| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៩. មច្ឆរិសុត្តវណ្ណនា
9. Maccharisuttavaṇṇanā
៤៩. មច្ឆរិនោតិ មច្ឆេរវន្តោ មច្ឆេរសមង្គិនោតិ អាហ ‘‘មច្ឆេរេន សមន្នាគតា’’តិ។ មច្ឆេរំ មច្ឆរិយន្តិ អត្ថតោ ឯកំ។ ន វន្ទតីតិ វន្ទនមត្តម្បិ ន ករោតិ, កុតោ ទានន្តិ អធិប្បាយោ។ ឧបដ្ឋានំ កាតុន្តិ មធុរបដិសន្ថារំ ករោតីតិ យោជនា។ ឥទំ តាវ មុទុមច្ឆរិយំ ន ហទយំ វិយ អត្តានំ ទស្សេន្តស្ស មច្ឆរិយន្តិ កត្វា។ កិំ តុយ្ហំ បាទា រុជ្ជន្តិ ននុ តុយ្ហំយេវ អាគតគមនេសុ បាទា រុជ្ជន្តិ, កិន្តេ ឥមេ ឆិន្ទន្តីតិ អធិប្បាយោ។ សាមីចិម្បិ ន ករោតិ កុតោ ទានន្តិ អធិប្បាយោ។ យថាកម្មំ តំតំគតិយោ អរន្តិ ឧបគច្ឆន្តីតិ អរិយា, សត្តា។ ឥមេ បន កុច្ឆិតា អរិយាតិ កទរិយា, ថទ្ធមច្ឆរិនោ។ មច្ឆរិយសទិសញ្ហិ កុច្ឆិតំ សព្ពហីនំ នត្ថិ សព្ពគុណាភិភូតត្តា ភោគសម្បត្តិអាទិសព្ពសម្បត្តីនំ មូលភូតស្ស ទានស្ស និសេធតោ។ ឥតិអាទីហិ វចនេហិ។ អត្តនោ ឧបឃាតកោតិ មច្ឆរិយានុយោគេន កុសលធម្មានំ គតិសម្បត្តិយា ច វិនាសកោ។
49.Maccharinoti maccheravanto maccherasamaṅginoti āha ‘‘maccherena samannāgatā’’ti. Maccheraṃ macchariyanti atthato ekaṃ. Na vandatīti vandanamattampi na karoti, kuto dānanti adhippāyo. Upaṭṭhānaṃ kātunti madhurapaṭisanthāraṃ karotīti yojanā. Idaṃ tāva mudumacchariyaṃ na hadayaṃ viya attānaṃ dassentassa macchariyanti katvā. Kiṃ tuyhaṃ pādā rujjanti nanu tuyhaṃyeva āgatagamanesu pādā rujjanti, kinte ime chindantīti adhippāyo. Sāmīcimpi na karoti kuto dānanti adhippāyo. Yathākammaṃ taṃtaṃgatiyo aranti upagacchantīti ariyā, sattā. Ime pana kucchitā ariyāti kadariyā, thaddhamaccharino. Macchariyasadisañhi kucchitaṃ sabbahīnaṃ natthi sabbaguṇābhibhūtattā bhogasampattiādisabbasampattīnaṃ mūlabhūtassa dānassa nisedhato. Itiādīhi vacanehi. Attano upaghātakoti macchariyānuyogena kusaladhammānaṃ gatisampattiyā ca vināsako.
បុញ្ញបាបវសេន សម្បរេតព្ពតោ ឧបគន្តព្ពតោ សម្បរាយោ, បរលោកោ។ កាមគុណរតីតិ កាមគុណសន្និស្សយោ អស្សាទោ។ ខិឌ្ឌាតិ កាយិកខិឌ្ឌា វាចសិកខិឌ្ឌា ចេតសិកខិឌ្ឌាតិ ឯវំ តិវិធា។ ឯស វិបាកោតិ ចោឡាទីនំ កិច្ឆលាភោតិ ឯស ឯវរូបោ វិបាកោ។ យមលោកន្តិ បរលោកំ។ ឧបបជ្ជរេតិ ឯត្ថ ឥតិ-សទ្ទោ បការត្ថោ។ តេន បាឡិយំ វុត្តំ និរយំ តិរច្ឆានយោនិញ្ច សង្គណ្ហាតិ។
Puññapāpavasena samparetabbato upagantabbato samparāyo, paraloko. Kāmaguṇaratīti kāmaguṇasannissayo assādo. Khiḍḍāti kāyikakhiḍḍā vācasikakhiḍḍā cetasikakhiḍḍāti evaṃ tividhā. Esa vipākoti coḷādīnaṃ kicchalābhoti esa evarūpo vipāko. Yamalokanti paralokaṃ. Upapajjareti ettha iti-saddo pakārattho. Tena pāḷiyaṃ vuttaṃ nirayaṃ tiracchānayoniñca saṅgaṇhāti.
