| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationමජ්ඣිම නිකාය 84
The Middle-Length Suttas Collection 84
මධුරසුත්ත
At Madhurā
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං ආයස්මා මහාකච්චානෝ මධුරායං විහරති ගුන්දාවනේ.
So I have heard. At one time Venerable Mahākaccāna was staying near Madhurā, in Gunda’s Grove.
අස්සෝසි ඛෝ රාජා මාධුරෝ අවන්තිපුත්තෝ: “සමණෝ ඛලු, භෝ, කච්චානෝ මධුරායං විහරති ගුන්දාවනේ. තං ඛෝ පන භවන්තං කච්චානං ඒවං කල්‍යාණෝ කිත්තිසද්දෝ අබ්භුග්ගතෝ: ‘පණ්ඩිතෝ වියත්තෝ මේධාවී බහුස්සුතෝ චිත්තකථී කල්‍යාණපටිභානෝ වුද්ධෝ චේව අරහා ච(අ). සාධු ඛෝ පන තථාරූපානං අරහතං දස්සනං හෝතී”ති.
King Avantiputta of Madhurā heard, “It seems the ascetic Kaccāna is staying near Madhurā, in Gunda’s Grove. He has this good reputation: ‘He is astute, competent, clever, learned, a brilliant speaker, eloquent, mature, a perfected one.’ It’s good to see such perfected ones.”
අථ ඛෝ රාජා මාධුරෝ අවන්තිපුත්තෝ භද්‍රානි භද්‍රානි යානානි යෝජාපේත්වා භද්‍රං යානං අභිරුහිත්වා භද්‍රේහි භද්‍රේහි යානේහි මධුරාය නිය්‍යාසි මහච්චරාජානුභාවේන ආයස්මන්තං මහාකච්චානං දස්සනාය. යාවතිකා යානස්ස භූමි යානේන ගන්ත්වා යානා පච්චෝරෝහිත්වා පත්තිකෝව යේනායස්මා මහාකච්චානෝ තේනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මතා මහාකච්චානේන සද්ධිං සම්මෝදි. සම්මෝදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරේත්වා ඒකමන්තං නිසීදි. ඒකමන්තං නිසින්නෝ ඛෝ රාජා මාධුරෝ අවන්තිපුත්තෝ ආයස්මන්තං මහාකච්චානං ඒතදවෝච:
And then King Avantiputta had the finest carriages harnessed. He mounted a fine carriage and, along with other fine carriages, set out in full royal pomp from Madhurā to see Mahākaccāna. He went by carriage as far as the terrain allowed, then descended and approached Mahākaccāna on foot. They exchanged greetings, and when the greetings and polite conversation were over, the king sat down to one side and said to Mahākaccāna:
“බ්‍රාහ්මණා, භෝ කච්චාන, ඒවමාහංසු: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ; බ්‍රාහ්මණෝව සුක්කෝ වණ්ණෝ, කණ්හෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ; බ්‍රාහ්මණාව සුජ්ඣන්ති, නෝ අබ්‍රාහ්මණා; බ්‍රාහ්මණාව බ්‍රහ්මුනෝ පුත්තා ඕරසා මුඛතෝ ජාතා බ්‍රහ්මජා බ්‍රහ්මනිම්මිතා බ්‍රහ්මදායාදා(අ)ති. ඉධ භවං කච්චානෝ කිමක්ඛායී”ති?
“Master Kaccāna, the brahmins say: ‘Only brahmins are the best caste; other castes are inferior. Only brahmins are the light caste; other castes are dark. Only brahmins are purified, not others. Only brahmins are Brahmā’s rightful sons, born of his mouth, born of Brahmā, created by Brahmā, heirs of Brahmā.’ What does Master Kaccāna have to say about this?”
“ඝෝසෝයේව ඛෝ ඒසෝ, මහාරාජ, ලෝකස්මිං: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ; බ්‍රාහ්මණෝව සුක්කෝ වණ්ණෝ, කණ්හෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ; බ්‍රාහ්මණාව සුජ්ඣන්ති, නෝ අබ්‍රාහ්මණා; බ්‍රාහ්මණාව බ්‍රහ්මුනෝ පුත්තා ඕරසා මුඛතෝ ජාතා බ්‍රහ්මජා බ්‍රහ්මනිම්මිතා බ්‍රහ්මදායාදා(අ)ති. තදමිනාපේතං, මහාරාජ, පරියායේන වේදිතබ්බං යථා ඝෝසෝයේවේසෝ ලෝකස්මිං: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ …පේ… බ්‍රහ්මදායාදා(අ)ති.
