| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
9. මච්‌ඡරිසුත්‌තවණ්‌ණනා
9. Maccharisuttavaṇṇanā
49. නවමෙ මච්‌ඡරිනොති මච්‌ඡෙරෙන සමන්‌නාගතා. එකච්‌චො හි අත්‌තනො වසනට්‌ඨානෙ භික්‌ඛුං හත්‌ථං පසාරෙත්‌වාපි න වන්‌දති, අඤ්‌ඤත්‌ථ ගතො විහාරං පවිසිත්‌වා සක්‌කච්‌චං වන්‌දිත්‌වා මධුරපටිසන්‌ථාරං කරොති – ‘‘භන්‌තෙ, අම්‌හාකං වසනට්‌ඨානං නාගච්‌ඡථ, සම්‌පන්‌නො පදෙසො, පටිබලා මයං අය්‍යානං යාගුභත්‌තාදීහි උපට්‌ඨානං කාතු’’න්‌ති. භික්‌ඛූ ‘‘සද්‌ධො අයං උපාසකො’’ති යාගුභත්‌තාදීහි සඞ්‌ගණ්‌හන්‌ති. අථෙකො ථෙරො තස්‌ස ගාමං ගන්‌ත්‌වා පිණ්‌ඩාය චරති. සො තං දිස්‌වා අඤ්‌ඤෙන වා ගච්‌ඡති, ඝරං වා පවිසති. සචෙපි සම්‌මුඛීභාවං ආගච්‌ඡති, හත්‌ථෙන වන්‌දිත්‌වා – ‘‘අය්‍යස්‌ස භික්‌ඛං දෙථ, අහං එකෙන කම්‌මෙන ගච්‌ඡාමී’’ති පක්‌කමති. ථෙරො සකලගාමං චරිත්‌වා තුච්‌ඡපත්‌තොව නික්‌ඛමති. ඉදං තාව මුදුමච්‌ඡරියං නාම, යෙන සමන්‌නාගතො අදායකොපි දායකො විය පඤ්‌ඤායති. ඉධ පන ථද්‌ධමච්‌ඡරියං අධිප්‌පෙතං, යෙන සමන්‌නාගතො භික්‌ඛූසු පිණ්‌ඩාය පවිට්‌ඨෙසු, ‘‘ථෙරා ඨිතා’’ති වුත්‌තෙ, ‘‘කිං මය්‌හං පාදා රුජ්‌ජන්‌තී’’තිආදීනි වත්‌වා සිලාථම්‌භො විය ඛාණුකො විය ච ථද්‌ධො හුත්‌වා තිට්‌ඨති, සාමීචිම්‌පි න කරොති. කදරියාති ඉදං මච්‌ඡරිනොති පදස්‌සෙව වෙවචනං. මුදුකම්‌පි හි මච්‌ඡරියං ‘‘මච්‌ඡරිය’’න්‌තෙව වුච්‌චති, ථද්‌ධං පන කදරියං නාම. පරිභාසකාති භික්‌ඛූ ඝරද්‌වාරෙ ඨිතෙ දිස්‌වා, ‘‘කිං තුම්‌හෙ කසිත්‌වා ආගතා, වපිත්‌වා, ලායිත්‌වා? මයං අත්‌තනොපි න ලභාම, කුතො තුම්‌හාකං, සීඝං නික්‌ඛමථා’’තිආදීහි සංතජ්‌ජකා. අන්‌තරායකරාති දායකස්‌ස සග්‌ගන්‌තරායො, පටිග්‌ගාහකානං ලාභන්‌තරායො, අත්‌තනො උපඝාතොති ඉමෙසං අන්‌තරායානං කාරකා.
