| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
8. மது⁴பிண்டி³கஸுத்தவண்ணனா
8. Madhupiṇḍikasuttavaṇṇanā
199. ஜாதிவனந்தி ஸயங்ஜாதங் வனங். தேனாஹ ‘‘அரோபிம’’ந்தி. படிஸல்லானத்தா²யாதி ஏகீபா⁴வத்தா²ய, புது²த்தாரம்மணதோ வா சித்தங் படினிவத்தெத்வா அச்சந்தஸந்தே நிப்³பா³னே ப²லஸமாபத்திவஸேன அல்லீயாபனத்த²ங். த³ண்டோ³ பாணிம்ஹி அஸ்ஸாதி த³ண்ட³பாணி. யதா² ஸோ ‘‘த³ண்ட³பாணீ’’தி வுச்சதி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘அயஞ்ஹீ’’திஆதி³ வுத்தங். த³ண்ட³வித்ததாயாதி த³ண்டே³ ஸொண்ட³தாய. ஸோ ஹி த³ண்ட³பஸுதோ த³ண்ட³ஸிப்பே ச ஸுகுஸலோ தத்த² பாகடோ பஞ்ஞாதோ, தஸ்மா த³ண்ட³ங் க³ஹெத்வாவ விசரதி. ஜங்கா⁴கிலமத²வினோத³னத்த²ந்தி ராஜஸபா⁴ய சிரனிஸஜ்ஜாய உப்பன்னஜங்கா⁴பரிஸ்ஸமஸ்ஸ அபனயனத்த²ங். அதி⁴ச்சனிக்க²மனோதி யாதி³ச்ச²கனிக்க²மனோ, ந அபி⁴ண்ஹனிக்க²மனோ. ஓலுப்³பா⁴தி ஸன்னிரும்பி⁴த்வா டி²தோ. யதா² ஸோ ‘‘ஓலுப்³பா⁴’’தி வுத்தோ, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கோ³பாலகதா³ரகோ வியா’’திஆதி³ வுத்தங்.
199.Jātivananti sayaṃjātaṃ vanaṃ. Tenāha ‘‘aropima’’nti. Paṭisallānatthāyāti ekībhāvatthāya, puthuttārammaṇato vā cittaṃ paṭinivattetvā accantasante nibbāne phalasamāpattivasena allīyāpanatthaṃ. Daṇḍo pāṇimhi assāti daṇḍapāṇi. Yathā so ‘‘daṇḍapāṇī’’ti vuccati, taṃ dassetuṃ ‘‘ayañhī’’tiādi vuttaṃ. Daṇḍavittatāyāti daṇḍe soṇḍatāya. So hi daṇḍapasuto daṇḍasippe ca sukusalo tattha pākaṭo paññāto, tasmā daṇḍaṃ gahetvāva vicarati. Jaṅghākilamathavinodanatthanti rājasabhāya ciranisajjāya uppannajaṅghāparissamassa apanayanatthaṃ. Adhiccanikkhamanoti yādicchakanikkhamano, na abhiṇhanikkhamano. Olubbhāti sannirumbhitvā ṭhito. Yathā so ‘‘olubbhā’’ti vutto, taṃ dassetuṃ ‘‘gopālakadārako viyā’’tiādi vuttaṃ.
200. வத³ந்தி ஏதேனாதி வாதோ³, தி³ட்டீ²தி ஆஹ ‘‘கிங் வாதீ³தி, கிங் தி³ட்டி²கோ’’தி? கிமக்கா²யீதி கிமாசிக்க²கோ, கீதி³ஸத⁴ம்மகதோ²? அசித்தீகாரேனாதி அனாத³ரேன. ததா²புச்ச²னே காரணங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘கஸ்மா’’திஆதி³மாஹ. நஸ்ஸதேதந்தி நஸ்ஸது ஏதங் குலங்.
200. Vadanti etenāti vādo, diṭṭhīti āha ‘‘kiṃ vādīti, kiṃ diṭṭhiko’’ti? Kimakkhāyīti kimācikkhako, kīdisadhammakatho? Acittīkārenāti anādarena. Tathāpucchane kāraṇaṃ dassento ‘‘kasmā’’tiādimāha. Nassatetanti nassatu etaṃ kulaṃ.
அத்த²ங் ந ஜானாதீதி அத்த²ங் சே ஏகதே³ஸேன ஜானெய்ய, தங் மிச்சா² க³ஹெத்வா படிப்ப²ரித்வாபி திட்டெ²ய்ய. தஸ்ஸ தீ³க⁴ரத்தங் அஹிதாய து³க்கா²யாதி தத³ஸ்ஸ அத்தா²ஜானநங் ப⁴க³வதா இச்சி²தங். விக்³கா³ஹிககத²ந்தி விக்³க³ஹகத²ங், ஸாரம்ப⁴கத²ந்தி அத்தோ². நனு ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் லோகே புதூ² ஸமணப்³ராஹ்மணா நானாவாதா³ ஸந்தீதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘ததா²க³தோ ஹீ’’திஆதி³. ந விவத³தி விவாத³ஹேதுகானங் காமதி³ட்டி²ஜ்ஜோ²ஸானானங் மக்³கே³னேவ ஸமுக்³கா⁴திதத்தா, தத³பா⁴வதோ பன லோகோ ததா²க³தேன விவத³தி. த⁴ம்மவாதீ³ யதா²பூ⁴தவாதீ³ த⁴ம்மவாதீ³ஹி ந விவத³தி தேஸங் விவதி³துகாமதாய ஏவ அபா⁴வதோ, அத⁴ம்மவாதீ³ பன திணாயபி நமஞ்ஞமானோ தேஹி கிஞ்சி விவத³தி. தேனாஹ ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மவாதீ³ கேனசி லோகஸ்மிங் விவத³தீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 3.94). அத⁴ம்மவாதீ³ பன அஸமுச்சி²ன்னவிவாத³ஹேதுகத்தா விவத³தேவ. ததா² சாஹ ‘‘அத⁴ம்மவாதீ³வ கோ², பி⁴க்க²வே, விவத³தீ’’தி.
Atthaṃna jānātīti atthaṃ ce ekadesena jāneyya, taṃ micchā gahetvā paṭippharitvāpi tiṭṭheyya. Tassa dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyāti tadassa atthājānanaṃ bhagavatā icchitaṃ. Viggāhikakathanti viggahakathaṃ, sārambhakathanti attho. Nanu bhagavatā saddhiṃ loke puthū samaṇabrāhmaṇā nānāvādā santīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘tathāgato hī’’tiādi. Na vivadati vivādahetukānaṃ kāmadiṭṭhijjhosānānaṃ maggeneva samugghātitattā, tadabhāvato pana loko tathāgatena vivadati. Dhammavādī yathābhūtavādī dhammavādīhi na vivadati tesaṃ vivaditukāmatāya eva abhāvato, adhammavādī pana tiṇāyapi namaññamāno tehi kiñci vivadati. Tenāha ‘‘na, bhikkhave, dhammavādī kenaci lokasmiṃ vivadatī’’ti (saṃ. ni. 3.94). Adhammavādī pana asamucchinnavivādahetukattā vivadateva. Tathā cāha ‘‘adhammavādīva kho, bhikkhave, vivadatī’’ti.
யதா² ச பனாதி எத்த² யதா²-ஸத்³தோ³ ‘‘யதா² ச அனுப்பன்னஸ்ஸ காமச்ச²ந்த³ஸ்ஸ உப்பாதோ³ ஹோதி, தஞ்ச பஜானாதீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 3.122) விய காரணத்தோ²தி ஆஹ ‘‘யேன காரணேனா’’தி. காரணாகாரோ வா இத⁴ யதா²-ஸத்³தே³ன வுத்தோ, ஸோ பன அத்த²தோ காரணமேவாதி வுத்தங் ‘‘யேன காரணேனா’’தி. ‘‘இத³ங் கத²ங் இத³ங் கத²ங்’’தி பவத்தனதோ கத²ங்கதா², விசிகிச்சா². ஸா யஸ்ஸ நத்தி², ஸோ அகத²ங்கதீ², தங் அகத²ங்கதி²ங். விப்படிஸாரகுக்குச்சங் ப⁴க³வதா அனாகா³மிமக்³கே³னேவ சி²ன்னங், ஹத்த²பாத³குக்குச்சங் அக்³க³மக்³கே³ன ஆவேணிகத⁴ம்மாதி⁴க³மதோ. அபராபரங் உப்பஜ்ஜனகப⁴வோ ‘‘ப⁴வாப⁴வோ’’தி இதா⁴தி⁴ப்பேதோதி ஆஹ ‘‘புனப்புனப்³ப⁴வே’’தி. ஸங்வராஸங்வரோ ப²லாப²லங் விய கு²த்³த³கமஹந்தோ ப⁴வோ ‘‘ப⁴வாப⁴வோ’’தி வுத்தோதி ஆஹ ‘‘ஹீனபணீதே வா ப⁴வே’’தி. ப⁴வோ வுட்³டி⁴ப்பத்தோ ‘‘அப⁴வோ’’தி வுச்சதி யதா² ‘‘அஸெக்கா² த⁴ம்மா’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 11.திகமாதிகா). கிலேஸஸஞ்ஞாதி காமஸஞ்ஞாதி³கே வத³தி. கிலேஸா ஏவ வா ஸஞ்ஞானாமேன வுத்தா ‘‘ஸஞ்ஞா பஹாய அமதங் ஏவ பாபுணாதீ’’திஆதீ³ஸு விய. அத்தனோ கீ²ணாஸவபா⁴வங் தீ³பேதீதி இமினாவ பரேஸஞ்ச தத²த்தாய த⁴ம்மங் தே³ஸேதீதி அயம்பி அத்தோ² விபா⁴விதோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். நீஹரித்வா கீளாபெத்வாதி நீஹரித்வா சேவ கீளாபெத்வா ச, நீஹரணவஸேன வா கீளாபெத்வா. திவிஸாக²ந்தி திப⁴ங்க³பா⁴குடி விய நலாடே ஜாதத்தா நலாடிகங்.
