. Maccharisuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ២. មច្ឆរិសុត្តវណ្ណនា • 2. Maccharisuttavaṇṇanā