“Great king, that’s just propaganda. And here’s a way to understand that it’s just propaganda.
තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඛත්තියස්ස චේපි ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා ඛත්තියෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී … බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස … වේස්සෝපිස්සාස්ස … සුද්දෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති?
What do you think, great king? Suppose an aristocrat prospers in money, grain, silver, or gold. Wouldn’t there be aristocrats, brahmins, peasants, and menials who would get up before him and go to bed after him, and be obliging, behaving nicely and speaking politely?”
“ඛත්තියස්ස චේපි, භෝ කච්චාන, ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා ඛත්තියෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී … බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස … වේස්සෝපිස්සාස්ස … සුද්දෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති.
“There would, Master Kaccāna.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, බ්‍රාහ්මණස්ස චේපි ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී … වේස්සෝපිස්සාස්ස … සුද්දෝපිස්සාස්ස … ඛත්තියෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති? “බ්‍රාහ්මණස්ස චේපි, භෝ කච්චාන, ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී … වේස්සෝපිස්සාස්ස … සුද්දෝපිස්සාස්ස … ඛත්තියෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති. “තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, වේස්සස්ස චේපි ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා වේස්සෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී … සුද්දෝපිස්සාස්ස … ඛත්තියෝපිස්සාස්ස … බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති? “වේස්සස්ස චේපි, භෝ කච්චාන, ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා වේස්සෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී … සුද්දෝපිස්සාස්ස … ඛත්තියෝපිස්සාස්ස … බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති. “තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, සුද්දස්ස චේපි ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා සුද්දෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී … ඛත්තියෝපිස්සාස්ස … බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස … වේස්සෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති?
“What do you think, great king? Suppose a brahmin … a peasant … a menial prospers in money, grain, silver, or gold. Wouldn’t there be menials, aristocrats, brahmins, and peasants who would get up before him and go to bed after him, and be obliging, behaving nicely and speaking politely?”
“සුද්දස්ස චේපි, භෝ කච්චාන, ඉජ්ඣේය්‍ය ධනේන වා ධඤ්ඤේන වා රජතේන වා ජාතරූපේන වා සුද්දෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදීති … ඛත්තියෝපිස්සාස්ස … බ්‍රාහ්මණෝපිස්සාස්ස … වේස්සෝපිස්සාස්ස පුබ්බුට්ඨායී පච්ඡානිපාතී කිඞ්කාරපටිස්සාවී මනාපචාරී පියවාදී”ති.
“There would, Master Kaccāna.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, යදි ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
“What do you think, great king? If this is so, are the four castes equal or not? Or how do you see this?”
“අද්ධා ඛෝ, භෝ කච්චාන, ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති. නේසං ඒත්ථ කිඤ්චි නානාකරණං සමනුපස්සාමී”ති.
“Certainly, Master Kaccāna, in this case these four castes are equal. I can’t see any difference between them.”
“ඉමිනාපි ඛෝ ඒතං, මහාරාජ, පරියායේන වේදිතබ්බං යථා ඝෝසෝයේවේසෝ ලෝකස්මිං: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ …පේ… බ්‍රහ්මදායාදා(අ)ති.
“And here’s another way to understand that the claims of the brahmins are just propaganda.
තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්ස ඛත්තියෝ පාණාතිපාතී අදින්නාදායී කාමේසුමිච්ඡාචාරී මුසාවාදී පිසුණවාචෝ ඵරුසවාචෝ සම්ඵප්පලාපී අභිජ්ඣාලු බ්‍යාපන්නචිත්තෝ මිච්ඡාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජේය්‍ය නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
What do you think, great king? Take an aristocrat who kills living creatures, steals, and commits sexual misconduct; uses speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical; and is covetous, malicious, and has wrong view. When their body breaks up, after death, would they be reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell, or not? Or how do you see this?”
