Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੨. ਮਚ੍ਛਰਿਸੁਤ੍ਤਂ
2. Maccharisuttaṃ
੩੨. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਸਤੁਲ੍ਲਪਕਾਯਿਕਾ ਦੇવਤਾਯੋ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤવਣ੍ਣਾ ਕੇવਲਕਪ੍ਪਂ ਜੇਤવਨਂ ਓਭਾਸੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਏਕਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
32. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
ਪੁਞ੍ਞਂ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੇਨ, ਦੇਯ੍ਯਂ ਹੋਤਿ વਿਜਾਨਤਾ’’ਤਿ॥
Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਅਪਰਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ਯਸ੍ਸੇવ ਭੀਤੋ ਨ ਦਦਾਤਿ ਮਚ੍ਛਰੀ, ਤਦੇવਾਦਦਤੋ ਭਯਂ।
‘‘Yasseva bhīto na dadāti maccharī, tadevādadato bhayaṃ;
ਜਿਘਚ੍ਛਾ ਚ ਪਿਪਾਸਾ ਚ, ਯਸ੍ਸ ਭਾਯਤਿ ਮਚ੍ਛਰੀ।
Jighacchā ca pipāsā ca, yassa bhāyati maccharī;
ਤਮੇવ ਬਾਲਂ ਫੁਸਤਿ, ਅਸ੍ਮਿਂ ਲੋਕੇ ਪਰਮ੍ਹਿ ਚ॥
Tameva bālaṃ phusati, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘ਤਸ੍ਮਾ વਿਨੇਯ੍ਯ ਮਚ੍ਛੇਰਂ, ਦਜ੍ਜਾ ਦਾਨਂ ਮਲਾਭਿਭੂ।
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਪਰਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਪਤਿਟ੍ਠਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਾਣਿਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਅਪਰਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ਤੇ ਮਤੇਸੁ ਨ ਮੀਯਨ੍ਤਿ, ਪਨ੍ਥਾਨਂવ ਸਹਬ੍ਬਜਂ।
‘‘Te matesu na mīyanti, panthānaṃva sahabbajaṃ;
ਅਪ੍ਪਸ੍ਮਿਂ ਯੇ ਪવੇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਏਸ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨਨ੍ਤਨੋ॥
Appasmiṃ ye pavecchanti, esa dhammo sanantano.
‘‘ਅਪ੍ਪਸ੍ਮੇਕੇ ਪવੇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਬਹੁਨੇਕੇ ਨ ਦਿਚ੍ਛਰੇ।
‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;
ਅਪ੍ਪਸ੍ਮਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਦਿਨ੍ਨਾ, ਸਹਸ੍ਸੇਨ ਸਮਂ ਮਿਤਾ’’ਤਿ॥
Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਅਪਰਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ਦੁਦ੍ਦਦਂ ਦਦਮਾਨਾਨਂ, ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਮ੍ਮ ਕੁਬ੍ਬਤਂ।
‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;
ਅਸਨ੍ਤੋ ਨਿਰਯਂ ਯਨ੍ਤਿ, ਸਨ੍ਤੋ ਸਗ੍ਗਪਰਾਯਨਾ’’ਤਿ॥
Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyanā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਅਪਰਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ, ਭਗવਾ, ਸੁਭਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ?
Atha kho aparā devatā bhagavato santike etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
‘‘ਸਬ੍ਬਾਸਂ વੋ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਪਰਿਯਾਯੇਨ; ਅਪਿ ਚ ਮਮਪਿ ਸੁਣਾਥ –
‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena; api ca mamapi suṇātha –
‘‘ਧਮ੍ਮਂ ਚਰੇ ਯੋਪਿ ਸਮੁਞ੍ਜਕਂ ਚਰੇ,
‘‘Dhammaṃ care yopi samuñjakaṃ care,
ਦਾਰਞ੍ਚ ਪੋਸਂ ਦਦਮਪ੍ਪਕਸ੍ਮਿਂ।
Dārañca posaṃ dadamappakasmiṃ;
ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਯਾਗਿਨਂ,
Sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ,
ਕਲਮ੍ਪਿ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸ ਤੇ’’ਤਿ॥
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਅਪਰਾ ਦੇવਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਗਾਥਾਯ ਅਜ੍ਝਭਾਸਿ –
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ਕੇਨੇਸ ਯਞ੍ਞੋ વਿਪੁਲੋ ਮਹਗ੍ਗਤੋ,
‘‘Kenesa yañño vipulo mahaggato,
ਸਮੇਨ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨ ਅਗ੍ਘਮੇਤਿ।
Samena dinnassa na agghameti;
ਕਲਮ੍ਪਿ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸ ਤੇ’’ਤਿ॥
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
‘‘ਦਦਨ੍ਤਿ ਹੇਕੇ વਿਸਮੇ ਨਿવਿਟ੍ਠਾ,
‘‘Dadanti heke visame niviṭṭhā,
ਛੇਤ੍વਾ વਧਿਤ੍વਾ ਅਥ ਸੋਚਯਿਤ੍વਾ।
Chetvā vadhitvā atha socayitvā;
ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਅਸ੍ਸੁਮੁਖਾ ਸਦਣ੍ਡਾ,
Sā dakkhiṇā assumukhā sadaṇḍā,
ਸਮੇਨ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਨ ਅਗ੍ਘਮੇਤਿ॥
Samena dinnassa na agghameti.
‘‘ਏવਂ ਸਤਂ ਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਸਹਸ੍ਸਯਾਗਿਨਂ।
‘‘Evaṃ sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ;
ਕਲਮ੍ਪਿ ਨਾਗ੍ਘਨ੍ਤਿ ਤਥਾવਿਧਸ੍ਸ ਤੇ’’ਤਿ॥
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਮਚ੍ਛਰਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Maccharisuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੨. ਮਚ੍ਛਰਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Maccharisuttavaṇṇanā