Yathā ca panāti ettha yathā-saddo ‘‘yathā ca anuppannassa kāmacchandassa uppādo hoti, tañca pajānātī’’tiādīsu (a. ni. 3.122) viya kāraṇatthoti āha ‘‘yena kāraṇenā’’ti. Kāraṇākāro vā idha yathā-saddena vutto, so pana atthato kāraṇamevāti vuttaṃ ‘‘yena kāraṇenā’’ti. ‘‘Idaṃ kathaṃ idaṃ kathaṃ’’ti pavattanato kathaṃkathā, vicikicchā. Sā yassa natthi, so akathaṃkathī, taṃ akathaṃkathiṃ. Vippaṭisārakukkuccaṃ bhagavatā anāgāmimaggeneva chinnaṃ, hatthapādakukkuccaṃ aggamaggena āveṇikadhammādhigamato. Aparāparaṃ uppajjanakabhavo ‘‘bhavābhavo’’ti idhādhippetoti āha ‘‘punappunabbhave’’ti. Saṃvarāsaṃvaro phalāphalaṃ viya khuddakamahanto bhavo ‘‘bhavābhavo’’ti vuttoti āha ‘‘hīnapaṇīte vā bhave’’ti. Bhavo vuḍḍhippatto ‘‘abhavo’’ti vuccati yathā ‘‘asekkhā dhammā’’ti (dha. sa. 11.tikamātikā). Kilesasaññāti kāmasaññādike vadati. Kilesā eva vā saññānāmena vuttā ‘‘saññā pahāya amataṃ eva pāpuṇātī’’tiādīsu viya. Attano khīṇāsavabhāvaṃ dīpetīti imināva paresañca tathattāya dhammaṃ desetīti ayampi attho vibhāvitoti daṭṭhabbaṃ. Nīharitvā kīḷāpetvāti nīharitvā ceva kīḷāpetvā ca, nīharaṇavasena vā kīḷāpetvā. Tivisākhanti tibhaṅgabhākuṭi viya nalāṭe jātattā nalāṭikaṃ.
201. கிந்தி நு கோ²தி கிங் காரணேனாதி அத்தோ². அனுஸந்தி⁴ங் க³ஹெத்வாதி புச்சா²னுஸந்தி⁴ங் உட்ட²பெத்வா. யதோனிதா³னந்தி யங்னிதா³னங், யங்காரணாதி வுத்தங் ஹோதி. புரிமபதே³ ஹி விப⁴த்தி அலோபங் கத்வா நித்³தே³ஸோ, ச²அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிராயதனாதி³னிதா³னந்தி அயமேவ அத்தோ². ஸங்கா²யந்தி ஸங்கா²பா⁴வேன ஞாயந்தீதி ஸங்கா²தி ஆஹ ‘‘ஸங்கா²தி கொட்டா²ஸா’’தி. காமஞ்செத்த² மானோபி பபஞ்சோ, அபி⁴னந்த³னஸபா⁴வே ஏவ பன க³ண்ஹந்தோ ‘‘தண்ஹாமானதி³ட்டி²பபஞ்சஸம்பயுத்தா’’தி ஆஹ. ததா² ஹி வக்க²தி ‘‘அபி⁴னந்தி³தப்³ப³’’ந்திஆதி³. ஸமுதா³சரந்தீதி ஸப்³ப³ஸோ உத்³த⁴ங் உத்³த⁴ங் பரியாதா³ய பவத்தந்தி. மரியாத³த்தோ² ஹி அயமாகாரோ, தேன ச யோகே³ன புரிஸந்தி உபயோக³வசனங் யதா² ‘‘ததா²க³தங், பி⁴க்க²வே, அரஹந்தங் ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ங் த்³வே விதக்கா ஸமுதா³சரந்தீ’’தி (இதிவு॰ 38). தண்ஹாத³யோ ச யதா²ஸகங் பவத்திஆகாரங் அவிலங்க⁴ந்தியோ ஆஸேவனவஸேன உபரூபரி பவத்தந்தி. ததா² ஹி தா ‘‘பபஞ்சஸங்கா²’’தி வுத்தா.
201.Kintinu khoti kiṃ kāraṇenāti attho. Anusandhiṃ gahetvāti pucchānusandhiṃ uṭṭhapetvā. Yatonidānanti yaṃnidānaṃ, yaṃkāraṇāti vuttaṃ hoti. Purimapade hi vibhatti alopaṃ katvā niddeso, chaajjhattikabāhirāyatanādinidānanti ayameva attho. Saṅkhāyanti saṅkhābhāvena ñāyantīti saṅkhāti āha ‘‘saṅkhāti koṭṭhāsā’’ti. Kāmañcettha mānopi papañco, abhinandanasabhāve eva pana gaṇhanto ‘‘taṇhāmānadiṭṭhipapañcasampayuttā’’ti āha. Tathā hi vakkhati ‘‘abhinanditabba’’ntiādi. Samudācarantīti sabbaso uddhaṃ uddhaṃ pariyādāya pavattanti. Mariyādattho hi ayamākāro, tena ca yogena purisanti upayogavacanaṃ yathā ‘‘tathāgataṃ, bhikkhave, arahantaṃ sammāsambuddhaṃ dve vitakkā samudācarantī’’ti (itivu. 38). Taṇhādayo ca yathāsakaṃ pavattiākāraṃ avilaṅghantiyo āsevanavasena uparūpari pavattanti. Tathā hi tā ‘‘papañcasaṅkhā’’ti vuttā.
காரணேதி பவத்திபச்சயே. ஏகாயதனம்பி …பே॰… நத்தீ²தி சக்கா²யதனாதி³ ஏகம்பி ஆயதனங் அபி⁴னந்தி³தப்³ப³ங் அபி⁴வதி³தப்³ப³ங் அஜ்ஜோ²ஸிதப்³ப³ஞ்ச நத்தி² சே, நனு நத்தி² ஏவ, கஸ்மா ‘‘நத்தி² சே’’தி வுத்தந்தி? ஸச்சங் நத்தி², அப்பஹீனாபி⁴னந்த³னாபி⁴வத³னஅஜ்ஜோ²ஸானானங் பன புது²ஜ்ஜனானங் அபி⁴னந்தி³தப்³பா³தி³ப்பகாரானி ஆயதனானி ஹொந்தீதி தேஸங் ந ஸக்கா நத்தீ²தி வத்து, பஹீனாபி⁴னந்த³னாதீ³னங் பன ஸப்³ப³தா² நத்தீ²தி ‘‘நத்தி² சே’’தி வுத்தங். அஹங் மமந்தி அபி⁴னந்தி³தப்³ப³ந்தி தி³ட்டா²பி⁴னந்த³னாய ‘‘அஹ’’ந்தி தண்ஹாபி⁴னந்த³னாய ‘‘மம’’ந்தி ரோசேதப்³ப³ங். அபி⁴வதி³தப்³ப³ந்தி அபி⁴னிவிஸனஸமுட்டா²பனவஸேன வத்தப்³ப³ங். தேனாஹ ‘‘அஹங் மமந்தி வத்தப்³ப³’’ந்தி. அஜ்ஜோ²ஸித்வாதி தி³ட்டி² தண்ஹா வத்து²ங் அனுபவிஸித்வா கா³ஹத்³வயங் அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணங் விய கத்வா. தேனாஹ ‘‘கி³லித்வா பரினிட்ட²பெத்வா’’தி. ஏதேனாதி ‘‘எத்த² சே நத்தீ²’’திஆதி³வசனேன. எத்தா²தி ஆயதனேஸு. தண்ஹாதீ³னங் அவத்து²பா⁴வத³ஸ்ஸனமுகே²ன தண்ஹாதீ³னங்யேவ அப்பவத்திங் கிலேஸபரினிப்³பா³னங் கதி²தந்தி. தேனாஹ ப⁴க³வா ‘‘ஏஸேவந்தோ’’திஆதி³, அயமேவ அபி⁴னந்த³னாதீ³னங் நத்தி²பா⁴வகரோ மக்³கோ³, தப்படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴பூ⁴தங் ப²லங், தங்னிஸ்ஸரணங் வா நிப்³பா³னங் ராகா³னுஸயாதீ³னங் அந்தோ அவஸானங் அப்பவத்தீதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘அயங் …பே॰… அந்தோ’’தி. ஸப்³ப³த்தா²தி ‘‘ஏஸேவந்தோ படிகா⁴னுஸயானங்’’திஆதீ³ஸு ஸப்³ப³பதே³ஸு.