“ඛත්තියෝපි හි, භෝ කච්චාන, පාණාතිපාතී අදින්නාදායී කාමේසුමිච්ඡාචාරී මුසාවාදී පිසුණවාචෝ ඵරුසවාචෝ සම්ඵප්පලාපී අභිජ්ඣාලු බ්‍යාපන්නචිත්තෝ මිච්ඡාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජේය්‍ය. ඒවං මේ ඒත්ථ හෝති, ඒවඤ්ච පන මේ ඒතං අරහතං සුතන්”ති.
“Such an aristocrat would be reborn in a bad place. That’s what I think, but I’ve also heard it from the perfected ones.”
“සාධු සාධු, මහාරාජ. සාධු ඛෝ තේ ඒතං, මහාරාජ, ඒවං හෝති, සාධු ච පන තේ ඒතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්ස බ්‍රාහ්මණෝ …පේ… ඉධස්ස වේස්සෝ …පේ… ඉධස්ස සුද්දෝ පාණාතිපාතී අදින්නාදායී …පේ… මිච්ඡාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජේය්‍ය නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
“Good, good, great king! It’s good that you think so, and it’s good that you’ve heard it from the perfected ones. What do you think, great king? Take a brahmin … a peasant … a menial who kills living creatures, steals, and commits sexual misconduct; uses speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical; and is covetous, malicious, and has wrong view. When their body breaks up, after death, would they be reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell, or not? Or how do you see this?”
“සුද්දෝපි හි, භෝ කච්චාන, පාණාතිපාතී අදින්නාදායී …පේ… මිච්ඡාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා අපායං දුග්ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්ජේය්‍ය. ඒවං මේ ඒත්ථ හෝති, ඒවඤ්ච පන මේ ඒතං අරහතං සුතන්”ති.
“Such a brahmin, peasant, or menial would be reborn in a bad place. That’s what I think, but I’ve also heard it from the perfected ones.”
“සාධු සාධු, මහාරාජ. සාධු ඛෝ තේ ඒතං, මහාරාජ, ඒවං හෝති, සාධු ච පන තේ ඒතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, යදි ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
“Good, good, great king! It’s good that you think so, and it’s good that you’ve heard it from the perfected ones. What do you think, great king? If this is so, are the four castes equal or not? Or how do you see this?”
“අද්ධා ඛෝ, භෝ කච්චාන, ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති. නේසං ඒත්ථ කිඤ්චි නානාකරණං සමනුපස්සාමී”ති.
“Certainly, Master Kaccāna, in this case these four castes are equal. I can’t see any difference between them.”
“ඉමිනාපි ඛෝ ඒතං, මහාරාජ, පරියායේන වේදිතබ්බං යථා ඝෝසෝයේවේසෝ ලෝකස්මිං: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ …පේ… බ්‍රහ්මදායාදා(අ)”ති.
“And here’s another way to understand that the claims of the brahmins are just propaganda.
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්ස ඛත්තියෝ පාණාතිපාතා පටිවිරතෝ, අදින්නාදානා පටිවිරතෝ, කාමේසුමිච්ඡාචාරා පටිවිරතෝ, මුසාවාදා පටිවිරතෝ, පිසුණාය වාචාය පටිවිරතෝ, ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතෝ, සම්ඵප්පලාපා පටිවිරතෝ, අනභිජ්ඣාලු අබ්‍යාපන්නචිත්තෝ සම්මාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපජ්ජේය්‍ය නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
What do you think, great king? Take an aristocrat who doesn’t kill living creatures, steal, or commit sexual misconduct. They don’t use speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical. And they’re contented, kind-hearted, with right view. When their body breaks up, after death, would they be reborn in a good place, a heavenly realm, or not? Or how do you see this?”
“ඛත්තියෝපි හි, භෝ කච්චාන, පාණාතිපාතා පටිවිරතෝ, අදින්නාදානා පටිවිරතෝ, කාමේසුමිච්ඡාචාරා පටිවිරතෝ, මුසාවාදා පටිවිරතෝ, පිසුණාය වාචාය පටිවිරතෝ, ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතෝ, සම්ඵප්පලාපා පටිවිරතෝ, අනභිජ්ඣාලු අබ්‍යාපන්නචිත්තෝ සම්මාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපජ්ජේය්‍ය. ඒවං මේ ඒත්ථ හෝති, ඒවඤ්ච පන මේ ඒතං අරහතං සුතන්”ති.