យាចន្តិ នាម អរិយយាចនាយ។ វុត្តញ្ហេតំ ‘‘ឧទ្ទិស្ស អរិយា តិដ្ឋន្តិ, ឯសា អរិយាន យាចនា’’តិ (ជា. ១.៧.៥៩)។ យេ សំវិភជន្តិ, តេ វទញ្ញូ នាម ញត្វា កត្តព្ពករណតោ។ វិមានប្បភាយាតិ និទស្សនមត្តំ, ឧយ្យានកប្បរុក្ខប្បភាហិ ទេវតានំ វត្ថាភរណសរីរប្បភាហិបិ សគ្គេ បកាសេន្តិយេវ។ បកាសន្តីតិ វា បាកដា ហោន្តិ, ន អបាយលោកេ វិយ អបាកដាតិ អត្ថោ។ បរសម្ភតេសូតិ សយំ សម្ភតំ អនាបជ្ជិត្វា បរេហេវ សម្ភរិតេសុ សុខូបករណេសុ។ តេនាហ បាឡិយំ ‘‘វសវត្តីវ មោទរេ’’តិ, បរនិម្មិតភោគេសុ វសវត្តី ទេវបុត្តា វិយ សុខសមង្គិតាយ មោទន្តីតិ អត្ថោ។ ឯវំ វុត្តសម្បរាយោតិ ឯតេ សគ្គាតិ ឯវំ ហេដ្ឋា វុត្តសម្បរាយោ។ ឧភិន្នន្តិ ឯតេសំ យថាវុត្តានំ ឧភិន្នំ ទុក្កដសុកដកម្មការីនំ។ តតោ ចវិត្វា តតោ និរយសគ្គាទិតោ ចវិត្វា មនុស្សេសុ និព្ពត្តតិ។ តេសុ យោ មច្ឆរី មនុស្សេសុ និព្ពត្តោ, សោ ទលិទ្ទោ ហុត្វា បុព្ពចរិយវសេន មច្ឆរីយេវ ហោន្តោ ទារាទិភរណត្ថំ មច្ឆកច្ឆបាទីនិ ហន្ត្វា បុនបិ និរយេ និព្ពត្តោ។ ឥតរោ សុទ្ធាសយោ សមិទ្ធោ ហុត្វា បុព្ពចរិយាវសេន បុនបិ បុញ្ញានិ កត្វា សគ្គេ និព្ពត្តេយ្យ។ តេនាហ ‘‘បុន សម្បរាយេបិ ទុគ្គតិសុគតិយេវ ហោតី’’តិ។
Yācanti nāma ariyayācanāya. Vuttañhetaṃ ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyāna yācanā’’ti (jā. 1.7.59). Ye saṃvibhajanti, te vadaññū nāma ñatvā kattabbakaraṇato. Vimānappabhāyāti nidassanamattaṃ, uyyānakapparukkhappabhāhi devatānaṃ vatthābharaṇasarīrappabhāhipi sagge pakāsentiyeva. Pakāsantīti vā pākaṭā honti, na apāyaloke viya apākaṭāti attho. Parasambhatesūti sayaṃ sambhataṃ anāpajjitvā pareheva sambharitesu sukhūpakaraṇesu. Tenāha pāḷiyaṃ ‘‘vasavattīva modare’’ti, paranimmitabhogesu vasavattī devaputtā viya sukhasamaṅgitāya modantīti attho. Evaṃ vuttasamparāyoti ete saggāti evaṃ heṭṭhā vuttasamparāyo. Ubhinnanti etesaṃ yathāvuttānaṃ ubhinnaṃ dukkaṭasukaṭakammakārīnaṃ. Tato cavitvā tato nirayasaggādito cavitvā manussesu nibbattati. Tesu yo maccharī manussesu nibbatto, so daliddo hutvā pubbacariyavasena maccharīyeva honto dārādibharaṇatthaṃ macchakacchapādīni hantvā punapi niraye nibbatto. Itaro suddhāsayo samiddho hutvā pubbacariyāvasena punapi puññāni katvā sagge nibbatteyya. Tenāha ‘‘puna samparāyepi duggatisugatiyeva hotī’’ti.
មច្ឆរិសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Maccharisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៩. មច្ឆរិសុត្តំ • 9. Maccharisuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៩. មច្ឆរិសុត្តវណ្ណនា • 9. Maccharisuttavaṇṇanā