Kāraṇeti pavattipaccaye. Ekāyatanampi …pe… natthīti cakkhāyatanādi ekampi āyatanaṃ abhinanditabbaṃ abhivaditabbaṃ ajjhositabbañca natthi ce, nanu natthi eva, kasmā ‘‘natthi ce’’ti vuttanti? Saccaṃ natthi, appahīnābhinandanābhivadanaajjhosānānaṃ pana puthujjanānaṃ abhinanditabbādippakārāni āyatanāni hontīti tesaṃ na sakkā natthīti vattu, pahīnābhinandanādīnaṃ pana sabbathā natthīti ‘‘natthi ce’’ti vuttaṃ. Ahaṃ mamanti abhinanditabbanti diṭṭhābhinandanāya ‘‘aha’’nti taṇhābhinandanāya ‘‘mama’’nti rocetabbaṃ. Abhivaditabbanti abhinivisanasamuṭṭhāpanavasena vattabbaṃ. Tenāha ‘‘ahaṃ mamanti vattabba’’nti. Ajjhositvāti diṭṭhi taṇhā vatthuṃ anupavisitvā gāhadvayaṃ anaññasādhāraṇaṃ viya katvā. Tenāha ‘‘gilitvā pariniṭṭhapetvā’’ti. Etenāti ‘‘ettha ce natthī’’tiādivacanena. Etthāti āyatanesu. Taṇhādīnaṃ avatthubhāvadassanamukhena taṇhādīnaṃyeva appavattiṃ kilesaparinibbānaṃ kathitanti. Tenāha bhagavā ‘‘esevanto’’tiādi, ayameva abhinandanādīnaṃ natthibhāvakaro maggo, tappaṭippassaddhibhūtaṃ phalaṃ, taṃnissaraṇaṃ vā nibbānaṃ rāgānusayādīnaṃ anto avasānaṃ appavattīti attho. Tenāha ‘‘ayaṃ …pe… anto’’ti. Sabbatthāti ‘‘esevanto paṭighānusayānaṃ’’tiādīsu sabbapadesu.
ஆதி³யதீதி பஹாரதா³னாதி³வஸேன க³ய்ஹதி. மத்த²கப்பத்தங் கலஹந்தி ப⁴ண்ட³னாதி³மத்தே அட்ட²த்வா முக²ஸத்தீஹி விதுத³னாதி³வஸேன மத்த²கப்பத்தங் கலஹங். யாய கரோதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. விருத்³த⁴க்³கா³ஹவஸேன நானாகா³ஹமத்தங், ததா² விருத்³த⁴வாத³வஸேன நானாவாத³மத்தங். ஏவங் பவத்தந்தி க³ருகாதப்³பே³ஸுபி கா³ரவங் அகத்வா ‘‘துவங் துவ’’ந்தி ஏவங் பவத்தங் ஸாரம்ப⁴கத²ங், யாய சேதனாய யங் கரோதி, ஸா துவங் துவங். நிஸ்ஸாயாதி படிச்ச, நிஸ்ஸயாதி³பச்சயே கத்வாதி அத்தோ². கிலேஸானங் உப்பத்தினிமித்ததா தாவ ஆயதனானங் ஹோது தப்³பா⁴வே பா⁴வதோ, நிரோத⁴னிமித்ததா பன கத²ங். ந ஹெத்த² லோகுத்தரத⁴ம்மானங் ஸங்க³ஹோ லோகியானங்யேவ அதி⁴ப்பேதத்தாதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘நிருஜ்ஜ²மானாபீ’’திஆதி³. நாமமத்தேன நிமித்ததங் ஸந்தா⁴ய வுத்தோதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யத்து²ப்பன்னா, தத்தே²வ நிருத்³தா⁴ ஹொந்தீ’’தி வத்வா தமத்த²ங் ஸுத்தந்தரேன ஸாதெ⁴ந்தோ ‘‘ஸ்வாயமத்தோ²’’திஆதி³மாஹ.
Ādiyatīti pahāradānādivasena gayhati. Matthakappattaṃ kalahanti bhaṇḍanādimatte aṭṭhatvā mukhasattīhi vitudanādivasena matthakappattaṃ kalahaṃ. Yāya karotīti sambandho. Sesapadesupi eseva nayo. Viruddhaggāhavasena nānāgāhamattaṃ, tathā viruddhavādavasena nānāvādamattaṃ. Evaṃ pavattanti garukātabbesupi gāravaṃ akatvā ‘‘tuvaṃ tuva’’nti evaṃ pavattaṃ sārambhakathaṃ, yāya cetanāya yaṃ karoti, sā tuvaṃ tuvaṃ. Nissāyāti paṭicca, nissayādipaccaye katvāti attho. Kilesānaṃ uppattinimittatā tāva āyatanānaṃ hotu tabbhāve bhāvato, nirodhanimittatā pana kathaṃ. Na hettha lokuttaradhammānaṃ saṅgaho lokiyānaṃyeva adhippetattāti codanaṃ sandhāyāha ‘‘nirujjhamānāpī’’tiādi. Nāmamattena nimittataṃ sandhāya vuttoti dassento ‘‘yatthuppannā, tattheva niruddhā hontī’’ti vatvā tamatthaṃ suttantarena sādhento ‘‘svāyamattho’’tiādimāha.
தத்த² ஸமுத³யஸச்சபஞ்ஹேனாதி மஹாஸதிபட்டா²னே ஸமுத³யஸச்சனித்³தே³ஸேன. ஸோ ஹி ‘‘கத்த² உப்பஜ்ஜமானா’’திஆதி³னா புச்சா²வஸேன பவத்தத்தா பஞ்ஹோதி வுத்தோ. நனு தத்த² தண்ஹாய உப்பத்தினிரோதா⁴ வுத்தா, ந ஸப்³ப³கிலேஸானந்தி ஈதி³ஸீ சோத³னா அனவகாஸாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யதே²வ சா’’திஆதி³மாஹ. லத்³த⁴வோஹாரேதி இமினா ராகா³தீ³னங் அப்பவத்தினிமித்ததாய அந்தோதி ஸமஞ்ஞா நிப்³பா³னஸ்ஸாதி த³ஸ்ஸேதி. ஏதேனேவ அபி⁴னந்த³னாதீ³னங் அபா⁴வோதி ச இத³ங் ஸங்வண்ணிதந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். கத²ங் பன ஸப்³ப³ஸங்க²தவினிஸ்ஸடே நிப்³பா³னே அகுஸலத⁴ம்மானங் நிரோத⁴ஸம்ப⁴வோதி ஆஹ ‘‘யஞ்ஹி யத்த² நத்தி², தங் தத்த² நிருத்³த⁴ங் நாம ஹோதீ’’தி. ய்வாயங் அப்பவத்தியங் நிரோத⁴வோஹாரோ வுத்தோ, ஸ்வாயமத்தோ² நிரோத⁴பஞ்ஹேன தீ³பேதப்³போ³. ந ஹி தத்த² உப்பஜ்ஜித்வா நிருத்³தா⁴ விதக்கவிசாரா படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴தி வுத்தா, அத² கோ² அப்பவத்தா ஏவாதி.
Tattha samudayasaccapañhenāti mahāsatipaṭṭhāne samudayasaccaniddesena. So hi ‘‘kattha uppajjamānā’’tiādinā pucchāvasena pavattattā pañhoti vutto. Nanu tattha taṇhāya uppattinirodhā vuttā, na sabbakilesānanti īdisī codanā anavakāsāti dassento ‘‘yatheva cā’’tiādimāha. Laddhavohāreti iminā rāgādīnaṃ appavattinimittatāya antoti samaññā nibbānassāti dasseti. Eteneva abhinandanādīnaṃ abhāvoti ca idaṃ saṃvaṇṇitanti daṭṭhabbaṃ. Kathaṃ pana sabbasaṅkhatavinissaṭe nibbāne akusaladhammānaṃ nirodhasambhavoti āha ‘‘yañhi yattha natthi, taṃ tattha niruddhaṃ nāma hotī’’ti. Yvāyaṃ appavattiyaṃ nirodhavohāro vutto, svāyamattho nirodhapañhena dīpetabbo. Na hi tattha uppajjitvā niruddhā vitakkavicārā paṭippassaddhāti vuttā, atha kho appavattā evāti.