“Such an aristocrat would be reborn in a good place. That’s what I think, but I’ve also heard it from the perfected ones.”
“සාධු සාධු, මහාරාජ. සාධු ඛෝ තේ ඒතං, මහාරාජ, ඒවං හෝති, සාධු ච පන තේ ඒතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්ස බ්‍රාහ්මණෝ, ඉධස්ස වේස්සෝ, ඉධස්ස සුද්දෝ පාණාතිපාතා පටිවිරතෝ අදින්නාදානා පටිවිරතෝ …පේ… සම්මාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපජ්ජේය්‍ය නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
“Good, good, great king! It’s good that you think so, and it’s good that you’ve heard it from the perfected ones. What do you think, great king? Take a brahmin, peasant, or menial who doesn’t kill living creatures, steal, or commit sexual misconduct. They don’t use speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical. And they’re contented, kind-hearted, with right view. When their body breaks up, after death, would they be reborn in a good place, a heavenly realm, or not? Or how do you see this?”
“සුද්දෝපි හි, භෝ කච්චාන, පාණාතිපාතා පටිවිරතෝ, අදින්නාදානා පටිවිරතෝ …පේ… සම්මාදිට්ඨි කායස්ස භේදා පරං මරණා සුගතිං සග්ගං ලෝකං උපපජ්ජේය්‍ය. ඒවං මේ ඒත්ථ හෝති, ඒවඤ්ච පන මේ ඒතං අරහතං සුතන්”ති.
“Such a brahmin, peasant, or menial would be reborn in a good place. That’s what I think, but I’ve also heard it from the perfected ones.”
“සාධු සාධු, මහාරාජ. සාධු ඛෝ තේ ඒතං, මහාරාජ, ඒවං හෝති, සාධු ච පන තේ ඒතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, යදි ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
“Good, good, great king! It’s good that you think so, and it’s good that you’ve heard it from the perfected ones. What do you think, great king? If this is so, are the four castes equal or not? Or how do you see this?”
“අද්ධා ඛෝ, භෝ කච්චාන, ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති. නේසං ඒත්ථ කිඤ්චි නානාකරණං සමනුපස්සාමී”ති.
“Certainly, Master Kaccāna, in this case these four castes are equal. I can’t see any difference between them.”
“ඉමිනාපි ඛෝ ඒතං, මහාරාජ, පරියායේන වේදිතබ්බං යථා ඝෝසෝයේවේසෝ ලෝකස්මිං: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ …පේ… බ්‍රහ්මදායාදා(අ)”ති.
“And here’s another way to understand that the claims of the brahmins are just propaganda.
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධ ඛත්තියෝ සන්ධිං වා ඡින්දේය්‍ය, නිල්ලෝපං වා හරේය්‍ය, ඒකාගාරිකං වා කරේය්‍ය, පරිපන්ථේ වා තිට්ඨේය්‍ය, පරදාරං වා ගච්ඡේය්‍ය, තඤ්චේ තේ පුරිසා ගහේත්වා දස්සේය්‍යුං: ‘අයං තේ, දේව, චෝරෝ ආගුචාරී. ඉමස්ස යං ඉච්ඡසි තං දණ්ඩං පණේහී(අ)ති. කින්ති නං කරේය්‍යාසී”ති?
What do you think, great king? Take an aristocrat who breaks into houses, plunders wealth, steals from isolated buildings, commits highway robbery, and commits adultery. Suppose your men arrest him and present him to you, saying: ‘Your Majesty, this man is a bandit, a criminal. Punish him as you will.’ What would you do to him?”
“ඝාතේය්‍යාම වා, භෝ කච්චාන, ජාපේය්‍යාම වා පබ්බාජේය්‍යාම වා යථාපච්චයං වා කරේය්‍යාම. තං කිස්ස හේතු? යා හිස්ස, භෝ කච්චාන, පුබ්බේ ‘ඛත්තියෝ(අ)ති සමඤ්ඤා සාස්ස අන්තරහිතා; චෝරෝත්වේව සඞ්ඛ්‍යං ගච්ඡතී”ති.