49. Navame maccharinoti maccherena samannāgatā. Ekacco hi attano vasanaṭṭhāne bhikkhuṃ hatthaṃ pasāretvāpi na vandati, aññattha gato vihāraṃ pavisitvā sakkaccaṃ vanditvā madhurapaṭisanthāraṃ karoti – ‘‘bhante, amhākaṃ vasanaṭṭhānaṃ nāgacchatha, sampanno padeso, paṭibalā mayaṃ ayyānaṃ yāgubhattādīhi upaṭṭhānaṃ kātu’’nti. Bhikkhū ‘‘saddho ayaṃ upāsako’’ti yāgubhattādīhi saṅgaṇhanti. Atheko thero tassa gāmaṃ gantvā piṇḍāya carati. So taṃ disvā aññena vā gacchati, gharaṃ vā pavisati. Sacepi sammukhībhāvaṃ āgacchati, hatthena vanditvā – ‘‘ayyassa bhikkhaṃ detha, ahaṃ ekena kammena gacchāmī’’ti pakkamati. Thero sakalagāmaṃ caritvā tucchapattova nikkhamati. Idaṃ tāva mudumacchariyaṃ nāma, yena samannāgato adāyakopi dāyako viya paññāyati. Idha pana thaddhamacchariyaṃ adhippetaṃ, yena samannāgato bhikkhūsu piṇḍāya paviṭṭhesu, ‘‘therā ṭhitā’’ti vutte, ‘‘kiṃ mayhaṃ pādā rujjantī’’tiādīni vatvā silāthambho viya khāṇuko viya ca thaddho hutvā tiṭṭhati, sāmīcimpi na karoti. Kadariyāti idaṃ maccharinoti padasseva vevacanaṃ. Mudukampi hi macchariyaṃ ‘‘macchariya’’nteva vuccati, thaddhaṃ pana kadariyaṃ nāma. Paribhāsakāti bhikkhū gharadvāre ṭhite disvā, ‘‘kiṃ tumhe kasitvā āgatā, vapitvā, lāyitvā? Mayaṃ attanopi na labhāma, kuto tumhākaṃ, sīghaṃ nikkhamathā’’tiādīhi saṃtajjakā. Antarāyakarāti dāyakassa saggantarāyo, paṭiggāhakānaṃ lābhantarāyo, attano upaghātoti imesaṃ antarāyānaṃ kārakā.
සම්‌පරායොති පරලොකො. රතීති පඤ්‌චකාමගුණරති. ඛිඩ්‌ඩාති කායිකඛිඩ්‌ඩාදිකා තිවිධා ඛිඩ්‌ඩා. දිට්‌ඨෙ ධම්‌මෙස විපාකොති තස්‌මිං නිබ්‌බත්‌තභවනෙ දිට්‌ඨෙ ධම්‌මෙ එස විපාකො. සම්‌පරායෙ ච දුග්‌ගතීති ‘‘යමලොකං උපපජ්‌ජරෙ’’ති වුත්‌තෙ සම්‌පරායෙ ච දුග්‌ගති.
Samparāyoti paraloko. Ratīti pañcakāmaguṇarati. Khiḍḍāti kāyikakhiḍḍādikā tividhā khiḍḍā. Diṭṭhe dhammesa vipākoti tasmiṃ nibbattabhavane diṭṭhe dhamme esa vipāko. Samparāye ca duggatīti ‘‘yamalokaṃ upapajjare’’ti vutte samparāye ca duggati.
වදඤ්‌ඤූති භික්‌ඛූ ඝරද්‌වාරෙ ඨිතා කිඤ්‌චාපි තුණ්‌හීව හොන්‌ති, අත්‌ථතො පන – ‘‘භික්‌ඛං දෙථා’’ති වදන්‌ති නාම. තත්‍ර යෙ ‘‘මයං පචාම, ඉමෙ පන න පචන්‌ති, පචමානෙ පත්‌වා අලභන්‌තා කුහිං ලභිස්‌සන්‌තී’’ති? දෙය්‍යධම්‌මං සංවිභජන්‌ති, තෙ වදඤ්‌ඤූ නාම. පකාසන්‌තීති විමානප්‌පභාය ජොතන්‌ති. පරසම්‌භතෙසූති පරෙහි සම්‌පිණ්‌ඩිතෙසු. සම්‌පරායෙ ච සුග්‌ගතීති, ‘‘එතෙ සග්‌ගා’’ති එවං වුත්‌තසම්‌පරායෙ සුගති. උභින්‌නම්‌පි වා එතෙසං තතො චවිත්‌වා පුන සම්‌පරායෙපි දුග්‌ගතිසුගතියෙව හොතීති. නවමං.
Vadaññūti bhikkhū gharadvāre ṭhitā kiñcāpi tuṇhīva honti, atthato pana – ‘‘bhikkhaṃ dethā’’ti vadanti nāma. Tatra ye ‘‘mayaṃ pacāma, ime pana na pacanti, pacamāne patvā alabhantā kuhiṃ labhissantī’’ti? Deyyadhammaṃ saṃvibhajanti, te vadaññū nāma. Pakāsantīti vimānappabhāya jotanti. Parasambhatesūti parehi sampiṇḍitesu. Samparāye ca suggatīti, ‘‘ete saggā’’ti evaṃ vuttasamparāye sugati. Ubhinnampi vā etesaṃ tato cavitvā puna samparāyepi duggatisugatiyeva hotīti. Navamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 9. මච්‌ඡරිසුත්‌තං • 9. Maccharisuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 9. මච්‌ඡරිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Maccharisuttavaṇṇanā