203. ஏவங்ஸம்பத³ந்தி ஏவங்ஸம்பஜ்ஜனகங் ஏவங் பஸ்ஸிதப்³ப³ங் இத³ங் மம அஜ்ஜே²ஸனங். தேனாஹ ‘‘ஈதி³ஸந்தி அத்தோ²’’தி. ஜானங் ஜானாதீதி (அ॰ நி॰ டீ॰ 3.10.113-116) ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேன ஜானிதப்³ப³ங் ஸப்³ப³ங் ஜானாதி. உக்கட்ட²னித்³தே³ஸேன ஹி அவிஸேஸக்³க³ஹணேன ச ‘‘ஜான’’ந்தி இமினா நிரவஸேஸங் ஞெய்யஜாதங் பரிக்³க³ண்ஹாதீதி தப்³பி³ஸயாய ஜானநகிரியாய ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணமேவ கரணங் ப⁴விதுங் யுத்தங். அத² வா பகரணவஸேன ‘‘ப⁴க³வா’’தி ஸத்³த³ந்தரஸன்னிதா⁴னேன சாயமத்தோ² விபா⁴வேதப்³போ³. பஸ்ஸிதப்³ப³மேவ பஸ்ஸதீதி தி³ப்³ப³சக்கு²-பஞ்ஞாசக்கு²-த⁴ம்மசக்கு²-பு³த்³த⁴சக்கு²-ஸமந்தசக்கு²-ஸங்கா²தேஹி ஞாணசக்கூ²ஹி பஸ்ஸிதப்³ப³ங் பஸ்ஸதி ஏவ. அத² வா ஜானங் ஜானாதீதி யதா² அஞ்ஞே ஸவிபல்லாஸா காமரூபபரிஞ்ஞாவாதி³னோ ஜானந்தாபி விபல்லாஸவஸேன ஜானந்தி, ந ஏவங் ப⁴க³வா. ப⁴க³வா பன பஹீனவிபல்லாஸத்தா ஜானந்தோ ஜானாதி ஏவ, தி³ட்டி²த³ஸ்ஸனஸ்ஸ ச அபா⁴வா பஸ்ஸந்தோ பஸ்ஸதியேவாதி அத்தோ². த³ஸ்ஸனபரிணாயகட்டே²னாதி யதா² சக்கு² ஸத்தானங் த³ஸ்ஸனத்த²ங் பரிணேதி, ஏவங் லோகஸ்ஸ யாதா²வத³ஸ்ஸனஸாத⁴னதோ த³ஸ்ஸனகிச்சபரிணாயகட்டே²ன சக்கு²பூ⁴தோ, பஞ்ஞாசக்கு²மயத்தா வா ஸயம்பு⁴ஞாணேன பஞ்ஞாசக்கு²ங் பூ⁴தோ பத்தோதி வா சக்கு²பூ⁴தோ. ஞாணபூ⁴தோதி ஏதஸ்ஸ ச ஏவமேவ அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. த⁴ம்மா வா போ³தி⁴பக்கி²யா தேஹி உப்பன்னத்தா லோகஸ்ஸ ச தது³ப்பாத³னதோ, அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணங் வா த⁴ம்மங் பத்தோதி த⁴ம்மபூ⁴தோ. ப்³ரஹ்மா வுச்சதி மக்³கோ³ தேன உப்பன்னத்தா லோகஸ்ஸ ச தது³ப்பாத³னத்தா, தஞ்ச ஸயம்பு⁴ஞாணேன பத்தோதி ப்³ரஹ்மபூ⁴தோ. சதுஸச்சத⁴ம்மங் வத³தீதி வத்தா. சிரங் ஸச்சபடிவேத⁴ங் பவத்தெந்தோ வத³தீதி பவத்தா. அத்த²ங் நீஹரித்வாதி து³க்கா²தி³அத்த²ங் தத்தா²பி பீளனாதி³அத்த²ங் உத்³த⁴ரித்வா. பரமத்த²ங் வா நிப்³பா³னங் பாபயிதா, அமதஸச்சி²கிரியங் ஸத்தேஸு உப்பாதெ³ந்தோ அமதங் த³தா³தீதி அமதஸ்ஸ தா³தா. போ³தி⁴பக்கி²யத⁴ம்மானங் ததா³யத்தபா⁴வதோ த⁴ம்மஸ்ஸாமீ.
203.Evaṃsampadanti evaṃsampajjanakaṃ evaṃ passitabbaṃ idaṃ mama ajjhesanaṃ. Tenāha ‘‘īdisanti attho’’ti. Jānaṃ jānātīti (a. ni. ṭī. 3.10.113-116) sabbaññutaññāṇena jānitabbaṃ sabbaṃ jānāti. Ukkaṭṭhaniddesena hi avisesaggahaṇena ca ‘‘jāna’’nti iminā niravasesaṃ ñeyyajātaṃ pariggaṇhātīti tabbisayāya jānanakiriyāya sabbaññutaññāṇameva karaṇaṃ bhavituṃ yuttaṃ. Atha vā pakaraṇavasena ‘‘bhagavā’’ti saddantarasannidhānena cāyamattho vibhāvetabbo. Passitabbameva passatīti dibbacakkhu-paññācakkhu-dhammacakkhu-buddhacakkhu-samantacakkhu-saṅkhātehi ñāṇacakkhūhi passitabbaṃ passati eva. Atha vā jānaṃ jānātīti yathā aññe savipallāsā kāmarūpapariññāvādino jānantāpi vipallāsavasena jānanti, na evaṃ bhagavā. Bhagavā pana pahīnavipallāsattā jānanto jānāti eva, diṭṭhidassanassa ca abhāvā passanto passatiyevāti attho. Dassanapariṇāyakaṭṭhenāti yathā cakkhu sattānaṃ dassanatthaṃ pariṇeti, evaṃ lokassa yāthāvadassanasādhanato dassanakiccapariṇāyakaṭṭhena cakkhubhūto, paññācakkhumayattā vā sayambhuñāṇena paññācakkhuṃ bhūto pattoti vā cakkhubhūto. Ñāṇabhūtoti etassa ca evameva attho daṭṭhabbo. Dhammā vā bodhipakkhiyā tehi uppannattā lokassa ca taduppādanato, anaññasādhāraṇaṃ vā dhammaṃ pattoti dhammabhūto. Brahmā vuccati maggo tena uppannattā lokassa ca taduppādanattā, tañca sayambhuñāṇena pattoti brahmabhūto. Catusaccadhammaṃ vadatīti vattā. Ciraṃ saccapaṭivedhaṃ pavattento vadatīti pavattā. Atthaṃ nīharitvāti dukkhādiatthaṃ tatthāpi pīḷanādiatthaṃ uddharitvā. Paramatthaṃ vā nibbānaṃ pāpayitā, amatasacchikiriyaṃ sattesu uppādento amataṃ dadātīti amatassa dātā. Bodhipakkhiyadhammānaṃ tadāyattabhāvato dhammassāmī.
204. ஸோ வா உத்³தே³ஸோ அத்தனோபி ஹோதீதி தே²ரோ ‘‘யங் கோ² நோ’’தி ஆஹ. ஸப்³ப³லோகஸாதா⁴ரணா ஹி பு³த்³தா⁴னங் தே³ஸனாதி. இதா³னி யேஹி த்³வாராரம்மணேஹி புரிஸங் பபஞ்சஸஞ்ஞாஸங்கா² ஸமுதா³சரந்தி, தானி தாவ த³ஸ்ஸெந்தோ பபஞ்சஸஞ்ஞாஸங்கா² த³ஸ்ஸேதுங் யேன ஸளாயதனவிப⁴ங்கே³ன நித்³தே³ஸோ கதோ, தஸ்ஸ அத்த²ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘சக்கு²ஞ்சா’’திஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். தத்த² நிஸ்ஸயபா⁴வேனாதி நிஸ்ஸயபச்சயபா⁴வேன. நிஸ்ஸயபச்சயோ ச பஸாத³சக்கு²யேவ ஹோதி, ந சுத்³த³ஸஸம்பா⁴ரங், சதுசத்தாலீஸஸம்பா⁴ரங் வா ஸஸம்பா⁴ரசக்கு²ந்தி ஆஹ ‘‘சக்கு²பஸாத³ஞ்ச படிச்சா’’தி. ஆரம்மணபா⁴வேனாதி ஆரம்மணபச்சயபா⁴வேன. ஆரம்மணபச்சயோ ச சதுஸமுட்டா²னிகரூபேஸு யங் கிஞ்சி ஹோதீதி ஆஹ ‘‘சதுஸமுட்டா²னிகரூபே ச படிச்சா’’தி.