“I would have him executed, fined, or banished, or dealt with as befits the crime. Why is that? Because he’s lost his former status as an aristocrat, and is just reckoned as a bandit.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධ බ්‍රාහ්මණෝ, ඉධ වේස්සෝ, ඉධ සුද්දෝ සන්ධිං වා ඡින්දේය්‍ය, නිල්ලෝපං වා හරේය්‍ය, ඒකාගාරිකං වා කරේය්‍ය, පරිපන්ථේ වා තිට්ඨේය්‍ය, පරදාරං වා ගච්ඡේය්‍ය, තඤ්චේ තේ පුරිසා ගහේත්වා දස්සේය්‍යුං: ‘අයං තේ, දේව, චෝරෝ ආගුචාරී. ඉමස්ස යං ඉච්ඡසි තං දණ්ඩං පණේහී(අ)ති. කින්ති නං කරේය්‍යාසී”ති?
“What do you think, great king? Take a brahmin, peasant, or menial who breaks into houses, plunders wealth, steals from isolated buildings, commits highway robbery, and commits adultery. Suppose your men arrest him and present him to you, saying: ‘Your Majesty, this man is a bandit, a criminal. Punish him as you will.’ What would you do to him?”
“ඝාතේය්‍යාම වා, භෝ කච්චාන, ජාපේය්‍යාම වා පබ්බාජේය්‍යාම වා යථාපච්චයං වා කරේය්‍යාම. තං කිස්ස හේතු? යා හිස්ස, භෝ කච්චාන, පුබ්බේ ‘සුද්දෝ(අ)ති සමඤ්ඤා සාස්ස අන්තරහිතා; චෝරෝත්වේව සඞ්ඛ්‍යං ගච්ඡතී”ති.
“I would have him executed, fined, or banished, or dealt with as befits the crime. Why is that? Because he’s lost his former status as a brahmin, peasant, or menial, and is just reckoned as a bandit.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, යදි ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
“What do you think, great king? If this is so, are the four castes equal or not? Or how do you see this?”
“අද්ධා ඛෝ, භෝ කච්චාන, ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති. නේසං ඒත්ථ කිඤ්චි නානාකරණං සමනුපස්සාමී”ති.
“Certainly, Master Kaccāna, in this case these four castes are equal. I can’t see any difference between them.”
“ඉමිනාපි ඛෝ ඒතං, මහාරාජ, පරියායේන වේදිතබ්බං යථා ඝෝසෝයේවේසෝ ලෝකස්මිං: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ …පේ… බ්‍රහ්මදායාදා(අ)”ති.
“And here’s another way to understand that the claims of the brahmins are just propaganda.
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධ ඛත්තියෝ කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතෝ අස්ස විරතෝ පාණාතිපාතා, විරතෝ අදින්නාදානා, විරතෝ මුසාවාදා, රත්තූපරතෝ, ඒකභත්තිකෝ, බ්‍රහ්මචාරී, සීලවා, කල්‍යාණධම්මෝ. කින්ති නං කරේය්‍යාසී”ති?
What do you think, great king? Take an aristocrat who shaves off their hair and beard, dresses in ocher robes, and goes forth from the lay life to homelessness. They refrain from killing living creatures, stealing, and lying. They abstain from eating at night, eat in one part of the day, and are celibate, ethical, and of good character. How would you treat them?”
“අභිවාදේය්‍යාම වා, භෝ කච්චාන, පච්චුට්ඨේය්‍යාම වා ආසනේන වා නිමන්තේය්‍යාම අභිනිමන්තේය්‍යාම වා නං චීවරපිණ්ඩපාතසේනාසනගිලානප්පච්චයභේසජ්ජපරික්ඛාරේහි ධම්මිකං වා අස්ස රක්ඛාවරණගුත්තිං සංවිදහේය්‍යාම. තං කිස්ස හේතු? යා හිස්ස, භෝ කච්චාන, පුබ්බේ ‘ඛත්තියෝ(අ)ති සමඤ්ඤා සාස්ස අන්තරහිතා; සමණෝත්වේව සඞ්ඛ්‍යං ගච්ඡතී”ති.
“I would bow to them, rise in their presence, or offer them a seat. I’d invite them to accept robes, almsfood, lodgings, and medicines and supplies for the sick. And I’d organize their lawful guarding and protection. Why is that? Because they’ve lost their former status as an aristocrat, and are just reckoned as an ascetic.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, ඉධ බ්‍රාහ්මණෝ, ඉධ වේස්සෝ, ඉධ සුද්දෝ කේසමස්සුං ඕහාරේත්වා කාසායානි වත්ථානි අච්ඡාදේත්වා අගාරස්මා අනගාරියං පබ්බජිතෝ අස්ස විරතෝ පාණාතිපාතා, විරතෝ අදින්නාදානා විරතෝ මුසාවාදා, රත්තූපරතෝ, ඒකභත්තිකෝ, බ්‍රහ්මචාරී, සීලවා, කල්‍යාණධම්මෝ. කින්ති නං කරේය්‍යාසී”ති?
“What do you think, great king? Take a brahmin, peasant, or menial who shaves off their hair and beard, dresses in ocher robes, and goes forth from the lay life to homelessness. They refrain from killing living creatures, stealing, and lying. They abstain from eating at night, eat in one part of the day, and are celibate, ethical, and of good character. How would you treat them?”
“අභිවාදේය්‍යාම වා, භෝ කච්චාන, පච්චුට්ඨේය්‍යාම වා ආසනේන වා නිමන්තේය්‍යාම අභිනිමන්තේය්‍යාම වා නං චීවරපිණ්ඩපාතසේනාසනගිලානප්පච්චයභේසජ්ජපරික්ඛාරේහි ධම්මිකං වා අස්ස රක්ඛාවරණගුත්තිං සංවිදහේය්‍යාම. තං කිස්ස හේතු? යා හිස්ස, භෝ කච්චාන, පුබ්බේ ‘සුද්දෝ(අ)ති සමඤ්ඤා සාස්ස අන්තරහිතා; සමණෝත්වේව සඞ්ඛ්‍යං ගච්ඡතී”ති.
“I would bow to them, rise in their presence, or offer them a seat. I’d invite them to accept robes, almsfood, lodgings, and medicines and supplies for the sick. And I’d organize their lawful guarding and protection. Why is that? Because they’ve lost their former status as a brahmin, peasant, or menial, and are just reckoned as an ascetic.”
“තං කිං මඤ්ඤසි, මහාරාජ, යදි ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති නෝ වා? කථං වා තේ ඒත්ථ හෝතී”ති?
“What do you think, great king? If this is so, are the four castes equal or not? Or how do you see this?”
“අද්ධා ඛෝ, භෝ කච්චාන, ඒවං සන්තේ, ඉමේ චත්තාරෝ වණ්ණා සමසමා හෝන්ති. නේසං ඒත්ථ කිඤ්චි නානාකරණං සමනුපස්සාමී”ති.
“Certainly, Master Kaccāna, in this case these four castes are equal. I can’t see any difference between them.”
“ඉමිනාපි ඛෝ ඒතං, මහාරාජ, පරියායේන වේදිතබ්බං යථා ඝෝසෝයේවේසෝ ලෝකස්මිං: ‘බ්‍රාහ්මණෝව සේට්ඨෝ වණ්ණෝ, හීනෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ; බ්‍රාහ්මණෝව සුක්කෝ වණ්ණෝ, කණ්හෝ අඤ්ඤෝ වණ්ණෝ; බ්‍රාහ්මණාව සුජ්ඣන්ති, නෝ අබ්‍රාහ්මණා; බ්‍රාහ්මණාව බ්‍රහ්මුනෝ පුත්තා ඕරසා මුඛතෝ ජාතා බ්‍රහ්මජා බ්‍රහ්මනිම්මිතා බ්‍රහ්මදායාදා(අ)”ති.
“This is another way to understand that this is just propaganda: ‘Only brahmins are the best caste; other castes are inferior. Only brahmins are the light caste; other castes are dark. Only brahmins are purified, not others. Only brahmins are Brahmā’s rightful sons, born of his mouth, born of Brahmā, created by Brahmā, heirs of Brahmā.’”