204. So vā uddeso attanopi hotīti thero ‘‘yaṃ kho no’’ti āha. Sabbalokasādhāraṇā hi buddhānaṃ desanāti. Idāni yehi dvārārammaṇehi purisaṃ papañcasaññāsaṅkhā samudācaranti, tāni tāva dassento papañcasaññāsaṅkhā dassetuṃ yena saḷāyatanavibhaṅgena niddeso kato, tassa atthaṃ dassetuṃ ‘‘cakkhuñcā’’tiādi āraddhaṃ. Tattha nissayabhāvenāti nissayapaccayabhāvena. Nissayapaccayo ca pasādacakkhuyeva hoti, na cuddasasambhāraṃ, catucattālīsasambhāraṃ vā sasambhāracakkhunti āha ‘‘cakkhupasādañca paṭiccā’’ti. Ārammaṇabhāvenāti ārammaṇapaccayabhāvena. Ārammaṇapaccayo ca catusamuṭṭhānikarūpesu yaṃ kiñci hotīti āha ‘‘catusamuṭṭhānikarūpe ca paṭiccā’’ti.
எத்த² சக்கு² ஏகம்பி விஞ்ஞாணஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதி, ரூபாயதனங் பன அனேகமேவ ஸங்ஹதந்தி இமஸ்ஸ விஸேஸஸ்ஸ த³ஸ்ஸனத்த²ங் நிஸ்ஸயபா⁴வேன ‘‘சக்கு²பஸாத³ஞ்ச ஆரம்மணபா⁴வேன சதுஸமுட்டா²னிகரூபே சா’’தி வசனபே⁴தோ³ கதோ. கிங் பன காரணங் சக்கு² ஏகம்பி விஞ்ஞாணஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதி, ரூபங் பன அனேகமேவாதி? பச்சயபா⁴வவிஸேஸதோ. சக்கு² ஹி சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ நிஸ்ஸயபுரேஜாதஇந்த்³ரியவிப்பயுத்தபச்சயேஹி பச்சயோ ஹொந்தங் அத்தி²பா⁴வேனேவ ஹோதி தஸ்மிங் ஸதி தஸ்ஸ பா⁴வதோ, அஸதி அபா⁴வதோ, யதோ தங் அத்தி²அவிக³தபச்சயேஹிஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதீதி வுச்சதி, தன்னிஸ்ஸிததா சஸ்ஸ ந ஏகதே³ஸேன அல்லீயனவஸேன இச்சி²தப்³பா³ அரூபபா⁴வதோ. அத² கோ² க³ருராஜாதீ³ஸு ஸிஸ்ஸராஜபுரிஸாதீ³னங் விய தப்படிப³த்³த⁴வுத்திதாய, இதரே பன பச்சயா தேன தேன விஸேஸேன வேதி³தப்³பா³.
Ettha cakkhu ekampi viññāṇassa paccayo hoti, rūpāyatanaṃ pana anekameva saṃhatanti imassa visesassa dassanatthaṃ nissayabhāvena ‘‘cakkhupasādañca ārammaṇabhāvena catusamuṭṭhānikarūpe cā’’ti vacanabhedo kato. Kiṃ pana kāraṇaṃ cakkhu ekampi viññāṇassa paccayo hoti, rūpaṃ pana anekamevāti? Paccayabhāvavisesato. Cakkhu hi cakkhuviññāṇassa nissayapurejātaindriyavippayuttapaccayehi paccayo hontaṃ atthibhāveneva hoti tasmiṃ sati tassa bhāvato, asati abhāvato, yato taṃ atthiavigatapaccayehissa paccayo hotīti vuccati, tannissitatā cassa na ekadesena allīyanavasena icchitabbā arūpabhāvato. Atha kho garurājādīsu sissarājapurisādīnaṃ viya tappaṭibaddhavuttitāya, itare pana paccayā tena tena visesena veditabbā.
ஸசாயங் பச்சயபா⁴வோ ந ஏகஸ்மிங் ந ஸம்ப⁴வதீதி ஏகம்பி சக்கு² சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதீதி த³ஸ்ஸேதுங் பாளியங் ‘‘சக்கு²ஞ்சாவுஸோ, படிச்சா’’தி ஏகவசனவஸேன வுத்தங். ரூபங் பன யதி³பி சக்கு² விய புரேஜாதஅத்தி²-அவிக³தபச்சயேஹி பச்சயோ ஹோதி புரேதரங் உப்பன்னங் ஹுத்வா விஜ்ஜமானக்க²ணே ஏவ உபகாரகத்தா ததா²பி அனேகமேவ ஸங்ஹதங் ஹுத்வா பச்சயோ ஹோதி ஆரம்மணபா⁴வதோ. யஞ்ஹி பச்சயத⁴ம்மங் ஸபா⁴வபூ⁴தங், பரிகப்பிதாகாரமத்தங் வா விஞ்ஞாணங் விபா⁴வெந்தங் பவத்ததி, தத³ஞ்ஞேஸஞ்ச ஸதிபி பச்சயபா⁴வே ஸோ தஸ்ஸ ஸாரம்மணஸபா⁴வதாய யங் கிஞ்சி அனாலம்பி⁴த்வா பவத்திதுங் அஸமத்த²ஸ்ஸ ஓலுப்³ப⁴பவத்திகாரணபா⁴வேன ஆலம்ப³னீயதோ ஆரம்மணங் நாம, தஸ்ஸ யஸ்மா யதா² ததா² ஸபா⁴வூபலத்³தி⁴ விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆரம்மணபச்சயலாபோ⁴, தஸ்மா சக்கு²விஞ்ஞாணங் ரூபங் ஆரப்³ப⁴ பவத்தமானங் தஸ்ஸ ஸபா⁴வங் விபா⁴வெந்தமேவ பவத்ததி. ஸா சஸ்ஸ இந்த்³ரியாதீ⁴னவுத்திகஸ்ஸ ஆரம்மணஸபா⁴வூபலத்³தி⁴ ந ஏகத்³விகலாபக³தவண்ணவஸேன ஹோதி, நாபி கதிபயகலாபக³தவண்ணவஸேன, அத² கோ² ஆபோ⁴கா³னுரூபங் ஆபாத²க³தவண்ணவஸேனாதி அனேகமேவ ரூபங் ஸங்ஹச்சகாரிதாய விஞ்ஞாணஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ரூபே ச உப்பஜ்ஜதி சக்கு²விஞ்ஞாண’’ந்தி ப³ஹுவசனவஸேனாஹ.
Sacāyaṃ paccayabhāvo na ekasmiṃ na sambhavatīti ekampi cakkhu cakkhuviññāṇassa paccayo hotīti dassetuṃ pāḷiyaṃ ‘‘cakkhuñcāvuso, paṭiccā’’ti ekavacanavasena vuttaṃ. Rūpaṃ pana yadipi cakkhu viya purejātaatthi-avigatapaccayehi paccayo hoti puretaraṃ uppannaṃ hutvā vijjamānakkhaṇe eva upakārakattā tathāpi anekameva saṃhataṃ hutvā paccayo hoti ārammaṇabhāvato. Yañhi paccayadhammaṃ sabhāvabhūtaṃ, parikappitākāramattaṃ vā viññāṇaṃ vibhāventaṃ pavattati, tadaññesañca satipi paccayabhāve so tassa sārammaṇasabhāvatāya yaṃ kiñci anālambhitvā pavattituṃ asamatthassa olubbhapavattikāraṇabhāvena ālambanīyato ārammaṇaṃ nāma, tassa yasmā yathā tathā sabhāvūpaladdhi viññāṇassa ārammaṇapaccayalābho, tasmā cakkhuviññāṇaṃ rūpaṃ ārabbha pavattamānaṃ tassa sabhāvaṃ vibhāventameva pavattati. Sā cassa indriyādhīnavuttikassa ārammaṇasabhāvūpaladdhi na ekadvikalāpagatavaṇṇavasena hoti, nāpi katipayakalāpagatavaṇṇavasena, atha kho ābhogānurūpaṃ āpāthagatavaṇṇavasenāti anekameva rūpaṃ saṃhaccakāritāya viññāṇassa paccayo hotīti dassento ‘‘rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’nti bahuvacanavasenāha.
யங் பன பட்டா²னே (பட்டா²॰ 1.1.2 பச்சயனித்³தே³ஸ) ‘‘ரூபாயதனங் சக்கு²விஞ்ஞாணதா⁴துயா தங்ஸம்பயுத்தகானஞ்ச த⁴ம்மானங் ஆரம்மணபச்சயேன பச்சயோ’’தி வுத்தங், தங் யாதி³ஸங் ரூபாயதனங் சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஆரம்மணபச்சயோ, தாதி³ஸங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். கீதி³ஸங் பன தந்தி ? ஸமுதி³தந்தி பாகடோயமத்தோ². ஏவஞ்ச கத்வா யதே³கே வத³ந்தி ‘‘ஆயதனஸல்லக்க²ணவஸேன சக்கு²விஞ்ஞாணாத³யோ ஸல்லக்க²ணவிஸயா, ந த்³ரப்³யஸல்லக்க²ணவஸேனா’’தி, தம்பி ஸுவுத்தமேவ ஹோதி. ந செத்த² ஸமுதா³யாரம்மணதா ஆஸங்கிதப்³பா³ ஸமுதா³யாபோ⁴க³ஸ்ஸேவ அபா⁴வதோ, ஸமுதி³தா பன வண்ணத⁴ம்மா ஆரம்மணபச்சயா ஹொந்தி. கத²ங் பன பச்சேகங் அஸமத்தா² ஸமுதி³தா ஆரம்மணபச்சயா ஹொந்தி. ந ஹி பச்சேகங் த³ட்டு²ங் அஸக்கொந்தா அந்தா⁴ ஸமுதி³தா பஸ்ஸந்தீதி? நயித³மேகந்திகங் விஸுங் விஸுங் அஸமத்தா²னம்பி ஸிவிகாவஹனாதீ³ஸு ஸமத்த²தாய த³ஸ்ஸனதோ. கேஸாதீ³னஞ்ச யஸ்மிங் டா²னே டி²தானங் பச்சேகங் வண்ணங் க³ஹேதுங் ந ஸக்கா, தஸ்மிங்யேவ டா²னே ஸமுதி³தானங் தங் க³ஹேதுங் ஸக்காதி பி⁴ய்யோபி தேஸங் ஸங்ஹச்சகாரிதா பரிப்³யத்தா. ஏதேன கிங் சக்கு²விஞ்ஞாணஸ்ஸ பரமாணுரூபங் ஆரம்மணங், உதா³ஹு தங்ஸமுதா³யோதிஆதி³கா சோத³னா படிக்கி²த்தாதி வேதி³தப்³பா³. ‘‘ஸோதஞ்ச, ஆவுஸோ, படிச்சா’’திஆதீ³ஸுபி இமினா நயேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. சக்கு²விஞ்ஞாணங் நாமாதி சக்கு²னிஸ்ஸிதரூபவிஜானநலக்க²ணங் சக்கு²விஞ்ஞாணங் நாம உப்பஜ்ஜதி.
Yaṃ pana paṭṭhāne (paṭṭhā. 1.1.2 paccayaniddesa) ‘‘rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā taṃsampayuttakānañca dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo’’ti vuttaṃ, taṃ yādisaṃ rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇassa ārammaṇapaccayo, tādisaṃ sandhāya vuttaṃ. Kīdisaṃ pana tanti ? Samuditanti pākaṭoyamattho. Evañca katvā yadeke vadanti ‘‘āyatanasallakkhaṇavasena cakkhuviññāṇādayo sallakkhaṇavisayā, na drabyasallakkhaṇavasenā’’ti, tampi suvuttameva hoti. Na cettha samudāyārammaṇatā āsaṅkitabbā samudāyābhogasseva abhāvato, samuditā pana vaṇṇadhammā ārammaṇapaccayā honti. Kathaṃ pana paccekaṃ asamatthā samuditā ārammaṇapaccayā honti. Na hi paccekaṃ daṭṭhuṃ asakkontā andhā samuditā passantīti? Nayidamekantikaṃ visuṃ visuṃ asamatthānampi sivikāvahanādīsu samatthatāya dassanato. Kesādīnañca yasmiṃ ṭhāne ṭhitānaṃ paccekaṃ vaṇṇaṃ gahetuṃ na sakkā, tasmiṃyeva ṭhāne samuditānaṃ taṃ gahetuṃ sakkāti bhiyyopi tesaṃ saṃhaccakāritā paribyattā. Etena kiṃ cakkhuviññāṇassa paramāṇurūpaṃ ārammaṇaṃ, udāhu taṃsamudāyotiādikā codanā paṭikkhittāti veditabbā. ‘‘Sotañca, āvuso, paṭiccā’’tiādīsupi iminā nayena attho veditabbo. Cakkhuviññāṇaṃ nāmāti cakkhunissitarūpavijānanalakkhaṇaṃ cakkhuviññāṇaṃ nāma uppajjati.
திண்ணங் ஸங்க³தியாதி சக்கு², ரூபங், சக்கு²விஞ்ஞாணந்தி இமேஸங் திண்ணங் ஸங்க³தியா ஸமோதா⁴னேன. ப²ஸ்ஸோ நாமாதி அரூபத⁴ம்மோபி ஸமானோ ஆரம்மணே பு²ஸனாகாரேனேவ பவத்தனதோ பு²ஸனலக்க²ணோ ப²ஸ்ஸோ நாம த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜதி. ஸஹஜாதாதி³வஸேனாதி சக்கு²விஞ்ஞாணஸம்பயுத்தாய ஸஹஜாதஅஞ்ஞமஞ்ஞாதி³வஸேன, அனந்தராய அனந்தராதி³வஸேன, இதராய உபனிஸ்ஸயவஸேன பச்சயபா⁴வதோ ப²ஸ்ஸபச்சயா ப²ஸ்ஸகாரணா வேத³னா உப்பஜ்ஜதி. அனுப⁴வனஸமகாலமேவ ஆரம்மணஸ்ஸ ஸஞ்ஜானநங் ஹோதீதி ‘‘தாய வேத³னாய யங் ஆரம்மணங் வேதே³தி, ததே³வ ஸஞ்ஞா ஸஞ்ஜானாதீ’’தி வுத்தங். சக்கு²த்³வாரிகா த⁴ம்மா இதா⁴தி⁴ப்பேதாதி தத³னுஸாரேன பன அபராபருப்பன்னானங் வேத³னாதீ³னங் க³ஹணே ஸதி, யந்தி வா காரணவசனங், யஸ்மா ஆரம்மணங் வேதே³தி, தஸ்மா தங் ஸஞ்ஜானாதீதி அத்தோ². ந ஹி அஸதி வேத³யிதே கதா³சி ஸஞ்ஞுப்பத்தி அத்தி². ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஸஞ்ஞாய ஹி யதா²ஸஞ்ஞாதங் விஜ்ஜமானங், அவிஜ்ஜமானங் வா ஆரம்மணங் விதக்கவஸேன பரிகப்பேதி, யதா²பரிகப்பிதஞ்ச தங் தி³ட்டி²தண்ஹாமானமஞ்ஞனாஹி மஞ்ஞமானோ பபஞ்சேதீதி வுத்தோ. தேனேவாஹ ‘‘பத²விங் பத²விதோ ஸஞ்ஜானா’’தி, ‘‘பத²விங் பத²விதோ ஸஞ்ஞத்வா பத²விங் மஞ்ஞதீ’’திஆதி³ (ம॰ நி॰ 1.2), ‘‘தக்கஞ்ச தி³ட்டீ²ஸு பகப்பயித்வா, ஸச்சங் முஸாதி த்³வயத⁴ம்மமாஹூ’’தி (ஸு॰ நி॰ 892; மஹானி॰ 121) ச. ப³லப்பத்தபபஞ்சவஸேனேவாயமத்த²வண்ணனா கதா, அட்ட²கதா²யங் பன பரிது³ப்³ப³லவஸேன.
Tiṇṇaṃ saṅgatiyāti cakkhu, rūpaṃ, cakkhuviññāṇanti imesaṃ tiṇṇaṃ saṅgatiyā samodhānena. Phasso nāmāti arūpadhammopi samāno ārammaṇe phusanākāreneva pavattanato phusanalakkhaṇo phasso nāma dhammo uppajjati. Sahajātādivasenāti cakkhuviññāṇasampayuttāya sahajātaaññamaññādivasena, anantarāya anantarādivasena, itarāya upanissayavasena paccayabhāvato phassapaccayā phassakāraṇā vedanā uppajjati. Anubhavanasamakālameva ārammaṇassa sañjānanaṃ hotīti ‘‘tāya vedanāya yaṃ ārammaṇaṃ vedeti, tadeva saññā sañjānātī’’ti vuttaṃ. Cakkhudvārikā dhammā idhādhippetāti tadanusārena pana aparāparuppannānaṃ vedanādīnaṃ gahaṇe sati, yanti vā kāraṇavacanaṃ, yasmā ārammaṇaṃ vedeti, tasmā taṃ sañjānātīti attho. Na hi asati vedayite kadāci saññuppatti atthi. Sesapadesupi eseva nayo. Saññāya hi yathāsaññātaṃ vijjamānaṃ, avijjamānaṃ vā ārammaṇaṃ vitakkavasena parikappeti, yathāparikappitañca taṃ diṭṭhitaṇhāmānamaññanāhi maññamāno papañcetīti vutto. Tenevāha ‘‘pathaviṃ pathavito sañjānā’’ti, ‘‘pathaviṃ pathavito saññatvā pathaviṃ maññatī’’tiādi (ma. ni. 1.2), ‘‘takkañca diṭṭhīsu pakappayitvā, saccaṃ musāti dvayadhammamāhū’’ti (su. ni. 892; mahāni. 121) ca. Balappattapapañcavasenevāyamatthavaṇṇanā katā, aṭṭhakathāyaṃ pana paridubbalavasena.