ඒවං වුත්තේ, රාජා මාධුරෝ අවන්තිපුත්තෝ ආයස්මන්තං මහාකච්චානං ඒතදවෝච: “අභික්කන්තං, භෝ කච්චාන, අභික්කන්තං, භෝ කච්චාන. සේය්‍යථාපි, භෝ කච්චාන, නික්කුජ්ජිතං වා උක්කුජ්ජේය්‍ය, පටිච්ඡන්නං වා විවරේය්‍ය, මූළ්හස්ස වා මග්ගං ආචික්ඛේය්‍ය, අන්ධකාරේ වා තේලපජ්ජෝතං ධාරේය්‍ය ‘චක්ඛුමන්තෝ රූපානි දක්ඛන්තී(අ)ති; ඒවමේවං භෝතා කච්චානේන අනේකපරියායේන ධම්මෝ පකාසිතෝ. ඒසාහං භවන්තං කච්චානං සරණං ගච්ඡාමි ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. උපාසකං මං භවං කච්චානෝ ධාරේතු අජ්ජතග්ගේ පාණුපේතං සරණං ගතන්”ති.
When he had spoken, King Avantiputta of Madhurā said to Mahākaccāna, “Excellent, Master Kaccāna! Excellent! As if he were righting the overturned, or revealing the hidden, or pointing out the path to the lost, or lighting a lamp in the dark so people with clear eyes can see what’s there, Master Kaccāna has made the teaching clear in many ways. I go for refuge to Master Kaccāna, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. From this day forth, may Master Kaccāna remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
“මා ඛෝ මං ත්වං, මහාරාජ, සරණං අගමාසි. තමේව ත්වං භගවන්තං සරණං ගච්ඡ යමහං සරණං ගතෝ”ති.
“Great king, don’t go for refuge to me. You should go for refuge to that same Blessed One to whom I have gone for refuge.”
“කහං පන, භෝ කච්චාන, ඒතරහි සෝ භගවා විහරති අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ”ති?
“But where is that Blessed One at present, the perfected one, the fully awakened Buddha?”
“පරිනිබ්බුතෝ ඛෝ, මහාරාජ, ඒතරහි සෝ භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධෝ”ති.
“Great king, the Buddha has already become fully extinguished.”
“සචේපි මයං, භෝ කච්චාන, සුණේය්‍යාම තං භගවන්තං දසසු යෝජනේසු, දසපි මයං යෝජනානි ගච්ඡේය්‍යාම තං භගවන්තං දස්සනාය අරහන්තං සම්මාසම්බුද්ධං. සචේපි මයං, භෝ කච්චාන, සුණේය්‍යාම තං භගවන්තං වීසතියා යෝජනේසු, තිංසාය යෝජනේසු, චත්තාරීසාය යෝජනේසු, පඤ්ඤාසාය යෝජනේසු, පඤ්ඤාසම්පි මයං යෝජනානි ගච්ඡේය්‍යාම තං භගවන්තං දස්සනාය අරහන්තං සම්මාසම්බුද්ධං. යෝජනසතේ චේපි මයං භෝ කච්චාන, සුණේය්‍යාම තං භගවන්තං, යෝජනසතම්පි මයං ගච්ඡේය්‍යාම තං භගවන්තං දස්සනාය අරහන්තං සම්මාසම්බුද්ධං. යතෝ ච, භෝ කච්චාන, පරිනිබ්බුතෝ සෝ භගවා, පරිනිබ්බුතම්පි මයං භගවන්තං සරණං ගච්ඡාම ධම්මඤ්ච භික්ඛුසඞ්ඝඤ්ච. උපාසකං මං භවං කච්චානෝ ධාරේතු අජ්ජතග්ගේ පාණුපේතං සරණං ගතන්”ති.
“Master Kaccāna, if I heard that the Buddha was within ten leagues, or twenty, or even up to a hundred leagues away, I’d go a hundred leagues to see him. But since the Buddha has become fully extinguished, I go for refuge to that fully extinguished Buddha, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. From this day forth, may Master Kaccāna remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
මධුරසුත්තං නිට්ඨිතං චතුත්ථං.
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