சக்கு²ரூபாதீ³ஹி காரணேஹீதி சக்கு²விஞ்ஞாணப²ஸ்ஸவேத³னாஸஞ்ஞாவிதக்கேஹி காரணபூ⁴தேஹி. அகாரணபூ⁴தானம்பி தேஸங் அத்தி²தாய காரணக்³க³ஹணங். பரிஞ்ஞாதா ஹி தே அகாரணங். தேனாஹ ‘‘அபரிஞ்ஞாதகாரண’’ந்தி. தீஹிபி பரிஞ்ஞாஹி அபரிஞ்ஞாதவத்து²கங். அபி⁴ப⁴வந்தீதி அஜ்ஜொ²த்த²ரந்தி. ஸஹஜாதா ஹொந்தீதி எத்த² ‘‘சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸபச்சயா வேத³னாக்க²ந்தோ⁴ அத்தி² குஸலோ’திஆதி³வசனதோ வேத³னாஸஞ்ஞா அஸஹஜாதாபி க³ஹேதப்³பா³. யதி³ ஏவந்தி ‘‘பபஞ்சேதீ’’தி எத்த² யதி³ பஞ்சத்³வாரஜவனஸஹஜாதா பபஞ்சஸங்கா² அதி⁴ப்பேதா தாஸங் பச்சுப்பன்னவிஸயத்தா, கஸ்மா அதீதானாக³தக்³க³ஹணங் கதந்தி சோதே³தி. இதரோ ‘‘ததா² உப்பஜ்ஜனதோ’’திஆதி³னா பரிஹரதி. தத்த² ததா² உப்பஜ்ஜனதோதி யதா² வத்தமானகாலே, ஏவங் அதீதகாலே அனாக³தகாலே ச சக்கு²த்³வாரே பபஞ்சஸங்கா²னங் உப்பஜ்ஜனதோ அதீதானாக³தக்³க³ஹணங் கதங், ந அதீதேஸு, அனாக³தேஸு வா சக்கு²ரூபேஸு சக்கு²த்³வாரிகானங் தாஸங் உப்பஜ்ஜனதோ.
Cakkhurūpādīhi kāraṇehīti cakkhuviññāṇaphassavedanāsaññāvitakkehi kāraṇabhūtehi. Akāraṇabhūtānampi tesaṃ atthitāya kāraṇaggahaṇaṃ. Pariññātā hi te akāraṇaṃ. Tenāha ‘‘apariññātakāraṇa’’nti. Tīhipi pariññāhi apariññātavatthukaṃ. Abhibhavantīti ajjhottharanti. Sahajātā hontīti ettha ‘‘cakkhusamphassapaccayā vedanākkhandho atthi kusalo’tiādivacanato vedanāsaññā asahajātāpi gahetabbā. Yadi evanti ‘‘papañcetī’’ti ettha yadi pañcadvārajavanasahajātā papañcasaṅkhā adhippetā tāsaṃ paccuppannavisayattā, kasmā atītānāgataggahaṇaṃkatanti codeti. Itaro ‘‘tathā uppajjanato’’tiādinā pariharati. Tattha tathā uppajjanatoti yathā vattamānakāle, evaṃ atītakāle anāgatakāle ca cakkhudvāre papañcasaṅkhānaṃ uppajjanato atītānāgataggahaṇaṃ kataṃ, na atītesu, anāgatesu vā cakkhurūpesu cakkhudvārikānaṃ tāsaṃ uppajjanato.
மனஞ்ஜாவுஸோ, படிச்சாதி எத்த² து³வித⁴ங் மனங் கேவலங் ப⁴வங்க³ங், ஸாவஜ்ஜனங் வா. து³விதா⁴ ஹி கதா². உப்பத்தித்³வாரகதா²யங் த்³விக்க²த்துங் சலிதங் ப⁴வங்க³ங் மனொத்³வாரங் நாம, சக்கா²தி³ விய ரூபாதி³னா யேன தங் க⁴ட்டிதங் தத்த² உபரி விஞ்ஞாணுப்பத்தியா த்³வாரபா⁴வதோ. பச்சயகதா²யங் ஸாவஜ்ஜனப⁴வங்க³ங், ‘‘மனோஸம்ப²ஸ்ஸபச்சயா அத்தி² குஸலோ’’திஆதீ³ஸு ஹி ஸாவஜ்ஜனமனோஸம்ப²ஸ்ஸோ இச்சி²தோ, ந ப⁴வங்க³மனோஸம்ப²ஸ்ஸோ அஸம்ப⁴வதோ. தத்த² பட²மனயங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘மனந்தி ப⁴வங்க³சித்த’’ந்தி. த⁴ம்மேதி தேபூ⁴மகத⁴ம்மாரம்மணந்தி இமினா ஸபா⁴வத⁴ம்மேஸு ஏவ கிலேஸுப்பத்தீதி கேசி, தத³யுத்தங் தது³பாதா³னாயபி பஞ்ஞத்தியா த⁴ம்மாரம்மணதாய வுத்தத்தா. இத⁴ பன தேபூ⁴மகாபி த⁴ம்மா லப்³ப⁴ந்தீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘தேபூ⁴மகத⁴ம்மாரம்மண’’ந்தி வுத்தங், ந பஞ்ஞத்தியா அனாரம்மணத்தா. ஏவஞ்சேதங் ஸம்படிச்சி²தப்³ப³ங், அஞ்ஞதா² அகுஸலசித்துப்பாதா³ அனாரம்மணா நாம ஸியுங். உப்பத்தித்³வாரகதா²யங் சக்கு²விஞ்ஞாணாதி³ விய ஆவஜ்ஜனம்பி த்³வாரபக்கி²கமேவாதி வுத்தங் ‘‘மனோவிஞ்ஞாணந்தி ஆவஜ்ஜனங் வா’’தி. பச்சயகதா²யங் பன ஆவஜ்ஜனங் க³ஹிதந்தி ‘‘ஜவனங் வா’’தி வுத்தங். நயத்³வயே த⁴ம்மானங் ஸஹஜாதவிபா⁴க³ங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஆவஜ்ஜனே க³ஹிதே’’திஆதி³ வுத்தங். யுத்தமேவாதி நிப்பரியாயதோ யுத்தமேவ.
Manañjāvuso, paṭiccāti ettha duvidhaṃ manaṃ kevalaṃ bhavaṅgaṃ, sāvajjanaṃ vā. Duvidhā hi kathā. Uppattidvārakathāyaṃ dvikkhattuṃ calitaṃ bhavaṅgaṃ manodvāraṃ nāma, cakkhādi viya rūpādinā yena taṃ ghaṭṭitaṃ tattha upari viññāṇuppattiyā dvārabhāvato. Paccayakathāyaṃ sāvajjanabhavaṅgaṃ, ‘‘manosamphassapaccayā atthi kusalo’’tiādīsu hi sāvajjanamanosamphasso icchito, na bhavaṅgamanosamphasso asambhavato. Tattha paṭhamanayaṃ sandhāyāha ‘‘mananti bhavaṅgacitta’’nti. Dhammeti tebhūmakadhammārammaṇanti iminā sabhāvadhammesu eva kilesuppattīti keci, tadayuttaṃ tadupādānāyapi paññattiyā dhammārammaṇatāya vuttattā. Idha pana tebhūmakāpi dhammā labbhantīti dassanatthaṃ ‘‘tebhūmakadhammārammaṇa’’nti vuttaṃ, na paññattiyā anārammaṇattā. Evañcetaṃ sampaṭicchitabbaṃ, aññathā akusalacittuppādā anārammaṇā nāma siyuṃ. Uppattidvārakathāyaṃ cakkhuviññāṇādi viya āvajjanampi dvārapakkhikamevāti vuttaṃ ‘‘manoviññāṇanti āvajjanaṃ vā’’ti. Paccayakathāyaṃ pana āvajjanaṃ gahitanti ‘‘javanaṃ vā’’ti vuttaṃ. Nayadvaye dhammānaṃ sahajātavibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘āvajjanegahite’’tiādi vuttaṃ. Yuttamevāti nippariyāyato yuttameva.
ஸோ யாவ ந பச்சயபடிவேதோ⁴ ஸம்ப⁴வதி, தாவ பஞ்ஞத்திமுகே²னேவ ஸபா⁴வத⁴ம்மா பஞ்ஞாயந்தி பச்சேகங் அபஞ்ஞாபனேதி ஆஹ ‘‘ப²ஸ்ஸோ நாம ஏகோ த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜதீ’’தி. ஏவங் ப²ஸ்ஸபஞ்ஞத்திங் பஞ்ஞபெஸ்ஸதீதி பஞ்ஞபெத்வா தப்³பி³ஸயத³ஸ்ஸனங் ஞாணங் உப்பாதெ³ஸ்ஸதி. இமஸ்மிங் ஸதி இத³ங் ஹோதீதி இமஸ்மிங் சக்கு²ஆதி³கே பச்சயே ஸதி இத³ங் ப²ஸ்ஸாதி³கங் பச்சயுப்பன்னங் ஹோதி. த்³வாத³ஸாயதனவஸேனாதி த்³வாத³ஸன்னங் ஆயதனானங் வஸேன ஆக³தேன படிச்சஸமுப்பாத³னயவஸேன. த்³வாத³ஸாயதனபடிக்கே²பவஸேனாதி ‘‘இமஸ்மிங் அஸதி இத³ங் ந ஹோதீ’’தி பச்சயாபா⁴வபச்சயுப்பன்னாபா⁴வத³ஸ்ஸனக்கமே த்³வாத³ஸன்னங் ஆயதனானங் படிக்கே²பவஸேன.
So yāva na paccayapaṭivedho sambhavati, tāva paññattimukheneva sabhāvadhammā paññāyanti paccekaṃ apaññāpaneti āha ‘‘phasso nāma eko dhammo uppajjatī’’ti. Evaṃ phassapaññattiṃ paññapessatīti paññapetvā tabbisayadassanaṃ ñāṇaṃ uppādessati. Imasmiṃ sati idaṃ hotīti imasmiṃ cakkhuādike paccaye sati idaṃ phassādikaṃ paccayuppannaṃ hoti. Dvādasāyatanavasenāti dvādasannaṃ āyatanānaṃ vasena āgatena paṭiccasamuppādanayavasena. Dvādasāyatanapaṭikkhepavasenāti ‘‘imasmiṃ asati idaṃ na hotī’’ti paccayābhāvapaccayuppannābhāvadassanakkame dvādasannaṃ āyatanānaṃ paṭikkhepavasena.
ஸாவகேன பஞ்ஹோ கதி²தோதி அயங் பஞ்ஹோ ஸாவகேன கதி²தோ, இதி இமினா காரணேன மா நிக்கங்கா² அஹுவத்த². அத² வா ஸங்கி²த்தேன வுத்தமத்த²ங் வித்தா²ரேன விப⁴ஜந்தேன ஏதத³க்³கே³ ட²பிதேன மஹாஸாவகேன பஞ்ஹோ கதி²தோதி இமினா காரணேன ஏதஸ்மிங் பஞ்ஹே மா நிக்கங்கா² அஹுவத்த², ஹேரஞ்ஞிகே ஸதி கஹாபணங் ஸயங் நிச்சி²னந்தா விய அஹுத்வா ப⁴க³வதோ ஏவ ஸந்திகே நிக்கங்கா² ஹோத².
Sāvakena pañho kathitoti ayaṃ pañho sāvakena kathito, iti iminā kāraṇena mā nikkaṅkhā ahuvattha. Atha vā saṃkhittena vuttamatthaṃ vitthārena vibhajantena etadagge ṭhapitena mahāsāvakena pañho kathitoti iminā kāraṇena etasmiṃ pañhe mā nikkaṅkhā ahuvattha, heraññike sati kahāpaṇaṃ sayaṃ nicchinantā viya ahutvā bhagavato eva santike nikkaṅkhā hotha.
205. ஆகரொந்தி ப²லங் தாய தாய மரியாதா³ய நிப்³ப³த்தெந்தீதி ஆகாரா, காரணானி. பாடியேக்ககாரணேஹீதி ச²ன்னங் த்³வாரானங் வஸேன விஸுங் விஸுங் பபஞ்சகாரணஸ்ஸ நித்³தி³ட்ட²த்தா வுத்தங். அத² வா யதி³பி யத்தகேஹி த⁴ம்மேஹி யங் ப²லங் நிப்³ப³த்ததி, தேஸங் ஸமுதி³தானங்யேவ காரணபா⁴வோ ஸாமக்³கி³யாவ ப²லுப்பத்திதோ, ததா²பி பச்சேகங் தஸ்ஸ காரணமேவாதி கத்வா வுத்தங் ‘‘பாடியேக்ககாரணேஹீ’’தி. பதே³ஹீதி நாமாதி³பதே³ஹி சேவ தங்ஸமுதா³யபூ⁴தேஹி வாக்யேஹி ச. தேனாஹ ‘‘அக்க²ரஸம்பிண்ட³னேஹீ’’தி. அக்க²ரானியேவ ஹி அத்தே²ஸு யதா²வச்சங் பத³வாக்யபா⁴வேன பரிச்சி²ஜ்ஜந்தி. ப்³யஞ்ஜனேஹீதி அத்த²ஸ்ஸ அபி⁴ப்³யஞ்ஜனதோ ப்³யஞ்ஜனஸஞ்ஞிதேஹி வண்ணேஹி. தானி பன யஸ்மா பரியாயஸ்ஸ அக்க²ரணதோ ‘‘அக்க²ரானீ’’தி வுச்சந்தி, தஸ்மா ஆஹ ‘‘அக்க²ரேஹீ’’தி. எத்த² ச இமேஹி ஆகாரேஹி இமேஹி பத³ப்³யஞ்ஜனேஹி பபஞ்சஸமுதா³சாரஸ்ஸ வட்டஸ்ஸ ச விவட்டஸ்ஸ ச த³ஸ்ஸனஅத்தோ² விப⁴த்தோதி யோஜனா. பண்டி³ச்சேனாதி பஞ்ஞாய. ‘‘கித்தாவதா நு கோ², ப⁴ந்தே, பண்டி³தோ ஹோதி ? யதோ கோ² பி⁴க்கு² தா⁴துகுஸலோ ச ஹோதீ’’தி (ம॰ நி॰ 3.124) ஆதி³ஸுத்தபத³வஸேன பண்டி³தலக்க²ணங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘சதூஹி வா காரணேஹீ’’திஆதி³மாஹ. ஸச்சபடிவேத⁴வஸேன பண்டி³ச்சங் த³ஸ்ஸிதந்தி படிஸம்பி⁴தா³வஸேன மஹாபஞ்ஞதங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘மஹந்தே அத்தே²’’திஆதி³ வுத்தங்.
205. Ākaronti phalaṃ tāya tāya mariyādāya nibbattentīti ākārā, kāraṇāni. Pāṭiyekkakāraṇehīti channaṃ dvārānaṃ vasena visuṃ visuṃ papañcakāraṇassa niddiṭṭhattā vuttaṃ. Atha vā yadipi yattakehi dhammehi yaṃ phalaṃ nibbattati, tesaṃ samuditānaṃyeva kāraṇabhāvo sāmaggiyāva phaluppattito, tathāpi paccekaṃ tassa kāraṇamevāti katvā vuttaṃ ‘‘pāṭiyekkakāraṇehī’’ti. Padehīti nāmādipadehi ceva taṃsamudāyabhūtehi vākyehi ca. Tenāha ‘‘akkharasampiṇḍanehī’’ti. Akkharāniyeva hi atthesu yathāvaccaṃ padavākyabhāvena paricchijjanti. Byañjanehīti atthassa abhibyañjanato byañjanasaññitehi vaṇṇehi. Tāni pana yasmā pariyāyassa akkharaṇato ‘‘akkharānī’’ti vuccanti, tasmā āha ‘‘akkharehī’’ti. Ettha ca imehi ākārehi imehi padabyañjanehi papañcasamudācārassa vaṭṭassa ca vivaṭṭassa ca dassanaattho vibhattoti yojanā. Paṇḍiccenāti paññāya. ‘‘Kittāvatā nu kho, bhante, paṇḍito hoti ? Yato kho bhikkhu dhātukusalo ca hotī’’ti (ma. ni. 3.124) ādisuttapadavasena paṇḍitalakkhaṇaṃ dassento ‘‘catūhi vā kāraṇehī’’tiādimāha. Saccapaṭivedhavasena paṇḍiccaṃ dassitanti paṭisambhidāvasena mahāpaññataṃ dassetuṃ ‘‘mahante atthe’’tiādi vuttaṃ.
கு³ளபூவந்தி கு³ளே மிஸ்ஸித்வா கதபூவங். ப³த்³த⁴ஸத்துகு³ளகந்தி மது⁴ஸக்க²ராஹி பிண்டீ³கதங் ஸத்துபிண்ட³ங். அஸேசிதப்³ப³கங் மது⁴ஆதி³னா பகே³வ தேஹி ஸமயோஜிதப்³ப³த்தா. சிந்தகஜாதிகோதி த⁴ம்மசிந்தாய சிந்தகஸபா⁴வோ. ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேனேவஸ்ஸாதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணேனேவ அஸ்ஸ ஸுத்தஸ்ஸ கு³ணங் பரிச்சி²ந்தா³பெத்வா நாமங் க³ண்ஹாபெஸ்ஸாமி.
Guḷapūvanti guḷe missitvā katapūvaṃ. Baddhasattuguḷakanti madhusakkharāhi piṇḍīkataṃ sattupiṇḍaṃ. Asecitabbakaṃ madhuādinā pageva tehi samayojitabbattā. Cintakajātikoti dhammacintāya cintakasabhāvo. Sabbaññutaññāṇenevassāti sabbaññutaññāṇeneva assa suttassa guṇaṃ paricchindāpetvā nāmaṃ gaṇhāpessāmi.
மது⁴பிண்டி³கஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா ஸமத்தா.
Madhupiṇḍikasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 8. மது⁴பிண்டி³கஸுத்தங் • 8. Madhupiṇḍikasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 8. மது⁴பிண்டி³கஸுத்தவண்ணனா • 8. Madhupiṇḍikasuttavaṇṇanā
